Slaapmiddelen   /   Kalmeringsmiddelen   /   Sederende middelen meer additioneel  meer geneesmiddelen

   Benzodiazepinen       link 1  link 2  link 3.

(In)slaapmiddelen:
 Flurazepam    Nitrazepam
 Temazepam    Zolpidem
 meer (in)slaapmiddelen: trefwoordenregister

Kalmeringsmiddelen:
 Diazepam    Xanax
 Oxazepam  
 meer kalmeringsmiddelen: trefwoordenregister

Sederende middelen:
 Haldol
 Risperdal

BDZ zijn psychotrope middelen en worden ook vaak tranquilizers genoemd. Ze worden in de geneeskunde toegepast om hun sederende (kalmerende, slaapbevorderende) en anxiolytische (gevoelens van angst verminderende) eigenschappen.

Benzodiazepinen zijn niet effectiever dan barbituraten, maar ze hebben een grotere veiligheidsmarge en veroorzaken veel minder snel ernstige toxiciteit in het geval van een toevallige of opzettelijke overdosis. Veiligheid is ook de reden dat nieuwere antidepressiva, zoals fluoxetine en paroxetine, oudere maar even effectieve antidepressiva, zoals imipramine en amitriptyline, grotendeels hebben vervangen.

Indicaties: paniekstoornissen, angststoornissen, soms ter ondersteuning van de behandeling van depressie. Na inname wordt het snel in het bloed opgenomen. Werkingen: - maakt slaperig; - kalmerend effect; spierontspannend (gevaar voor vallen bij bejaarden); - vermindering van angst; - vermindering van spanning. Grote therapeutische breedte (= overdosering is niet levensbedreigend). Kans op afhankelijkheid (verslaving) is groot. Tolerantie (een hogere dosis nodig hebben voor hetzelfde effect) kan al na enkele weken ontstaan. Daarom liever korter werkende vormen zoals Temazepam of Oxazepam gedurende maximaal een week of twee. Alcohol versterkt de werking. Niet autorijden (slaperig, concentratieverlies).

  • Alprazolam (Xanax).  Dosering: 0,25 - 0,50 (1 mg).  Bijsluiter
  • Diazepam (Valium, Stesolid, Diazemuls).  Dosering oraal: tabletten van 2 mg, 5 mg en 10 mg.  Bijsluiter
  • Lormetazepam.  Dosering: 7.5 mg (?).  Tijdsduur tot effect: 5-20 min.  Werkingsduur: kort.  Bijsluiter
  • Oxazepam (Seresta).  Dosering: 10-20, max 50 mg.  Tijdsduur tot effect: 30-60 min.  Werkingsduur: middellang, 6-8 uur (20mg).  Bijsluiter. Oxazepam is al enkele keren het meest voorgeschreven medicijn in Nederland geweest (en dat is een twijfelachtige "eer")
  • Temazepam (Restoril, Normison, Tenox, Temaze).  Dosering: 10-20, max 40 mg.  Tijdsduur tot effect: 30-60 min.  Werkingsduur: middellang, 6-8 uur (20mg).  Bijsluiter.   Eerste keus als (in)slaapmiddel
  • Zolpidem (Stilnoct, Stilnox).  Dosering: 5-10 mg.  Tijdsduur tot effect: 5-20min.  Werkingsduur: kort.  Bijsluiter.   Tweede keus als slaapmiddel
  • Zopiclon (Imovane).  Dosering: 7.5 mg.  Tijdsduur tot effect: 5-20min.  Werkingsduur: kort

Overzicht:   stofnaam (merknaam)

  • Slaapmiddelen (hypnotica)
    • ultrakort (< 4 uur):  Zolpidem (stilnoct); Midazolam (dormicum); Brotizolam (lendormin); Zaleplon (sonata)
    • kort (4-8 uur):  Temazepam (normison); Zopiclon (imovane); Lormetazepam (loramet); Flunitrazepam (rohypnol); Loprazolam (dormonoct)
    • middellang (12-20 uur):  Nitrazepam (mogadon)
    • lang (> 20 uur):  Flurazepam (dalmadorm)
  • Kalmeringsmiddelen (anxiolytica)
    • kort (4-8 uur):  Oxazepam (seresta); Lorazepam (temesta)
    • middellang (12-20 uur):  Alprazolam (xanax); Bromazepam (lexotanil)
    • lang (> 20 uur):  Diazepam (valium); Clorazepinezuur (frisium); Chloordiazepoxide
  • Sederende middelen (antipsychotica)

   Barbituraten   
De ontdekking van Benzodiapinen was een medische doorbraak. Met name omdat deze middelen beter worden verdragen en in overdosering veel veiliger zijn dan de tot dan toe veel gebruikte barbituraten.


Unisom is in de USA een 'over the counter' licht slaapmiddel.
In Nederland niet te verkrijgen.

Laatste wijziging: 5 januari 2022

  Einde van de pagina