| Tongverkleuring en andere veranderingen | meer mond, gebit |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? De kleur en het oppervlak van de tong kunnen veranderen als gevolg van verwondingen, slechte mondhygiëne, ziekte of andere factoren. Een deel of het grootste deel van de tong kan hierbij betrokken zijn. Veel van de veranderingen treden op zonder pijn of ongemak. |
Kleurveranderingen van de tong
De papillen (kleine, afgeronde uitsteeksels) van de tong kunnen verkleuren als iemand rookt of tabak kauwt, bepaalde voedingsmiddelen of vitamines eet of als er gekleurde bacteriën op de tong groeien.
Zwarte verkleuring op de bovenkant van de tong kan optreden als iemand bismutpreparaten neemt tegen maagklachten. De tong poetsen met een tandenborstel of schrapen met een tongschraper kan deze verkleuring verwijderen.
Een kleine blauwzwarte verkleuring aan de onderkant van de tong kan een tatoeage zijn die wordt veroorzaakt door een stukje amalgaamvulling, dat zilver bevat, dat vast komt te zitten in de tong.
Een bleke en gladde tong kan veroorzaakt worden door bloedarmoede door ijzertekort of door pernicieuze bloedarmoede, die veroorzaakt wordt door een tekort aan vitamine B12.
Een aardbeirode tong kan het eerste teken zijn van roodvonk of, bij een kind, een teken van de ziekte van Kawasaki of het multisystem inflammatory syndrome bij kinderen (MIS-C), een ongewone complicatie van COVID-19.
Een gladde rode tong en een pijnlijke mond kunnen duiden op een algemene ontsteking van de tong (glossitis) of veroorzaakt worden door pellagra, een soort ondervoeding veroorzaakt door een tekort aan niacine (vitamine B3) in de voeding.
Oppervlakteveranderingen van de tong
Bij tongschimmel zijn sommige delen van de tong rood en glad (zoals zweren), vaak omgeven door een witte rand. Andere plekken, die wit of geel en ruw lijken, kunnen lijken op psoriasis of veroorzaakt worden door psoriasis. De verkleuring verplaatst zich vaak over een periode van weken tot jaren. De aandoening is meestal pijnloos en behandeling is niet nodig. Geografische tong komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en het risico om het te krijgen is lager bij mensen die roken.
Als mensen symptomen hebben, helpt het soms om een lage dosis corticosteroïden toe te dienen.
Bij een gescheurde tong bevinden zich diepe groeven op het tongoppervlak. De oorzaak is onbekend, maar tongkloven kunnen voorkomen bij geografisch tong en sommige andere aandoeningen. Meestal zijn er geen symptomen en is er geen behandeling nodig.
Bij een “harige” tong hoopt keratine (een normaal lichaamseiwit dat in haar, huid en nagels zit) zich op op de normale uitsteeksels aan de bovenkant van de tong (papillen), waardoor de tong er harig uitziet. Een harige tong kan ontstaan wanneer voedselresten vast komen te zitten in de papillen wanneer mensen hun mond niet goed schoonmaken. De tong kan er ook behaard uitzien na koorts, na een antibioticakuur of wanneer er te vaak peroxide mondwater wordt gebruikt.
Deze “haren” op de tong mogen niet verward worden met behaarde leukoplakie. Hairy leukoplakia is een witte, harige vlek op de zijkant van de tong die wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr virus. Het komt meestal voor bij mensen met aandoeningen die het immuunsysteem onderdrukken, vooral HIV-infectie.
Witachtige vlekken op de tong, die lijken op de vlekken die soms in de wangen worden aangetroffen, kunnen het gevolg zijn van:
- koorts
- uitdroging
- het tweede stadium van syfilis
- spruw (een Candida-infectie)
- lichen planus (een jeukende huidziekte die ook de mond kan aantasten)
- leukoplakie (een platte witte plek die ontstaat door langdurige irritatie)
- mondademhaling
- wrijven tegen een scherpe tandrand of gebroken vulling
Bronnen: