Gehoorverlies bij ouderen meer additioneel  meer keel, neus, oren  
  Ouderdomsdoofheid;  Presbyacusis;    presbys = oud,  akousis = het horen
  ICD-11 ICD-10: AB54; H91.1

Hoe werkt horen?   
Kort door de bocht werkt het gehoor als volgt: het geluid komt binnen via de oorschelp en gaat door de gehoorgang naar het trommelvlies. Het geluid laat het trommelvlies trillen en daardoor worden in het middenoor de drie gehoorbeentjes (hamer, aambeeld, stijgbeugel) in beweging gebracht. De stijgbeugel brengt de vloeistof in het slakkenhuis in beweging, waardoor trilhaartjes gaan bewegen. Door een chemische potentiaalverandering in de haarcellen worden elektrische signalen afgegeven die door de gehoorzenuw naar de hersenen worden doorgeleid.

Wat is het?
Presbyacusis, of ouderdomsslechthorendheid, is de achteruitgang van de gehoorfunctie als gevolg van het ouder worden. Volgens de WHO is presbyacusis de meest voorkomende chronische aandoening bij ouderen. Presbyacusis kan een groot effect hebben op de kwaliteit van leven: slechthorendheid schaadt immers de communicatie, een van de kenmerkendste eigenschappen van de mens. Onbehandelde ouderdomsslechthorendheid kan om die reden leiden tot sociaal isolement en zelfs tot depressiviteit. Volgens een rapport van TNS Nipo telde Nederland in 2010 ongeveer 1,4 miljoen slechthorenden. Bij het overgrote deel van deze mensen is de slechthorendheid het gevolg van presbyacusis. Door de vergrijzing neemt het aantal ouderen dat slechthorend is relatief snel toe. Bij de achteruitgang van het gehoor met het vorderen van de leeftijd kunnen genetische factoren een rol spelen. Deze factoren verklaren ongeveer de helft van de variatie tussen personen. Daarnaast spelen lawaaibelasting, blootstelling aan bepaalde chemische (oplos)middelen, het gebruik van ototoxische medicijnen, alcoholconsumptie en roken mee. Ook kan gehoorschade secundair ontstaan bij ziektes zoals hart- en vaataandoeningen, nierziektes en diabetes mellitus.
N.B. ouderdomdslechthorendheid is onomkeerbaar.

   Oorzaak   

  • de belangrijkste oorzaak is slijtage van de haarcellen in het binnenoor. Het geluid geraakt nog wel bij de haarcellen, maar er worden geen signalen meer naar de hersenen gestuurd. Ook aandoeningen van het trommelvlies of de beentjes in het middenoor kunnen gehoorverlies op oudere leeftijd veroorzaken
  • er zijn ook andere factoren die gehoorverlies kunnen veroorzaken, b.v. regelmatige blootstelling aan hard geluid, een trauma, erfelijke aanleg

   Complicatie   
Cognitieve achteruitgang een steeds grotere rol, waardoor het spraakverstaan onder ongunstige omstandigheden, zoals in rumoer, moeilijker wordt.

   Behandeling   
Een gehoorapparaat!
En wacht daar niet te lang mee.
Nee, een gehoortoestel is niet volledig zaligmakend.
Met het stijgen van de leeftijd worden de bovenstaande oorzaken steeds ongunstiger. Als de aanschaf van een hoortoestel wordt uitgesteld, ontstaat er een steeds slechter startpunt voor hoortoestelaanpassing, met een grotere kans op een teleurstellend resultaat.

Er is verband tussen gehoorverlies en dementie

Leerpunten

  • presbyacusis, of ouderdomsslechthorendheid, kan een groot effect hebben op de kwaliteit van leven, omdat het de communicatie schaadt
  • aangezien ouderdomsslechthorendheid onomkeerbaar is, is geluidsversterking de aangewezen behandeloptie
  • slechts een minderheid van de patiënten met presbyacusis maakt gebruik van een hoortoestel
  • problemen met de bediening van een hoortoestel en cognitieve achteruitgang waardoor spraakverstaan in rumoer moeilijker wordt, zijn factoren die negatief interfereren met goed gebruik van een hoortoestel
  • het uitstellen van hoortoestelaanpassing leidt tot een steeds slechter startpunt met grotere kans op een teleurstellend resultaat. in 2009 is een consensusdocument opgesteld, de ‘Veldnorm hoortoestelverstrekking 2009’, met daarin een triagemodel voor doorverwijzing naar kno-arts of audicien


Bronnen:

  • Google
  • Ned. Tijdschr. Geneeskd. 2013;157:A5007


  Einde van de pagina