Borstkankerscreening en -preventie meer vrouwen    Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals. Let op:  in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht. Wat is het? Borstkanker veroorzaakt zelden symptomen in een vroeg stadium en een vroege behandeling heeft meer kans op succes; daarom is screening belangrijk. Screening is de jacht op een aandoening voordat er symptomen optreden. Borstkankerscreening wordt aanbevolen voor alle vrouwen in de Verenigde Staten, maar grote medische organisaties verschillen van mening over de startleeftijd en de frequentie van de screening.    Screening    Screening op borstkanker kan het volgende omvatten jaarlijks borstonderzoek door een professional in de gezondheidszorg mammografie als vrouwen een verhoogd risico op borstkanker hebben, magnetische resonantiebeeldvorming (MRI) Zorgen over screening op borstkanker Het kan een uitdaging zijn om op de hoogte te blijven van de nieuwste aanbevelingen voor borstkankerscreening, zoals wanneer te beginnen met mammografieën. Ook kunnen medische organisaties hun aanbevelingen in de loop der tijd veranderen of kunnen verschillende organisaties verschillende aanbevelingen hebben. Sommige mensen denken dat meer testen beter is, maar testen kan ook nadelen hebben. Bijvoorbeeld, screeningstesten voor borstkanker geven soms aan dat er kanker aanwezig is terwijl er geen kanker aanwezig is (dit wordt een vals-positief resultaat genoemd). Als de resultaten van een borstscreeningtest positief zijn, wordt er meestal een borstbiopsie gedaan. Een fout-positief resultaat betekent een biopsie die niet nodig is en onnodige angst, pijn en kosten. Vanwege deze mogelijke problemen raden organisaties aan dat sommige mensen geen screeningstest hoeven te ondergaan. Dit zijn bijvoorbeeld mensen die jonger of ouder zijn dan een bepaalde leeftijd (zie de paragraaf Borstkanker: Wanneer beginnen met mammografie). Vrouwen moeten de huidige aanbevelingen en hun eigen risico en prioriteiten met een zorgverlener bespreken en beslissen welk type screening voor hen geschikt is. Mammografie Mammografie is een van de meest effectieve manieren om borstkanker in een vroeg stadium op te sporen. Mammografie is ontworpen om gevoelig genoeg te zijn om de mogelijkheid van kanker in een vroeg stadium op te sporen, soms jaren voordat de kanker voelbaar is. Omdat mammografie zo gevoelig is, kan het op kanker wijzen terwijl er geen kanker aanwezig is (een vals-positief resultaat). Ongeveer 85 tot 90% van de afwijkingen die tijdens screening worden ontdekt (dat wil zeggen, bij vrouwen zonder symptomen of knobbels) zijn geen kanker. Als het resultaat positief is, worden meestal meer specifieke diagnostische procedures gepland, meestal een borstbiopsie. Mammografie kan tot 15% van de gevallen van borstkanker missen. Het is minder nauwkeurig bij vrouwen met dicht borstweefsel. Voor deze vrouwen kunnen dus aanvullende onderzoeken nodig zijn, zoals echografie van de borst, 3-dimensionale mammografie (tomosynthese) of beeldvorming door middel van magnetische resonantie (MRI). Bij mammografie worden röntgenstralen gebruikt om te controleren op abnormale gebieden in de borst. Een technicus plaatst de borst van de vrouw op een röntgenplaat. Een verstelbare plastic hoes wordt op de borst neergelaten, waardoor de borst stevig wordt samengedrukt. Hierdoor wordt de borst platgedrukt zodat de maximale hoeveelheid weefsel in beeld gebracht en onderzocht kan worden. De röntgenstralen worden door de borst naar beneden gericht en produceren een beeld op de röntgenplaat. Er worden twee röntgenfoto's gemaakt van elke borst in deze positie. Vervolgens kunnen platen verticaal aan weerszijden van de borst worden geplaatst en worden de röntgenstralen vanaf de zijkant gericht. Deze positie levert een zijaanzicht van de borst op. Borsttomosynthese (3-dimensionale mammografie) kan samen met mammografie worden gebruikt om een duidelijke, zeer gerichte 3-dimensionale foto van de borst te maken. Deze techniek maakt het iets gemakkelijker om kanker op te sporen, vooral bij vrouwen met dicht borstweefsel. Dit type mammografie stelt vrouwen echter bloot aan meer straling dan traditionele mammografie. Aanbevelingen voor routinescreening met mammografie variëren. Deskundigen zijn het niet eens over wanneer moet worden begonnen? hoe vaak het moet worden gedaan wanneer (of als) ermee gestopt moet worden Experts hebben verschillende aanbevelingen over wanneer te beginnen met routinematige mammografie. De meeste medische organisaties adviseren screening mammografie voor sommige vrouwen vanaf de leeftijd van 40 tot 49 jaar en voor alle vrouwen vanaf de leeftijd van 50 jaar. De aanbevelingen om te beginnen op 50-jarige leeftijd zijn omdat mammografie voor screening nauwkeuriger is bij vrouwen van 50 jaar of ouder. De reden hiervoor is dat naarmate vrouwen ouder worden, vetweefsel het vezelige weefsel in de borst vervangt. Afwijkingen in de buurt van vetweefsel zijn gemakkelijker op te sporen met een mammografie. Het voordeel van screening is niet zo duidelijk bij vrouwen tussen 40 en 49 jaar. Experts maken zich zorgen over angst, vals-positieven en ook over te vroeg beginnen met screening of te vaak screenen omdat de blootstelling aan straling zou toenemen. Vrouwen met risicofactoren voor borstkanker hebben waarschijnlijk meer baat bij het starten met mammografie vóór de leeftijd van 50 jaar. Ze moeten de risico's en voordelen van mammografie met hun arts bespreken. Wanneer hiermee wordt begonnen, wordt mammografie vervolgens elke 1 of 2 jaar herhaald. Routinematige mammografie kan worden gestopt op 75-jarige leeftijd, afhankelijk van de levensverwachting van de vrouw en haar wens om door te gaan met screening. De stralingsdosis die bij mammografie wordt gebruikt is erg laag en wordt als veilig beschouwd. Mammografie kan wat ongemak veroorzaken, maar dat duurt maar een paar seconden. Mammografie moet worden gepland op een tijdstip tijdens de menstruatieperiode wanneer de borsten minder gevoelig zijn. Deodorant en poeders mogen op de dag van de procedure niet worden gebruikt omdat ze het verkregen beeld kunnen verstoren. De hele procedure duurt ongeveer 15 minuten. Zelfbewustzijn van de borst Vrouwen moeten weten hoe hun borsten er normaal uitzien en aanvoelen. Omdat borstkanker ook bij mannen voorkomt, moeten mannen zich bewust zijn van veranderingen in of rond hun tepels. Als een vrouw een verandering opmerkt, kan ze een borstzelfonderzoek doen. Vrouwen moeten eventuele veranderingen meteen aan een zorgverlener melden. Vroeger raadden de meeste artsen vrouwen aan om hun borsten elke maand op knobbels te onderzoeken. De meeste medische organisaties raden niet langer aan dat mensen maandelijks of wekelijks hun borsten zelf onderzoeken als een routinematige manier om op kanker te controleren. Het doen van deze onderzoeken als er geen knobbeltje of andere verandering is, helpt niet om borstkanker in een vroeg stadium op te sporen bij vrouwen die een screeningsmammogram krijgen. Borstonderzoek door een zorgverlener Een borstonderzoek kan deel uitmaken van een routine lichamelijk onderzoek. Maar net als bij zelfonderzoek van de borst, kan het onderzoek door een arts een vorm van kanker missen. Als vrouwen screening nodig hebben of willen, moet er een gevoeligere test worden gedaan, zoals een mammografie, zelfs als het onderzoek door een arts geen afwijkingen aan het licht heeft gebracht. Veel artsen en medische organisaties vereisen niet langer een jaarlijks borstonderzoek door een arts. Tijdens het onderzoek inspecteert een arts de borsten op onregelmatigheden, putjes, gespannen huid, knobbeltjes en afscheiding. De arts voelt (palpeert) elke borst met een vlakke hand en controleert op vergrote lymfeklieren in de oksel - het gebied waar de meeste borstkankers het eerst binnendringen - en boven het sleutelbeen. Normale lymfeklieren kunnen niet door de huid heen gevoeld worden, dus de lymfeklieren die wel gevoeld kunnen worden, worden als vergroot beschouwd. Niet-kankerachtige aandoeningen kunnen echter ook een vergroting van de lymfeklieren veroorzaken. Bij lymfeklieren die gevoeld kunnen worden, wordt een biopsie uitgevoerd om te zien of ze abnormaal zijn. Magnetische resonantiebeeldvorming MRI wordt meestal gebruikt om vrouwen met een hoog risico op borstkanker te screenen, zoals vrouwen met een BRCA-mutatie. Voor deze vrouwen moet de screening ook mammografie en borstonderzoek door een professional in de gezondheidszorg omvatten. MRI kan worden aanbevolen voor vrouwen met dicht borstweefsel als onderdeel van een algehele beoordeling waarbij ook het risico wordt geëvalueerd.    Preventie    Het innemen van medicijnen die het risico op borstkanker verlagen (chemopreventie) kan worden aanbevolen voor de volgende vrouwen: vrouwen ouder dan 35 jaar die eerder een lobulair carcinoom in situ of een abnormale weefselstructuur (atypische hyperplasie) in de melkkanalen of melkproducerende klieren hebben gehad personen met een BRCA1 of BRCA2 of een andere genmutatie met hoog risico personen tussen 35 en 59 jaar met een hoog risico op borstkanker op basis van hun huidige leeftijd, de leeftijd waarop de menstruatie begon (menarche), de leeftijd bij de eerste geboorte van een kind, het aantal eerstegraads familieleden met borstkanker en de resultaten van eerdere borstbiopsieën Medicijnen die oestrogeenreceptoren in borstweefsel blokkeren kunnen worden gebruikt om borstkanker te voorkomen. Deze omvatten tamoxifen raloxifeen Vrouwen moeten hun arts vragen naar mogelijke bijwerkingen voordat ze deze medicijnen gebruiken. Risico's van tamoxifen zijn onder andere: kanker van de baarmoeder (endometriumkanker) bloedstolsels in de benen bloedstolsels in de longen staar mogelijk beroerte Deze risico's zijn hoger voor oudere vrouwen. Raloxifeen lijkt ongeveer even effectief te zijn als tamoxifen bij postmenopauzale vrouwen en een lager risico te hebben op baarmoederkanker, bloedstolsels en staar. Beide medicijnen kunnen ook de botdichtheid verhogen en dus gunstig zijn voor vrouwen met osteoporose. Borstkanker: Wanneer beginnen met mammografie? Deskundigen zijn het soms oneens over wanneer met regelmatige mammografie moet worden begonnen. Omdat screening kanker opspoort en kanker fataal kan zijn, denken mensen misschien dat screening eerder (op 40-jarige leeftijd) dan later (op 50-jarige leeftijd) moet worden gestart. Screening heeft echter een aantal nadelen en de voordelen voor jongere vrouwen zijn niet zo duidelijk als die voor oudere vrouwen. Hieronder volgen enkele redenen voor de controverse: screening, vooral bij jongere vrouwen, detecteert afwijkingen die misschien geen kanker zijn. Het vinden van een afwijking resulteert vaak in een biopsie om te bepalen wat het is. Screening leidt dus tot veel meer borstbiopsies, wat vrouwen soms onnodig ongerust maakt en onnodige kosten met zich meebrengt, en mogelijk littekenweefsel in de borst veroorzaakt sommige borstkankers, zoals in situ borstkankers (kankers die zich niet hebben uitgezaaid), zijn niet fataal. Sommige borstkankers groeien langzaam en zullen tijdens het leven van een vrouw niet de dood tot gevolg hebben. Andere borstkankers blijven echter groeien en dringen andere weefsels binnen. Het is onduidelijk hoeveel van de kankers die door screening worden ontdekt uiteindelijk fataal zullen zijn. Toch worden alle kankers behandeld, omdat professionals in de gezondheidszorg op dit moment niet genoeg bewijs hebben om te bepalen welke kankers wel en welke niet behandeld moeten worden mammografie is minder nauwkeurig bij jongere vrouwen. Bij screening worden dus mogelijk kankers gemist, waaronder kankers die fataal kunnen zijn. Mammografie is nauwkeuriger bij vrouwen boven de 50, deels omdat bij het ouder worden het fibroglandulaire weefsel (dat bestaat uit vezelig bindweefsel en klieren) in de borsten de neiging heeft te worden vervangen door vetweefsel. Afwijkingen naast vetweefsel zijn gemakkelijker op te sporen met een mammografie er moeten veel vrouwen worden gescreend om één leven te redden. Als vrouwen ouder zijn, hoeven minder vrouwen gescreend te worden om een leven te redden. Voor vrouwen van 50 jaar en ouder is screening levensreddend en aanbevolen Wist u dat... Slechts ongeveer 10 tot 15% van de afwijkingen die tijdens routinescreening met mammografie worden ontdekt, kanker blijken te zijn Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version   Einde van de pagina