| Overzicht van bacteriën | meer infecties |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
Wat zijn bacteriën?
Bacteriën zijn kleine levende organismen. Ze zijn zo klein dat je ze zonder microscoop niet kunt zien. Een menselijke haar is 100 keer breder dan veel gewone bacteriën. Bacteriën zijn niet hetzelfde als andere microscopische organismen zoals virussen of schimmels.
Er zijn duizenden verschillende soorten bacteriën. Bacteriën hebben veel verschillende vormen, wat artsen helpt om ze te identificeren.
Bacteriën leven bijna overal, ook:
- in de grond
- in het water
- op je huid
- in je mond darmen en vagina
Bacteriën planten zich heel snel voort als ze de juiste omstandigheden hebben. Een paar bacteriën kunnen binnen een dag miljarden bacteriën worden.
Wat is een bacteriële infectie?
Van een bacteriële infectie is sprake wanneer bacteriën een deel van je lichaam binnendringen en je ziek maken. Veel voorkomende bacteriële infecties zijn
- keelpijn
- huidinfecties zoals abcessen en cellulitis
- urineweginfecties
Sommige bacteriën geven chemische gifstoffen af die toxines worden genoemd. Gifstoffen kunnen zich door je lichaam verspreiden en gebieden aantasten waar de bacteriën niet zijn binnengedrongen. Ziekten veroorzaakt door bacteriële gifstoffen zijn onder andere:
- botulisme
- voedselvergiftiging
- tetanus
Maken alle bacteriën je ziek?
Nee, veel bacteriën veroorzaken geen infectie. Sommige bacteriën zijn zelfs nuttig. Veel van de bacteriën die op je huid of in je lichaam leven, zijn normaal en doen je geen kwaad. Deze bacteriën worden je inheemse flora genoemd. Andere bacteriën die op of in je lichaam komen, kunnen je lichaam echter aanvallen.
Hoe krijg je een bacteriële infectie?
Schadelijke bacteriën kunnen op verschillende manieren in je lichaam komen. Je kunt:
- iets eten of drinken waar bacteriën in zitten
- lucht inademen die bacteriën bevat
- iets aanraken dat besmet is met bacteriën en vervolgens je mond, neus of ogen aanraken
- een snee, schaafwond of brandwond oplopen waardoor bacteriën in je huid terechtkomen
Sommige schadelijke bacteriën, zoals de bacteriën die tetanus veroorzaken, komen uit de omgeving. De meeste schadelijke bacteriën komen echter van mensen of soms dieren die een infectie hebben.
Soms komen de normale bacteriën in je lichaam op de verkeerde plek terecht. De normale bacteriën in je darmen kunnen bijvoorbeeld een infectie veroorzaken als ze in je blaas of je bloedbaan terechtkomen.
Hoe verdedigt je lichaam zich tegen bacteriën?
Je lichaam heeft manieren om zich tegen bacteriën te verdedigen:
- je huid en de binnenkant van je darmen houden de meeste bacteriën buiten
- je immuunsysteem valt bacteriën aan die je lichaam binnenkomen
Je immuunsysteem gebruikt witte bloedcellen om schadelijke bacteriën te herkennen. Sommige witte bloedcellen doden bacteriën direct. Andere maken stoffen aan die antilichamen worden genoemd en die bacteriën doden.
Hoe weten artsen dat je een bacteriële infectie hebt?
Artsen vermoeden een bacteriële infectie op basis van je symptomen. Meestal sturen ze een monster naar het lab om op bacteriën te testen. Afhankelijk van waar de infectie zich lijkt te bevinden, kunnen ze een monster sturen van:
- bloed
- urine
- sputum (slijm dat je ophoest)
- uitstrijkjes van je keel, penis of vagina
Het laboratorium kan de arts vertellen of er bacteriën aanwezig zijn, wat voor soort het is en welke antibiotica de bacteriën kunnen doden.
Hoe behandelen artsen een bacteriële infectie?
Je lichaam kan sommige bacteriële infecties zelf bestrijden. Maar voor veel bacteriële infecties geven artsen je:
- Antibiotica
Antibiotica, zoals penicilline, zijn medicijnen die bacteriën doden. Er zijn veel verschillende antibiotica. Elk antibioticum werkt alleen tegen bepaalde bacteriën.
Als je een ernstige bacteriële infectie hebt, moet je misschien naar het ziekenhuis en krijg je antibiotica rechtstreeks in je ader (IV).
Wat is antibioticaresistentie?
Resistentie tegen antibiotica betekent dat een bacterie niet kan worden gedood door een bepaald antibioticum.
Bacteriën zijn van nature resistent tegen bepaalde antibiotica. Bacteriën worden echter vaak resistent tegen antibiotica die voorheen goed werkten. Ze worden resistent doordat hun genen muteren of doordat ze genen overnemen van andere bacteriën die resistent zijn geworden. Vervolgens geven ze deze resistentiegenen door aan hun nakomelingen.
Antibioticaresistentie is een groot probleem. Resistente infecties vereisen krachtigere antibiotica die vaak ernstige bijwerkingen hebben. Zelfs met krachtige antibiotica sterven er elk jaar duizenden mensen aan infecties die resistent zijn tegen antibiotica.
Hoe vaker antibiotica worden gebruikt, hoe groter de kans dat zich resistente bacteriën ontwikkelen. Dat betekent dat antibioticaresistentie zich vaak ontwikkelt in ziekenhuizen en ook op sommige boerderijen waar dieren regelmatig antibiotica toegediend krijgen. Resistente bacteriën kunnen zich van mens tot mens verspreiden. Deze verspreiding is vooral gevaarlijk in ziekenhuizen, waar veel mensen een zwak immuunsysteem hebben of al ernstig ziek zijn.
Hoe kan ik een bacteriële infectie voorkomen?
Om bacteriële infecties te voorkomen:
- was je handen vaak, vooral als je met voedsel omgaat of veel contact hebt met mensen
- bereid en kook voedsel op de juiste manier
- veilig vrijen
- haal de vaccinaties die u volgens uw arts moet halen
Bronnen:
| Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |