Lichaam hygiëne meer additioneel  

Wat is het?
Elke dag douchen doet je huid geen goed, maar helemaal nooit wassen is ook geen optie. Zwarte, wratachtige plekken op je lichaam, navelstenen en groene tenen liggen op de loer. Hoe verzorg je je huid dan wel goed?

Een echt vuile huid komt dermatoloog Folkert Blok af en toe tegen. Dermatitis neglecta heet het. Je ziet het bijvoorbeeld op de huid onder gips, bij mensen die afhankelijk zijn van zorg of op straat leven, maar ook bij gezonde mensen met een dak boven het hoofd.

Deze huid heeft donkere vlekken die lijken op pigmentvlekken of donkerkleurige, wratachtige plakkaten van vuil, zweet, talg en dode huidcellen. "Je kunt het wegpoetsen met wat paraffine of alcohol."

Zo'n huid vol schilfers en vuil is vies, maar dat zijn huidaandoeningen zoals eczeem, psoriasis, een 'vissenhuid', schurftmijt, wratten of acne niet, zegt Blok. Slechte hygiëne kunnen deze huidaandoeningen wel verergeren.

Was jezelf van schoon naar vies
Jezelf goed wassen is niet moeilijk, maar je moet er aandacht aan besteden, weet Margriet Oudhof. Ze is verpleegkundige en geeft mantelzorgers les in persoonlijke verzorging en algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Les één als je jezelf of anderen wast: gebruik niet te veel zeep. Daarvan droogt je huid uit, krijg je jeuk en daardoor krab je je huid stuk.

"Was jezelf van boven naar beneden, van schoon naar vies. Je gezicht en je armen eerst en daarna de billen en genitaliën. De vagina was je nooit met zeep. Daarmee verstoor je de zuurgraad en dat is vragen om een schimmelinfectie."

De voorhuid trek je naar achteren en daar maak je goed schoon. Tussen de billen niet vergeten, want het kan zijn dat er ontlasting achter is gebleven, zegt Oudhof.

Te veel wassen maakt goede bacteriën dood
Een huid die veel en vaak met zeep wordt gewassen, wordt droog en krijgt barstjes en plakkaten van schilfers, zegt Blok, die als dermatoloog Allergiecentra Nederland oprichtte. Mensen die daar gevoelig voor zijn, kunnen daardoor eczeem of allergieën ontwikkelen. Als je je jezelf vaker dan twee keer per dag wast, noemen we dat excessief.

"Zepen zijn tegenwoordig milder, maar douchen met een wasmiddel tast de huid aan. Kinderen kunnen daartegen omdat de huid nog jong is, maar rond de dertig maakt het je huid erg droog. Door te veel zeep maak je je eigen microbioom kapot. Je haalt je eigen goede bacteriën weg en nodigt de verkeerde bacteriën uit. De vraag is dan wat 'vies' eigenlijk is."

Schimmels in de navel
Wel vies is de navelsteen: een ophoping van talg, textielvezels, huidvet, vuil en dode huidcellen in de navel. Dat vormt zich tot een soort zwart, stinkend steentje, een umboliet.

Omdat het vastgekoekt zit in de huid, moet een arts het verwijderen. Blok: "We zien het niet vaak, maar als je een heel kleine navel hebt, of eentje die niet helemaal gesloten is, dan kan daar vuil achterblijven en kunnen er schimmels groeien."

Afdrogen is minstens zo belangrijk als wassen, zegt Oudhof. "In de huidplooien kunnen smetplekken ontstaan door wrijving van de huid en vocht. Dat kan door slecht afdrogen, door zweet of doordat de huid in contact komt met ontlasting of urine."

Dat geldt voor bedlegerige patiënten, maar ook voor jonge mensen met obesitas en vrouwen met grote borsten. "Die weke huid ruikt erg onaangenaam en is ook pijnlijk, vooral als het in aanraking komt met urine." Als je al smetplekken hebt: voorzichtig deppend afdrogen.

Pus in de plooien, smetplekken in de liezen
Plooien moet je goed in de gaten houden, zegt ook Blok. Zeker als je weinig beweegt en een verminderde afweer hebt. "Bij smetplekken ruik je goed dat er iets aan de hand is. Vettende crème en katoen tussen de plooien kan helpen."

Er kan ook acne inversa in de huidplooien ontstaan. Je bent absoluut niet vies of onverzorgd als je deze vorm van acne hebt, benadrukt de dermatoloog. Pus vormt dan onderhuidse gangetjes en verspreidt zich over de huid. Die ontsteking is zo hevig dat het de huidbarrière doorbreekt, en dan komt de pus naar buiten. "Ga die pus met bacteriën niet zelf verspreiden door te knijpen. Dat is wel vies."

Voetschimmel voorkomen
Tussen de tenen blijven makkelijk zeepresten achter, maak daar goed schoon en droog goed af, tipt Oudhof. Als je toch bij de voeten bent: hou de nagels kort en recht. "Een verdikte schimmelnagel is echt geen prettig gezicht."

Tussen de vierde en vijfde teen komt het onheil het eerst, weet Blok. De zogenoemde 'toe web'-infectie kan dan voorkomen; een mix van infecties die zorgt voor dikke, witte, plakken tussen de teentjes, met vaak een groene verkleuring. Dat is te voorkomen door goed af te drogen.

Weinig douchen als je eczeem hebt
Douche één keer per dag of eens in de twee dagen, zegt Blok. Als je eczeem hebt, één à twee keer in de week. "We adviseren mensen met veel eczeem ook wel om zes weken niet te douchen. Dat is lang, maar zo kan de huid zich weer opbouwen, laagje voor laagje." Smeer met een ureumcrème als de huid droog is en goed afdrogen.


Bronnen:

  • nu.nl 25 mei 2025


  Einde van de pagina