| Gastro-enteritis E.coli | meer spijsvertering |
| buikgriep; enteritis; ontsteking van (een deel van) het spijsverteringskanaal | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? E. coli gastro-enteritis is een soort gastro-enteritis waarbij bepaalde stammen van de bacterie Escherichia coli de dikke darm infecteren en diarree en soms andere ernstige complicaties veroorzaken. |
- organismen die E. coli gastro-enteritis veroorzaken, zijn meestal afkomstig van besmet gemalen rundvlees of water of ongepasteuriseerde melk
- buikkrampen en diarree die bloederig kan zijn, zijn de gebruikelijke symptomen
- de diagnose is gebaseerd op de beoordeling van een arts en soms op de resultaten van ontlastingstests
- de behandeling bestaat uit het drinken van veel vocht
- preventieve maatregelen zijn het grondig koken van vlees en het grondig wassen van de handen
(Zie ook Overzicht van gastro-enteritis.)
Er zijn veel stammen van Escherichia coli (E. coli) die diarree of bloederige diarree (hemorragische colitis) veroorzaken. In Noord-Amerika is de meest voorkomende stam die bloederige diarree veroorzaakt E. coli O157:H7. Deze bacterie komt van nature voor in de darmen van ongeveer 1% van gezond vee. Uitbraken kunnen worden veroorzaakt door het eten van ondergekookt gemalen rundvlees of door het drinken van ongepasteuriseerde melk of vruchtensap. Het consumeren van voedsel of water dat besmet is met koeienmest of rauw gemalen rundvlees kan de infectie ook verspreiden. Mensen kunnen besmet raken na het aanraken van dieren op een kinderboerderij. De infectie kan van mens op mens worden overgedragen, vooral van kinderen in luiers op andere mensen. Onvoldoende gechloreerde waterparken kunnen een bron van infectie zijn.
E. coli verlaat soms de darmen en veroorzaakt infecties in andere delen van het lichaam, zoals de nieren en urinewegen (zie Escherichia coli infecties).
Soorten gastro-enteritis door E. coli
E. coli komt van nature onschadelijk voor in het spijsverteringskanaal, maar sommige stammen hebben genen verworven waardoor ze darminfecties kunnen veroorzaken. De volgende subtypes van E. coli kunnen diarree veroorzaken:
- enterohemorrhagic (ook wel Shiga toxine-producerende E. coli) is het belangrijkste subtype van E. coli in de Verenigde Staten. Het veroorzaakt bloederige diarree (hemorragische colitis) en bij sommige mensen een ernstige complicatie die hemolytisch-uremisch syndroom wordt genoemd. O157:H7 is de meest voorkomende stam van dit subtype in de Verenigde Staten. Ondergekookt gemalen rundvlees, ongepasteuriseerde melk en sappen en besmet water zijn mogelijke bronnen. Overdracht van persoon op persoon komt vaak voor in kinderdagverblijven. Er zijn uitbraken geweest bij mensen die gezwommen hebben in zwembaden of meren of in waterparken (de zogenaamde recreatieve waterziekte). Het hemolytisch-uremisch syndroom kan bij mensen van alle leeftijden voorkomen, maar is het ernstigst bij kinderen en oudere volwassenen
- enterotoxigene produceert twee toxinen die waterige diarree veroorzaken. Dit subtype van de E. coli-bacterie is de meest voorkomende oorzaak van reizigersdiarree bij mensen die lage- en middeninkomenslanden bezoeken
- enteropathogeen veroorzaakt ook waterige diarree. Deze bacterie was ooit een veel voorkomende oorzaak van diarree-uitbraken in kinderdagverblijven, maar is nu zeldzaam
- entero-invasieve veroorzaakt bloederige of niet-bloederige diarree, voornamelijk in lage- en middeninkomenslanden. Het is zeldzaam in de Verenigde Staten
- enteroaggregatieve veroorzaakt diarree die niet zo ernstig is maar wel langer duurt dan de andere subtypes. Net als sommige van de andere subtypes komt het vaker voor in lage- en middeninkomenslanden en kan het een oorzaak zijn van reizigersdiarree
Symptomen
De meest voorkomende symptomen van gastro-enteritis zijn diarree en buikkrampen. Hoewel meestal mild, kan de infectie ook buikpijn, abdominale uitzetting (zwelling) door gas, ernstige diarree en uitdroging veroorzaken.
Hemorragische colitis als gevolg van een E. coli-infectie veroorzaakt ernstige buikkrampen die plotseling beginnen samen met waterige diarree, die binnen 24 uur bloederig kan worden. De diarree duurt meestal 1 tot 8 dagen. Koorts is meestal afwezig of mild, maar kan soms hoger zijn dan 39° C.
Ongeveer 5 tot 10% van de mensen, meestal kinderen jonger dan 5 jaar en volwassenen ouder dan 60 jaar, die hemorragische colitis hebben, ontwikkelen een ernstige complicatie die hemolytisch-uremisch syndroom wordt genoemd. Symptomen van het hemolytisch-uremisch syndroom zijn onder andere een laag aantal rode bloedcellen (bloedarmoede, gekenmerkt door vermoeidheid, zwakte en een bleke huidskleur) veroorzaakt door de vernietiging van rode bloedcellen (hemolytische anemie), een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) en plotseling nierfalen.
Diagnose
- soms ontlastingstests
Bij de meeste mensen met diarree wordt geen ontlastingstest gedaan omdat de meeste infectieuze diarree vanzelf overgaat en de symptomen ongeacht de oorzaak op dezelfde manier worden behandeld.
Ontlastingstests worden echter wel gedaan om te zoeken naar E. coli-bacteriestammen of de toxines die ze produceren bij bepaalde mensen, waaronder mensen die het volgende hebben:
- bloederige ontlasting (hemorragische colitis) of bloed in de ontlasting dat te klein is om te zien
- koorts
- matige tot ernstige diarree
- diarree die langer dan 7 dagen duurt
- een verzwakt immuunsysteem veroorzaakt door een aandoening zoals HIV/AIDS of die een geneesmiddel nemen dat het immuunsysteem kan verzwakken zoals chemotherapiemedicijnen
- inflammatoire darmziekte
- leeftijd 70 jaar of ouder
- hoog risico op verspreiding van de infectie naar anderen (bijvoorbeeld werknemers in de gezondheidszorg, kinderopvang of voedselvoorziening)
Ontlastingtesten worden ook gedaan tijdens bekende of vermoedelijke uitbraken.
Als E. coli O157:H7 wordt vermoed, doen artsen een ontlastingstest op Shiga-toxinen, die door deze bacteriën worden geproduceerd. Deze test levert snel resultaten op.
Andere tests, zoals een sigmoïdoscopie, kunnen worden gedaan als een arts vermoedt dat andere ziekten de bloederige diarree kunnen veroorzaken.
Behandeling
- vloeistoffen drinken
- soms vocht via een ader
- soms antibiotica
Meestal is bedrust en het drinken van voldoende vocht de enige behandeling die nodig is voor E. coli gastro-enteritis.
Als de diarree aanhoudt of de persoon ernstig uitgedroogd raakt, worden vloeistoffen en elektrolyten toegediend via een ader (intraveneus).
Omdat kinderen sneller uitgedroogd kunnen raken, moeten ze vloeistoffen krijgen met de juiste mix van zouten en suikers. Alle in de handel verkrijgbare oplossingen die bedoeld zijn om verloren vocht en elektrolyten te vervangen ( orale rehydratatieoplossingen genoemd) voldoen. Koolzuurhoudende dranken, thee, sportdranken, dranken met cafeïne en vruchtensappen zijn niet geschikt. Als het kind borstvoeding krijgt, moet de borstvoeding worden voortgezet.
De arts kan een medicijn voorschrijven om de diarree onder controle te houden, zoals difenoxylaat, of de persoon instrueren om een vrij verkrijgbaar medicijn te gebruiken, zoals loperamide. Deze medicijnen (antidiarreemiddelen genoemd) zijn meestal veilig voor volwassenen die last hebben van waterige diarree. Deze medicijnen worden niet gegeven aan kinderen jonger dan 18 jaar met acute diarree. Antidiarreemiddelen worden ook niet gegeven aan mensen die onlangs antibiotica hebben gebruikt, die bloederige diarree hebben, die kleine hoeveelheden bloed in de ontlasting hebben die te klein zijn om te zien, of die diarree en koorts hebben.
Antibiotica worden niet gegeven aan mensen met hemorragische colitis veroorzaakt door E. coli O157:H7 omdat ze de symptomen niet verminderen, de verspreiding van de infectie niet voorkomen en het risico op het ontwikkelen van hemolytisch-uremisch syndroom zelfs verhogen. Antibiotica kunnen wel worden gegeven aan mensen die diarree hebben veroorzaakt door de andere subtypes van E. coli. Er worden bijvoorbeeld antibiotica gegeven aan mensen met diarree veroorzaakt door enterotoxigene E. coli, de meest voorkomende oorzaak van reizigersdiarree. Maar artsen weten niet wat de oorzaak van de diarree is totdat de resultaten van ontlastingstesten beschikbaar zijn, meestal na de eerste evaluatie door een arts. Daarom schatten ze iemands risico op de verschillende soorten gastro-enteritis door E. coli in wanneer ze beslissen of ze antibiotica voorschrijven voordat de testresultaten beschikbaar zijn.
Hemorragische colitis gaat uiteindelijk vanzelf over. Mensen die echter complicaties zoals hemolytisch-uremisch syndroom ontwikkelen, hebben waarschijnlijk intensieve zorg in het ziekenhuis nodig en kunnen nierdialyse en andere specifieke behandelingen nodig hebben.
Preventie
- grondig koken van vlees
- wassen van de handen
Verbeterde vleesverwerkingsprocedures in de Verenigde Staten hebben geholpen het aantal gevallen van vleesbesmetting met E. coli te verminderen. Ondanks deze maatregelen kan gemalen rundvlees nog steeds besmet raken. Daarom moet gemalen rundvlees worden gekookt tot een interne temperatuur van 71° C of tot de sappen helder zijn. Mensen moeten alleen gepasteuriseerde melk en melkproducten drinken.
Mensen moeten de ontlasting van geïnfecteerde mensen op de juiste manier weggooien, goede hygiëne in acht nemen en hun handen wassen met water en zeep om de verspreiding van de infectie te beperken. Als zeep en schoon water niet beschikbaar zijn, moet een antibacteriële handreiniger worden gebruikt.
Kinderen mogen geen diarree hebben en moeten twee keer negatief hebben getest voordat ze terug mogen naar het kinderdagverblijf.
Mensen moeten uitbraken van bloederige diarree melden aan een lokale gezondheidsdienst, omdat ingrijpen infectie bij andere mensen kan voorkomen.
Wist u dat...
|
Bronnen:
| Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |