home  Symptomen    Aandoeningen    Anesthesie    Farmacologie    Onderzoek    Preventie / herstel    Alternatieve geneeswijzen   home

Medisch woordenboek Vaker dan mijn geheugen aan kan kom ik een medische term / jargon / vaktaal tegen. Vaker dan me lief is staat het gezochte woord op een andere site dan de vorige zoektocht. Deze lijst is dus samengesteld uit 'tig' zoekresultaten op het internet. Copyright © ? Nee. Met de nodige huisvlijt kan iedereen zo'n lijst samenstellen. Meer weten: Dorland. (2020, 33e ed.). Dorland's Illustrated Medical Dictionary. Philadelphi, PA: Elsevier. 2116 blz. ISBN 978-1-4557-5643-8. met een beetje zoeken is de 32e druk (2012) als pdf te vinden Everdingen, J.J.E. van & Eerenbeemt, A.M.M. van den. (2010, 1e dr.). Pinkhof Compact medisch woordenboek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 916 pagina's. Hardcover. ISBN 978-90-313-8300-9 Everdingen, J.J.E. van & Eerenbeemt, A.M.M. van den. (2012, 12e dr.). Pinkhof Geneeskundig Woordenboek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 1522 pagina's. ISBN 978-90-313-9121-9. met een beetje zoeken is de 10e druk (1998) als pdf te vinden anno 2023 is Pinkhof gratis online te raadplegen Feneis, Heinz. (1999, 3e dr.). Geïllustreerd anatomisch zakwoordenboek van de internationala nomenclatuut. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 454 blz. ISBN 978-90-313-2873-4. met een beetje zoeken is de Engelstalige 4e druk (2000) als pdf te vinden Jochems, A.A.F. & Joosten, F.W.M.G. (2014, 31e dr.). Coëlho zakwoordenboek der Geneeskunde Amsterdam: Reed Business. 1084 blz. ISBN 978-90-352-3718-6 een pdf is nog niet gevonden Anatomische vaktermen van positie  caudaal    verder weg van het hoofd (tegenovergestelde van craniaal)   centraal    meer naar de binnenkant  craniaal    dichter bij het hoofd (tegenovergestelde van caudaal)  distaal    verder naar de buitenzijde  dorsaal    aan de rugzijde (tegenovergestelde van ventraal)  lateraal    aan de zijkant (buitenkant, verder van het midden)   mediaal    richting het midden  occipitaal    achterkant van het hoofd (tegenovergestelde van rostraal)  perifeer    aan de buitenzijde  proximaal    meer naar de binnenkant  radiaal    dichter bij het midden  rostraal    voorzijde van het hoofd (tegenovergestelde van occipitaal)  ventraal    aan de voorkant (tegenovergestelde van dorsaal) A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z Laatste wijziging 13 april 2023:   2591 begrippen. Veelgebruikte afkortingen:  a.  arteria (slagader)  AD  auris dextra (rechter oor)  ADS   linker en rechter oor  AS  auris sinistra (linker oor)  ca  carcinoom (kanker)  M.  morbus (ziekte van …. vervolgens de naam van de arts die het ziektebeeld voor het eerst heeft beschreven)   m.  musculus (spier)  n.  nervus (zenuw)  OD  oculus dexter (rechter oog)  ODS   linker en rechter oog  OS  oculus sinister (linker oog)  v.  vena (ader) Veelgebruikte voorvoegsels:  a, an  niet, geen  ad  bij  ante  voor  anti  tegen  auto  zelf  brady  langzaam  dys  gestoord, slecht functionerend   ecto  buiten  endo  binnen(in)  extra  buiten  hyper  (te) hoog  hypo  (te) laag  infra  onder  inter  tussen  intra  binnen(in)  macro  groot  mega  groot  megalo  groot  meso  midden  micro  klein  normo  normaal  oligo  weinig  para  naast  peri  nabij  poly  veel  post  na  pro  voor  pre  voor  retro  achter  sub  onder  supra, epi  boven  tachy  snel Veelgebruikte achtervoegsels:  -aal  als lateraal, aan de zijkant  -aat  kenmerk, primaat, eerste soort  -agogum  drijvend, cholagogum, galdrijvend  -air  betrokken bij, primair, eerste  -air  hoedanigheid, celibatair, ongehuwd  -algie  pijn, myalgie, spierpijn  -arche  aanvang, menarche, begin van menstruatie  -baar  in staat, eetbaar, in staat gegeten te worden  -blast  bouw, fibroblast, vezelmaker  -clast  afbraak, osteoclast, botafbreker  -cultuur  kweek, horticultuur, tuinbouw  -culum  verkleinend, corpusculum, lichaampje  -culus  verkleinend, homunculus, klein mensje  -dragend  bevattend, zaaddragend, zaad bevattend  -dynie  pijn, coccydynie, pijn in de stuit  -ectomie  uitsnijden van, synovectomie, operatief verwijderen slijmvlies   -ectomie  uitsnijden, thyroïdectomie, wegnemen schildklier  -ensis  afkomstig uit, sinensis, afkomstig uit China  -erend  leidend, adducerend, aanvoerend  -erent  dragend, afferent, toevoerend  -escent  wordend, adolescent, volwassen wordend  -faag  eter, macrofaag, grote eter  -ficeren  doen, modificeren, doen wijzigen  -flexie  buigend, dorsale flexie, naar achteren buigend  -fugaal  vliedend, centrifugaal, middelpuntvliedend  -fyl  blad, chlorofyl, groen blad  -geen  verwekkend, carcinogeen, kankerverwekkend  -glia  steun, neuroglia, steunweefsel van zenuwstelsel  -grafie  registratie, afbeelding  -gram  geschreven, elektrocardiogram, geschreven hartslag  -iasis  ziekte als, elefantiasis, olifantsziekte  -iatr [iater]  arts  -ibel  in staat, sensibel, tot voelen in staat  -ica  kunst, genetica, kunst van het verwekken  -idae  stam, retroviridae, retrovirussen  -ide  toestand, morbide, pathalogisch  -ie  ziekte, pneumonie, longziekte/ontsteking  -isch  als toxisch, als gif  -isk  verkleinend, asterisk, sterretje  -ist  vaardig in, chiropodist, voetbehandeling  -itis  ontsteking (bv. bursitis = slijmbeursontsteking)  -itude  kwaliteit, amplitude, slingerwijdte  -kèle  zak/tumor, hydrokèle, waterzak  -lobbig  gespelten, tweelobbig, in tweeën gespleten  -lysis  oplossing  -malacie  verweking  -megalie  vergroting  -morf  vormig, antropomorf, als de mens  -myces  schimmel, dermatomycose, huidschimmel  -obstructie  belemmering  -ode  -achtig, nematode, draadachtige  -oma  gezwel, carcinoma, kwaadaardig gezwel  -oma  gezwel, carcinoma, kwaadaardig gezwel  -oom  uitwas, carcinoom, harde knobbel  -orium  plaats, vomitorium, plaats om te braken  -orragie  stromen, menorragie, menstruatiebloedingen  -ose  ziekte met, sclerose, ziekte met verharding van weefsel  -ose  ziekte/aandoening, osteoporose, aandoening aan botten  -osus  -achtig, varicosus, varixachtig  -otomie  snijden in, tracheotomie, snee in luchtpijp maken  -oïd  -achtig, sarcoïd, vleesachtig  -para  voortbrengen, multipara, veel kinderen voortgebracht  -pathie  ziekte  -pauze  eind, menopauze, eind van menses  -penie  tekort, leukopenie, te weinig witte bloedlichaampjes  -plakie  vlak/breed, leukoplakie, wit, vlak gedeelte  -plegie, paralyse  verlamming  -resectie  uitsnijding deel van een orgaan, pylorusresectie, operatie waarbij maagklepje wordt verwijderd   -sclerose, fibrose   verharding, verbindweefseling  -scoop  kijker, endoscoop, instrument om inwendige kanalen te onderzoeken  -sie  naam van, epilepsie, ziekte met insulten  -scoop  kijkapparaat  -scopie  onderzoek met behulp van een scoop  -siet  eten, parasiet, samen eten met  -stenose  vernauwing  -stoma  opening, colostoma, opening in colon  -stomie  nieuw gemaakte verbinding, kunstmatige opening  -tief  makend, abortief, vruchtafdrijvend  -tomie  insnijding  -ula  verkleinend, papula, bultje  -vormig  gevormd, spoelvormig, als een speol gevormd  -zucht  toestand, geelzucht, geel td> breuk in tussenwervelschijf waardoor druk op achterwortel A t/m Z:  A-  niet/zonder, Anurie, Nieren kunnen geen urine aanmaken  a-  niet, zonder, apyrexie, zonder koorts  a.: arteria  slagader  ab-  van, abnormaal, niet normaal  Abces  een tevoren niet bestaande holte gevuld met etter (pus) en omgeven door een abceswal  Abdomen  buik(holte)  Abdominaal  met betrekking tot de buik  Abductie  naar buiten bewegen (bijvoorbeeld in de heup)  Abductie  zijwaartse beweging van het midden af  Aberrant  afwijkend bijv. een aberrant orgaan ligt op een afwijkende plaats in het lichaam  Ablatio retinae  netvliesloslating  Abnormaal  afwijkend van de norm  Abortus provocatus  kunstmatig opgewekte miskraam  Abortus  miskraam  Abortus  abortus provocatus = opgewekte miskraam, meestal via het wegzuigen van de vrucht uit de baarmoeder  Abrasie  schaafwond, afkrabbing  Abrupt  plotseling  Absence  kortstondig bewustzijnsverlies als gevolg van een stoornis in de hersenen  Absorptie  opname  Abstinentie  onthouding(sverschijnselen), m.n. van medicijnen, alcohol, drugs  AC  acromio-claviculair gewricht (gewricht tussen het schouderdak en het sleutelbeen)  Acantholyse  verlies van samenhang van de opperhuid waardoor de huid loslaat  Accidenteel  toevallig, of als gevolg van een ongeluk  Accommodatie  scherpstelling vban het oog  Accommoderen  aanpassen van de lenskromming om op verschillende afstanden scherp te kunnen zien  Accumulatie  ophoping van stoffen  Aceton  afbraakproduct van de stofwisseling  Aciditeit  zuurgehalte  Acidose  zuurvergiftiging  Acne  puistjes  Acrocyanose  blauwkleuring van handen,voeten  Acromion  schouderdak (onderdeel van het schouderblad, voelbaar bovenop de schouder)  Acth  hormoon afgescheiden in het hersenaanhangsel  Actief  werkzaam  Activeren  werkzaam maken  Activiteit  werking  Acustischit  het gehoor betreffend  Acuut  plotseling beginnend, snel verlopend  Acuut  plotseling en hevig  ad-  tot, adsorberen, tot zich trekken  Adaptatie  aanpassing  Addictie  verslaving  Addison  chronische bijnierschorsinsufficiëntie  Additioneel  toegevoegd  Additivum  toevoeging  Adductie  naar binnen bewegen (bijvoorbeeld in de heup)  Adductie  zijwaartse beweging naar het midden toe  Adenitis  (lymf)klierontsteking  Adenoom  goedaardig klierweefselgezwel  Adenotomie  verkleinen van de neusamandel  Adenotonsillectomie (ATE)  verwijderen van de keelamandelen en het adenoïd  Adenoïd  neusamandel  Adequaat  correct en passend bij  Adhesie  vergroeiing  Adipositas  vetzucht  Adjuvans  toevoegsel  Adnex  eierstok met bijbehorende eileider  Adnexitis  ontsteking van de eierstokken en de eileiders  Adolescent  jeugdig persoon, puber  Adrenaline  hormoon uit de bijnier, werkt bloedsuikerverhogend  Adrenerg  m.b.t. sympathische zenuwvezels die bij prikkeling stoffen produceren met een effect als van adrenaline  Adrenolyticum  middel dat adrenaline bevat  Adsorberen  aantrekken, aan de oppervlakte binden  Adstringerend  bijtend of samentrekkende stof, veelal gebruikt om bloeding of vochtafscheiding van huid of slijmvlies tegen te gaan  Adult  volwassene  Advies  (goede)raad  Aerofagie  inslikken van lucht  Aeroob  afhankelijk van zuurstof  Aerosol  vloeistof spray  Aetiology  leer van de oorzaken  Afasie  onvermogen om je uit te drukken (spraak, schrift, gebaar) of onvermogen te begrijpen  Afasie  spraakproblematiek na hersenletsel  Afasie  spraakstoornis a.g.v. een hersenaandoening  Affiniteit  aantrekkingskracht  Afterload  nabelasting  Agalactie  gebrek aan moedermelk  Agammaglobulinemie  gebrek aan bloedeiwit dat rol speelt bij afweer  Agens  werkzame (chemische) stof  Agglutinatie  samenklontering van ery’s  Aggravatie  verergeren of overdrijven  Aggregatie  samenklontering  Agitatie  opwinding  Agonist  spier die zelfstandig werkt  Agranulocytose  afwezigheid van granulocyten in het bloed  Agranulocytose  vermindering van het aantal korrelcellen(witte bloedcellen) in het bloed  Agressiviteit  neiging tot geweld  Akinesie  bewegingsarmoede  Akoestisch  het gehoor betreffend  Albumine  bepaald eiwit in het bloed  Albumine  in water oplosbaar eiwit dat veel in bloed voorkomt  Albuminurie  het vóórkomen van eiwit in de urine  Alcoholisme  drankzucht  Alert  oplettend  Alimentair  met betrekking tot de voeding  Alkalisch  met betrekking tot alkali (loog, stof die in verbinding met zuur een zout vormt)  Alkaloid  giftige stikstofverbinding van plantaardige stoffen in lage dosering als medicijn bijv. Atropine  Alkalose  zuurverlies  Alkyleren  een waterstofatoom door een alkylgroep vervangen  Allergeen  stof die overgevoeligheid veroorzaakt  Allergie  overgevoeligheid  Allergie  overgevoeligheid  Allergisch  overgevoelig  Alopecia  haaruitval  Alopecie  haaruitval  Alternatief  anders en even geschikt  Alterneren  elkaar afwisselen  Alveoli  longblaasjes  Alveolitis  ontsteking van de longblaasjes  Alveolus  longblaasje (meervoud: alveoli)  Alzheimer  vorm van dementie  Amaurosis  blindheid  Ambi-  tweezijdig, ambidexter, met beide handen even handig  Amblyopia  ambly-opie (lui oog)  Amblyopie  lui oog  Ambulant  in staat om te lopen  Amenorrhoea  amenorroe (wegblijven van de menstruatie)  Amenorroe  achterwege blijven van de menstruatie  amfi-  dubbel, amficranie, hoofdpijn aan beide zijden  Amine  organische ammoniakverbinding  Aminozuur  bouwstof van de eiwitten  Amnesie  geheugenverlies  Amnion  lamsvlies, het binnenste der eivliezen van het embryo in het moederlichaam  Ampul  dichtgesmolten medicijnflesje  Amylase  een enzym dat suikers splitst  an-  niet/zonder, Anurie, Nieren kunnen geen urine aanmaken  Anaal  met betrekking tot de aars, de darmuitgang v.d. mens  Anabool  weefselopbouwend  Anaemia  anemie (bloedarmoede)  Anaeroob  onafhankelijk van zuurstof  Anafylactisch  als gevolg van overgevoeligheid (allergie)  Analepticum  versterkend middel  Analgeticum  pijnstiller  Analoog  overeenkomend met  Analyse  ontleding  Anamnese  voorgeschiedenis (van de ziekte)  Anamnese  vraaggesprek naar de ziektegeschiedenis  Anastomose  vaatverbinding, het aan elkaar verbinden van 2 vaten  Anatomie  leer van de bouw van het lichaam  Anatomisch  met betrekking tot de anatomie  Androgenen  stoffen die mannelijke kenmerken veroorzaken  Anemie  bloedarmoede  Anergie  afwezigheid van reactie  Anesthesie  gevoelloosheid of het gevoelloos maken  Anesthesie  verdoving of narcose  Anesthesist  arts die de anesthesie beoefent  Anestheticum  pijnverdovend middel  Aneurysma  plaatselijke zwakke plek in een bloedvat  Aneurysma  slagaderbreuk (uitstulping slagader)  Angiitis  bloedveranderding (ontsteking) verzamelnaam voor collageenziekten  Angina pectoris  hartklachten, veroorzaakt door een vernauwing in de kransslagader  Angina  ontsteking van de keelamandelen (tonsillen)  Angineus  het gevolg zijn van angina pectoris  Angio-Oedeem  zwelling veroorzaakt door (allergische) overgevoeligheid  Angioneuroticum  inwerkend op de zenuwtjes van de bloedvaten  Anhydrisch  watervrij (zonder water)  Anionisch  met negatief geladen deeltjes  Anisocorie  ongelijkheid van de pupillen  Annulare  ringvormig  Anogenitaal  met betrekking tot de aars en de geslachtsdelen  Anomalie  afwijking van organen  Anorectaal  met betrekking tot aars en endeldarm  Anorexia  magerzucht, eetstoornis; gebrek aan eetlust  Anorganisch  materiaal dat geen leven bevat  Anosmie  onvermogen om te ruiken  Anovulair  anovulatoor (zonder eisprong bij de vrouw)  Anoxie  zuurstofgebrek, zonder zuurstof  Antacidum  zuurbinder  Antagonist  tegenwerkend middel of orgaan  Ante-  naar voren, Anteversie, Voorover kantelen  Ante-  voor, antepartum, voor de baring  Antecedent  voorafgaande gebeurtenis  Anteflexie  naar voren buigen  Antemeticum  middel tegen braken  Antero-listhesis  listhesis = afglijden, het naar voren (naar de buik) afglijden van de ene ruggewervel t.o.v. de onderliggende wervel  Anterograad  zich naar voren uitstrekkend  Anteversie  naar voren kantelen  Anthelminthicum  wormdrijvend middel  Anthrax  miltvuur  Anti-  tegen, bv. antipyrese = koorstbestrijding  Anti-Acidum  middel dat teveel (maag)zuur tegengaat  Anti-Allergisch  wat overgevoeligheid tegengaat  Anti-Angineus  wat beklemming op de borst tegengaat  Anti-Arrhythmicum  geneesmiddel dat hartritmestoornis tegengaat  Anti-Asthmaticum  middel tegen astma (benauwdheid van luchtwegen)  Anti-epilepticum  geneesmiddel tegen epilepsie  Anti-Exsudatief  middel tegen ontstekingsvocht  Anti-Infectieus  tegen de infectieverwekker gericht  Anti-Inflammatoir  wat ontsteking tegengaat  Anti-Oestrogeen  wat de werking van de vrouwelijke geslachtshormonen tegengaat  Anti-Oxydans  stof die chemisch binding met zuurstof tegengaat  Anti-Psychoticum  geneesmiddel dat wanen vermindert  Antibacterieel  tegen bacterien gericht  Antibiogram  beeld van de gevoeligheid voor bacteriedodende middelen  Antibioticatherapie  behandeling met geneesmiddelen die bacterien doden  Antibioticum  geneesmiddel dat bacterien doodt  Anticholinergicum  stof die de werking van een weefselhormoon onderdrukt  Anticoagulans  stof die de bloedstolling vertraagt of tegengaat  Anticoagulantia  stoffen die de bloedstolling tegengaan  Anticonceptiering  anticonceptiemiddel; kunststof ring in de vagina met hormoonafgifte  Anticonvulsivum  middel tegen stuipen, toevallen (bij epilepsie)  Antidepressivum  middel tegen ziekelijke neerslachtigheid  Antidiabeticum  geneesmiddel ter behandeling van suikerziekte  Antidiuretisch  wat de vorming van urine tegengaat  Antidopaminergisch  wat de werking van een weefselhormoon tegengaat  Antidotum  tegengif  Antifibrinolyticum  middel tegen oplossing van fibrine bij de bloedstolling  Antifungisch  wat schimmels doodt  Antigeen  stof die vorming van antilichamen veroorzaakt  Antigenen  stoffen die de vorming van antilichamen opwekken  Antihistaminicum  stof die de werking van de weefselstof histamine vermindert  Antihypertensivum  bloeddrukverlagend middel  Antilichaam  antistof in het bloed  Antilichamen  stoffen in het bloed die geproduceerd worden door bepaalde witte bloedcellen en die dienen als afweer tegen antigenen  Antimicrobieel  tegen ziekteverwekkers gericht  Antimitoticum  middel dat de celdeling verhindert of vertraagt  Antineoplastisch  wat de vorming van kankergezwellen tegengaat  Antiphlogisticum  middel dat ontsteking tegengaat  Antiproliferatief  tegen snelle groei gericht  Antiprurigineus  jeukwerend  Antipyreticum  koortswerend middel  Antisepticum  ontsmettingsmiddel  Antispasmodicum  middel dat krampen van organen tegengaat  Antitoxine  middel dat de gifstof onschadelijk maakt  Antitrombotisch  wat de vorming van bloedstolsel tegengaat  Antitumoraal  tegen gezwellen gericht  Antitussivum  hoestmiddel  Antiviraal  werkzaam tegen virussen  Anurie  (tijdelijk) opgeheven urine-afscheiding  Anurie  uitblijven van urinevorming  Anus praeternaturalis (AP)  stoma, kunstmatige anus in de buikwand  Anus  aars  Anxietas  angstgevoel  Anxiolyticum  geneesmiddel dat angst en onrust vermindert  Aorta  grote lichaamsslagader  Apathie  lusteloosheid  Aplasie  onvolledige ontwikkeling van orgaan of lichaamsdeel  Aplastische Anemie  bloedarmoede door tekort aan rode bloedlichaampjes  Apnoe  ademstilstand  Appendicitis  blindedarmontsteking  Applicatie  toepassing  Approximaal  benaderend, het dichtsbijliggend  Apraxie  problematiek met het logisch uitvoeren van handelingen na hersenletsel  Aquosus  waterig  Aritmie  verstoord hartritme  Aritmie  onregelmatige hartslag  Aritmogeen  wat onregelmatige hartslag veroorzaakt  Aromatisch  met geurstof  art. genus  knie  art. humeri  elleboog  art.: articulatio  gewricht  Arteria carotis  halsslagader  Arteria coronaria  kransslagader  Arteria femoralis  bovenbeenslagader  Arteria subclavia  ondersleutelbeenslagader  Arterie  slagader  Arterieel  slagaderlijk  Arteriografie  röntgenfoto waarop met behulp van contrastvloeistof een arterie zichtbaar wordt gemaakt  Arteriografie  rontgenfoto van de slagaders  Arteriolair  met betrekking tot de kleine slagaders  Arteriosclerose  ‘aderverkalking’; verharding van de slagaderwanden  Arteriosclerose  aderverkalking  Arterioveneus  met betrekking tot een slagader en een ader  Arthritis  gewrichtsontsteking  Arthrosis deformans  gewrichtsslijtage  Articulair  met betrekking tot een gewricht  Artificieel  kunstmatig  Artralgie  gewrichtspijn  Artritis  gewrichtsontsteking  Artropathie  gewrichtsaandoening  Artrose  gewrichtsslijtage  Artrose  gewrichtsaandoening zonder ontsteking (slijtage van gewricht)  Ascites  ophoping van vocht in de buikholte  Ascites  buikwaterzucht  Asepsis  zonder bacterien of ziektekiemen  Aseptisch  vrij van ziektekiemen  Asfyxie  verstikking  Aspecifiek  niet-specifiek  Aspiratie  inademing van vreemd lichaam of vloeistof  Aspiratie  het in de longen krijgen van eten (bijvoorbeeld door slikproblemen)  Aspiratie  opzuiging  Assay  toetsing  Assisteren  bijstaan  Associatie  aan elkaar koppelen  Asthenie  krachteloosheid, lichamelijk of geestelijke zwakte  Astigmatisme  onregelmatige brekingsafwijking van de ooglens  Astma cardiale  kortademigheid door het tekortschieten van de pompkracht van het hart  Astma  benauwdheid door kramp van de luchtwegen  Asymptomatisch  zonder ziekteverschijnselen  Asystolie  hartstilstand  Ataxie  motorische problematiek na hersenletsel  Ataxie  onzekere gang bij het lopen  Atelectase  onvolledige ontplooiing van de longblaasjes  Atheromatose  degeneratie van de vaatwand  Atheroomcyste  holte gevuld met huidsmeer  Athetose  onwillekeurige (ongecontroleerde) bewegingen van vingers en tenen  Atonie  spierslapte  Atopisch  met betrekking tot een vorm van overgevoeligheid (allergie)  Atoxisch  niet-giftig  Atriaal  met betrekking tot een hartboezem  Atrioventriculair  met betrekking tot hartboezem en hartkamer  Atrium  boezem  Atrium  voorkamer van het hart  Atrofie  verschrompeling door (meestal) inactiviteit ve deel vh lichaam zoals spier, huid  Atrofie  verschrompeling van organen  Atypisch  zonder kenmerkende eigenschappen  Audiogram  grafiek waarop het resultaat van een gehooronderzoek wordt  Auditief  met betrekking tot het gehoor  Aura  zintuigsignaal als voorbode van bijv. Migraine of een toeval  Auraal  met betrekking tot een zintuigsignaal als voorbode van bijv. Migraine of een toeval  Auriculair  met betrekking tot het oor  Auscultatie  het met een stethoscoop beluisteren van geluiden in het lichaam  Auscultatie  luisteren naar lichaamsgeruis van bijv. Hart of longen  Autisme  ontwikkelingsstoornis waarbij de persoon in een eigen wereld leeft en geen of nauwelijks contact maakt  Auto-Immuun  met betrekking tot afweerstoffen gericht tegen de eigen lichaamsweefsels  Automatie  zelfstandige handelingen en verrichtingen die gebeuren zonder zich dit bewust te zijn  Autonoom  zelfstandig  Azoospermie  gebrek aan zaadcellen  Azotemie  toename van het stikstofgehalte van het bloed  Bacil  staafvormige bacterie  Bacil  soort bacterie  Bactericide  bacteriedodend middel  Bacterinmie  aanwezigheid van bacteriën inhet bloed  Bacteriod  gelijkend op bacterien  Bacteriologisch  met betrekking tot bacterien  Bacteriostaticum  stof die de toename van bacterien belemmert  Bacteriëmie  tijdelijke aanwezigheid van bacteriën in de bloedbaan  Balanitis  ontsteking onder de voorhuid  Balanitis  ontsteking van de eikel bij de man  Barrier  begrenzing, bescherming  Basaal  aan de basis liggend  Base  loog, stof die zout vormt  Bechterew  (spondylitis ankylopoetica) verstijving en verkromming op lumbaal niveau vd wervelkolom door verbeende tussenwervelschijven  Benigne  goedaardig  Beschermend  beschermend  Beta-Blokkeerder  geneesmiddel dat de bloeddruk regelt  Beta-Mimeticum  geneesmiddel dat beta-dgedeelte van het onwillekeurig zenuwstelsel stimuleert  Biceps  buigspier van de bovenarm  Bifasisch  in twee fasen verlopend  Bilateraal  aan 2 kanten, in twee richtingen (buitenkanten)  Biliair  met betrekking tot gal  Bilirubine  galkleurstof  Bio-Equivalent  biologisch vergelijkbaar, met dezelfde kracht en uitwerking  Bioavailability  biologische beschikbaarheid  Biochemisch  met betrekking tot de chemische omzetting van stoffen in levende wezens  Biodegradatie  natuurlijke afbreekbaarheid  Biologisch  met betrekking tot levende wezens  Biopsie  een stukje weefsel uit een orgaan verwijderen voor onderzoek  Biopsie  het uitnemen van een stukje weefsel voor microscopisch onderzoek  Biosynthese  de opbouw van stoffen in het lichaam  Biotransformatie  omvorming van stoffen binnen het levende weefsel  Blefaritis  ontsteking van een ooglid  Blepharitis  ontsteking van het ooglid  Blisterverpakking  verpakking van plastic  Blok  stremming  Boezemfibrilleren  onregelmatig samentrekken van de boezems, waardoor geen effectieve pompfunctie van de boezems naar de kamers is  Bolusinjectie  in 1 keer inspuiten van een geneesmiddelendosis in het bloed  Borborygmus  darmgeruis  BPPD  Benigne Paroxysmale Positie Duizeligheid  Bradycardie  ongewoon langzame hartslag  Bradycardie  vertraagde regelmatige hartslag  Bradykinesie  verlangzaming van de bewegingen  Bradypnoe  vertraagde ademhaling  Breedspectrum  met een breed werkingsgebied, veel gebruikt voor antibiotica  Bronchiaal  met betrekking tot de luchtpijp-takken  Bronchie  eerste vertakking vanuit de luchtpijp  Bronchinctasie  verwijding van de luchtpijn-vertakkingen  Bronchiolus  kleinste luchtpijptakjes zonder kraakbeenringen  Bronchitis  ontsteking van de luchtpijptak  Bronchitis  ontsteking van de luchtpijptakken  Bronchiëctasie  chronische verwijding van bronchus en of bronchiën  Bronchoconstrictie  vernauwing van de luchtpijp-takken  Bronchodilatatie  verwijding van de luchtpijp-takken  Bronchografie  het maken van röntgenfoto's waarbij m.b.v. contrastvloeistof de  Bronchopneumonie  longontsteking die uitgaat van de luchtpijptakken  Bronchopulmonair  met betrekking tot de lucht-pijptakken en de longen  Bronchoscopie  het inwendig bekijken van de luchtpijp en luchtpijptakken  Bronchospasme  kramp met vernauwing van de luchtpijptakken  Bronchus  luchtpijptak  Bronchus  luchtpijpvertakking  Bronchuscarcinoom  longkanker  Buccaal  van de wang  Buccofaryngeaal  met betrekking tot de mond (wang) en de keel  Bulbair  met betrekking tot het verlengde merg (onderste deel van hersenen)  Bulleus  blaarvorming  Bursitis  ontsteking van een slijmbeurs  Bypass  omleiding  CABG  by-pass operatie  Cachexie  uitputting, ondervoeding van het lichaam  Calcaneus  hielbeen  Calcificatie  verkalking  Calcinmie  aanwezigheid van calcium in het bloed  Calciurie  aanwezigheid van calcium in de urine  Calor  warmte  Candida albicans  witte gistachtige schimmel  Candidiasis  schimmelziekte van huid en slijmvliezen  Canule  buisje  Capaciteit  bevattingsvermogen  Capillair  haarvat, kleinste vat van de bloedsomloop  Capillair  haarvat  CARA  chronische aspecifieke respiratoire aandoeningen  Carcinogeen  kankerverwekkend  Carcinoom  kankergezwel  Cardiaal  met betrekking tot het hart  Cardiogeen  door het hart veroorzaakt  Cardiologisch  met betrekking tot hartziekten  Cardiomegalie  hartvergroting  Cardiomyopathie  hartspierziekte  Cardiopathie  hartziekte  Cardiopulmonaal  hart en longen  Cardiorespiratoir  met betrekking tot hart en ademhaling  Cardioselectief  wat alleen op het hart inwerkt  Cardiotonisch  wat de werkzaamheid (samentrekkingskracht) van het hart bevordert  Cardiotoxisch  giftig voor het hart  Cardiovasculair  met betrekking tot hart en bloedvaten  Caries  tandbederf  Carpaal tunnel syndroom (CTS)  klachten vd hand door een inklemming ve zenuw  Castratie  ontmanning, het volledig verwijderen van de teelballen bij de man  cata-  afbrekend, catabolisme, afbraak  Cataract  grijze staar  Cataract  staar, ooglenstroebeling  Catarre  slijmvliesaandoening waarbij vocht via het slijmvlies verloren gaat  Catheter  slangetje  Catheterisatie  inbrengen van een slangetje  Caudaal  in de richting van de voeten  Caudaal  met betrekking tot het (staart) uiteinde, ook gebruikt voor het onderste deel van ruggemerg  Causaal  oorzakelijk veband  Causticus  bijtende chemische stof  Caviteit  een gat of ruimte bijv. gaatje door tandbederf  Cefalalgie  pijn in het hoofd  Cellulitis  ontsteking van het onderhuidse bindweefsel  Celmembraan  omhulsel (wand) van de cel  Centraal  in het midden van het lichaam  Cerebellair  met betrekking tot de kleine hersenen  Cerebraal  met betrekking tot de grote hersenen  Cerebri  hersenen  Cerebrospinaal  met betrekking tot hersenen en ruggemerg  Cerebrovasculair  met betrekking tot de bloedvaten in de hersenen  Cerumen  oorsmeer  Cervicaal  met betrekking tot de hals en de nek  Cervix Uteri  baarmoederhals  Cervix  baarmoederhals  Chalazion  hard knobbeltje in ooglid a.g.v. verstopte talgklier  Chelatie  een chemisch bindingsproces, bijv. gebruikt voor de behandeling van metaal vergiftiging  Chemisch  scheikundig  Chemoreceptor  cel die gevoelig is voor scheikundige prikkels  Chemotherapeuticum  medicijnen waarmee kanker behandeld wordt  Chemotherapie  behandeling van kanker met medicijnen  Chirurgisch  betrekking hebben op operatief  Chloasma  levervlekken, huidverkleuringen  Cholangiografie  roentgenonderzoek van de galwegen  Cholangitis  ontsteking van galwegen  Cholecystitis  ontsteking van de galblaas  Cholelithiasis  galsteenziekte  Cholelithiasis  galstenen  Cholera  een besmettelijke door bacteriën veroorzaakte darmziekte  Cholereticum  stof die de galvorming bevordert  Cholestase  verstoring of verstopping van de galafvoer  Cholesterol  galvet, een lichaamsvet  Cholinerg  betrekking hebbend op zenuwuiteinden die Acetylcholine (een chemisch stof) afscheiden bij het overbrengen van een impuls  Chorea  dans  Chromosomaal  met betrekking tot de chromosomen, de eiwitten die erfelijke informatie bevatten  Chronisch  langdurig, slepend  Chronisch  van lange duur  Chronische bronchitis  blijvende ontsteking van de luchtpijptakken  Chronotroop  wat tijd of snelheid beinvloedt, bijv een medicijn dat de hartslag verhoogt  Cicatrisatie  littekenvorming  Circulatie  (bloeds)omloop  circum-  rondom, circumferentie, omranding  Circumcisie  besnijdenis  Cirrose  leveraandoening waarbij leverweefsel schrompelt en bindweefsel in lever toeneemt  Cirrose  verharding van de lever  Classificatie  indeling, rangschikking  Claudicatie  pijn en kramp in de benen als gevolg van een vaatafwijking  Claudicatio intermittens  pijnklachten in de benen, veroorzaakt door een vernauwing in één van de slagaders in de benen  Claudicatio intermittens  verstoord looppatroon t.g.v. vaatvernauwing  Clavicula  sleutelbeen  Clavus  likdoorn  Clearance  zuivering  Climacterium  de overgang  Clitoraal  zwellichaam van vrouwelijk geslachtsorgaan  Cloaca  bij dieren darmuitgang  Clonisch  ritmisch samentrekkend  co-  samen, coëxistentie, samenleving  Coagulatie  stolling  Cochleair  met betrekking tot het slakkehuis onderdeel van het binnenoor  Coenzyme  onderdeel van een eiwit dat een eiwit(enzym) reactie veroorzaakt  Cognitief  met betrekking tot het denkproces  Coitus  geslachtsgemeenschap  Colitis ulcerosa  bepaalde chronische ontsteking van de dikke darm  Colitis  ontsteking van de dikke darm  Collageen  bindweefselstof  Collaps  flauwvallen  Colloidaal  een vloeibare oplossing met deeltjes erin  Collum  dijbeenhals  Collumfractuur  gebroken heup (hals van dijbeen)  Collyrium  oogspoeling  Colon  dikke darm  Colopathie  aandoening van de dikke darm  Colorectaal  met betrekking tot de karteldarm en de endeldarm  Coloscopie  inwendige inspectie van het colon met een endoscoop  com-  samen, commensaal, onschadelijke bacterie in lichaam  Coma  diepe bewusteloosheid  Comateus  in volkomen bewusteloosheid  Combinatie  verbinding  Comedo  mee-eter, een verstopte talgklier v.d. huid  Commensaal  onschadelijke bacterie die in of op het lichaam verblijft  Commensaal  onschadelijke gastkiem (bacterie) bijv. In de darm  Commotio cerebri  hersenschudding  Commotio  schudding, gebruikt voor hersenschudding (commotio cerebri)  Compatibel  op elkaar aansluitend, met elkaar in overeenstemming te brengen  Compensatie  herstel van het evenwicht  Competitief  die elkaar bestrijden of tegenwerken  Comple  xingewikkeld  Complement  aanvulling  Complementair  aanvullend  Complicatie  bijkomende ziekte (verergering)  Complicatie  verwikkeling, bijkomende ziekte  Component  bestanddeel  con-  samen, concretus, samengegroeid  Concentratie  sterkte van een oplossing  Conceptie  bevruchting  Concomiterend  begeleidend, tegelijkertijd voorkomend  Concreet  samengegroeid (verhard stukje)  Conditie  toestand waarin iemand verkeert  Condoom  anticonceptiemiddel; rubber hoesje om de penis dat het sperma opvangt  Conductie  geleiding  Condyloma  vijgwrat, weke wrat  Confusie  verwardheid  Congenitaal  aangeboren, moeder-foetus contact  Congenitaal  aangeboren  Congenitale hypothyreoïdie (CHT)  aangeboren onvoldoende werking van de schildklier  Congestie  ophoping van vloeistof bijv. Bloed  Conisatie  kegelvormige uitsnijding van de baarmoederhals  Conjugatie  binding  Conjugatus  gekoppeld  Conjunctivitis  bindvliesontsteking v.d oog  Conjunctivitis  bindvliesontsteking  Conservatief  op behoud gericht, afwachtend  Conservatieve therapie  behoudende behandeling, zonder operatie  Conserveren  in stand houden  Constipatie  verstopping, harde of uitblijvende ontlasting; syn = obstipatie  Constitutie  erfelijke aanleg  Constitutioneel  door de lichaamsbouw bepaald  Contact  aanraking  Contaminatie  verontreiniging of besmetting met chemische stof of bacterie  Continu  voortdurend  Contra-  tegen, contra-indicatie, aanwijzing die een bepaalde handeling ongewenst maakt  Contra-Indicatie  een reden om een behandeling of onderzoek niet uit te voeren  Contraceptie  gebruik van voorbehoedmiddelen  Contraceptivum  voorbehoedmiddel  Contractie  samentrekking van orgaan of spieren  Contractiliteit  vermogen zich te kunnen samentrekken  Contractuur van Dupuytren  verschrompeling waardoor vingers in buigstand komen  Contractuur  blijvende samentrekking of kramp  Contractuur  dwangstand van een gewricht  Contrastmiddel  contrast-stof, chemische stof om bijv. Bij roentgenonderzoek delen op te laten lichten  Contusie  kneuzing  Contusio cerebri  hersenkneuzing  Convalescentie  periode van herstel  Conventioneel  wat door het vaste gebruik bepaald is  Conversie  omzetting  Convulsie  stuip, toeval  Coordinatie  onderlinge afstemming in de bewegingen  COPD  chronic obstructive pulmonary disease  Cor Pulmonale  aandoening van de rechterhart-helft met gevolgen voor de longen  Cornea  hoornvlies v.h oog  Cornea  hoornvlies  Coronair  met betrekking tot de krans-slagaders v.h. hart  Coronary care  hartbewakingsafdeling  Corpus luteum  geel lichaam, ontstaat in het ovarium na het uitspringen van de eicel  Corpus luteum  geel lichaam  Corpus uteri  baarmoederlichaam  Correctie  verbetering  Correlatie  samenhang  Corresponderen  overeenstemmen met  Corte  xschors  Corticaal  met betrekking tot de schors  Corticosteroide  bijnierschorshormoon  Corticosteroïden  bijnierschorshormonen  Corticosteroïden  hormonen uit de bijnierschors  Cosmeticum  schoonheidsmiddel  Costa  rib  Coxalgie  heuppijn  Craniaal  in de richting van het hoofd  Craniaal  met betrekking tot de schedel  Creatinine  afbraakproduct van de stofwisseling  Creatininemie  teveel aan afbraakprodukten (creatinine) in het bloed  Crisis  ernstige ziekteaanval  Crista iliaca  kam van het darmbeen  Criterium  toets, een reden  Crohn, ziekte van  hardnekkige ontsteking in de darm  Cryptorchisme  ontbreken van een of beide testes in de balzak  Cumulatief  toenemend of ophopen  Curariseren  chemische stof (curare) die spierverslapping geeft  Curatief  heilzaam, genezend  Curettage  het wegkrabben van slijmvlies uit de baarmoeder  Curettage  uitkrabbing bijv. Om de inhoud van de baarmoeder te verwijderen  Curettage  wegschrapen van het baarmoederslijmvlies  Curve  kromme lijn  Cushing  overproductie van alle bijnierschorshormonen  Cutaan  met betrekking tot de huid  Cutis  huid  CVA  Cerebraal Vasculair Accident: hersenbloeding, herseninfarct  CWK  cervicale wervelkolom, halswervelkolom (aangegeven met C1 t/m C7)  Cyanose  blauwverkleuring van huid en slijmvliezen door laag O2  Cyanose  blauwzucht  Cyclisch  wat regelmatig terugkeert  Cycloplegie  verlamming van het aanpassingsvermogen van het oog  Cyclus  terugkerende regelmatige reeks  Cyste  hol gezwel dat met een substantie gevuld kan zijn  Cystitis  blaasontsteking  Cystoscopie  het bekijken van het inwendige van de blaas met een endoscoop  Cytochroom  giststof die ijzer bevat  Cytoplasma  celvloeistof  Cytostatica  stoffen die remmend werken op de celgroei  Cytostaticum  geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt veel gebruikt bij kanker  Cytotoxisch  giftig voor cellen  Darmflora  darmbacteriën  de-  decalcificatie, ontkalking  Decompensatie  verstoring van het evenwicht door een afnemende functie bijv. v.h hart  Decompensatio cordis  onvoldoende pompwerking van het hart  Decongestivum  middel dat zwelling vermindert  Decorum  fatsoen  Decubitus  doorligwond  Defecatie  ontlasting  Defecatie  stoelgang, het produceren van ontlasting  Défense musculaire  bij aanraking van de buikwand in een reflex aanspannen van de buikspieren bij buikvliesontsteking  Defibrillatie  elektrische behandeling van hartritmestoornis  Deficiëntie  tekort  Deficit  gebrek  Deficiëntie  gebrek aan een bepaalde stof  Degeneratief  afnemen of vermindering van orgaan of functie  Degradatie  afbraak  Dehydratatie  tekort aan vocht in de weefsels, onttrekking van vocht aan de weefsels  Dehydratie  uitdroging  Delirium  waanzinnigheid, acuut psychische stoornis t.g.v. lichamelijke aandoening, vergiftiging of onthouding van middelen  Dementie  geestelijke achteruitgang door vermindering van de hersenfunctie  Dementie  geestelijke achteruitgang  Demulcens  middel om huid, slijmvliezen enz. weker te maken  Dendritisch  vertakt  Dentitie  tanden krijgen  Dependent  afhankelijk  Depersonalisatie  psychische ziekte met wanen en vervreemding van zichzelf  Depigmentatie  verdwijning van kleur (pigment)  Depletie  lediging, ontlasten(tekort) van lichaamsvloeistof  Depolarisatie  vermindering van de elektrische lading in een zenuwcel  Depressie  ziekelijke neerslachtigheid  Depressie  zwaar neerslachtige stemming  Deprivatie  een gemis dat leidt tot ziekteverschijnselen  Derivaat  derivans, chemische verbinding, afgeleid uit een andere verbinding, afleidend middel  Dermatitis  huidontsteking  Dermatofytose  huidschimmelziekte  Dermatologisch  met betrekking tot de huidziekten  Dermatomycose  schimmelziekte van de huid  Dermatose  huidziekte  Dermis  huid  Dermografie  netelroosschrift, een kras op de huid wordt rood met zwelling en soms jeuk  Desensibilisatie  ongevoelig maken voor een antigeen of allergeen  Desinfectans  ziektekiemdodend middel  Desoriëntatie  verlies van besef voor tijd en ruimte  Desquamatie  vervelling  Detectie  opsporing, ontdekking  Detergens  geneesmiddel dat zuivert  Detoxicatie  het verwijderen van een gif, ontgifting  Detractie/depressie  het omlaag trekken van het schouderblad  dia-  door, diarree, doorstroming  Diabetes mellitus  suikerziekte  Diabetes  suikerziekte  Diabetisch coma  bewusteloosheid ten gevolge van een verstoring van de bloedsuikerspiegel  Diafragma  middenrif  Diagnose  vaststellen aan welke ziekte een patiënt lijdt  Diagnose  vaststelling van een ziekte  Dialyse  kunstnierbehandeling  Diameter  middellijn  Diaphoresis  zweetafscheiding  Diarree  buikloop, overvloedige en vloeibare ontlasting  Diarree  buikloop  Diastole  periode tussen twee hartcontracties  Diastolisch  met betrekking tot verslapping van hart en bloedvaten  Diathermie  doorwarming van zieke organen  Diathese  vatbaarheid voor een ziekte  Differentiaal diagnose  een keuze uit een aantal mogelijke diagnosen  Differentiatie ontwikkeling in een bepaalde richting, het zich ontwikkelen van cellen, weefsels etc. tot eenheden met bepaalde eigenschappen en eigen karakter  Diffusie  vermenging van twee ongelijk-soortige stoffen  Diffuus  zonder scherpe begrenzing  Difterie (kroep)  kinderziekte met stikgevaar/ontsteking v strottenhoofd en luchtpijpslijmvlies  Difterie  infectieziekte  Digestief  met betrekking tot de spijsvertering  Digitalisatie  toediening van geneesmiddelen bij hartziekten  Dilatatie  verwijding  Diplopie  dubbelzien  Direct  rechtstreeks  dis-  niet, discordant, niet overeenstemmend  Discoid  schijfvormig  Discopathie  discus = tussenwervelschijf, discopathie = verouderende tussenwervelschijf  Discus intervertebralis  tussenwervelschijf  Dislocatie  ongewone verplaatsing  Dispositie  aanleg, vatbaar zijn voor  Dissemineren  uitzaaien  Dissociatie  uiteenval  Distaal  naar het einde van de ledematen toe; richting het uiteinde van het lichaam  Distentie  uitrekking  Distilleren  zuiveren  Distorsie  verstuiking / verdraaiing  Distorsie  verstuiking  Distributie  verdeling  Diurese  afscheiding van urine  Diurese  het produceren van urine  Diureticum  urinedrijvend middel  Diurnus  wat overdag plaatsheeft  Diverticulitis  ontsteking van de darmuitstulpingen  Divertikel  zakvormige uitstulping van de darmwand  DM  Diabetes mellitus = suikerziekte  Documenteren  onderbouwen, staven  Dolor  pijn  Dominantie  overheersing  Donor  gever bijv. Orgaandonor= degene die zijn orgaan afstaat  Doping  stimulerende (genees)middelen  Dorsaal  aan de rugzijde  Dorsaalflexie  het optrekken van de enkel (geldt ook voor de pols)  Dosering  verstrekte hoeveelheid  Doseringsregime  regeling in verband met de toediening van geneesmiddelen  Dosis  hoeveelheid van een geneesmiddel  Drainage  afvoeren van vloeistoffen uit wonden of abcessen  Drainage  vochtafvoering  Dubbelblind  zonder medeweten van de zieke en de arts bijv. bij onderzoek nieuw geneesmiddel  Duchenne  erfelijke spierziekte die bij jongens voorkomt  Ductus Botalli  voor de geboorte: verbinding tussen aorta en longslagader  Ductus choledochus  afvoergang van de gal  Ductus deferens  zaadleider  Ductus  afvoerbuis, kanaal  Duodenum  twaalfvingerige darm  Dura Mater  harde hersenvlies  Dys-  slecht/abnormaal/moeilijk, Dystrofie, Slechte werking van organen  Dysartrie  uitspraakgebrek  Dyscrasie  gestoorde gezondheid  Dysenterie  darmontsteking met diarree en bloed  Dysenterie  rode loop, bloeddiarree  Dysfagie  slikstoornis  Dysforie  sombere stemming, somber gevoel  Dysfunctie  gestoorde werking  Dysgenesie  gebrekkige aanleg of ontwikkeling  Dysgeusie  smaakstoornis  Dyskinesie  bewegingsstoornis  Dysmennorroe  pijnlijke maandstonden (menstruatie)  Dysmenorroe  pijnlijke menstruatie  Dyspareunie  paringspijn, pijn bij het vrijen  Dyspepsie  gestoorde spijsvertering  Dyspepsie  verteringsstoornis  Dysplasie  ongewone ontwikkeling, misvorming, abnormale vorming en groei van weefsel  Dyspnoe  kortademigheid  Dyspnée d’effort  inspanningsbenauwdheid  Dystonie  stoornis in de spierspanning  Dystrofie  verzwakking van spiervezels (vooral door inactiviteit)  Dystrofie  voedingsstoornis, groeistoornis van organen, degeneratie van organen, cellen, weefsels  Dysurie  pijn bij plassen  Dysurie  pijnlijke urinelozing  Ecchymose  blauwe plek  ECG  elektrocardiogram = registratie van elektrische hartprikkels/hartfilmpje  Echografie  beeld (of foto) van organen dat gemaakt wordt via geluidsgolven die worden teruggekaatst  Eclampsie  kraamstuipen  Eclampsie  stuipen of toevallen tijdens zwangerschap  ecto-  buiten, ectoderm, buitenste kiemblad  Ectopisch  buiten zijn normale ligging  Eczeem  ontstekingsreactie vd huid  Eczeem  oppervlakkige huidaandoening  Effect  uitwerking  Effectief  doeltreffend  Efficient  doelmatig  Effusie  doorsijpelen van vloeistof naar lichaamsholte of weefsel, de vloeistof zelf  Ejaculatie  zaadlozing bij de man  Ejaculatie  zaadlozing  Ejectiefractie  hoeveelheid vloeistof die bij bijv. 1 hart(pomp)slag weggepompt wordt  Elastisch  rekbaar  Electief  verkozen, voorkeur hebbend  Elektro-Encefalo-Grafie  beeld van de elektrische hersenstroom  Elektrocardiografie  onderzoek van de electrische activiteit van het hart  Elektrofysiologisch  met betrekking tot elektrische verschijnselen in levend weefsel  Elektrolyt  chemische verbinding die in waterige oplossing in ionen wordt gesplitst  Elevatie  het omhoog trekken van het schouderblad  Eliminatie  verwijdering  Embolie  bloedvatverstopping  Embolie  het blijven steken van een embolus of het verslepen hiervan in de bloedbaan  Embolie  het losraken van een trombus  Embolus  bloedstolsel, weefselstukje of vetbolletje dat een bloedvat verstopt  Embryo  ongeboren vrucht (t/m 12e zwangerschapsweek)  Embryo  vrucht in het moederlichaam  Emesis  braken  Emeticum  braakmiddel  Emfyseem  een blijvende uitzetting van de long door verminderde elasticiteit  Emfyseem  longaandoening  Emolliens  middel om huid, slijmvliezen enz. weker te maken  Emotioneel  gevoelsmatig  Empirisch  wat op ervaring of proefneming berust  Empyeem  etter in bestaande holte (bijv. galblaas)  Empyeem  etterophoping  Emulgeren  een melkachtige oplossing vormen  Emulsie  vloeistof in fijne druppels in een andere vloeistof aanwezig  Enantheem  uitslag op de slijmvliezen  Encefalitis  hersenontsteking  Encefalopathie  hersenziekte  Encephalitis  hersenontsteking  Endemisch  inheems  endo-  binnen, endogeen, van binnenuit  Endocard  de binnenbekleding van het hart  Endocarditis  onsteking van de hartwand  Endocrien  met betrekking tot de hormoonklieren  Endocrien  met inwendige afscheiding in de bloedstroom, hormonaal  Endogeen  van binnen uit  Endometriose  aanwezigheid van endometrium op abnormale plaatsen  Endometriose  baarmoederslijmvlies buiten baarmoeder  Endometrium  baarmoederslijmvlies  endorotatie  naar binnen draaien (bijvoorbeeld in de heup)  Endoscopie  (kijk)onderzoek van lichaamsholten of inwendige kanalen  Endotheel  inwendig bekledings weefsel van bloed- en lymfvaten  Endotoxisch  met betrekking tot gifstoffen uit afgestorven bacteriën  Enema  lavement, klysma  Energetisch  met betrekking tot arbeid of energie  Enteraal  tot de darm behorend, via de darm komend  Enteric-Coated  van een mantel voorzien, bedekken van pillen met een laagje suiker zodat ze langzamer afgebroken worden in de darm  Enteritis  darmontsteking  Enteritis  ontsteking van de ingewanden  Enterocolitis  darmontsteking  Enterohepatisch  met betrekking tot dunne darm en lever  Enurese  enuresis, onwillekeurige urinelozing, bedwateren  Enuresis nocturna  onvrijwillige nachtelijke urinelozing  Enzym  giststof, eiwit dat aanzet tot andere chemische(eiwit)reacties  Enzym  stof die in het lichaam een chemische reactie versnelt  Eosinofilie  toename van het aantal eosinofiele (zich kleurend met zure kleurstoffen) cellen in het bloed  epi-  op, boven, epidermis, opperhuid  Epicondylitis  ontsteking van een knobbel aan een gewrichtsuitsteeksel  Epidemie  besmettelijke ziekte die zich snel verspreid onder een groep van mensen  Epidemiologisch  met betrekking tot verspreiding van ziekten onder (delen) v.d. bevolking  Epidermaal  behorend tot de opperhuid  Epididymis  bijbal  Epiduraal  buiten het harde hersenvlies en de ruimte aan de buitenzijde van het harde ruggenmergvlies  Epifysair  met betrekking tot de groeischijf  Epigastralgie  pijn in de bovenbuik  Epigastrisch  met betrekking tot de bovenbuik  Epiglottis  strottenklepje  Epilepsie  vallende ziekte, toevallen  Epilepsie  vallende ziekte  Episiotomie  inknippen van de vagina ter voorkoming van inscheuring vh perineum  Episiotomie  verwijding van de schede-ingang bij de vrouw  Episode  op zichzelf staande gebeurtenis  Epistaxis  neusbloeding  Epitheel  dekweefsel, bovenste laag van de huid en slijmvliezen  Epithelioom  gezwel dat van dekweefsel uitgaat  Equivalent  gelijkwaardig  Erectie  oprichting van het mannelijk lid  Erectie  stijf worden van de penis  Ergotisme  kriebelziekte  Erosie  oppervlakkige beschadiging, oppervlakkige slijmvlieszweer  Eructatio  oprisping  Eruptie  plotselinge huiduitslag  Erysipelas  belroos, wondroos  Erysipelas  wondroos  Erytheem  rode huiduitslag  Erytheem  roodheid van de huid  Erythrasma  blijvende huidinfectie  Erytroponse  vorming van rode bloedlichaampjes  eso-  binnen, esotroop, naar binnen  Etiologie  leer van de ziekteoorzaken  eu-  goed, eupepsie, goede spijsvertering  Euforie  verhoogd gevoel van welzijn  Euthyreoot  gezonde schildklierwerking  Evacuatie  ontlediging  Evaluatie  beoordeling  Eversie  het naar buiten draaien van de enkel  Evolutie  ontwikkeling  ex-  uit, extraheren, uittrekken  Exacerbatie  opflakkering (van een ziekte)  Exacerbatie  verergering  Exantheem  huiduitslag (kinderziekten)  Exantheem  huiduitslag  Excessief  overdreven  Excipiens  bestanddeel van een geneesmiddel  Excisie  uitsnijding  Excitatie  opgewondenheid  Exclusief  wat andere mogelijkheden uitsluit  Excretie  uitscheiding  Exfoliatie  afschilfering  Exocrien  afscheidend door middel van een afvoerbuis  Exoftalmie  uitpuiling van het oog  Exogeen  door oorzaken van buitenaf  Exophthalmus  uitpuilende ogen  Exorotatie  naar buiten draaien (bijvoorbeeld in de heup)  Expectorans  geneesmiddel dat het ophoesten bevordert  Experimenteel  proefondervindelijk  Expiratie  uitademing  Exsudaat  ontstekingsvocht  Extensie  strekken van ledematen  Extensie  strekken  Extern  uitwendig  Extirpatie  operatieve verwijdering uit het lichaam  Extra-  buiten, bv. extravesicaal = buiten de blaas  Extracellulair  buiten de cel gelegen  Extracorporaal  buiten het lichaam  Extract  ingedikt aftreksel  Extractie  uittrekking  Extrapiramidaal  buiten de piramidebaan (motorische zenuwbanen)  Extrarenaal  buiten de nier  Extrasystole  extra samentrekking van het hart tussen de normale door  Extrasystole  ontijdige hartsamentrekking  Extravasaal  extravasculair (buiten de bloedvaten)  Extravasatie  vochtuitstorting  Extreem  uiterst  Extremiteit  een van de ledematen  Facet-gewrichten  gewrichten die zorgen dat de wervels t.o.v. elkaar kunnen bewegen  Faciaal  met betrekking tot het aangezicht  Factor  meewerkende oorzaak  Faecaal  met betrekking tot de ontlasting  Faeces  ontlasting  Fagocytose  vernietiging door een cel van schadelijke bestanddelen die in het levend weefsel zijn binnengedrongen  Falanx  kootje van vinger of teen  Fallisch  met betrekking tot het mannelijk lid  Farmaceutisch  uit de apotheek, m.b.t. de productie van geneesmiddelen  Farmacodynamie  leer van de werking van geneesmiddelen op een levend wezen  Farmacokineticum  leer van de werking van geneesmiddelen in het lichaam  Farmacologie  leer der geneesmiddelen  Farmacologisch  leer van de geneesmiddelen en de interactie tussen deze en een levend biologisch systeem betreffende  Farmacon  geneesmiddel  Farmacotherapie  behandeling met geneesmiddelen  Faryngitis  keelontsteking  Fasciculatie  spiertrillen  Fascie  peesblad, peesplaat  Fasciitis  ontsteking van het vlies (fascia)  Fase  trap van ontwikkeling  Fataal  noodlottig  Febriel  koortsig  Febris  koorts  Feedback  terugkoppeling  Femoralis  met betrekking tot het dijbeen  Femur  bovenbeen  Femur  dijbeen  Fenomeen  verschijnsel  Fermentatie  gisting  Ferriprief  gekenmerkt door ijzergebrek  Fertiliteit  vruchtbaarheid  FEV1  forced expirational volume - de hoeveelheid lucht die iemand in 1 seconde maximaal kan uitblazen  FEV  forced expirational volume - de hoeveelheid lucht die iemand maximaal kan uitblazen na volledig inademen  Fibrillatie  Samentrekking van afzonderlijke spiervezels. Vorm van hartritmestoornis  Fibrilleren  snel en ongecoördineerd samentrekken vd hartspier  Fibrine  vezelstof in het bloed  Fibrinogeen  stollingseiwit  Fibrinolytisch  wat eiwit in gestold bloed oplost  Fibrose  woekering van bindweefsel  Fibula  kuitbeen  Filmcoated  met een doorschijnend omhulsel  Filtratie  filtering  Fiool  medicijnflesje  First-Pass  eerste hindernis  Fissuur  barstje, kloof  Fissuur  spleet, kloof  Fistel  pijpzweer; buisvormige zweer zonder neiging tot genezing  Fisuur  barst in bot  FIV  forced inspirational volume - de hoeveelheid lucht die iemand maximaal kan inademen na volledig uitademen  Fixatie  vasthechting  Flaccidus  slap  Fladderen  flutter, vorm van hartritme, waarbij de boezems of kamers zich zeer snel ritmisch samentrekken  Flatulentie  winderigheid; opgeblazenheid, gasophoping in de darmen  Flebitis  aderontsteking  Flebografie  foto van de aders  Flebotomie  verwijdering van bloed  Flegmone  niet-afgegrensde ontsteking  Flegmone  weefselontsteking met ettering  Flexie  buigen  Flexie  buiging, buigbeweging in een gewricht door de buigspieren  Fluor Albus  witte vloed  Fluor vaginalis  witte vloed  Flush  blozen  Fluxus  te sterke bloeding bij een bevalling  Fobie  ziekelijke angst  Fobie  ziekelijke vrees  Foetaal  met betrekking tot het ongeboren kind  Foetoplacentaal  met betrekking tot ongeboren kind en moederkoek  Foetotoxisch  schadelijk voor het ongeboren kind  Foetus  het zich in de baarmoeder ontwikkelende kind (vanaf 13e zwangerschapsweek)  Folliculitis  ontsteking van de haarzakjes  Fontanel  nog niet verbeende plek in de schedel bij baby  Forceps  verlostang  Forcipale extractie  tangverlossing  Fotofobie  lichtschuwheid  Fotosensibilisatie  overgevoelig worden voor licht  Fotosensibiliteit  overgevoeligheid voor licht  Fractie  deel  Fractuur  been(bot)breuk  Fractuur  botbreuk  Frequentie  aantal keren per tijdseenheid  Frigiditeit  geslachtelijke koelheid  Functie  taak  Functio laesa  gestoorde functie  Fundamenteel  van het grootste belang  Fundoscopie  het met een oogspiegel bekijken van het netvlies  Fungicidum  stof die schimmels doodt  Fungistatisch  schimmelwerend  Fungus  schimmel  Furunculose  steenpuistziekte  Furunkel  steenpuist  Fysico-Chemisch  met betrekking tot de natuurkundige aspecten van de scheikunde  Fysiologie  werking van het lichaam  Fysiologisch  door de natuur bepaald, de natuurlijke verrichtingen van levende wezens of hun organen betreffend  Fysisch  lichamelijk  Galactorroe  melkvloed  Galenisch  naar de historische medische leer van Galenus  Ganglion  zenuwknoop  Gangreen  koudvuur  Gangreen  weefselversterf met infectie (‘nat’)  Gaster  maag  Gastralgie  maagkramp  Gastritis  maagontsteking  Gastritis  maagwandontsteking  Gastro-Duodenaal  met betrekking tot maag en twaalfvingerige darm  Gastro-enteritis  maag-darmontsteking  Gastro-Enteritis  ontsteking van maag en darm  Gastro-Intestinaal  met betrekking tot maag en darm  Gastro-Oesofageaal  met betrekking tot maag en slokdarm  Gemelli  tweelingen  Genetisch  met betrekking tot de erfelijkheid  Genitaal  met betrekking tot de geslachtsorganen  Genito-Urinair  met betrekking tot de geslachtsorganen en de urinewegen  Geriatrisch  medische zorg voor oudere mens  Germicide  kiemdodende stof  Gestatie  drachttijd (zwangerschaptstijd)  Gingivitis  tandvleesontsteking  Glans  peniseikel  Glaucoom  groene staar  Glaucoom  verhoogde oogboldruk  Glenohumeraal  schoudergewricht  Glomerulair  met betrekking tot de vaatkluwens  Glomerulonefritis  nierontsteking  Glomerulonephritis  ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors  Glossitis  tongontsteking  Glossodynie  branderige tong  Glottis  stemspleet  Glucagon  hormoon van de alvleesklier, werkt bloedsuikerverhogend  Glucose-tolerantietest  functieproef waarbij de opname van glucose wordt bepaald  Glucose  druivesuiker  Glucosurie  het vóórkomen van suiker in de urine  Glucosurie  te grote hoeveelheid suiker in de urine  Glue  earophoping van kleverige vloeistof in het middenoor  Gluten  graanlijm  Glycogeen  stof opgebouwd uit een groot aantal glucosemoleculen  Glycoside  plantaardige stof met suikerbestanddeel  Glycosylering  suikergroepen worden gekoppeld aan eiwit  Gonadaal  met betrekking tot de geslachtsklieren  Gonadotrofine (HCG)  door de placenta geproduceerd hormoon  Gonadotroop  wat de werking van de geslachtklieren beïnvloedt  Gonioscopie  bezichtiging van de oogkamerhoek  Gonorroe  druiper  Gonorroe  geslachtsziekte veroorzaakt door gonokokken  Gradueel  trapsgewijs  Gramnegatief  met betrekking tot bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring verliezen  Grampositief  met betrekking tot bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring behouden  Grand Mal  aanval van stuipen  Granula  korrelig vormsel  Granulatieweefsel  groeiend bindweefsel bij wondgenezing  Granulocyt  gekorrelde witte bloedcel  Granulocytopenie  vermindering van granulocyten (witte bloedcel met korrels in het cytoplasma) in het bloed  Granuloom  een kleine weefselmassa die zich vormt als gevolg van een ontsteking (zwelling)  Graviditeit  zwangerschap  Gynaecomastie  al te grote borsten bij de man  Gynaecomastie  borstontwikkeling bij mannen  Gynecologisch  met betrekking tot de vrouwenziekten  Habitueel  uit gewoonte  Haematemesis  bloedbraken  Hallucinatie  niet werkelijkheidsgetrouwe waarneming  Hallucinatie  zinsbedrog, waanvoorstelling  Hartblock  vertraging of onderbreking in de prikkelgeleiding van het hart  Hartinfarct  plaatselijk afsterven van hartspierweefsel door afsluiting van een kransslagader  Hartkloppingen  = palpitaties; een symptoom, althans een klacht van de patiënt, en betekent niet meer of minder dan het zich (meestal onaangenaam) bewust zijn van het kloppen van het eigen hart.  Hartmarkers  stoffen in het bloed die aanwezig zijn wanneer het hart beschadigd is  Heesheid  heesheid  Hemangioom  goedaardig gezwel uitgaande van bloedvaten  Hemangioom  goedaardig gezwel van bloedvaten  Hematemesis  bloed in braaksel  Hematochezia  helderrood bloed  Hematogeen  via de bloedbaan  Hematologisch  met betrekking tot de leer van het bloed  Hematoom  bloeduitstorting in de huid  Hematoom  bloeduitstorting  Hematurie  bloed in de urine  Hematurie  het vóórkomen van bloed in de urine  Hemeralopie  nachtblindheid  hemi-  half, hemiplegie, half verlamd  Hemiparese  halfzijdig krachtsverlies  Hemiplegie  halfzijdige verlamming  Hemodialyse  bloedzuivering door middel van een kunstnier  Hemodialyse  kunstmatige zuivering van het bloed buiten de nieren om  Hemofilie  bloederziekte  Hemolyse  afbraak van de rode bloedcellen  Hemolyse  vernietiging van de rode bloedlichaampjes  Hemopathie  bloedziekte  Hemoperfusie  bloedzuivering door middel van een kunstnier  Hemopontisch  bloedvormend  Hemopton  bloedspuwen  Hemoptoë  ophoesten van bloed  Hemorragie  bloeding  Hemorroïde  aambei  Hemorroïden  aambeien  Hemostase  bloedstelping  Hepar  lever  Hepatisch  met betrekking tot de lever  Hepatitis  leverontsteking  Hepatobiliair  met betrekking tot lever en gal  Hepatocellulair  met betrekking tot de levercellen  Hepatomegalie  leververgroting  Hepatosplenomegalie  een gecombineerde vergroting van de lever (hepatomegalie) en van de milt (splenomegalie)  Hepatotoxisch  wat de lever beschadigt  Herediteit  erfelijkheid  Hermetisch  luchtdicht  Hernia diafragmatica  middenrifbreuk  Hernia  breuk  Herpes genitalis  SOA  Herpes Simple  koortsuitslag, virusinfectie  Herpes simplex  koortsblaasjes  Herpes zoster  gordelroos  Heterozygotie  een bepaalde erfelijke eigenschap is of van de man, of van de vrouw aanwezig  Hirsutisme  mannelijk beharingspatroon bij een vrouw  Hirsutisme  overmatige beharing  Hirsutisme  overmatige haargroei bij vrouwen  Histologisch  met betrekking tot de weefselleer  HNP (Hernia Nuclei Pulposi)  HNP  Hernia nuclei pulposi = hernia  Hodgkin, ziekte van  bepaalde kwaadaardige klierziekte  Homeostase  zelfregulering, chemisch en fysiologisch evenwicht  Homogeen  gelijksoortig  Homoloog  overeenkomstig  Homozygotie  van gelijke aanleg; met gelijke erfelijke eigenschappen  Hordeolum  ‘strontje’, abces aan het ooglid  Hormonaal  met betrekking tot hormonen  Hormoonspiraal  anticonceptiemiddel; T-vormig kunststof voorwerp in de baarmoeder met hormoonafgifte  Hospitalisatie  opneming in een ziekenhuis  Humaan chorion gonadotrofine (HCG)  door de placenta geproduceerd hormoon  Humeralis  met betrekking tot de schouder  Humeroscapulair  met betrekking tot de schouder en het schouderblad  Humerus  bovenarm  Humerus  opperarmbeen  Humor  lichaamsvocht, vochtigheid  Humoraal  met betrekking tot de lichaamsvochten  Hydradatie  chemisch proces waarbij water aan een scheikundige verbinding wordt toegevoegd  Hydro-Alcoholisch  met betrekking tot water en alcohol  Hydrocephalus  waterhoofd  Hydrocèle  zakwaterbreuk, ophoping van vocht in het omhulsel van de teelbal  Hydrofiel  wateropslorpend  Hydrofoob  waterafstotend  Hydrolyse  splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water  Hydronefrose  ‘waternier’ uitzetting nierbekken agv afvloedbelemmering  Hydrothora  xvocht in de borstholte  Hygiënisch  met betrekking tot de lichaamszorg  Hymen  maagdenvlies  Hyper-  vermeerderd/verhoogd/overmatig, bv. hyperalgesie = verhoogde gevoeligheid voor pijn  Hyperaldosteronisme  verhoogde produktie van hormonen door de bijnierschors  Hyperalgesie  verhoogde gevoeligheid voor pijn  Hyperbaar  onder verhoogde druk  Hypercapnie  te hoog CO2 gehalte van het bloed  Hyperemesis gravidarum  overmatig zwangerschapsbraken  Hyperemesis  overmatig braken  Hyperemie  bloedaandrang, overmatig bloedgehalte van een orgaan of lichaamsdeel  Hyperesthesie  overmatige gevoeligheid  Hyperglykemie  verhoogd glucosegehalte in het bloed  Hyperglykemie  verhoogd suikergehalte in het bloed  Hyperglykemisch coma  bewusteloosheid ten gevolge van een teveel aan glucose in het bloed  Hyperhidrosis  overmatige zweetafscheiding  Hyperkaliëmie  te hoge kaliumspiegel in het bloed  Hyperkeratose  overmatige verhoorning van de huid  Hyperkinesie  overmatige bewegingsdrang  Hyperlipidemie  verhoogd vetgehalte in het bloed  Hypermetroop (hypermetropie)  verziend (verziendheid)  Hyperostose  beenuitwas, op verschillende plaatsen optredende botverdikking  Hyperplasie  bovenmatige vermeerdering van weefsel  Hyperpyrexie  hoge koorts  Hyperreflexie  verhoogde reactie op prikkels (te hoge reflex)  Hypersecretie  verhoogde afscheiding  Hypersensitiviteit  verhoogde gevoeligheid  Hyperstimulatie  overmatige prikkeling  Hypertensie  verhoogde bloeddruk  Hyperthermie  verhoogde lichaamstemperatuur  Hyperthyreoïdie  verhoogde werking van de schildklier  Hyperthyroïde  overmatige werking van de schildklier  Hypertonie  hoge spierspanning  Hypertonie  verhoogde (spier)spanning  Hypertrichose  overmatige haargroei  Hypertrofie  bovenmatige groei  Hypertrofie  te sterke ontwikkeling van spier of orgaan  Hyperurikemie  overmaat aan urinezuur in het bloed  Hyperventilatie  angstige ademhaling, overbeademing  Hypervitaminose  overmaat aan vitamine  Hypervolemie  te groot bloedvolume  Hypnotisch  met betrekking tot hypnose (een tijdelijke trance-achtige toestand)  Hypo-  verminderd/verlaagd, (bv. bloedsuiker)  Hypoacousis  hardhorigheid  Hypochondrie  overdreven bezorgdheid om de eigen gezondheid  Hypodermaal  onder de huid toegediend  Hypofysair  met betrekking tot het hersenaanhangsel  Hypofyse  hersenklier die grote invloed heeft op de werking van de andere  Hypoglykemie  te laag gehalte aan bloedsuiker  Hypoglykemie  verlaagd glucosegehalte in het bloed  Hypoglykemisch coma  bewusteloosheid ten gevolge van een weinig aan glucose in het bloed  Hypogonadisme  onvoldoende werking van de geslachtklieren  Hypokaliëmie  verlaagde kaliumspiegel van het bloed  Hypomanie  lichte vorm van ziekelijke aandrift (psychische opwindingstoestand)  Hypoplasie  onvoldoende ontwikkeling  Hypotensie  lage bloeddruk  Hypotensief  wat de bloeddruk verlaagt  Hypothalamisch  met betrekking tot een deel van de tussenhersenen  Hypothermie  onderkoeling  Hypothese  veronderstelling  Hypothyroïdie  onvoldoende werking van de schildklier  Hypotonie  lage spierspanning  Hypotonie  verlaagde spierspanning  Hypotrofie  onvoldoende groei van spier of orgaan  Hypotrofie  onvoldoende groei  Hypourikemie  onvoldoende urinezuur in het bloed  Hypoventilatie  tekortschietende ademhaling  Hypovitaminose  tekort aan vitamine  Hypovolemie  onvoldoende bloedvolume  Hypoxemie  zuurstoftekort in het bloed  Hypoxie  zuurstoftekort in de weefsels  Hysterectomie  verwijdering van de baarmoeder  Iatrogeen  door medisch ingrijpen veroorzaakt  Ichthyose  visschubbenziekte  Icterus  geelzucht  Identiek  van dezelfde oorsprong  Identificatie  vereenzelviging  Idiopathisch  van onbekende oorzaak  Idiosyncrasie  aangeboren overgevoeligheid voor bepaalde voedings- en geneesmiddelen  Ileitis  ontsteking van het laatste deel dunne darm  Ileus  belemmering van de darmwerking  Ileus  darmafsluiting  Ilium  bekken  Immaturiteit  onrijpheid  Immobilisatie  onbeweeglijk maken  Immunisatie  opwekken van onvatbaarheid  Immuniteit  onvatbaarheid voor een ziekte  Immuniteit  onvatbaarheid, afweer tegen infecties  Immunogeen  wat onvatbaarheid (afweer) veroorzaakt  Immunologisch  met betrekking tot onvatbaarheid voor schadelijke invloeden  Immunosuppressivum  afweeronderdrukker  Immuun  onvatbaar  Impetigo  bacteriële ontsteking van de huid (krentenbaard)  Impetigo  etterige huidontsteking  Implantatie  inplanting  Implicatie  verwikkeling  Impotentie  onvermogen tot geslachtsgemeenschap  Impregnatie  binnendringen van de zaadcel in de eicel  In Situ  op de gewone plaats  In Vitro  in een reageerbuis  In Vivo  in het levende organisme  in-  van binnen, injecteren, inbrengen  Inactief  onwerkzaam  Inadequaat  niet passend  Incarceratie  inklemming  Incidenteel  bijkomend  Incidentie  voorkomen per jaar  Incisie  insnijding  Incisief  snijdend  Inclusief  met inbegrip van  Incompatibel  onverenigbaar  Incontinentie  onvermogen om urine of ontlasting op te houden  Incontinentie  onvermogen om urine op te houden  Incorporatie  vermenging  Incubatie  sluimeren van een ziektekiem  Incubatietijd  tijd die verloopt tussen besmetting en uitbraak vd ziekte  Incubatietijd  tijd die verloopt tussen de besmetting en het uitbreken van de  Indicatie  aanwijzing  Indicatie  reden om een bepaalde geneeswijze te gebruiken  Indicatief  aanduidend  Indiceren  aanwijzen  Indirect  niet rechtstreeks  Individueel  afzonderlijk  Inductie  gevolgtrekking  Induratie  verharding  Inertie  traagheid  Infantiel  kinderlijk  Infarct  plaatselijke bloedeloosheid van weefsel  Infaust  ongunstig bijv. Infauste prognose= met dodelijke afloop  Infaust  ongunstige prognose  Infectie  besmetting met ziektekiemen  Infertiliteit  onvruchtbaarheid  Infiltraat  door ontstekingsproducten gezwollen weefsel  Infiltratie  vochtafzetting  Inflammatie  ontsteking  Influenza  griep  Infra-  onder/beneden, bv. Infraclaviculair - onder het sleutelbeen gelegen  Infusie  toedienen van vloeistoffen  Infuus  het direct in de bloedbaan brengen van vocht  Infuus  vochttoediening in de bloedvaten  Ingestie  innemen van voedsel en drank  Inguinaal  met betrekking tot de liesstreek  Inhalatie  inademing van dampen  Inherent  samengaand  Inhibitie  remming  Initiële Dosis  aanvankelijke hoeveelheid van een geneesmiddel  Initiaal  initieel, aanvankelijk  Injectie  inspuiting  Innervatie  zenuwwerking  Inoperabel  niet meer heelkundig te behandelen  Inotroop  van invloed op de hartspier  Insertie  aanhechting  Insomnia  slapeloosheid  Inspectie  onderzoek door te kijken  Inspiratie  inademing  Instabiliteit  onbestendigheid  Instillatie  indruppeling  Instructie  order  Insufficiëntie  ontoereikende werking  Insufficiëntie  onvoldoende werking  Insuline  hormoon van de alvleesklier, werkt bloedsuikerverlagend  Insult  epileptische aanval, toeval  Insult  toeval  Intact  in goede staat  Integriteit  ongeschonden toestand  Intelligentie  verstandelijke begaafdheid  Intensiteit  sterkte  Intensive care  zorgvuldige bewaking van ernstig zieke patiënt  Intentietremor  beving bij beweging  Inter-  tussen, Interstitieel, Tussen de weefsels liggend  Interactie  onderlinge beïnvloeding  Intercostaal  tussen de ribben  Interferentie  verstoring  Interindividueel  van mens tot mens verschillend  Intermediair  in het midden liggend  Intermitterend  met onderbrekingen  Intern  inwendig  Interpretatie  uitleg  Interstitieel  tussenliggend  Intertrigo  wondpijn van de huid  Interval  tussenperiode  Interventie  ingreep  Intervertebraal  tussen twee wervels  Intestinaal  met betrekking tot de darm  Intolerantie  onvermogen om te verdragen  Intoxicatie  vergiftiging  Intra uterine device (IUD)  spiraaltje  intra-  in, binnen, intraveneus, in een ader  Intra-Individueel  bij dezelfde mens verschillend  Intra-Oculair  in het oog  Intracutaan  in de huid  Intramusculair  in de spier  Intramusculair  in een spier  Intrathecaal  binnen de hersen- of ruggemergsvliezen  Intravasaal  intravasculair, in een (bloed)vat  Intraveneus  in de ader  Intraveneus  in een ader  Intrinsic factor  in de maag afgescheiden stof die de opname van vitamine B12 bevordert  Intrinsiek  wezenlijk  Intubatie  inbrengen van een beademings buis  Intubatie  inbrengen van een buisje in de luchtpijp voor kunstmatige beademing  Invaginatie  instulping  Invalideren  ongeldig maken  Invasief  waarbij een instrument in een orgaan ingebracht wordt  Inversie  het naar binnen draaien van de enkel (typische beweging bij het door de enkel gaan)  Invertsuiker  mengsel van gelijke delen druivesuiker en vruchtesuiker  Involutie  natuurlijke veroudering  Ionisatie  ontleding in ionen (de kleinste elektrisch geladen deeltjes)  Ionogram  beeld van de ontleding in ionen  Iridocyclitis  gepaarde ontsteking van regenboogvlies en straallichaam  Iridocyclitis  ontsteking van de iris  Iris  regenboogvlies  Iritis  regenboogvliesontsteking  Irreversibel  onomkeerbaar  Irrigatie  besproeiing  Irrigatie  uitspoeling  Irritable bowel syndrom (IBS)  spastisch colon  Irritatie  prikkeling  Ischemie  O2-tekort door verminderde bloedtoevoer  Ischemie  plaatselijk tekort aan bloedtoevoer  Ischialgie  pijn in de loop vd N. Ischiadicus  Isocorie  gelijkheid van vorm en grootte van de pupillen.  Isoleren  afsluiten  Isotonisch  isotoon, van gelijke osmotische druk als de omgeving  Jejunum  deel van dunne darm  Juveniel  met betrekking tot de jeugd  Juxta-  naast, juxta-articulair, naast een gewricht  Katabolisme  weefselafbraak  Kahler, ziekte  bepaalde kwaadaardige bloedziekte  Katalyseren  snel voort doen gaan  Katheteriseren  het met een katheter laten afvloeien van urine uit de blaas  Keloïd  littekengezwel (woekering)  Keratitis  ontsteking vd cornea (hoornvlies)  Keratitis  oogbindvliesontsteking  Keratoconjunctivitis  ontsteking van oogbindvlies en hoornvlies  Keratolyticum  middel dat de hoornlaag van de huid verweekt  Keto-Acidose  zuurvergiftiging (verstoring van de stofwisseling) bij suikerziekte  Ketonen  bepaalde afbraakproducten van de vetstofwisseling  Ketonurie  het vóórkomen van ketonen in de urine  Kinetisch  wat beweging veroorzaakt  Klaplong  luchtophoping in de borstholte tussen de pleuravliezen, klaplong  Klassiek  bij uitstek bijv. Klassiek verschijnsel= verschijnsel zoals dat in de boekjes beschreven is  Klinisch  direct voor de arts (hulpverlener) zichtbaar  Klysma  het via de anus inbrengen van vloeistoffen  Koilonychie  lepeltjesnagels  Kokken  bolvormige bacteriën  Koliek  aanval van krampende pijn gepaard gaande met bewegingsdrang  Koolhydraat  verbinding van koolstof  Kristallisatie  kristalvorming  Kristalurie  aanwezigheid van kristallen in de urine  Kruisallergie  overgevoeligheid uitgelokt door een bestaande overgevoeligheid  Kruisinfectie  besmetting opgelopen binnen het ziekenhuis  Kruisresistentie  gekruiste weerstand, resistent worden van bacteriestam voor antibioticum, verwant aan antibioticum waarmee bacteriestam wordt behandeld.  Kwalitatief  naar de hoedanigheid  Kwantitatief  met betrekking tot de hoeveelheid  Kyfose  verkromming van de wervelkolom, bol naar achteren  Kyste  holte gevuld met vocht  Kystische Fibrose  aandoening van exocriene klieren  Labiel  onstandvastig, wankelbaar  Labia majora  buitenste schaamlippen  Labia minora  binnenste schaamlippen  Laceratie  weefselverscheuring  Lacrimaal  met betrekking tot tranen  Lactatie  borstvoeding  Lactatie  melkproductie  Laesie  verwonding, beschadiging  Laparoscopie  inwendige beoordeling van de met lucht opgeblazen buikholte via een door de buikwand ingebrachte buis  Laparotomie  het openen van de buik  Laryngectomie  het verwijderen van het strottenhoofd  Laryngoscopie  onderzoek van het strottenhoofd  Laryngitis  slijmvliesontsteking van het strottehoofd  Larynx  strottenhoofd  Lassitudo  vermoeidheid  Latent  sluimerend  Latentietijd  tijd tussen prikkeling en reactie (waarin niets merkbaar is)  Lateraal  aan de zijkant (buitenkant)  Lateroflexie  het opzij buigen van de rug  Laxativum  middel dat de stoelgang bevordert  Lenticulair  lensvormig  Lesie  letsel  Letaal  dodelijk  Lethargie  ziekelijke slaaptoestand, sloomheid  Leucocytose  vermeerdering van het aantal witte bloedcellen  Leukemie  bloedkanker  Leukemie  kwaadaardige ziekte van de witte bloedcellen  Leukocytair  met betrekking tot de witte bloedlichaampjes  Leukocytose  te veel witte bloedcellen  Leukocytose  vermeerdering van het aantal witte bloedcellen  Leukopenie  vermindering van het aantal witte bloedcellen  Leukopenie  vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes  Leukoplakie  witte vlekken, plekvormige witte verkleuring van slijmvlies door chronische ontsteking  Leukorroe  witte vloed  Libido  geslachtsdrift  Lichenificatie  huidverdikking  lig.: ligament  gewrichtsband  Ligament  bindweefselband  Ligament  peesband  Lihotripsie  krachtige geluidsgolven gebruiken om de niersteen in kleine stukjes te breken  Limbisch  met betrekking tot de omranding  Lineair  lijnvormig  Lipide  vetachtige stof  Lipodystrofie  stoornis in de vetstofwisseling  Lipofiel  door vet aangetrokken  Lipoom  goedaardig gezwel uitgaande van vetweefsel  Lipoproteïne  verbinding van eiwit en vetachtige stof  Liposoom  vetdeeltje met opgelost geneesmiddel binnenin  Liquifilm  vetlaagje op vloeistof zoals een vetdruppel zich verspreid over wateroppervlak  Liquor  vloeistof  Livedo  blauw-zwarte huidverkleuring  Lobectomie  verwijderen van een deel van de long  Lobus  kwab  Lochia vaginale  afscheiding tijdens het kraambed  Lochia  kraamvloed, bloedstolsels uit baarmoeder na bevalling  Locomotorisch  met betrekking tot verplaatsing of bewegingsapparaat  Locoregionaal  in hetzelfde lichaamsdeel  Lokaal  plaatselijk, van beperkte omvang  Lokalisatie  plaatsbepaling  Longemfyseem aandoening waarbij de longblaasjes kapot gaan en oppervlakte verliezen, waardoor zuurstofopname in het bloed moeilijker wordt  Lordose  verkromming van de wervelkolom, hol naar achteren  Luetisch  door de geslachtsziekte veroorzaakt  Lumbaal  met betrekking tot de lende, het lage deel van de wervelkolom  Lumbago  spit, lendenpijn  Lumbago  spit  Lumen  natuurlijke holte (ruimte)  Luxatie  ontwrichting  LWK  lumbale wervelkolom, lendenwervelkolom (aangegeven met L1 t/m L5)  Lymfadenopathie  afwijking van de lymfeklieren  Lymfocyt  bepaald soort wit bloedlichaampje  Lymfocytair  met betrekking tot de witte bloedlichaampjes  Lymfogeen  via de lymfebanen  Lymfoom  lymfekliergezwel  Lymphangitis  ontsteking van de lymfevaten  Lyofilisaat  resultaat van vriesdroging  Lytisch  oplossend  m.: musculo  spier  Maceratie  verweking v. weefsel  macro-  groot, macrofaag, grote eter  Macula  vlek, gele vlek op het netvlies van oog  Maculopapuleus  met vlekken gepaard  Malabsorptie  gebrekkige opname van voedingsstoffen  Malaise  algemeen onwel voelen  Malaise  gevoel van onwelzijn  Malformatie  misvorming  Maligne  kwaadaardig  Mammacarcinoom  borstkanker  Mammair  met betrekking tot de vrouwelijke borstklier  Mandibula  onderkaak  Manie  ontremming  Manie  ziekelijke neiging (opgewonden psychische toestand)  Manifest  onmiddellijk herkenbaar  Manifestatie  waarneembaar verschijnsel  Manisch  ziekelijk aangelegd (opgewonden psychische toestand)  Mantoux-reactie  reactie waarmee een eerder contact met tuberculosebacteriën kan worden aangetoond  Massage  manuele behandeling  Massief  sterk  Masticatoir  met betrekking tot het kauwen  Mastitis  borstontsteking  Mastitis  onsteking van de borstklier  Mastocyt  mestcel  Mastodynie  pijn in de borstklier  Mastoiditis  ontsteking van het slaapbeen, veroorzaakt door ontsteking van het middenoor  Maxilla  bovenkaak  Maxillair  met betrekking tot de bovenkaak  Maximaal  het grootst mogelijk  Maximum  grootst mogelijke hoeveelheid  Mechanisme  samenstel van bewegende delen  Meconium  eerste ontlasting van een pasgeborene  Mediëren  bemiddelen  Mediaal  richting het midden van het lichaam  Mediaan  op de middellijn  Mediastinoscopie  bekijken van het mediastinum met een endoscoop  Mediastinum  ruimte tussen de beide longen  Mediator  hulpmiddel  Medicament  medicijn  Medicatie  de geneesmiddelen die iemand gebruikt  Medicatie  voorschrijven van geneesmiddelen  Medicinaal  geneeskrachtig  Medisch  geneeskundig  Medullair  mergachtig  mega-  vergroot, megacolon, vergrote colon  Megacolon  vergrote dikke darm  megalo-  abnorm groot, megalomanie, grootheidswaan  Megaloblastair  met vergrote moedercellen in de rode bloedlichaampjes  Melaena  zwarte teerachtige ontlasting ten gevolge van bloed  Melanoom  kwaadaardig gezwel uitgaande van pigmentcellen  Melanoom  kwaadaardig gezwel v.d. huid (uitgaand van moedervlek)  Melanose  donkere verkleuring  Melena  zwarte teerachtige ontlasting ten gevolge van bloed  Membraan  dun vlies  Menarche  eerste maandstonden, de eerste keer dat er een menstruatie is en daarmee de puberteit  Menarche  eerste menstruatie  Mengbaar  wat gemengd kan worden  Meningitis  hersenvliesontsteking  Meningoencephalitis  hersenvliesontsteking  Meniscus  halvemaanvormig kraakbeenstuk (in de knie)  Menière  aanvallen van draaiduizeligheid, oorsuizen en doofheid  Menopauze  laatste menstruatie  Menopauze  overgangsjaren  Menorragie  hevige maandstonden, hevige menstruatie  Menorragie  overvloedig bloedverlies tijdens regelmatige cyclus  Menstruatie  maandstonden, maandelijkse bloeding bij de vrouw  Mentaal  verstandelijk  Mesentericus  met betrekking tot het buik-darmvlies  meta-  veranderend, metamorfose, van vorm veranderend  Metaboliet  stofwisselprodukt  Metabolisatie  omzetting in de stofwisseling  Metabolisme  stofwisseling  Metaplasie  weefselvormverandering  Metastase  uitzaaiing  Meteorisme  windzucht, opgeblazenheid  Methemoglobinemie  aandoening van de bloedkleurstof  Metrorragie  onregelmatige baarmoederbloeding  Metrorragie  overvloedig, onregelmatig bloedverlies  Micel  kleine vetdruppel  Microbiologisch  met betrekking tot de kleinste levende wezens  Microcirculatie  bloedsomloop door de kleinste slagaders  Micrografie  zeer klein handschrift  Microgram  miljoenste gram  Microniseren  verpulveren  Microorganisme  kleinste levend wezen  Microscopisch  voor het blote oog onzichtbaar  Microsomaal  kleinste deeltje in een cel betreffend  Microsporum  huidschimmel met kleine sporen  Microvillus  bijzonder kleine uitstulping van de celmembraan  Mictie  het lozen van urine  Mictie  urinelozing  Migraine  schele hoofdpijn  Milieu  omgeving  Mimiek  gezichtsuitdrukking  Mineralisatie  afzetting van kalkzouten  Mineralocorticoïde  hormoon uit de bijnierschors  Minimaal  het kleinst mogelijk  Minimaliseren  als onbeduidend voorstellen  Minimum  kleinst mogelijke hoeveelheid  Miotisch  wat de pupil vernauwt  miso-  haat, misogamist, ziekelijke afkeer van het huwelijk  Mitose  gewone celdeling  Mitraalklep  klep tussen de linker boezem en de linker kamer  Mobilisatie  beweeglijk maken  Mobiliteit  beweeglijkheid  Modificeren  wijzigen  Modulator  plaatselijke stop in de weefsels  Moleculair  bestaande uit moleculen (kleinste deeltje van stof, dat nog alle eigenschappen van die stof vertoont)  Mollusca contagiosa  waterwratjes  Monitoring  bewaking  mono-  één, monoculair, én oog  Monocomponent  geneesmiddel zonder nevenbestanddelen  Mononucleose  vermeerdering van eenkernige witte bloedlichaampjes  Mononucleosis infectiosa  ziekte van Pfeiffer (klierkoorts)  Monotherapie  behandeling met één geneesmiddel  Morbiditeit  ziektecijfer  Morbilli  mazelen  Morbus  ziekte  Morfinomimetecum  stof die als morfine werkt  morfo-  vorm, morfogenese, ontwikkeling van vorm  Mortaliteit  sterfte, aantal sterfgevallen  Mortaliteit  sterftecijfer  Motiliteit  vermogen om spontaan te bewegen  Motorisch  met betrekking tot beweging  MRI  magnetic resonance imaging = beeldvorming met magnetische resonantie  muco-  slijm, mucopurulent, slijmig-etterig  Mucociliair  met betrekking tot slijmvlies en trilharen  Mucocutaan  met bestrekking tot huid en slijmvliezen  Mucolyticum  slijmoplossend middel  Mucopurulent  slijmig en etterig  Mucosa  slijmvlies  Mucus  slijm  multi-  veel, multipara, veel geboorten  Multidosis  grote hoeveelheid geneesmiddelen  Multipara  vrouw die meer dan eens heeft gebaard  Multipel  veelvoudig  Muriene  verwant aan muizen en ratten  Musculair Relaxans  middel dat de spieren ontspant  Musculair  met betrekking tot de spieren  Musculatuur  spierstelsel  Mutageen  wat verandering teweegbrengt  Mutatie  sprongsgewijze verandering  Mutisme  onvermogen om te spreken  Myalgie  spierpijn  Myasthenie  spierzwakte  myc-  schimmel, mycologie, schimmelkunde  Mycobacterie  zuurvaste staafjesbacterie  Mycologisch  met betrekking tot schimmels  Mycose  door een schimmel veroorzaakte ziekte  Mycose  schimmelinfectie  Mycotisch  door schimmels veroorzaakt  Mydriaticum  pupilverwijder  myelo-  ruggenmerg, myelitis,, ruggenmergontsteking  Myelomatose  meerdere myelomen  Myeloom  kwaadaardig gezwel van ruggemerg of beenmerg  Myelosuppressie  remmende werking op het beenmerg  Myelotoxisch  giftig voor het beenmerg  myo-  spier, myalgie, spierpijn  Myocard  spierweefsel van het hart  Myocarditis  ontsteking van de hartspier  Myoom  vleesboom  Myoop (myopie)  bijzien (bijziendheid)  Myopathie  spierziekte  Myopie  bijziendheid  Myositis  spierontsteking  Myxoedeem  aandoening a.g.v. een tekort aan schildklierhormoon  n.: nervus  zenuw  Nadelig  kwalijk  Nadir  voetpunt  Naevus  moedervlek  Narcoticum  verdovend middel  Nasaal  met betrekking tot de neus  Nasolacrimaal  met betrekking tot de neus en tranen  Natriurese  uitscheiding van zouten met de urine  Nausea  misselijkheid  Necrolyse  afsterving van weefsel  Necrose  het afsterven van weefsel  Necrose  weefselversterf (‘droog’)  Necrose  weefselversterf  Nefritis  nierontsteking  Nefroliet  niersteen  Nefrolithiasis  niersteenziekte  Nefropathie  nierziekte  Nefrose  nierziekte gekenmerkt door eiwitverlies in de nier  Nefrotisch  met betrekking tot nierziekten  Nefrotoxisch  giftig voor de nieren  Negatief  afwezig  Neonataal  met betrekking tot de eerste weken na de geboorte  Neoplastisch  gepaard gaand met nieuwvorming  Nervositeit  zenuwachtigheid  Nervus vagus  zenuw van het onwillekeurige zenuwstelsel  Neuraal  met betrekking tot de zenuwen  Neuralgie  zenuwpijn  Neuritis  zenuwontsteking  Neurodermitis  huidaandoening met lichte zenuwstoornissen  Neuroleptanalgesie  middel dat pijnstilling en veranderend bewustzijn geeft  Neurolepticum  middel gebruikt bij geestesziekte  Neurologisch  met betrekking tot de zenuwen  Neuromusculair  met betrekking tot zenuwen en spieren  Neuronaal  met betrekking tot een zenuwcel  Neuropathie  zenuwziekte  Neurotisch  met betrekking tot een ziekelijke houding  Neurotoxisch  giftig voor het zenuwstelsel  Neurotransmitter  chemische stof als overbrenger van de zenuwprikkel  Neurovegetatief  met betrekking tot het autonome zenuwstelsel  Neutralisatie  opheffing  Neutrofiel  kleurbaar met neutrale kleurstoffen  Neutropenie  tekort aan witte bloedlichaampjes  Neveneffect  bijwerking  Nidatie  innesteling  Nierinsufficiëntie  onvoldoende werking van de nier  Niersteen  verkalking in het nierbekken  Nihil  niets  Nil per os  Niets via de mond  Nocturnus  nachtelijk  Nodeus  knobbelig  Normalisatie  in overeenstemming brengen met een norm  Normotensief  met gewone bloeddruk  Nosocomiaal  door verblijf in het ziekenhuis veroorzaakt  Nullipara  vrouw die nog geen kind heeft gebaard  Nummulair  ter grootte van een muntstuk bijv. Bij huidafwijking  Nutriënt  voedingsstof  Nycturie  's nachts meer plassen dan overdag  Nycturie  verhoogde urinelozing in de nacht  Nystagmus  onwillekeurig heen en weer gaande beweging van de oogbol  Nystagmus  oogsiddering, ongecontroleeerde snelle beweging van het oog  Obesitas  vetzucht  Obductie  lijkopening (onderzoek naar doodsoorzaak), sectie  Objectief  waarneembaar  Observatie  waarneming  Obsessie  dwanggedachte  Obsessie  dwangvoorstelling  Obstetrisch  verloskundig  Obstipatie  moeilijke stoelgang; syn = constipatie  Obstipatie  verstopping vd ontlasting  Obstructie  verstopping  Occasioneel  nu en dan voorkomend  Occlusie  afsluiting  Occult  verborgen  Oculair  oog-, met betrekking tot het oog  Oculogyrisch  met betrekking tot de oogbewegingen  Oculomotoor  met betrekking tot de beweging van het oog  Odor  reukzin  Oedeem  uittreden van vocht uit de vaten  Oedeem  vochtophoping  Oedeem  waterzucht  Oesofagoscopie  onderzoek van de slokdarm  Oesophagitis  ontsteking van de slokdarm  Oesophagus  slokdarm  Oestrogeen  vrouwelijk hormoon  Oftalmisch  met betrekking tot oogziekten  Oftalmologisch  met betrekking tot de oogheelkunde  Oligo-  weinig of zelden, Oligoartritis, Ontsteking van een/weinig/paar gewrichten  Oligoelement  spoorelement  Oligomenorroe  menstruaties met grote onregelmatige tussenpozen  Oligurie  verminderde uitscheiding van urine  Oligurie  verminderde urineafscheiding per etmaal  Oncolyticum  middel dat de groei van gezwellen remt  Oncotisch  met betrekking tot zwelling  ont-  decalcificatie, ontkalking  Ooforectomie  operatieve (heelkundige) verwijdering van de eierstokken  Opalescent  bijna doorschijnend  Opiaat  opiumbevattend geneesmiddel  Opisthotonus  krampachtige achteroverstrekking van het lichaam  Opportunistisch  toevallig schadelijk, alleen onder deze omstandigheden schadelijk  Optimaal  het beste  Optisch  met betrekking tot het licht  Oraal  met betrekking tot de mond  Oraal  tot de mond behorend, via de mond komend  Orbita  oogkas  Orbitaal  met betrekking tot de oogkas  Orchitis  ontsteking van de teelbal  Orchitis  ontsteking van de testis  Orgasme  lustgevoelens bij seksuele opwinding (klaarkomen)  Oriëntatie  vermogen tot plaatsbepaling  Orofaciaal  met betrekking tot de mond en het gelaat  Orthopedisch  met betrekking tot de behandeling van misvormingen van beenderen en gewrichten  Orthostatisch  wat bij rechtstaan optreedt  Os coccygis  staartbeen  Os frontale  voorhoofdsbeen  Os ilium  darmbeen  Os ischii  zitbeen  Os nasale  neusbeen  Os occipitale  achterhoofdsbeen  Os pubis  schaambeen  Os sacrum  heiligbeen  Os temporale  slaapbeen  Os zygomaticum  jukbeen  Os  bot  Osmolaliteit  concentratie van een oplossing weergegeven door aantal osmols per kg oplosmiddel  Osmotisch  door wederzijdse doordringing veroorzaakt  Ossiculum  beentje  Ossificatie  beenvorming  Osteoarthritis  gewrichtsontsteking tot op het bot  Osteodystrofie  groeistoornis van het beenweefsel  Osteolyse  verdwijning van beenweefsel  Osteomalacie  beenverweking  Osteomyelitis  botontsteking  Osteoporose  botontkalking  Osteotomie  uitsnijding van bot  Otitis externa  ontsteking van de gehoorgang  Otitis media  middenoorontsteking  Otitis  oorontsteking  Otorinolaryngologie  oor-neus-keelheelkunde  Otorroe  loopoor  Otosclerose  erfelijke doofheid  Otosclerose  verstijving van de gewrichtjes van de gehoorbeentjes waardoor  Ototoxisch  schadelijk voor het oor  Ovariaal  ovarieel  Ovarium  eierstok  Overdosering  toediening van een te grote hoeveelheid  Overdosis  te grote dosis  Ovulatie  eisprong  Ovum  ei  Oxydatie  verbinding met zuurstof  Oxygenatie  verzadiging met zuurstof  Oxytocisch  wat de bevalling bespoedigt  Pacemaker  gangmaker, hartprikkelaar  Pacemaker  ‘gangmaker’; apparaatje dat hartprikkels kan opwekken  Palliatief  verzachtend  Palmairflexie  het naar beneden trekken van de hand  Palpatie  betasting  Palpebraal  met betrekking tot het ooglid  Palpitatie  klopping van het hart  Pancreas  alvleesklier  Pancreatitis  ontsteking van de alvleesklier  Pancytopenie  vermindering van alle cellen in het bloed  Panniculitis  ontsteking van het onderhuidse vetweefsel  Papel  huidknobbeltje  Papillair  van papillen(knobbeltjes) voorzien  Papillitis  ontsteking van de papil (knobbeltje)  Papiloedeem  waterzucht (zwelling) van de papil  para-  naast, paramedisch, naast de dokter  Paracentese  doorprikking bij. Van het trommelvlies van het oor  Paracentese  het doorprikken van het trommelvlies  Paradoxaal  in strijd met de verwachting  Parallel  evenwijdig  Paralyse  verlamming  Parameter  kenmerk  Paranoia  achtervolgingswaanzin  Paraplegie  verlamming aan beide zijden van het lichaam  Parasitaemie  veel parasieten in het bloed  Parasitair  door parasieten veroorzaakt  Parasympathicomimeticum  geneesmiddel dat de werking van het autonoom zenuwstelsel nabootst  Parathyreoïd  met betrekking tot de bijschildklieren  Paratyfus  infectieziekte veroorzaakt door Salmonella-bacteriën  Paratyfus  vorm van diarree veroorzaakt door Salmonella-bacteriën  Paraveneus  naast de ader  Parenchym  klierweefsel  Parenteraal  buiten de darm om  Parenteraal  door inspuiting, direct in de bloedvaten  Parese  gedeeltelijke verlamming  Parese  krachtsverlies  Paresthesie  stoornis in gevoelswaarneming  Paresthesie  tinteling  Pariëtaal  tot de wand behorend  Parkinsonisme  ziekteverschijnselen met de kenmerken van de ziekte van Parkinson  Paronychia  ontsteking van het nagelbed  Paronychium  nagelriemontsteking, ‘omloop’  Paronychium  nagelriemontsteking  Parotitis  bof, ontsteking van de parotis (speekselklier in mond)  Paroxismaal  paroxistisch, in aanvallen optredend  Partikel  klein deeltje  Partus prematurus  vroeggeboorte  Partus  baring  Partus  bevalling  Passage  ontlasting, doorgang  Passief  niet zelfstandig werkzaam  Patella  knieschijf  Pathogeen  stof die ziekte veroorzaakt  Pathologisch  ziekte  patiënt  zieke mens  Peak Flow  hoogste uitademingssnelheid  Pediatrisch  met betrekking tot de kindergeneeskunde  Pediculose  luizenplaag  Pelvicus  tot het bekken behorend  Pemphigus  etterblaasjes  Penetratie  binnendringing  Penicillinase  verhoogde weerstand tegen penseelschimmel  Penis  mannelijk lid  Peptisch  wat de spijsvertering bevordert  Per os  door de mond  per-  via, percutaan, via de huid  Perceptie  waarnemingsvermogen  Percussie  beklopping  Percutaan  door de huid heen  Perforatie  doorboring  Perforatie  gat in de wand  Perfusie  vochttoediening  peri-  rondom, bv. perioraal = rondom de mond  Perianaal  rondom de aars (uitgang van de endeldarm)  Periarthritis  ontsteking rondom een gewricht  Pericard  hartzakje  Pericarditis  hartvliesontsteking  Periduraal  rond het harde hersenvlies  Perifeer  aan de buitenzijde  Perinataal  kort voor en na de geboorte  Perineaal  de streek tussen de uitwendige geslachtsorganen en de anus; met betrekking tot de bilnaad  Perineum  de streek tussen de uitwendige geslachtsorganen en de anus; met betrekking tot de bilnaad  Periodiek  periodisch, regelmatig terugkerend  Perioraal  rondom de mond  Periorbitaal  rondom de oogkas  Periost  beenvlies  Peristaltiek  darmbeweging  Peristaltiek  darmbewegingen  Peritoneum  buikvlies  Peritonitis  buikvliesontsteking  Perivasculair  rondom de vaten  Permanent  één of meer jaren durend  Permanent  blijvend  Permeabiliteit  doordringbaarheid  Pernicieus  gevaarlijk, kwaadaardig  Pernicieuze anemie  anemie door een tekort aan vitamine B12  Peroperatief  tijdens een heelkundige ingreep  Peroraal  door de mond, bijv. van een intubatie  Persistens  persisterend, blijvend, aanhoudend, hardnekkig  Perspiratio  huidademhaling  Pertussis  kinkhoest  Perversie  perversiteit, tegennatuurlijkheid, verdorvenheid  Pessarium  anticonceptiemiddel; rubber kapje in de vagina dat de baarmoedermond afsluit  Petechieën  kleine puntvormige huidbloedingen  Petit Mal  korte aanval van vallende ziekte, korte toeval  Ph  zuurgraad  Pharyngitis  keelontsteking  Pharynx  keelholte  Phimosis  vernauwing van de voorhuid  Pigmentatie  verkleuring  Pilo-erectie  rechtop gaan staan van lichaamsharen (kippevel)  Pityriasis  zemelenuitslag v.d. huid  Placebo  geneesmiddel zonder werking  Placenta praevia  moederkoek die voor de baarmoedermond ligt  Placenta  moederkoek, nageboorte  Placenta  moederkoek  Plantairflexie  het naar beneden trekken van de voet/tenen  Plasma-Expander  geneesmiddel dat de druk van bloed op omliggend weefsel verhoogt  Plasma  bloed waaruit de bloedlichaampjes verwijderd zijn  Plasmacellen  antistofvormende cellen  Plasmaproteïne  eiwit in het bloedplasma  Plasminogeen  eiwit in het bloed  Pleura  longvlies  Pleuritis  borstvliesontsteking  Pleuritis  longvliesontsteking  Plexus  netwerk van zenuwen of bloedvaten  Pneumonie  longontsteking  Pneumopathie  longziekte  Pneumothorax  luchtophoping in de borstholte tussen de pleuravliezen, klaplong  Poliep  gesteeld gezwel  Poliomyelitis  kinderverlamming  Poliomyelitis  virusinfectie o.a. van de grijze stof van het ruggemerg  Pollakisurie  vaker plassen (niet meer urine) per etmaal  Poly-  veel of vaak, Polyartritis, Ontsteking van meerdere(veel) gewrichten  Polyarthritis  ontsteking van meer dan één gewricht  Polydipsie  overmatig gevoel van dorst  Polydipsie  verhoogd dorstgevoel, veel drinken  Polymorf  veelvormig  Polyneuritis  ontsteking van verschillende(meerdere) zenuwen  Polypeptide  keten van een groot aantal met elkaar verbonden aminozuren  Polytherapie  behandeling met meerder methoden  Polyurie  toegenomen urinelozing  Polyurie  vermeerderde urinelozing  Polyvalent  meerwaardig  Populatie  bevolking  Porfyrie  verstoorde vorming van rode kleurstof in het bloed  Portio  baarmoedermond  Positief  aanwezig  Post Partum  na de bevalling  Post-  na, Postoperatief, Iets dat plaatsvind na de operatie  Posterior  aan de achterkant  Postmenopauzaal  na de overgangsjaren bij de vrouw  Postnataal  na de geboorte  Postoperatief  na een heelkundige ingreep  Postprandiaal  na de maaltijd  Posttraumatisch  na een letsel  Postureel  met betrekking tot de houding  Potentiëring  versterking  Potentialisering  versterking van de werking van een geneesmiddel door een ander  Potentie  kracht  Potentieel  mogelijk  Povidonjood  Betadine  Preëclampsie  voorafgaand aan stuipen tijdens de zwangerschap  Pre-  voor, Preventief, Voorbehoedend  Precipitatie  neerslag  Precordiaal  vóór het hart  Precursor  voorloper  Predispositie  vatbaarheid  Preklinisch  voor de ziekte merkbaar wordt  Preliminair  voorafgaand  Preload  voorbelasting  Prematuur  voortijdig  Premedicatie  toediening van geneesmiddelen ter voorbereiding van de patiënt op een behandeling  Premenstrueel  voor de maandstonden (maadelijkse bloeding) bij de vrouw  Prenataal  voor de geboorte  Preoperatief  voor de operatie  Preparaat  bereiding van chemische stof, geneesmiddel e.d.  Preputium  voorhuid van penis  Preputium  voorhuid  Presbyacusis  ouderdomsdoofheid  Presbyopie  ouderdomsverziendheid  Presentatie  ligging  Presynaptisch  voor de synaps liggend, dit is de spleet tussen 2 zenuwcellen  Preventie  voorkoming (van ziekte)  Priapisme  een erectie van de penis die veel te lang blijft  Prim-  eerste, primagravida, eerste zwangerschap  Primair  oorspronkelijk  Primovaccinatie  eerste inenting (met pokstof)  Pro-  voor, progeria, voortijdige veroudering  Procedure  werkwijze  Procreatie  voortplanting  Proctitis  endeldarmontsteking  Proctitis  ontsteking van de endeldarm  Produktie  voortbrenging  Produktief  voortbrengend  Profylaxe  voorbehoeding, medische middelen om een ziekte te voorkomen  Profylaxe  voorkómen van een ziekte  Progestageen  zwangerschapshormoon  Prognose  voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte  Prognose  voorspelling van het verloop van een ziekte  Progressief  toenemend, verergerend, zich uitbreidend  Progressief  voortschrijdend  Prolaps  uitzakking  Prolaps  verzakking  Proliferatie  snelle vermenigvuldiging  Pronatie  het naar beneden draaien van de handpalm  Proportioneel  evenredig  Proptosis  uitpuiling van het oog  Propulsief  voortstuwend  Prostaat  voorstanderklier  Prostaathypertrofie  te sterk ontwikkelde prostaat  Prostaglandine  op een hormoon lijkende stof in het lichaam  Prostatisme  vergroting van de prostaat (een klier tussen blaas en penis bij de man)  Prostatitis  ontsteking van de prostaat (een klier tussen blaas en penis bij de man)  Proteïne  eiwit  Protease  eiwitsplitsende giststof  Proteolytisch  eiwitsplitsend  Prothese  kunstmatig lichaamsdeel (bijv. Een kunstarm)  Prothese  kunstmatig lichaamsdeel  Protozoòn  primitief ééncellig organisme  Protozoën  ééncellige diertjes  Protractie  het naar voren trekken van het schouderblad  Protrombine  bloedstollingsfactor  Protrusie  uitpuiling  Proximaal  het dichtst bij het lichaam gelegen  Prurigineus  jeukend  Pruritus  jeuk  Pseudokroep  kinderziekte met aanvallen van benauwdheid en stridor  Pseudomembraneus  met vorming van een schijnbaar membraan (vlies)  Pseudotumor  schijngezwel  Psoriasis  schilferende huidziekte  Psoriasis  schubziekte met overmatige vette schilfers v.d. huid  Psychiatrisch  met betrekking tot de behandeling van geestelijke stoornissen  Psychisch  geestelijk  Psychogeen  door de geest veroorzaakt  Psycholepticum  geneesmiddel dat bepaalde geestelijke functies onderdrukt  Psychologisch  met betrekking tot het gevoelsleven  Psychomotorisch  met betrekking tot bewegingen door de geest veroorzaakt  Psychose  geestelijke stoornis  Psychosomatisch  met betrekking tot het verband tussen geest en lichaam  Psychosomatose  een lichamelijke aandoening die (mede) onder invloed van psychische factoren is ontstaan  Psychotroop  wat de geest beïnvloedt  PTCA  dotteroperatie  Ptosis  verzakking veel gebruikt voor een naar beneden gezakt ooglid  Puberteit  (geslachts)rijpheid  Puerperium  kraambed  Pulmonair  met betrekking tot de longen  Pulsatie  klopping  Punctie  prik  Pupildilatatie  pupilverwijding  Purgatief  middel tegen verstopping  Purpura  puntvormige bloedingen in de huid  Purulent  etterig  Pustuleus  met betrekking tot puisten  Pyelitis  nierbekkenontsteking  Pyelonefritis  ontsteking van het nierbekken en nierweefsel  Pyelonephritis  ontsteking van nier en nierbekken  Pyelum  nierbekken  Pylorus  maaguitgang naar het duodenum  Pylorus  maaguitgang  Pyodermie  etterige huidziekte  Pyogeen  etterverwekkend  Pyrexie  koorts  Pyrogeen  koortsverwekkend  Pyrosis  maagzuur  Pyrosis  zuurbanden  Pyurie  pus in de urine  Qrs-Comple  xgedeelte uit ECG (hartfilmpje)  Qt-Interval  gedeelte uit ECG (hartfilmpje)  Quaternair  viertallig  Rachitis  Engelse ziekte  Radiaal  dichterbij het middel  Radiculopathie  zenuwprikkeling  Radioactiviteit  gevaarlijke straling  Radiografie  fotograferen d.m.v. röntgenstralen  Radiologisch  m.b.t. de leer van de radioactiviteit  Radiotherapie  behandeling door middel van straling  Radiotherapie  bestraling  Radius  spaakbeen  Ragade  scheurtje bijv. in de mondhoek  Raynaudfenomeen  bleekheid van vingers of tenen  Reïnfectie  hernieuwde besmetting  re-  tegen, reactie, tegenwerking  Reabsorptie  terugresorptie (terugopslorping)  Reactie  terugwerking  Reactivering  weer actief maken  Reactiviteit  vermogen om te reageren  Reagens  reageermiddel  Reageren  reactie veroorzaken  Rebound-effect  terugslag  Recept  voorschrift  Receptor  bestanddeel dat gevoelig is voor prikkels  Recessief  de overerving van eigenschappen die alleen bij homozygotie zichtbaar zijn  Recidief  het opnieuw optreden van een ziekte; wederinstorting  Recipiënt  ontvanger  Recombinant  DNA waarin een stukje vreemd DNA is ingelast  Reconstitutie  bijeenbrengen van verschillende componenten  Reconvalescentie  herstel na een ziekte  Reconvalescentie  herstel  Rectaal toucher  onderzoek met een vinger in de endeldarm  Rectaal  met betrekking tot de endeldarm  Rectaal  via de endeldarm  Rectoscopie  inwendig rectumonderzoek met een endoscoop  Rectum  endeldarm  Recuperatie  herstel van krachten  Recurrerend  terugkomend  Reductie  scheikundige herleiding, vermindering  Referentie  verwijzing  Refle  xonwillekeurige reactie op bepaalde prikkels  Reflectoor  reflectorisch, m.b.t. een reflex  Reflu  xterugvloeiïng  Reflux  terugvloeiing  Refractair  ongevoelig  Refractiechirurgie  een vorm van oogchirurgie  Regeneratie  herstelgroei  Regio  streek  Regionaal  met betrekking tot een bepaalde streek  Regressie  achteruitgang  Regulatie  aanpassing aan de normale toestand  Regurgitatie  terugstroming (meestal van voedsel uit maag naar mond)  Rehydratie  opheffing van uitdroging door toevoer van vocht  Relaxans  middel dat ontspanning teweegbrengt  Relevant  essentieel  Remissie  tijdelijke verbetering  Remissie  tijdelijke vermindering of verdwijning van ziekteverschijnselen  Ren  nier  Renaal  met betrekking tot de nier  Renine  giststof die de bloeddruk beïnvloedt  Renovasculair  met betrekking tot nieren en bloedvaten  Repetitief  zich herhalend  Replicatie  verdubbeling van DNA tijdens celdeling, herhaling van een experiment  Reproduktie  vermenigvuldiging  Research  wetenschappelijk onderzoek  Resectie  uitsnijding  Reservoir  plaats waar ziekteverwekkers zich kunnen ophopen  Residuaal  residueel, overblijvend restant  Resistent  bestand tegen  Resistentie  weerstand tegen infectie  Resorptie  opslorping  Respiratie  ademhaling  Respiratoir  respiratoor, m.b.t. de ademhaling  Respons  antwoord  Restless Legs  rusteloze benen  Restvolume  de hoeveelheid lucht die in de longen achter blijft na een maximale uitademing  Resuscitatie  reanimatie, opwekken van hart bij harstilstand en beademen  Retard  vertraagde opneming in het lichaam  Retardatie  vertraging, achterstand  Retentie  ophouding  Retentie  vasthouden van urine in de blaas  Retina  netvlies  Retinaal  met betrekking tot het netvlies  Retinopathie  netvliesaandoening  Retractie  terugtrekking  Retractiele testes  terugtrekbare teelballen  Retro-  naar achteren, Retro Oculair, Achter de oogbol gelegen  Retro-listhesis  listhesis = afglijden, het naar achteren afglijden van de ene ruggewervel t.o.v. de onderliggende wervel  Retrobulbair  achter de oogbol  Retroflexie  naar achteren buigen  Retrograad  teruggaand  Retrosternaal  achter het borstbeen  Retroversie  naar achteren kantelen  Reumatoïd  op reuma gelijkend  Revaluatie  herwaardering  Reversibel  omkeerbaar  Revulsief  afleidend  Rhesusantagonisme  rhesus-negatieve moeder met een rhesus-positieve baby  Rheumatoïde arthritis  gewrichtsontsteking met typische deformiteiten  Rhinitis  neusslijmvliesontsteking  Rhinitis  neusverkoudheid  Rhinopharyngitis  neuskeelholte ontsteking  Rhonchi  reutels, bijgeluiden bij ademhaling a.g.v. gedeeltelijke verstopping luchtpijpvertakkingen  Rhonchus  reutelgeruis in ademhalingswegen  Rigiditeit  stijfheid  Rigor  stijfheid  Rinorroe  neusdrop, hevige rinitis (ontsteking van het neusslijmvlies)  Risicofactor  omstandigheid die de kans op ziekte vergroot  Risicopatiënt  patiënt die gevaar loopt om ziek te worden  Rostraal  in de richting van het hoofd  Routinematig  zoals gewoonlijk  Rubella  rode hond  Rubella  rodehond  Rubor  roodheid  Ruptuur  verscheuring van weefsel  Ruptuur  verscheuring  Sacrum  heiligbeen  Sacro-illiacaal  SI gewricht - gewricht tussen het heiligbeen en het bekken  Salicylisme  vergiftiging door gebruik van salicylpreparaten  Saline  zouthoudend  Salivatie  speekselvloed  Salpingitis  ontsteking van de eileider  Saluretisch  met betrekking tot een zoutuitwasser  Saprofyt  plant die van organisch afval leeft  Sarcoom  kwaadaardig gezwel  SC  gewricht - sterno-claviculair gewricht (gewricht tussen het borstbeen en het sleutelbeen)  Scabies  schurft  Scapula  schouderblad  Scarlatina  roodvonk  Schizis  spleet (cheilo- (lip); gnato- (kaak); palato- (gehemelte)  Schizofrenie  chronische geestesziekte met perioden van verwardheid en psychose  Sciatica  ischias, pijn in rug lopend langs de bilzenuw  Sclera  harde oogrok  Sclerose  ziekelijke verharding  Scoliose  zijwaartse verkromming van de wervelkolom  Scotoom  blinde vlek in het gezichtsveld  Scrotum  balzak  Seborroe  talgvloed  Secretie  afscheiding  Sectie  obductie (lijkopening)  Sectio caesarea  keizersnede  Secundair  bijkomstig  Sedativum  kalmerend middel  Sedentair  wie een zittend leven leidt  Sediment  bezinksel  Sediment  onoplosbare bestanddelen van urine  Sedimentatie  bezinking  Segment  onderdeel  Sekwester  stukje los liggend dood weefsel  Selectief  uitkiezend  Semen  mannelijk zaad  Seminoom  gezwel vd testis (mv = testes)  Semisynthetisch  van scheikundige oorsprong  Seniliteit  geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen  Sensibilisatie  gevoelig maken  Sensorieel  sensorisch, gewaarwordend, zintuiglijk, m.b.t. het bewustzijn  Sepsis / Septisch m.b.t. sepsis, dit is een levenbedreigende toestand omdat ziektekiemen (bijv. een bacterie) zich vermenigvuldigen in het bloed en elders in het lichaam serieuze problemen kunnen veroorzaken  Sepsis  de aanwezigheid van bacteriën in de bloedbaan die zich vermenigvuldigen  Septikemie  bloedvergiftiging  Septum nasi  neustussenschot  Septum  tussenschot  Sequelae  nasleep van een ziekte  Seroconversie  omslag van bloedwaarden van seronegatief naar seropositief  Serologisch  met betrekking tot serum v.h. bloed  Serum  het vloeibare stof die overblijft als bloed is gestold, vloeistof van het bloed (bloed bestaat uit cellen en vloeistof)  Sfincter  sluitspier  Shock  toestand die ontstaat door acute te geringe bloedtoevoer naar weefsels door ondervulling van het slagaderlijk systeem  Shunt  kunstmatige verbinding tussen twee kanalen of bloedvaten  SI  gewricht - sacro-iliacaal gewricht (gewricht tussen het heiligbeen en het bekken)  Sigmoïd  S-vormige bocht tussen colon decendens en endeldarm  Significant  belangrijk  Simultaan  gelijktijdig  Singultus  hik, een onwillekeurige spiersamentrekking van het middenrif  Sinusaal  met betrekking tot een holte (bijv. Neusbijholte)  Sinusitis  neusbijholte-ontsteking  Sinusitis  ontsteking van een bijholte van de neusholte  Skeletachtig  met betrekking tot het geraamte  Sluder-operatie  adenotonsillectomie  Smegma  afgescheiden huidsmeer op de penis en clitoris  Smegma  smeer (onder de voorhuid)  Solutio placentae  loslating van de placenta  Solutio  oplossing  Solvens  oplossend geneesmiddel  Somatisch  lichamelijk  Somatisch  met betrekking tot het lichaam  Somatotrofine  groeihormoon  Somnambulisme  slaapwandelen  Somnolentie  slaperigheid  Soporatief  soporeus, m.b.t. diepe slaap, bewusteloosheid  Souffle  geruis  Souffle  hartgeruis  Spasme  kramp  Spasmodisch  met betrekking tot kramp  Spasmolyticum  krampstillend middel  Spasticiteit  verhoogde spierspanning, continue kramp  Spastisch colon  krampen van de dikke darm  Spastisch  krampachtig  Species  soort  Specifiek  kenmerkend  Spectrum  kleurenband  Speculum  eendenbek, instrument voor gynaecologisch onderzoek  Speculum  eendenbek, instrument waarmee de baarmoedermond bekeken kan worden  Spermatogenese  vorming van zaadcellen  Spermatozoa  zaadcellen  Spermicide  stof die zaadcellen doodt  Sphincter  sluitspier  Spina bifida  open rug(getje)  Spinaal  met betrekking tot de wervelkolom  Spiraaltje  anticonceptiemiddel; koperhoudend voorwerp in de baarmoeder  Splenomegalie  miltvergroting  Splenomegalie  vergrote milt  Spondylitis  wervelontsteking  Spondylolisthesis  spondyl=wervellichaam, listhesis=afglijden; verschuiving van een wervel t.o.v. de onderliggende wervel  Spondylose  degeneratie in de wervelkolom  Spotting  doorbraakbloeding  Spray  nevel  Sputum  fluim, speeksel en luchtwegslijm  Sputum  slijm  Squameus  afschilferend (bijv. van huid of oppervlakkige cellaag)  Stabilisatie  evenwichtstoestand  Stabiliteit  duurzaamheid  Standaarddosis  gebruikelijke hoeveelheid  Standaardiseren  tot een éénheid brengen  Stase  stilstand  Statistisch  cijfermatig berekend  Status  stand, toestand, dossier over patiënt in ziekenhuis  Steady State  evenwicht tussen inspanning en zuurstofgebruik  Steatorroe  vetontlasting in grote hoeveelheid  Steatose  vervetting  Stenose  vernauwing  Stent  metalen veertje dat in een bloedvat wordt geplaatst  Stent metalen of kunststof buisje dat in een vat of kanaal in het lichaam van een patiënt wordt geplaatst, bijvoorbeeld in een bloedvat, met het doel om dit kanaal open te houden  Sterilisatie  een handeling waarmee alle ziektekiemen worden gedood  Steriliteit  onvruchtbaarheid  Sternum  borstbeen  Sternumpunctie  beenmergpunctie in het borstbeen  Steroïd  verbinding afgeleid van koolwaterstof  Stethoscoop  instrument om inwendige geluiden te beluisteren  Stimulans  opwekkend middel  Stomatitis  ontsteking van het mondslijmvlies  Stomatologisch  met betrekking tot de mondholte  Strabismus  scheelzien  Strangurie  pijnlijke aandrang tot plassen  Stress  spanning  Stria  huidstriem (huidstrepen bijv. na zwangerschap)  Striae  striem, litteken op de huid door te snelle uitzetting  Stridor  piepend gierend geluid bij ademhaling  Structureel  met betrekking tot de opbouw van een geheel  Struma  krop  Stupor  verminderd bewustzijn  Sub-  onder, Subunguaal, Onder de nagel  Subacuut  middenmaat tussen acuut en chronisch  Subarachnoïdaal  onder het spinnewebvlies v.d. hersenen gelegen  Subcapsulair  onder een kapsel  Subconjunctivaal  onder het oogbindvlies  Subcutaan  onderhuids  Subjectief  persoonlijk  Subklinisch  nog niet waarneembaar  Sublinguaal  onder de tong  Substantie  stof  Substitutie  vervanging  Substraat  stof waarop een giststof inwerkt  Superinfectie  bijkomende besmetting  Supervisie  toezicht  Supinatie  het naar boven draaien van de handpalm  Supine  achteroverliggend, traag  Supplement  bijvoeging  Suppositorium  zetpil, pil die via de anus wordt ingebracht  Suppressief  onderdrukkend  Suppuratie  ettering  Supra-  boven, Supraventriculair, Gelegen boven de hartkamers  Supraventriculair  boven de hartkamers  Surditas  doofheid  Suspensie  vloeistof met onoplosbare deeltjes  Suïcide  zelfmoord  Syfilis  geslachtsziekte  Symfyse  kraakbenige verbinding tussen de beide schaambeenderen  Sympathicomimeticum  middel met opwekkende werking v.h. autonoom zenuwstelsel  Sympatisch  medegevoelig  Symptomatisch  met betrekking tot ziekteverschijnselen  Symptomatologie  leer van de ziekteverschijnselen  Symptoom  ziekteverschijnsel  Synaptisch  met betrekking tot onderling contact tussen zenuwcellen  Syncope  flauwvallen  Syncope  plotseling bewustzijnsverlies  Syndroom  een vaste combinatie van een aantal symptomen  Syndroom  ziektebeeld  Synergistisch  samenwerkend  Synovia  gewrichtsvloeistof  Synoviaal  met betrekking tot de slijmvliesbekleding van gewricht  Synovitis  gewrichtsontsteking  Synthese  samenstelling  Syrinx  fistel  Systematisch  stelselmatig  Systemisch  over het hele lichaam verspreid  Systole  samentrekking van de hartspier  Systolisch  met betrekking tot de samentrekking van de hartkamers  Tachyaritmie  onregelmatige te snelle hartsamentrekking  Tachycardie  snelle hartslag  Tachycardie  versnelde regelmatige hartslag  Tachyfylaxie  snel opgebouwde weerstand tegen gifstoffen  Tachypneu  snelle ademhaling  Tandplaque  tandaanslag  Tandsteen  afzetting van caliumzouten en verontreinigingen op gebitselementen  Tardief  wat laat tot uiting komt  Tegumentair  met betrekking tot de huidoppervlakte  Teleangiëctasie  verwijding van de bloedvaten  Tendens  neiging  Tendinitis  ontsteking van de pees (tendon)  Tendinitis  peesontsteking  Tendo  pees  Tenesmus  pijnlijke aandrang van ontlasting  Tenosynovitis  ontsteking van de peesschede  Tensie  bloeddruk  Tensie  druk  Tensio-actief  van invloed op de oppervlaktespanning  Tentamen suicidi  zelfmoordpoging  Teratogeen  wat misvormingen in de ontwikkeling van de baby veroorzaakt  Teratologisch  met betrekking tot misvormingen in de ontwikkeling van de baby  Terminaal  in het eindstadium  Terminale patiënt  een patiënt in de stervensfase  Test  proef  Testiculair  met betrekking tot de teelbal  Testikel (testis)  zaadbal  Testosteron  mannelijk geslachtshormoon  Tetanie  spierkrampen  Tetanie  verhoogde spierprikkelbaarheid  Tetanus  infectieziekte die door gifstof leidt tot spierspasmen  Tetanus  infectieziekte met verstijvende krampen  Thalamus  grijze stof van de tussenhersenen  Theoretisch wat niet in de werkelijkheid voorkomt; m.b.t. op feiten en wetten berustende wetenschappelijke kennis die niet proefondervindelijk aan de praktijk is getoetst  Therapeutisch  genezend; op de geneeswijze betrekking hebbend  Therapie  geneeswijze, behandeling  Thermisch  met betrekking tot warmte  Thermoregulatie  handhaving van warmte-evenwicht  Thoracaal  met betrekking tot de borstkas  Thoraxfoto  röntgenfoto van de borstkas  Thrombolyticum  middel dat bloedproppen (stolsels) oplost  Thrombus  bloedprop  Thyreoïditis  ontsteking van de schildklier  Thyrostaticum  stof die de schildklierwerking remt  Thyrotoxicose  overmatige produktie van schildklierhormoon  Thyroxine  schildklierhormoon  TIA Transient Ischaemic Attack - De bloeddoorstroming van een deel van de hersenen wordt even (transient = voorbijgaand) onderbroken (meestal door een losgeraakt stolsel), maar de (verlammings) verschijnselen die dit teweegbrengt zijn binnen 24 uur geheel verdwenen  Tibia  scheenbeen  Tic  zenuwtrek  Tinea Pedis  schimmelziekte aan de voet  Tinnitus  oorsuizen  Titer  hoogste verdunning van een stof die nog werkzaam blijft  Tofus  jichtknobbel  Tolerantie  verdraagzaamheid  Tomografie  röntgenfoto waarbij slechts één vlak scherp wordt afgebeeld (doorsnede)  Tonisch  met betrekking tot (spier)spanning  Tonsillectomie  verwijderen van de keelamandelen  Tonsillitis  amandelontsteking  Tonsillitis  ontsteking van de keelamandelen  Tonus  spierspanning  Topisch  rechtstreeks op de plaatselijke aandoeningen  Topologie  relatie tussen het voorliggend deel van de baby bij de bevalling in het geboortekanaal  Torsie  draaiing  Torsio testis  draaiing van de testis  Torticollis  scheefhals  Toxemie  bloedvergiftiging door organische gifstof  Toxiciteit  giftigheid  Toxicologisch  met betrekking tot gifstoffen  Toxicomanie  verslaving aan gifstof  Toxicose  zwangerschapsvergiftiging  Toxine  gifstof  Toxines  gifstoffen  Toxisch  giftig  Toxoplasmose  infectieziekte veroorzaakt door de parasiet Toxoplasma gondii  Trachea  luchtpijp  Tracheitis  ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp  Trachoom  korrelachtige ontsteking van het oogbindvlies  Tractus digestivus  maagdarmkanaal, organen waarlangs het voedsel passeert  Tractus  vezelbundel  Tranquillizer  middel dat opwindingstoestanden bedaart  Transaminase  giststof die een aminogroep van de ene stof op de andere kan overdragen  Transcutaan  door de huid heen toegediend  Transdermaal  door de huid  Transfer  overdracht  Transformatie  verandering  Transfusie  inbrengen van bloed in het bloedvatenstelsel  Transit  doorvoer  Transitoir  transitoor, van voorbijgaande aard  Transmissie  overbrenging  Transplantatie  overplanting  Transuretraal  door de urinebuis  Trauma  letsel, verwonding  Traumatisch  door een letsel ontstaan  Traumatologie  specialisme m.b.t. de door traumata veroorzaakte afwijkingen  Tremor  beven  Tricuspidaalklep  klep tussen de rechter boezem en de rechter kamer  Tricyclisch  3 periodes of 3 cycli (cirkels)  Triggerzone  pijnpunt  Trismus  kaakkramp  Trivalent  driewaardig  Trofisch  met betrekking tot de voeding van de weefsels  Trombo-embolie  bloedvatverstopping door bloedprop  Trombocyt  bloedplaatje  Trombocytopenie  verlaagd aantal bloedplaatjes  Trombocytose  verhoogd aantal bloedplaatjes  Tromboflebitis  ontsteking van de vaatwand met vorming van bloedproppen  Trombose  het vormen van een bloedstolsel  Trombotest (TT)  methode om bij antistollingstherapie de graad van ontstolling te bepalen  Trombus  bloedstolsel  Tuba  eileider  Tuba  tube, trompetvormig  Tuberculeus  met betrekking tot tuberculose (door de tuberkelbacil veroorzaakte infectieziekte vnl. in de longen)  Tuberculostaticum  middel tegen tuberculose  Tubulair  tubuleus, in de vorm van een buisje, buisjes betreffend  Tumescentie  zelling, meestal wordt zwelling van de penis bedoeld  Tumor  zwelling, gezwel  Turnover  verloop  TWK  thoracale wervelkolom, borstwervelkolom (aangegeven met Th1 t/m Th12)  Tympanum  trommelholte van het oor, het middenoor  Ulceratie  verzwering  Ulcerogeen  wat zweervorming bevordert  Ulcus cruris  open been  Ulcus Crusis  zweer aan het onderbeen (open been)  Ulcus duodeni  zweer aan de twaalfvingerige darm  Ulcus Pepticum  maagzweer  Ulcus ventriculi  maagzweer  Ulcus  zweer  Ulna  ellepijp  Uniform  éénvormig  Unilateraal  éénzijdig  Unit-Dosis  gewone hoeveelheid van een geneesmiddel  Uremie  bloedvergiftiging door onvoldoende werking van de nieren  Uremie  het vóórkomen van te veel ureum in het bloed  Ureter  urineleider van de nieren naar de blaas  Urethra  urinebuis, van de blaas naar buiten  Urethritis  onsteking van de urinebuis (uretrha)  Ureum  stofwisselingsproduct in bloed en urine  Urgentie  dringende noodzaak  Uricosuricum  middel dat de urinezuuruitscheiding bevordert  Urinair  met betrekking tot urine  Urogenitaal  met betrekking tot de urinewegen en de geslachtsorganen  Urografie  röntgenfoto van de urinewegen  Urolithiasis  niersteenziekte  Urticaria  netelroos (galbulten)  Urticaria  netelroos  Uterus  baarmoeder  Uveitis  ontsteking van het regnboogvlies van het oog  v.: vene  ader  Vaccin  entstof om afweer op te bouwen  Vaccinatie  inenting  Vaccinia  ziektetoestand na inenting  Vagaal  met betrekking tot de tiende hersenzenuw, de vagus zenuw  Vaginaal  met betrekking tot de schede v.d. vrouw  Vagolitisch  alsof de werking van de tiende hersenzenuw onderbroken is  Vagotenie  verschuiving van het evenwicht in het zenuwstelsel  Validiteit  geldigheid  Valvula  klepje  Vari  spatader  Variabiliteit  veranderlijkheid  Variatie  geringe afwijking  Varicella  waterpokken  Vasculair  met betrekking tot de bloedvaten  Vasculitis  vaatonsteking  Vasoactief  van invloed op de omvang van bloedvaten (samentrekking of verwijding)  Vasoconstrictie  vaatvernauwing  Vasodilitatie  vaatverwijding  Vasomotorisch  van invloed op de omvang van bloedvaten  Vasopressor  stof die de samentrekking van spierweefsel bevordert  Vector  ziekteoverbrenger  Vegetatief  buiten het bewustzijn om  Vehiculum  drager  Venerisch  met betrekking tot de geslachtsziekten  Veneus  met betrekking tot de aders  Ventilatie  de luchtverplaatsing bij het ademen  Ventraal  aan de buikzijde  Ventriculair  met betrekking tot de orgaanholte  Ventrikel  hartkamer  Ventrikelfibrilleren het onregelmatig samentrekken van de kamers, waardoor het bloed niet meer effectief rondgepompt kan worden door het lichaam  Ventriculaire ritmestoornissen   ritmestoornis in de kamers van het hart  Vaccinatie  inenting  Vacuümextractie  het sneller laten verlopen van de bevalling door middel van een zuignap  Vagina  schede  Vaginaal toucher  het inwendig betasten van schede, baarmoeder en eierstokken met één of twee vingers  Varicella  waterpokken  Varix  spatader (meervoud: varices)  Vena  cavaholle ader  Ventrikel  hartkamer  Verruca vulgaris  wrat  Versie  kantelen  Vertebra  wervel  Vertebraal  met betrekking tot de wervels  Vertigo  draaiduizeligheid  Vertigo  duizeligheid  Vesicaal  met betrekking tot de blaas  Vestibulair  met betrekking tot het evenwichtsorgaan  Vigiliteit  waakzaamheid  Viraal  door een virus veroorzaakt  Virilisatie  vermannelijking  Virilisatie  vermannelijking  Visceraal  met betrekking tot de ingewanden  Viscositeit  kleverigheid, stroperigheid van een vloeistof  Visioen  droombeeld  Visueel  met betrekking tot het zicht  Visus  gezichtsvermogen  Vitale Capaciteit  nuttige longinhoud  Vitiligo  stukjes huid zonder pigment  Vitreus  glasachtig  Voluntarius  vrijwillig  Volvulus  darmkronkel, waardoor de darm wordt afgesloten  Vomeren  braken  Vomitus  braaksel  Vulva  uitwendig geslachtsorgaan van de vrouw  Vulva het uitwendige deel van het vrouwelijke geslachtsorgaan. Hiertoe behoren de schaamlippen, de clitoris, de uitgang van de urinebuis en de opening van de vagina  Vulvair  met betrekking tot de schaamspleet  Vulvovaginitis  ontsteking van de schaamspleet en de schede  Withdrawal terugtrekking, daling van gehalte van hormoon,drug of geneesmiddel in bloed, soms met ontwennings of afkickverschijnselen  Xanthoom  gelige verhevenheid op de huid  Xanthopsie  geelzien  Xeroftalmie  uitdroging van het hoornvlies  Xerostomie  droge mond Laatste wijziging: 15 november 2023 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek   Einde van de pagina