Gas aardgas    butaan    drukregelaar    eis-ex    filter    fles    flessen koppelen    hoe vol    g607 gaskeuring    gas-stop    lpg    lpg-nippel    methaan    mijn keuze    open/dicht    portugal    propaan    spanje    verbruik       leesvoer Eerst de samenvatting, daarna de toelichtingen: Butaan niet meer gasvormig bij kouder dan 4°C alleen ruilsysteem voor flessen overal in Europa zijn ruilflessen te vinden in Europa is dat ruilen niet universeel (Frankrijk, Spanje en Portugal accepteren geen Nederlandse flessen; Engeland is helemaal een ramp). Als je uit Nederland vertrekt met één fles en je gaat naar Frankrijk en Spanje bestaat de kans dat je met drie flessen thuis komt niet kunnen bijvullen je gaat dus op pad met een halfvolle fles LPG  is een mengsel van butaan en propaan het propaan gedeelte is al gasvormig bij minus 40°C LPG is bedoeld voor verbrandingsmotoren, er zijn daarom bijvoegingen (paraffine om de kleppen van de verbrandingsmotor te kunnen smeren) die kunnen vervuilend werken in een camper. Veel camperaars monteren daarom een filter. Maar er zijn ook tig camperaars die geen LPG-filter gebruiken en die zeggen dat ze van een eventuele vervuiling niks merken in de handleiding van enkele campers staat dat je geen 'autogas' (LPG) mag stoken (wel puur propaan)        bericht van de officiele Niesmann dealer in Oss:  i.c.m. een gasfilter is LPG geen enkel probleem je hebt een specifieke fles nodig met een 80% vulbegrenzing en een overdrukventiel; een lichtgewicht fles is idioot duur je hebt specifieke vulkoppelingen nodig (niet gestandaardiseerd in Europa, dus moet dus 5 verschillende koppelingen bij je hebben) je kunt de fles bijvullen; in Nederland geen probleem, buiten Nederland is dat aan allerlei regels gebonden je gaat dus altijd met een volle fles op stap check MyLPG voor vulstations Propaan propaan is al gasvormig bij minus 40°C propaan in Nederland is 100% zuiver, je hebt dus geen filter nodig je hebt een specifieke fles nodig met een 80% vulbegrenzing en een overdrukventiel; een lichtgewicht fles is idioot duur je hebt specifieke vulkoppelingen nodig (niet gestandaardiseerd in Europa, dus moet dus 5 verschillende koppelingen bij je hebben) je kunt de fles bijvullen; in Nederland geen probleem, in Frankrijk, Spanje en Portugal zijn vrijwel geen bijvulstations te vinden als de fles leeg is en er is geen propaan-bijvulstation te vinden dan kan er probleemloos LPG in (zelfde drukregelaar, zelfde koppelingen) je gaat dus altijd met een volle fles op stap propaan bijvullen in Europa Er zijn 2 fabrikanten die kachels maken voor campers: Alde (radiatoren) en Truma (hete lucht). Truma is veruit in de meerderheid en daarvan hoor je nooit problemen als daarin LPG wordt gestookt (wel met filter). Zou het advies om propaan te stoken alleen gelden voor Alde? Zou kunnen. Butaan Koken en verwarming kan op butaan, maar anno 2012 vind je vrijwel geen butaan meer vanwege een bekend nadeel:  rond de 5 °C wordt butaan vloeibaar en koken en verwarmen hebben dampvormig gas nodig. Om te verdampen heeft butaan warmte nodig. Die benodigde warmte wordt onttrokken aan het vloeibare butaan, waardoor het (verder) afkoelt. gevolg is dat de dampspanning in de fles ook bij buitentemperaturen boven het vriespunt tot vrijwel nul kan dalen, waardoor het lijkt dat de fles leeg is. In de blauwe campinggaz tankjes zit butaan. wiki butaan Propaan Propaan is eenvormig C3H8 en kan en mag geen andere stof zijn, anders krijg je niet geleverd wat je gevraagd hebt. Daarom is er bij propaan geen filter nodig. Sommige koelkasten van Thetford en van Dometic kunnen niet tegen het gebruik van LPG en de producent geeft uitdrukkelijk bij gebruik van LPG geen garantie meer (lees de handleiding van jouw koelkast er even op na). Advies: laat je propaan gasdampfles vullen bij een pompstation wat tijdens het vullen de fles weegt. Dan is er nooit sprake van over vullen. Bij onze camper staat dat zelfs in de handleiding. Omdat butaan onder ca. 5 °C alleen in vloeibare vorm kan bestaan worden (anno 2012) gasflessen vrijwel altijd gevuld met propaan. Propaan wordt pas vloeibaar bij minus 42 °C (bij 1 atm = 1 bar). In de gasfles is het opgeslagen bij 30 atm, bij die druk is LPG bij plus 20 °C vloeibaar. Het propaan flessensysteem is gebaseerd op omruilen, zijn dus (officieel ...) niet zelf (bij) te vullen. Voordeel:   -  populair in Europa, dus zijn er veel ruilstations te vinden   -  ook in de winter bruikbaar Nadeel:   -  er is in Europa geen uniform flessensysteem, in Frankrijk kun je een Nederlandse fles niet omruilen en v.v. Gewicht:   -  staal klein: 5 kg + 7 kg gas   -  staal groot: 11 kg + 13.2 kg gas   -  aluminium groot: 6.7 kg + 11 kg gas   -  kunststof groot: 6.7 kg + 10 kg gas Geen slecht idee om een volle fles even te wegen (unster) voordat je 'm afrekent. Een heel enkele keer vindt je (Spanje...) wel eens een fles die 'verkeerd' is gevuld. Leesvoer:  wiki propaan  propaan.info  energiekeuzes.nl LPG LPG is een mengsel van propaan (C3H8) en butaan (C4H10). LPG wordt bij een geringe overdruk van ongeveer 10 atmosfeer vloeibaar, vandaar de naam "Liquified Petrol Gas". LPG is een afvalproduct bij het kraken van aardolie en is in 1954 op de markt gebracht. LPG is een mengsel van butaan en propaan en daar moet je bij temperaturen onder nul wel rekening mee houden, want butaan wordt bij temperaturen lager dan ongeveer +5 °C geen gas, maar blijft vloeibaar en is dan niet meer bruikbaar om te koken of te verwarmen. Propaan blijft gasvormig tot ca. -42 °C, waardoor je dus bij vrieskou alleen maar het propaan deel van het vloeibare LPG gas verbruikt. Als de LPG-tank buiten de isolatie hangt kun je problemen krijgen bij temperaturen onder nul. De tank is volgens de meter halfvol en toch doen kachel, gaspitten enz. het niet meer. Dat komt omdat het propaan deel verbruikt is en het butaan deel niet gasvormig is. Let op: aan het einde van de vorstperiode wordt het butaan deel wel weer dampvormig. Zorg dat gaskranen echt gesloten zijn, anders kan een 'lege' LPG-tank toch opeens gas gaan geven. Voordeel: vullen bij het tankstation mag officieel niet (maar het kan wel), want daar verkopen ze alleen LPG voor tractie... om te koken, koelen en verwarming vrij (zonder nadere eisen) verkrijgbaar aan de pomp van tankstations in Bulgarije, Groot-Brittanië, Hongarije, Ierland, Noorwegen, Roemenië, Tsjechië, Zweden en Zwitserland onder speciale voorwaarden (de installatie moet aan bepaalde vereisten voldoen, of het mag alleen met een vaste installatie die voorzien is van een tweejarig keuringsrapport, mag er getankt worden in: België, Duitsland, Estland, Letland, Litouwen, Oostenrijk, Portugal en Spanje zelf te vullen, je betaalt dus alleen wat er in gaat je gaat altijd met een volle fles van huis LPG heeft een hogere calorische waarde dan propaan, dus je doet er langer mee er kan een vaste buitenaansluiting worden gemonteerd, geen gehannes met losse flessen er kan een vaste tank worden gemonteerd, geen gehannes met losse flessen, veiliger dan losse gasflessen een LPG dampgasfles heeft een overdruk ventiel, daarom kan een LPG gasfles niet ontploffen je hoeft niet te zeulen met volle en lege flessen, vind een tankstation en klaar-is-klara Nadeel: LPG is geen eenvormig gas. LPG is een soortnaam. Het is een mengsel van propaan, butaan waarin andere lichte koolwaterstoffen in zitten als gevolg van het raffinage-proces zoals ethaan en ethyleen. Met de samenstelling kan dus gesloemeld worden en dat gebeurt waarschijnlijk ook waardoor je nooit eenvormig product krijgt. Lees de caravan- en camperforums er eens op na (gegarandeerd een weekend leesvoer): de berichtgeving is hardnekkig (maar onbewezen) dat er smeermiddelen aan LPG worden toegevoegd om de zuigermotoren in auto's beter op te kunnen laten lopen. Daarom gebruiken veel LPG-ers een zogenaamd LPG-filter, dat jaarlijks moet worden schoon gemaakt. Vanwege die (mogelijk) aanwezige smeermiddelen hebben een paar camperleveranciers (o.a. Niesmann-Bischoff) in hun handleiding staan dat de kachel niet op LPG gestookt mag worden. bij temperaturen lager dan 3-4-5 graden is het butaan niet meer gasvormig met een reële kans dat je denkt dat de fles leeg is. je zou een verwarmingsmat om de fles kunnen doen, is wel weer 70 Watt. buiten Nederland zijn wat lastiger vulstations te vinden. tanken aan de pomp verboden in: Denemarken, Finland, Frankrijk, Griekenland, Italië, (IJsland, maar dat heeft helemaal geen LPG-stations), Kroatië, Nederland, Polen, Rusland en Slovenië in Italië, Kroatië, Slovenië kun je geen losse gasflessen met LPG vullen en de pomphouders weigeren elke medewerking. Met een vaste aansluiting gaat het wel. in Portugal 2x een fles gevuld;  bij de eerste keer willen de pompbediende een losse fles die buiten de camper staat niet vullen, dezelfde losse fles die in de camper gezet wordt vullen ze wel; de tweede keer zelf een losse fles aan de pomp gevuld en de pompbediende vond alles best. bij gebruik van LPG is meer onderhoud nodig. De schoorsteen van de koelkast en de verwarming moet vaker worden gereinigd en het is verstandig de brander van de koelkast jaarlijks te reinigen. Sommige koelkasten van Thetford en van Dometic kunnen niet tegen het gebruik van LPG en de producent geeft uitdrukkelijk bij gebruik van LPG geen garantie meer (check de handleiding van de koelkast). In de handleiding van Niesmann Bishoff staat expliciet "Kühlschrank im Gasbetrieb ausschließlich mit Flüssiggas (Propan / Butan) betreiben. Niemals Erdgas, Stadtgas oder Autogas verwenden!" Bericht van de officiele Niesmann dealer in Oss:  i.c.m. een gasfilter is LPG geen enkel probleem. Let op: de kanaaltunnel mag je wel door. hoe kouder het land (waar je naar toe gaat) hoe kleiner het deel butaan wat er in LPG zit. in Nederland en België bestaat het LPG mengsel 's zomers uit 60% propaan en 40% butaan; 's winters is die verhouding 70-30. in de landen als Noorwegen en Zweden is het percentage propaan dan ook veel hoger (95-5). neveneffect is dat door het verhogen van het percentage propaan de prijs van LPG stijgt. Propaan is namelijk duurder dan butaan. wil je een laag butaan gehalte ('s winters of vroege voorjaar op pad) vul dan je LPG fles in januari-februari, dan krijg je een vulling met weinig butaan; of ga op zoek naar een vulstation waar puur propaan beschikbaar is. omdat LPG bestemd is voor tractiedoeleinden (aandrijving verbrandingsmotoren) is het aangevuld met enige toevoegingen bedoeld om een betere smering te behalen. Als je stookt en kookt op LPG is het daarom aan te bevelen een filter te gebruiken om zoveel mogelijk van die toevoegingen er uit te filteren. er is een Nederlandstalige LPG-gids met vulstations in Europa (ISBN 90-978-73807-23-5). Een nieuwere druk kan ik niet vinden. Is w.s. wel 2e hands te vinden. LPG poi's op poiplaza.com    LPG poi's op mylpg.eu Algemeen: een aluminium LPG 27 lt gasfles: inhoud is 27 lt leeg gewicht 6.7 kg maximaal 80% vulling is 21.6 lt LPG en dat weegt 11 kg volle fles weegt dus 6.7 + 11 = 17.7 kg afmetingen:  hoogte met kraag 63 cm, zonder kraag 58 cm, diameter 30 cm LPG in Noorwegen: Link. Eerste paragraaf, vertaald naar Nederlands met Google Translate (Noors is ook verrassend makkelijk te lezen): 'LPG staat voor LPG' en kan een mengsel van propaan en butaan zijn. Er zijn verschillende factoren die een rol spelen in welke verhouding propaan / butaan wordt gekozen komen. In Noorwegen en in onze tankstations / verkooppunten zijn nog LPG synoniem met 95% propaan. De resterende 5% zijn meestal een beetje zwavel, aromaten, luchtvochtigheid en weinig afval van het raffinageproces. We kunnen zeggen dat in Noorwegen, het LPG hetzelfde als zuivere propaan. Wij, die in koudere gebieden wonen hebben behoefte aan een gas dat geen butaan betrokken, dit voor het gas ook zal 'werk' in zeer lage temperaturen. Heel nuttig voor mensen die zich afvragen hoe LPG in Noorwegen in de winter zal werken, zoals ik. Ik had namelijk elders gelezen dat ook in de winter in zeer koude landen, er toch nog veel butaan in kan zitten, omdat het voor auto's niet uitmaakt dat het niet goed verdampt. Want in een auto gaat het sowieso vloeibaar de motor in, het hoeft niet in de tanks te verdampen, zoals wij nodig hebben voor huishoudelijk gebruik in de camper. Dus dat LPG ergens voor auto's goed werkt, betekent niet per se dat het voor in de camper ook goed gaat, want wij hebben dus hogere eisen qua ratio propaan vs butaan. Dus fijn om te lezen dat we hier ons in Noorwegen nooit zorgen om hoeven te maken. LPG in Portugal: officieel mag een losse LPG-tank (dus zonder buitenvulling) alleen gevuld worden als die tank in (!) de camper staat; afschuwelijk onhandig maar ik heb 2x mee gemaakt dat de pompbediende dit inderdaad toepaste. Bij een andere pomp in Portugal zette ik de fles pontificaal buiten neer en heb m zelf gevuld, de pompbediende vond alles best. wiki lpg camperleven  koken op LPG lpg legaal of illegaal gaswinkel.com  Gaanderen gasproducten.nl  Heino london  Doetinchem LPG nippels / vulkoppeling / connector Vulkoppeling voor Nederland. Voor Spanje idem met een extra lengte van 6 cm. Vulkoppeling voor België, Duitsland, Engeland, Ierland, Luxemburg, Noord-Ierland, Schotland, Wales, sommige tankstations in Polen en Zwitserland. Vulkoppeling voor Bosnië-Herzegowina, Denemarken, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Kroatië Montenegro, Noorwegen, Oostenrijk, Portugal, Servië Slovenië, Slowakije, Tsjechië, Zweden, voor sommige tankstations in Spanje en Zwitserland. Vulkoppeling voor Europa. In 2010 heeft een Europese commissie bepaald dat deze vulnippel in heel Europa toegepast zal worden. In 2013 al nodig bij een aantal pompen in Spanje, nu nog andere landen...... NL nippel ACME nippel Italiaanse nippel ISO nippel  Let op: een aantal gasaansluitingen hebben linkse draad. Dan zitten er kerfjes op de aansluiting/wartel. Stofvrij Hou de vulopening wel stof- en vuilvrij. Er zijn speciale afsluitdoppen te koop, maar een 1/2" afsluitdop van een CV-Radiator heeft dezelfde draad en past prima. Check hoe vol - de meest LPG flessen zit een analoog metertje bovenop. Met een spiegeltje is dat ook van opzij af te lezen - Dometic Gas-Checker GC 100 (beste in Promobile test), link - Truma Levelcheck, link Rijden, koken en verwarmen uit één LPG tank?    NEE    NEE    NEE    NEE    NEE Het LPG-gas voor koken en verwarmen MOET in Nederland (en ook in diverse andere landen) komen uit een eigen tank. Het gas mag dus niet komen uit de tank voor het rijden. Dit heeft naast het verschil in accijns (LPG voor tractie of LPG voor koken), te maken met het verschil in de LPG tank. Deze zijn namelijk totaal verschillend. Uit de tank om te rijden komt VLOEIBARE LPG en deze wordt gasvorming gemaakt in een verdamper waarna dit gas naar de carburateur gaat. Uit de tank om te koken komt DAMPVORMIGE LPG en kan er via een reduceerventiel, direct op gekookt en/of gestookt worden. Het verschil tussen vloeibaar en dampvormige LPG is een factor 273, dus 1 liter vloeibare gas geeft 273 liter damp-gas. Dus als je kookt op een vloeibare tank, en er zou vloeibaar gas meekomen, dan krijg je grote steekvlammen. In een kook-tank is er een constructie aangebracht dat er nooit vloeibaar LPG naar buiten kan komen. Een propaan-wissel-gasfles vullen met LPG?    NEE    NEE    NEE    NEE    NEE Ik weet dat er camperaars zijn die het al jaren doen, maar het is levensgevaarlijk. De LPG gasdamptanks moeten aan allelei keuringseisen voldoen om veiligheid te kunnen garanderen. De belangrijkste oorzaak voor het levensgevaar is dat de meeste propaan gastanks niet zijn voorzien van een overdrukventiel en propaan gastanks hebben al helemaal geen vul begrenzer van 80%. LPG bestaat uit (seizoensafhankelijk) 60% tot 90% vloeibaar propaan en 40% tot 10% vloeibaar butaan. Butaan verdampt niet meer bij temperaturen onder de 8°C en zal vloeibaar in de gasfles achter blijven. Als u deze gasfles vervolgens op basis van aantal liters weer gaat vullen dan bent u zeker over de 80% vulling heen. De hoeveelheid gasvormig butagas zal telkens toenemen met het risico dat de gasfles overvuld wordt. Ik neem dat u de gevolgen nu zelf wel kunt invullen. Bron. Opvallend  geen LPG toegestaan? In de handleiding van Niesmann-Bischoff Arto (versie 7, 2008) staat vermeld:  Die Kühlschrank im Gasbetrieb ausschließlich mit Flüssiggas (Propan / Butan) betreiben. Niemals Erdgas, Stadtgas oder Autogas verwenden! Niesman-Bischoff (2022): "een Alde kachel moet je stoken met propaan. Als er een filter tussenzit is LPG toegestaan." Aardgas Waarom wordt er in de caravan / camper wereld geen aardgas gebruikt? Aardgas is methaan (CH4), moet door zijn heel lage kookpunt (-163 °C) enorm samengeperst worden om er een vloeistof van te maken en is daarom een lastig gas om op te slaan. Een gasfles voor aardgas moet dus zeer sterk en zwaar zijn om de hoge druk aan te kunnen; vele malen sterker en zwaarder dan een LPG gasfles. wiki Filter Een gas(mengsel) is nooit 100% gas, er zit altijd vervuiling in. Bij puur butaan en puur propaan is er vrijwel geen vervuiling. LPG echter is in eerste instantie bedoeld voor tractie (brandstof voor motoren met cilinders en zuigers). Daarom heerst er het hardnekkige gerucht dat er aan LPG een aantal stoffen zijn toegevoegd om de zuigers en cilinderwand van de motor in de auto iets te smeren. Een belangrijk bestanddeel van die additieven zou paraffine-olie zijn.. En die paraffine-olie zet zich o.a. af of de branders van de kachel en koelkast. Vooral de brander van een Alde kachel heeft daar last van als ie een tijdje niet gebruikt is. Vandaar dat nevenstaand filter in gebruik is genomen. Die gaat regelrecht op de gasfles en op dat filter plaats je de gasdrukverdeler. Niesman-Bischoff (2022): "een Alde kachel moet je stoken met propaan. Als er een filter tussenzit is LPG toegestaan." Ik zou graag eens een gedegen artikel lezen waar dat gerucht (paraffine in LPG) wordt bevestigd of ontkend. P.S. google eens op "camper propaan lpg", leesvoer voor meerdere dagen. Als je koelt, stookt en kookt op LPG dan zou je een speciaal Truma filter kunnen plaatsen die de paraffine-olie opvangt. Als je koelt, stookt en kookt op puur propaan dan is er geen filter nodig. Mag de gasfles open staan tijdens het rijden? Best aangenaam om tijdens een winterse rit de camper te kunnen bij-verwarmen met de camper-kachel omdat de kachel van de cabine dan vaak ontoereikend is. Maar mag het ook? Dat is vastgelegd in een aantal Europese richtlijnen (EG-richtlijn 2001/56/EG met de aanvullingen van de richtlijnen 2004/78/EG en 2006/119/EG) waarin vermeld staat dat de gastoevoer automatisch dicht moet gaan als er gas gaat lekken (aanrijding). De gasinstallatie moet daar wel geschikt voor zijn. Campers vanaf bouwjaar 01-2007 hebben daarvoor een goedkeuring. Dan moet er in zo'n camper een gasverdeler met crashsensor deskundig gemonteerd zijn (Duo- of MonoControl CS, of de SecuMotion, beide van Truma, of de Crash Protection van Top Tron). Campers van voor bouwjaar 01-2007 hebben geen beperkingen voor de werking van de gasinstallatie tijdens het rijden. N.B. In Frankrijk is het anders (tsal nie waar zijn...). Voor campers vanaf bouwjaar 01-2007 is de regeling hetzelfde als hierboven. Voor campers van voor bouwjaar 01-2007 mag de gasfles niet openstaan tijdens het rijden, ook niet met een verdeler met crashsensor. Hoe vol is de gasfles? Altijd handig om te weten hoeveel gas er nog in de fles zit, zodat je niet voor een onprettige verrassing komt te staan. Er is dus iets voor te zeggen om het niveau van de gasfles regelmatig te checken. Voor een uitrusting met 2 flessen speelt dat minder een rol natuurlijk, maar ook daar is het handig. klassieker: de Dometic GasChecker GC100 klassieker: de Truma Levelcheck basic: de fles zelf wegen met een veerunster; groot nadeel: de fles moet er telkens uit chique: de fles(sen) op een weegschaal plaatsen en die weegschaal stuurt het signaal door naar je smartphone; nadeel: de gaskast is vaak te klein op mijn aluminium lichtgewicht LPG flessen zit een metertje bovenop met een spiegel; niks mis mee lees de 'Kampeerauto' van september 2019, blz. 82 t/m 87. Gasfles soorten gasflessen BP-gasfles  gasflessen.info (pas op, ze zijn fors, passen niet altijd in de gaskast) Holthausen JSP Iesberts BP-gasfles  bp.com BP-gasfles op het camperforum NKC soorten gasflessen BP-gasfles vullen vuladressen Gas-verbruik,  een 'losse pols' indicatie (3-4 personen); erg afhankelijk van grootte en isolatie van de caravan / camper   verbruik per uur zomer (20°C) winter (0°C) Koken 80 - 100 gr/h ~ 100 gr/dag ~ 100 gr/dag Koelkast 90 lt 1 18 gr/h ~ 200 gr/dag ~ 130 gr/dag Boiler 120 gr/h ~ 60 gr/dag ~ 60 gr/dag Verwarming 300 gr/h geen ~ 2100 gr/dag 24 uur totaal   ~ 350 gram ~ 2500 gram 1 fles (11 kg) 2   3-4 weken 4-6 dagen  1  als je walstroom hebt dan werkt de koelkast op 230V, dat scheelt 's zomers een factor twee in het daggebruik van gas  2  wij (2 personen, half camping met walstroom - half camperplaats zonder walstroom, dus koelkast op gas) doen in het voorjaar (half april - eind mei, Frankrijk, af en toe ook voor verwarming) een week of 6 met 1 fles LPG van 11 kg  2  wij (2 personen, half camping met walstroom - half camperplaats zonder walstroom, dus koelkast op gas) verbruikten in de zomer (4 weken in september, Frankrijk, niet voor verwarming) een halve fles (van 11kg) LPG  2  wij (2 personen, 40% camping met walstroom - 60% camperplaats zonder walstroom, dus koelkast op gas) verbruikten in de jan-feb (6 weken in Portugal incl. heen- en terugreis) anderhalve fles (van 11kg) LPG Mijn 'down-to-earth' koppelsysteem begon na een paar jaar te lekken. De leverancier bood gratis vervanging aan, maar mijn vertrouwen daarin was weg. Sindsdien ben ik zo down-to-earth als maar mogelijk is: als een fles leeg is haal ik de aansluiting eraf en zet 'm op de andere fles. Klik op de foto voor een grotere afmeting. Truma SecuMotion De SecuMotion heeft een crashsensor in de toevoer van het gas. Je kunt tijdens het rijden de gasleiding open laten staan en als er een botsing is dan sluit de SecuMotion automatisch de gastoevoer af. Dat klinkt heel goed, maar met de SecuMotion van voor 2010 (?) worden opvallend vaak storingen gemeld (camperforum.nl). Een gasinstallateur zei tegen mij "als je langer dan 1-2 maanden op pad gaat dan is er geen kans dat je storing krijgt, dat is een zekerheid". Drukregelaar De drukregelaar voldoet aan de NEN-EN 12864. Niet instelbare drukregelaars met een maximale uitlaatdruk kleiner dan of gelijk aan 200 mbar, en een capaciteit kleiner dan of gelijk aan 4 kg/h voor LPG, en de daarbij behorende veiligheidsinrichtingen. De gasdrukregelaar werkt op een ingangsdruk die ligt tussen de 0,3 en 16 bar en heeft een uitlaatdruk van meestal 30 mbar (ook bij Niesmann-Bishoff), soms 50 mbar (oudere campers). Let op dat de apparaten die op gas 'draaien' op dezelfde druk werken als de drukregelaar levert. Verder is de regelaar voorzien van een overdrukveiligheidsinrichting die bij een overdruk van 100 mbar afblaast. Hiermee wordt voorkomen dat de aangesloten en inwerking zijnde verbruikstoestellen met een te hoge gasdruk worden gevoed. Er geldt geen gebruiksduur, maar het advies is om na vijf jaar vanaf het productiejaar de regelaar te vervangen. Het productiejaar staat op de achterzijde van de drukregelaar aangegeven. NB: als je de drukregelaar op de gasfles aansluit dan alleen handvast aandraaien, geen gereedschap gebruiken. Eis-ex De Eis-ex van Truma ( Obelink  De Wit ) voorkomt het bevriezen van water in de gasdrukregelaar. Want er zit altijd een heel klein beetje water in het gas en ijs kan de gasdoorvoer belemmeren. Of, hoe vaak, hoe veel en bij welke temperaturen dat een rol speelt is een regelmatig besproken onderwerp op caravan- en camperforums. Uit die discussies komt geen eenvormige mening naar voren. Wel veel gepraat over hoe en waar de Eis-ex moet worden aangesloten, maar niet over een onderbroken gastoevoer wat onmiskenbaar aan een bevroren gasdrukregelaar lag. Camper Caravan Service Arno (en die heeft vele jaren ervaring): je ziet het steeds meer af-fabriek geleverd worden op campers van Duitse makelij, maar in Nederland is er weinig vraag naar. Zwiebelfam (ook bepaald niet de minste): in propaangas behoort absoluut geen water te zitten. Dat zal ook niet het geval zijn want het gasvulstation heeft daar voorzieningen voor, zodat door compressie geen waterdamp wordt bijgemengd. Een Truma Eis-ex is daarom bij het gebruik van propaangas overbodig. LPG daarentegen bevat wel water en omdat LPG-gebruikers iets minder karig met gas omgaan (grote tank onder de camper, veel makkelijker de flessen kunnen vullen) kan het Joule-Thomson-effect (wiki) er de oorzaak van zijn dat waterdamp in de leiding bevriest en daarmee de gasdoorvoer beperkt, zelfs verstopt. De buitentemperatuur zal bijna nooit de oorzaak zijn omdat dan de waterdamp al in de fles/tank condenseert tot vloeistof en op de bodem van de tank terecht komt. De 'schuldige' is de meegevoerde waterdamp die binnenin de gasdrukregelaar afkoelt door het genoemde Joule-Thomson-effect. Conclusie: gebruikt u geen LPG, of bent u een zuinige LPG-gebruiker: dan is er geen Eis-ex nodig. Bent u LPG groot-verbruiker met verwarming, boiler, koken, koelen en oven, tja, dan ... Is het dus nodig? Als u stookt op LPG, af en toe overnacht bij vorst en het geeft u een geruststellende gedachte, dan zou ik het doen. Schrijver dezes stookt, kookt en koelt uitsluitend met propaan en monteert het dus niet (en overnacht een paar maal per jaar terwijl het vriest). Gas-stop  /  Gas-fuse  /  Gas-zekering  /  Gasfuse  /  Gasstop In 2019 voor het eerst op de markt, voor zover ik weet. Altijd handig om te kunnen zien hoe vol de gasfles is, maar daar zijn ook tig andere manieren voor. Het belangrijkste is dat deze gasstop bij een breuk in de leiding, of een fors gaslek, de doorvoer afsluit. Noem het maar een crashsensor. Pas op:  de aansluitingen van deze gasstop passen niet altijd op de gebruikelijke flessen die in Nederland gangbaar zijn in campers. Zijn wel pas te maken natuurlijk met tussenstukken, maar dan wordt het wel een kerstboom. Negatieve ervaring met de gasstop.  Tijdens een zeer heftige hobbel in de weg is de gasstop (aangeschaft bij de ANWB) compleet afgebroken waardoor het gas de (bus)camper in stroomde. De bestuurder wist de gasfles gelukkig snel dicht te draaien. De NVWA (Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit) is ingelicht en zij hebben de kapotte gasstop zelfs opgehaald en onderzocht, maar dit heeft niets opgeleverd, geen verbod, geen melding op de site, etc. Ook de ANWB was 'niet thuis'. En de NKC zegt doodleuk dat je niet met geopende gasfles moet rijden, maar daar heb ik de gasstop juist voor! Van de verantwoordelijk wegeigenaar, in dit geval Natuurmonumenten, heb ik de gasstop vergoed gekregen. Een leuke geste maar je begrijpt, voor mij nooit meer een gasstop! N.B. De gasstop is geen crash sensor. Je zou het een 'groot lek sensor' kunnen noemen. Het is dus waarschijnlijk verboden (maar het juiste wettelijke artikel weet ik niet) om met een geopende gasfles te rijden als je alleen die Gasstop in je leiding hebt zitten. G607 gaskeuring In Duitsland (en Oostenrijk?) wordt sinds 2016 op de camping steeds vaker naar een 'G607 gasinstallatie goedkeuring' gevraagd. Heeft u deze goedkeuring niet dan kan een standplaats op de camping geweigerd worden. De goedkeuring houdt in dat de gasinstallatie moet worden gekeurd volgens de G607 norm en dat er een logboek met een om de twee jaar vernieuwde goedkeuringssticker aanwezig moet zijn. Het heeft te maken met wettelijke aansprakelijkheid van de campingbeheerder i.v.m. calamiteiten. Ontstaat er een gas-gerelateerde calamiteit en er is aantoonbaar geen goedkeuring aanwezig dan heeft de campingbeheerder een probleem. In Nederland zijn er (niet veel) bedrijven die deze 'G607 goedkeuring' mogen uitvoeren en afgeven. In Duitsland zijn er veel meer mogelijkheden, o.a. in Kleef (Dld). Het certificaat kan ook een belangrijk document zijn in verzekeringskwesties in NL. Zorg er dan wel voor dat bij de keuring van koelkast, vriezer, fornuis, kachel en evt. andere verbruikers van gas de merknamen, typenummers etc. kunt overleggen. Die worden allemaal gecontroleerd, de apparaten worden getest en de resultaten op het certificaat vermeld. Spanje Spanje is een populair land om te overwinteren, maar hoe organiseer je dan je gasflessen? Tijdens de reis naar Spanje gebruik je waarschijnlijk je Nederlandse fles(sen) met LPG of propaan. Maar na verloop van tijd in Spanje is de eerste fles leeg en ter plaatse ruilen of bijvullen kan niet. Check MyLPG voor LPG vulstations, maar het is mij niet bekend of het (wettelijk) toegestaan is daar een losse fles te vullen. Een losse propaanfles (bij)vullen is in Spanje niet mogelijk. Wat dan? Een handige oplossing is om in Spanje een Spaanse oranje propaanfles aan te sluiten. Niet doen:   'gewoon' een fles kopen in Spanje, want dat moet met een contract en dan komt er een monteur die de hele installatie gaat keuren. Wel doen:   scoor in Spanje (b.v. rommelmarkt) of in Nederland (marktplaats, facebook, maar >2x zo duurder als in Spanje) een Spaanse oranje propaan-fles (Bombana Propano) en ruil die om (ca. €15,=) voor een volle bij een tankstation. In Spanje zijn ook butaan flessen (Bombana Butano) te koop, maar propaan heeft grote voorkeur omdat butaan bij temperaturen lager dan 4°C niet meer gasvormig is. Link Overdrukventiel   Zo te zien zit er op die Spaanse propaan ruilflessen geen overdrukventiel Info ANWB: er is een hulpstuk te koop in Spanje, die heet 'Regulador de salida libre'. Die zijn te koop bij o.a. ferreteria's (=ijzerwinkel) voor ca.€15,=. Ook wel in Nederland te koop, maar hier kost ie ca. €35,=. Die klik je op de Repsol fles en daar kan dan een Nederlandse drukregelaar op geschroefd worden. Vertrek dus in Nederland met twee volle flessen zodat je in Spanje tijd genoeg hebt om zo'n regulador en een tweedehands gasfles te kopen. Als je al zo'n Spaanse propaanfles hebt, dan vertrek je in Nederland met één Nederlandse propaan / LPG fles en die lege (! want die is in Nederland niet toegestaan omdat ie geen overdrukventiel heeft) Spaanse fles. Portugal Portugal heeft hetzelfde ruilsysteem voor de (oranje Repsol) propaanflessen als in Spanje. Mijn keuze 1.  Na het nodige 'wikken en wegen' is besloten de camper uit te rusten met twee (lichtgewicht) aluminium dampgasflessen, met een 80% vulbegrenzing, met een overdrukventiel, met een metalen kraag, met een zijvulopening (link). (leeg gewicht 6.7 kg; inhoud 27 lt; vulling (80%) is 21.6 lt dat weegt 11 kg; volle fles weegt dus 6.7 + 11 = 17 kg). Dat is een eenmalige forse investering, maar de voordelen vond ik belangrijk genoeg (geen gedoe met niet kunnen inwisselen, wel kunnen vullen of bijvullen en je vertrekt altijd met volle flessen). De aanwezige SecuMotion is verwijderd (te veel slechte verhalen over gelezen) en vervangen door bovenstaand 'down-to-earth' koppelsysteem. Wij stoken, koken en koelen op puur propaan. Let op bij het gebruik van de gasflessen: het is linkse draad n.b.: draai met je vingers (!) de wartel zo ver mogelijk aan, gebruik geen tang want dan heb je een grote kans dat de rubbers kapot draait laat de gasfles vullen als ie op een weegschaal staat, dan ga je niet over de 80% vulbegrenzing heen Mijn keuze 2.  In Spanje en Portugal is het onmogelijk om bovenstaande lichtgewicht aluminium gasflessen te laten (bij)vullen met propaan. In een koudere winter hebben wij dan niet genoeg aan twee flessen en moet er 'noodgedwongen' worden (bij)gevuld met LPG. Na een tijdje dubben is er in Nederland een (volle) Repsol propaanfles aangeschaft. We gaan dan op reis met 1 bovengenoemde alu fles en de Repsol fles. Meteen vanaf het vertrek beginnen we met met de Repsol fles, daarmee halen we makkelijk Spanje. Als ie leeg is wordt ie in Spanje-Portugal geruild (15 euro) voor een volle. Zodra de terugreis in beeld komt zorgen we dat de Repsol fles vol is en gebruiken we de alu fles om thuis te komen, want die is in Nederland makkelijk (bij) te vullen. In juni en september-oktober hebben we meer dan genoeg aan de twee lichtgewicht aluminium gasflessen en heeft de Repsol fles pauze. Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek   Einde van de pagina