| Dehydro-epiandrosteron | meer speciale-onderwerpen |
| DHEA | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het?
Dehydroepiandrosterone (DHEA) is een steroïde die in de bijnieren wordt geproduceerd en omgezet in geslachtshormonen (oestrogenen en androgenen). De effecten van DHEA op het lichaam zijn vergelijkbaar met die van testosteron. DHEA kan worden gesynthetiseerd uit sommige ingrediënten in de Mexicaanse yam, maar het eten van deze plant wordt niet aanbevolen, omdat het menselijk lichaam de ingrediënten niet kan omzetten in DHEA. Een synthetische versie van DHEA is verkrijgbaar als tablet, capsule, poeder, topische crème en gel. |
(Zie ook Overzicht Voedingssupplementen).
Claims
Mensen nemen DHEA supplementen om hun stemming, energie, gevoel van welzijn en het vermogen om goed te functioneren onder stress te verbeteren. Andere toepassingen zijn
- het verhogen van de geslachtsdrift
- verdieping van de nachtelijke slaap
- verlaging van het cholesterolgehalte
- vergroten van spierkracht en botmineraaldichtheid
- afname van lichaamsvet
- verlichting van depressie
- verbetering van het uiterlijk van een ouder wordende huid
- behandeling van onvruchtbaarheid bij vrouwen die geassisteerde voortplanting ondergaan
Een DHEA ovule of zetpil op recept wordt gebruikt om vaginale atrofie te behandelen.
Bij oudere mannen kan het lichaamsvet verminderen. Bij oudere vrouwen met een verminderde bijnierfunctie kan DHEA de kwaliteit van leven en depressie verbeteren, hoewel er waarschijnlijk effectievere complementaire en alternatieve geneeswijzen zijn.
Voorstanders beweren ook dat DHEA veroudering kan tegengaan, de hersenfunctie bij mensen met de ziekte van Alzheimer kan verbeteren en de symptomen van systemische lupus erythematosus (lupus) kan verminderen.
Veel atleten beweren dat DHEA spieren opbouwt en atletische prestaties verbetert, maar het gebruik van DHEA is verboden door veel professionele sportorganisaties.
Bewijs
Veel van de medicinale claims van DHEA zijn niet bewezen. Er zijn echter aanwijzingen dat het depressies kan verlichten (hoewel niet als eerstelijnsbehandeling), het uiterlijk van een ouder wordende huid kan verbeteren en de vruchtbaarheid kan verbeteren bij vrouwen die geassisteerde voortplanting ondergaan.
Studies vonden weinig bewijs voor een gunstig effect van DHEA supplementatie op de cognitieve functie van mensen van middelbare leeftijd of oudere mensen die niet dement zijn.
Bijwerkingen
Theoretisch kan DHEA leiden tot acne, hoofdpijn, stemmingswisselingen, borstvergroting bij mannen en beharing bij vrouwen. Het kan HDL-cholesterol (het goede cholesterol) verlagen, triglyceriden verhogen en het polycysteus ovarium syndroom (PCOS) verergeren. Het kan ook de groei van prostaat-, lever- en borstkanker stimuleren. Deze effecten zijn echter niet bewezen.
Interacties
DHEA kan bloedingen verhogen bij mensen die anticoagulantia gebruiken. DHEA heeft manie uitgelokt bij mensen die antidepressiva gebruiken. DHEA kan de anti-oestrogene effecten van tamoxifen, aromataseremmers (zoals anastrozol) en fulvestrant tegengaan. DHEA kan de concentraties van triazolam (een benzodiazepine die gebruikt wordt om te slapen) verhogen en de effectiviteit van bacillus Calmette-Guérin (BCG) vaccinatie tegen tuberculose verminderen.
Aanbevelingen
DHEA supplementen worden meestal afgeraden omdat de geclaimde voordelen niet bewezen zijn en schadelijke bijwerkingen en verschillende interacties met medicijnen mogelijk zijn. Gebruik door atleten is meestal verboden. Kinderen zouden geen DHEA moeten gebruiken.
Bronnen: