| Cryptosporidiose | meer infecties |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Cryptosporidiose is een darminfectie veroorzaakt door Cryptosporidium, een protozoaire parasiet. De belangrijkste symptomen zijn buikkrampen en diarree. |
- mensen lopen de infectie op door besmet water of voedsel te eten of door contact met besmette mensen of dieren
- buikkrampen en waterige diarree kunnen plotseling beginnen en soms gepaard gaan met misselijkheid, braken, koorts en zwakte
- artsen stellen de infectie vast door een monster van de ontlasting te onderzoeken of te analyseren op tekenen van de parasiet
- gezonde mensen herstellen vaak vanzelf, maar ze kunnen behandeling met antiparasitaire medicijnen nodig hebben
- mensen met het humaan immunodeficiëntievirus (HIV) of een verzwakt immuunsysteem kunnen diarree blijven houden, zelfs nadat ze behandeld zijn met een antiparasitair geneesmiddel
- adequate sanitaire voorzieningen en handen wassen kunnen verspreiding van de infectie helpen voorkomen, net als het koken van water voordat je het drinkt
(Zie ook Overzicht van parasitaire infecties).
Cryptosporidium parasieten zijn protozoën die mensen en vele soorten dieren over de hele wereld infecteren.
Cryptosporidiose wordt opgelopen door:
- inname van Cryptosporidium parasieten in water of voedsel besmet met menselijke of dierlijke uitwerpselen die de eitjes van de parasiet bevatten
- inname van parasieten uit grond of een voorwerp dat is besmet met eitjes
- inname van parasieten door nauw contact met een besmet persoon of dier
De dikwandige eitjes van Cryptosporidium zijn zeer winterhard en komen vaak voor in zwembaden, hot tubs, waterparken, meren en rivieren over de hele wereld. De parasiet wordt niet gedood door bevriezing of door de gebruikelijke hoeveelheden chloor in zwembaden of drinkwater.
Nadat mensen de eitjes hebben ingeslikt, verplaatsen de eitjes zich naar de darm, waar ze een onvolgroeide vorm van de parasiet vrijlaten die de cellen binnendringt die de darm omgeven. De parasiet rijpt, vermenigvuldigt zich en produceert eitjes. Mensen geven de eitjes door via hun ontlasting. Er is maar een klein aantal Cryptosporidium-eitjes nodig om een infectie te veroorzaken. Door het enorme aantal Cryptosporidium dat een besmet persoon of dier kan uitscheiden (10 miljoen tot 100 miljoen) in de ontlasting en het vermogen van slechts enkele ingeslikte organismen om een infectie te starten, kan de infectie zich gemakkelijk van mens tot mens verspreiden, bijvoorbeeld in kinderdagverblijven of kinderboerderijen.
Cryptosporidiose is een veel voorkomende oorzaak van diarree bij kinderen die in gebieden wonen waar de sanitaire voorzieningen slecht zijn. Het komt af en toe voor bij reizigers naar dergelijke gebieden. Cryptosporidiose veroorzaakt ook uitbraken van diarree in de Verenigde Staten, waar het inslikken van besmet water in zwembaden of waterspeeltuinen, contact met besmet vee en contact met besmette mensen in kinderopvang de belangrijkste oorzaken zijn.
Mensen met een verzwakt immuunsysteem, vooral mensen met vergevorderde HIV, zijn vatbaar voor cryptosporidiose en hebben meer kans op een ernstige, aanhoudende ziekte.
Symptomen
Cryptosporidiosis symptomen kunnen abrupt beginnen ongeveer 7 dagen nadat mensen besmet zijn en bestaan voornamelijk uit buikkrampen en waterige diarree. Misselijkheid, braken, gebrek aan eetlust, koorts en zwakte kunnen ook optreden. De symptomen duren meestal 1 tot 2 weken en nemen daarna af. Mensen kunnen nog enkele weken na het verdwijnen van de symptomen eitjes in hun ontlasting laten zitten.
Bij mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen de symptomen van cryptosporidiose geleidelijk beginnen en kan de diarree variëren van mild tot ernstig (meer dan 5 tot 10 liter waterige ontlasting per dag bij mensen met HIV) en lang aanhouden.
Cryptosporidiose wordt ook geassocieerd met ondervoeding bij kinderen die in gebieden met slechte sanitaire voorzieningen wonen.
Diagnose
- testen van de ontlasting
Om cryptosporidiose te diagnosticeren, stuurt een arts een ontlastingmonster op om het te testen op een eiwit dat vrijkomt door de parasiet (antigeentest) of op het genetisch materiaal van de parasiet (DNA).
Een andere aanpak is om de ontlasting onder een microscoop te onderzoeken op Cryptosporidium eitjes, maar deze methode is minder gevoelig en er kunnen meerdere ontlastingmonsters nodig zijn om de parasiet te vinden. Er kunnen gespecialiseerde technieken worden gebruikt om de kans op het vinden van de eitjes te vergroten.
Artsen kunnen een flexibele kijkbuis (endoscoop) gebruiken om het bovenste deel van het spijsverteringskanaal te onderzoeken, waaronder het eerste deel van de dunne darm (duodenum), als diagnostisch onderzoek van de ontlasting geen oorzaak voor aanhoudende diarree aanwijst. Artsen kunnen deze procedure gebruiken om een weefselmonster te verkrijgen dat onderzocht en geanalyseerd moet worden (biopsie). Cryptosporidium, indien aanwezig, kan worden gezien in een biopsiemonster van de darm.
Behandeling
- bij mensen met een normaal immuunsysteem en ernstige of aanhoudende diarree is de behandeling nitazoxanide via de mond.
- voor mensen met HIV: behandeling van de HIV-infectie en soms nitazoxanide om de symptomen te verlichten.
- als de diarree ernstig is, vocht en een antidiarreemiddel.
Mensen met een gezond immuunsysteem herstellen meestal vanzelf. Als deze mensen ernstige of aanhoudende diarree hebben, kan nitazoxanide (een antiparasitair geneesmiddel) het herstel versnellen.
Van geen enkele medicatie is bewezen dat ze effectief is bij immuunsuppressieve patiënten. Voor patiënten met HIV is de belangrijkste therapie de behandeling van de HIV-infectie (met antiretrovirale geneesmiddelen). Wanneer een dergelijke behandeling het verzwakte immuunsysteem versterkt, vermindert diarree meestal. Hoewel nitazoxanide cryptosporidiose bij mensen met HIV niet geneest, kan het diarree en andere symptomen verminderen. Artsen kunnen ook paromomycine, of een combinatie van paromomycine en nitazoxanide, proberen om de symptomen te verminderen.
Mensen met ernstige diarree moeten mogelijk worden behandeld met vloeistoffen.
Prventie
Preventie van cryptosporidiose bestaat uit adequate hygiëne en handen wassen, vooral in gezondheidszorginstellingen en kinderdagverblijven en na contact met grond, dieren of besmette mensen. Mensen moeten geen water drinken of inslikken dat besmet kan zijn, zoals water uit een zwembad, bubbelbad, waterpark, beek, rivier, meer of oceaan, of kraanwater tijdens internationale reizen naar gebieden waar de sanitaire voorzieningen slecht zijn. Veiliger vrijen is belangrijk om infectie door anaal contact te voorkomen.
Als volksgezondheidsafdelingen een lokale uitbraak van de ziekte ontdekken, adviseren ze mensen meestal om
- drinkwater te koken (ook water om tanden te poetsen en voedsel te wassen)
- alleen gekookt voedsel te eten
- vermijd ongepasteuriseerde melk en vruchtensap
Kraanwaterfilters die gebruik maken van omgekeerde osmose of de woorden “getest en gecertificeerd door NSF/ANSI Standard No. 53 of No. 58 voor het verwijderen/reduceren van cysten” hebben, zijn waarschijnlijk effectief. Andere soorten filters zijn dat mogelijk niet.
Specifieke aanbevelingen voor het grote publiek en mensen met een verminderde immuniteit door HIV of andere oorzaken zijn beschikbaar bij de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (zie CDC Prevention & Control for the General Public and Immunocompromised Persons.
Reizigers kunnen hun risico op cryptosporidiose verminderen door zich zorgvuldig te houden aan voedsel- en watervoorzorgsmaatregelen en door de handen goed te wassen. Handontsmettingsmiddelen op alcoholbasis zijn niet effectief tegen deze parasiet. (Zie ook CDC: Yellow Book: Cryptosporidiosis and Food & Water Precautions).
Wist u dat...
|
Bronnen: