Onchocerciase meer infecties   meer tropenziektes  
  rivierblindheid

Wat is het?   
Het is een infectie met een rondworm (Onchocerca volvulus) die meestal wordt verspreid door muggen (meestal Simulium damnosum, black fly en S.neavei). Die rondworm leeft in het water leeft en kan tot wel 14 jaar in het menselijk lichaam overleven. Deze muggen komen veel voor bij snelstromende rivieren (vandaar de naam) en bijten overdag. Meestal zijn er meerdere beten 'nodig' voor er een infectie plaatsvindt. Rivierblindheid is de voornaamste oorzaak van blindheid ter wereld, met Trachoom als 'goede tweede'.

Welke landen   
Merendeels Afrika. In mindere mate Zuid-Amerika. In delen van sommige Arabische landen.
Het is qua verspreiding de meest voorkomende soort blindheid die door infecties wordt veroorzaakt.

Cyclus   
Als besmette mug steekt dan gaan de larven van de rondwormen via het speeksel van de mug naar de bloedbaan. De larven nestelen zich vlak onder de huid en vormen knobbeltjes waarin de voortplanting plaatsvindt. Het vrouwtje rondworm legt dagelijks enkele duizenden eieren die zich ontwikkelen tot een vroeg stadium van de rondworm (microfilariae). Deze microfilariae verspreiden zich in weefsel onder de huid en als ze dood gaan zorgt dat voor heftige allergische reacties. Bij een volgende beet gaan de microfilariae mee terug naar de mug waar ze zich verder ontwikkelen en een nieuwe gastheer kunnen infecteren.

Symptomen   
De eerste symptomen beginnen pas 1-3 jaar na de besmetting.

  • slecht zien en later blindheid als de wormpjes het hoornvlies bereiken
  • huiduitslag
  • plaatselijke depigmentatie (verkleuring van de huid)
  • jeuk
  • opzwelling van de genitaliën

Preventie   

  • preventie
    • deet, geïmpregneerde klamboe, lange mouwen en lange broekspijpen
  • profylaxe (medische middelen om de ziekte te voorkomen)
    • er is geen vaccin

Behandeling   

  • zelf
    • niet
  • arts en ziekenhuis
    • Het medicijn ivermectine doodt de microfilariae. De volwassen rondwormen worden er niet door gedood, maar zijn niet meer in staat zich voort te planten, waarmee dus de overdracht doorbroken wordt. Behandeling met doxycycline doodt de aanwezige Wolbachia-bacteriën.

Extra info   
In de microfilariae komt, in symbiose, de bacterie Wolbachia voor. Die bacterie is belangrijk voor de voortplanting van de rondworm. Waarschijnlijk (maar nog niet afdoende bewezen) is het deze bacterie (en niet de rondworm) die de menselijke afweerreacties opwekt.


Bronnen:

Laatste wijziging: 5 januari 2022

  Einde van de pagina