Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Er is sprake van kanker als cellen abnormaal groeien. Kankercellen zien er niet uit of werken niet als normale cellen en blijven zich
ongecontroleerd vermenigvuldigen. Kankercellen kunnen nabijgelegen gezond weefsel binnendringen en vernietigen.
Soms verplaatsen kankercellen zich naar verre delen van het lichaam en groeien daar.
Kanker die zich naar een ander deel van het lichaam heeft verplaatst, wordt uitgezaaide kanker genoemd.
Kanker kan zich vanuit elk weefsel in uw lichaam ontwikkelen.
Wat is het?
Van borstkanker is sprake wanneer cellen in je borst kankerachtig worden.
Borstkanker ontstaat vaak in de klieren die moedermelk maken of in de melkkanalen (buizen die de melk van de melkklieren naar de tepels brengen).
|
|
- borstkanker doodt meer vrouwen dan welke andere vorm van kanker dan ook, behalve longkanker
- mannen kunnen ook borstkanker krijgen
- als u weet hoe uw borsten er normaal gesproken uitzien en aanvoelen, kunt u borstkanker vroegtijdig ontdekken - praat met uw arts als een van uw borsten er anders uitziet of anders aanvoelt
- als uw moeder, zus of dochter borstkanker heeft, is de kans groter dat u borstkanker krijgt - praat met uw arts om te zien wanneer u gescreend (getest) moet worden
- een mammogram, een röntgenfoto van uw borsten, is een gebruikelijke screeningtest om te controleren op borstkanker bij vrouwen die ouder zijn dan 40 jaar of een grotere kans hebben om borstkanker te krijgen
- de behandeling omvat meestal een operatie en vaak bestralingstherapie, chemotherapie en hormoonremmende medicijnen
Oorzaak
Artsen weten niet precies waarom sommige vrouwen borstkanker krijgen (idiopatisch).
Er zijn echter verschillende risicofactoren. U heeft een grotere kans op borstkanker als:
- u het BRCA1- of BRCA2-gen heeft, die borstkanker veroorzaken
- u ouder bent dan 50 jaar
- u al eerder borstkanker heeft gehad
- uw moeder, zus of dochter borstkanker heeft gehad
Vrouwen zonder deze risicofactoren kunnen ook borstkanker krijgen.
Symptomen
Het eerste symptoom is meestal:
- een pijnloos knobbeltje in uw borst
Als uw kanker is gegroeid:
- de knobbel is groter en kan hard aanvoelen en vastzitten
- de huid over het knobbeltje kan warm, rood en gezwollen zijn
- de huid van het knobbeltje kan er bobbelig en leerachtig uitzien, zoals de huid van een sinaasappel
Als de borstkanker is uitgezaaid naar andere delen van uw lichaam, kan het eerste teken een probleem in dat lichaamsdeel zijn, zoals ademhalingsproblemen
of pijnlijke of zwakke botten.
Diagnose
Als u geen symptomen heeft
Omdat borstkanker veel voorkomt, doen artsen onderzoek naar borstkanker bij vrouwen die geen klachten hebben. Dit worden screeningstests genoemd.
Alle vrouwen moeten worden gescreend op borstkanker. Bij de meeste vrouwen beginnen artsen met het onderzoek op 40- of 50-jarige leeftijd.
Tot ongeveer de leeftijd van 75 jaar worden de onderzoeken elk jaar of 2 gedaan.
Borstkankerscreenings omvatten:
- mammogram
- borstonderzoeken
- soms MRI-scan als uw risico zeer hoog is
Een mammogram is een speciale röntgenfoto van uw borsten. Artsen controleren hiermee op abnormale plekken in de borsten. Zo werkt een mammografie:
- u trekt uw shirt en beha uit en trekt een badjas aan die aan de voorkant open kan
- een technicus legt uw borst op een röntgenplaat
- een plastic hoes drukt op uw borst, zodat deze zo plat mogelijk wordt
- de technicus maakt röntgenfoto's van uw borst vanaf de bovenkant
- de technicus kan de röntgenplaat en de plastic hoes draaien om een zijaanzicht van uw borst te krijgen
Mammogrammen zijn een van de beste manieren om borstkanker in een vroeg stadium te ontdekken. Maar niet alle gevonden plekjes zijn borstkanker.
Er zijn andere onderzoeken nodig om vast te stellen of een abnormale plek borstkanker is. Bespreek met uw arts wanneer u een mammografie moet laten maken,
afhankelijk van uw leeftijd en gezondheidstoestand.
Een borstonderzoek maakt deel uit van een normaal lichamelijk onderzoek. Tijdens een borstonderzoek voelen artsen met hun vingers aan elke borst om knobbels op te sporen.
Ze controleren ook op vergrote lymfeklieren in uw oksels en boven uw sleutelbeen.
Een MRI-scan kan worden gedaan als u een hoog risico op borstkanker hebt. Een MRI is een onderzoek waarbij een sterk magnetisch veld wordt gebruikt om een gedetailleerd
beeld te krijgen van de binnenkant van uw lichaam.
Als u wel symptomen heeft
Als u een borstknobbel hebt of andere symptomen van borstkanker, voeren artsen tests uit om op borstkanker te controleren:
- echografie (een test waarbij met geluidsgolven een bewegend beeld van de binnenkant van uw borst wordt gemaakt)
- mammogram (als u er nog geen heeft gehad)
Afhankelijk van uw symptomen en de resultaten van deze tests kan uw arts:
- een naald in het knobbeltje steken en er vloeistof of een weefselmonster uithalen
- een snee in de huid maken om een deel van het knobbeltje weg te nemen en onder een microscoop te bekijken (biopsie)
Nadat borstkanker is vastgesteld
Als bij de biopsie kankercellen worden gevonden, doen artsen tests om te zien of uw kanker zal reageren op een hormoonbehandeling.
De artsen testen de kanker bijvoorbeeld op oestrogeen-, progesteron- en HER2-receptoren.
Artsen doen ook onderzoeken om te zien of de kanker is uitgezaaid. De tests omvatten meestal:
Stadia van borstkanker
Het stadium beschrijft hoe ver de kanker is gevorderd. De stadia zijn genummerd van 0 tot en met 4 en krijgen een letter A tot en met C.
Hoe lager het stadiumnummer en de letter van uw kanker, hoe groter de kans dat u het overleeft.
Om het stadium te bepalen, houden artsen rekening met:
- de grootte van de kanker
- of de kanker is uitgezaaid naar nabijgelegen gebieden, zoals de lymfeklieren in de oksel
- of de kanker is uitgezaaid naar verre delen van het lichaam, zoals de longen of de botten
Behandeling
Artsen behandelen borstkanker op basis van het type en de ernst ervan. Er zijn verschillende soorten behandelingen voor borstkanker.
U en uw arts zullen beslissen welke behandeling u wilt ondergaan.
Chirurgie
Er zijn 2 hoofdtypen operaties voor borstkanker:
- borstsparende chirurgie verwijdert alleen de kanker en laat de rest van de borst zitten
- mastectomie verwijdert de hele borst en soms ook de lymfeklieren in de oksel
Bij sommige mastectomieën blijft wat borsthuid of uw tepel achter. Dit maakt een borstreconstructie gemakkelijker.
Een borst geheel of gedeeltelijk verliezen kan erg vervelend zijn. Maar het belangrijkste is dat alle kanker wordt verwijderd en dat er geen borstweefsel achterblijft
dat kanker kan bevatten.
Als bij u een borst moet worden verwijderd, kunt u mogelijk tegelijkertijd of later een reconstructieoperatie ondergaan. Er zijn 2 soorten borstreconstructies:
- artsen kunnen een implantaat van siliconen of zoutoplossing plaatsen
- artsen kunnen uw borst reconstrueren met weefsel van andere delen van uw lichaam, zoals uw buik, rug of billen
Bestralingstherapie
Bestralingstherapie gebruikt straling van een machine om tumoren te laten krimpen en kankercellen te vernietigen.
- artsen geven vaak bestraling na een operatie om de kans op terugkeer van de kanker te verkleinen
- als de kanker na de operatie terugkomt in het borstgebied, krijgt u mogelijk meer bestraling
Bestraling kan uw huid rood en blaar maken en u kunt zich overal moe voelen.
Chemotherapie
Chemotherapie gebruikt medicijnen om kankercellen te vernietigen.
- artsen geven vaak chemotherapie vóór de operatie om de kanker te laten krimpen en deze gemakkelijker volledig te verwijderen
- u kunt ook chemotherapie krijgen na een operatie of als de kanker is uitgezaaid
Door chemotherapiemedicijnen kunt u uw haar verliezen, overgeven, misselijk worden of zich overal moe voelen.
U kunt ook moeite hebben om zwanger te worden of niet meer ongesteld worden.
Hormoonremmende medicijnen
- sommige borstkankercellen worden gestimuleerd om te groeien door oestrogeen en progesteron, natuurlijke vrouwelijke hormonen
- hormoonremmende medicijnen blokkeren deze hormonen zodat ze uw tumor niet doen groeien
- tamoxifen is een veelgebruikt geneesmiddel om het hormoon oestrogeen te blokkeren
- artsen gebruiken soms hormoonblokkerende medicijnen in plaats van chemotherapie
Na de behandeling
U zult uw arts regelmatig zien. Bij deze bezoeken controleren artsen uw borsten, borst, nek en oksels om te zien of de kanker is teruggekomen.
Let goed op hoe uw borsten eruitzien en aanvoelen en vertel het uw arts als u veranderingen opmerkt of een van deze symptomen heeft:
- pijn
- gewichtsverlies of geen hongergevoel
- veranderingen in uw maandelijkse menstruatie
- bloedingen uit uw vagina die geen deel uitmaken van uw maandelijkse menstruatie
- wazig zicht
- andere symptomen die ongewoon lijken of niet verdwijnen
Als je het moeilijk hebt na je behandeling, overweeg dan om je aan te sluiten bij een steungroep of met een hulpverlener te praten.
Wat als de behandeling niet werkt
Als u zeer ernstige borstkanker hebt, kunt u ervoor kiezen om u beter te voelen in plaats van te proberen langer te leven. Artsen kunnen u helpen uw symptomen te behandelen.
Een raadgever of een geloofsoverste kan u ook helpen met uw emoties om te gaan.
Als u die nog niet hebt, stel dan een testament op en een juridisch document waarin staat wat voor soort zorg u wilt als u het uw artsen niet zelf kunt vertellen.
Het document wordt een richtlijn genoemd.
Bronnen:
Laatste wijziging: 28 april 2023 |
|
|