|
Wat is het?
Wilsonbekwaamheid betekent dat iemand niet in staat is om een redelijke afweging te maken over zijn of haar eigen belangen, met name met betrekking tot medische behandelingen of andere belangrijke beslissingen. Het is een juridisch en medisch begrip dat aangeeft dat iemand niet in staat is om zelfstandig een beslissing te nemen over een bepaalde kwestie.
|
Wanneer is iemand wilsonbekwaam?
Iemand wordt als wilsonbekwaam beschouwd als hij of zij niet in staat is om:
- informatie over een beslissing te begrijpen
- de gevolgen van een beslissing te overzien en te waarderen
- een beslissing te nemen en deze te communiceren
Richtlijnen en wetgeving
Verschillende richtlijnen en wetten in Nederland hebben betrekking op wilsonbekwaamheid:
- wet geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): deze wet regelt de rechten en plichten van patiënten en zorgaanbieders bij medische behandelingen. Art. 7:465 lid 2 van de WGBO beschrijft wilsonbekwaamheid als het niet in staat zijn tot een redelijke behartiging van de eigen belangen
- wet zorg en dwang (Wzd): deze wet regelt onvrijwillige zorg en dwang in de zorg. Art. 3 lid 2 van de Wzd stelt dat degene die de wilsonbekwaamheid van een cliënt beoordeelt, deskundig moet zijn en de gangbare richtlijnen moet volgen
- richtlijnen van beroepsverenigingen: verschillende beroepsverenigingen, zoals de KNMG, hebben richtlijnen opgesteld voor de beoordeling van wilsonbekwaamheid en de rol van vertegenwoordigers
Beoordeling van wilsbekwaamheid
De beoordeling van wilsonbekwaamheid is een professionele taak, waarbij zorgvuldigheid en het principe van proportionaliteit belangrijk zijn. De beoordelaar moet in staat zijn om de informatie over de beslissing af te stemmen op het bevattingsvermogen van de betrokkene. Bij twijfel over de wilsonbekwaamheid kan een psychiater worden betrokken als onafhankelijke deskundige.
Wettelijke vertegenwoordiging
Als iemand wilsonbekwaam is, kunnen er verschillende scenario's zijn voor vertegenwoordiging:
- wettelijke vertegenwoordiger: een wettelijke vertegenwoordiger (zoals een mentor of curator) kan beslissingen nemen namens de wilsonbekwame persoon, indien dit is vastgelegd
- volmacht: een volmacht kan worden gebruikt om iemand anders te machtigen om beslissingen te nemen over financiële of medische zaken
- wilsverklaring: een wilsverklaring (ook wel levenstestament genoemd) kan worden gebruikt om aan te geven welke medische behandelingen iemand wel of niet wil ondergaan in de toekomst
Conclusie
Het beoordelen van wilsonbekwaamheid en het regelen van vertegenwoordiging bij wilsonbekwaamheid is complex en vereist kennis van de geldende wetgeving en richtlijnen. Het is belangrijk dat deze beoordelingen en regelingen zorgvuldig en met respect voor de belangen van de betrokkene worden uitgevoerd.
Bronnen:
- AI
- Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D6571
|