CVA   cerebro vasculair accident meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel   Wat is het?    Een 'Cerebro Vasculair Accident' (CVA) is een weinig zeggende verzamelnaam. Letterlijk vertaald is het 'een ongeluk(je) in de bloedvaten in de hersenen'. In navolging van de angelsakische landen, waar artsen spreken van 'stroke' wanneer ze een herseninfarct bedoelen, is in ons land daarvoor de oude term 'beroerte' weer omarmd. Ziektebeelden Zo’n 'ongelukje', vaak met grote gevolgen, kan de volgende ziektebeelden omvatten: Herseninfarct,  soms ook wel als ischemisch herseninfarct aangeduid en tegenwoordig beroerte genoemd. Er stroomt (door verschillende oorzaken) geen of te weinig bloed door de bloedvaten naar of in de hersenen. De beroerte omvat 75% van alle vaataccidenten van de hersenen. N.B. bij een beroerte (herseninfarct) is spoedeisende hulp van het grootste belang. Hersenbloeding,  waarbij een bloedvat scheurt en bloed vrij de hersenen binnenstroomt. De hersenbloeding omvat 15% van alle vaataccidenten van de hersenen. Subarachnoïdale bloeding is ook een hersenbloeding, maar nu begint de bloeding in de arachnoïdea, de middelste van de drie hersenvliezen en eigenlijk een ruimte waarin o.a. bloedvaten verlopen. Wanneer die barsten, dikwijls vanuit een aneurysma, een soort zakje aan een bloedvat, dan ontstaat het beeld van een subarachnoïdale bloeding, dat een ander begin ('barstende' hoofdpijn), een ander beloop en een heel ander therapeutisch beleid vraagt dan de voren genoemde ziektebeelden. De subarachnoïdale bloeding omvat 5% van alle vaataccidenten van de hersenen. Een lacunair infarct is een kleine ischemische beroerte, meestal niet groter dan ongeveer 1 centimeter. Bij een lacunair infarct raakt een van de kleine slagaders diep in de hersenen geblokkeerd wanneer een deel van de wand ervan verslechtert en wordt vervangen door een mengsel van vet en bindweefsel - een aandoening die lipohyalinose wordt genoemd. Lipohyalinose is iets anders dan atherosclerose, maar beide aandoeningen kunnen ertoe leiden dat slagaders geblokkeerd raken. Een lacunair infarct komt meestal voor bij oudere mensen met diabetes of een slecht gecontroleerde hoge bloeddruk. Bij een lacunair infarct is slechts een klein deel van de hersenen beschadigd, en de prognose is meestal goed. Na verloop van tijd kunnen echter veel kleine lacunaire infarcten ontstaan en problemen veroorzaken, waaronder problemen met het denken en andere mentale functies (cognitieve stoornissen). Bron Een groep van met betrekkelijk weinig voorkomende aandoeningen, zoals veneuze afwijkingen (aan de aders dus) zoals de sinustrombose, verder vaatontstekingen, vaatmisvormingen, enz. CT scan van een patiënt met een herseninfarct een dag nadat de eerste verschijnselen (een halfzijdige verlamming en een afasie) zijn ontstaan. Het infarct is als een donker grijze driehoek rechts midden en boven zichtbaar. CT-scan van dezelfde patiënt 5 dagen later. Het infarct is veel donkerder geworden door het aantrekken van vocht (hersenoedeem), waardoor het als wit afgebeelde peesachtige blad (de falx), dat normaal in het midden is gelegen, naar links is verdrongen. De groeven aan de randen van de hersenen zijn niet meer zichtbaar. Bij de pijltjes is een witte min of meer ronde bol zichtbaar. Dat is bloed. CT scan van een patiënt met een grote hersenbloeding, die even links van het midden als een witte, gelobde structuur is te zien. De bloeding is doorgebroken naar de hersenkamers, die in plaats van zwart nu ook wit zijn (van het bloed). De linker hersenhelft is veel donkerder door het aantrekken van vocht (hersenoedeem), waardoor de hersenen naar rechts zijn verschoven, wat te zien is aan het als wit afgebeelde peesachtige blad (de falx), dat normaal in het midden is gelegen, sterk naar links is verdrongen. Ter vergelijking hieronder een CT-scan van 'gezonde' hersenen. Bij het onderzoek ligt de patiënt op de rug en wordt door een ring geschoven waarin zich röntgenapparatuur bevindt, die een dun plakje van de hersenen fotografeert. Er worden meerdere plakjes gemaakt, waarvan dikte kan worden ingesteld. Zo’n plakje is een doorsnede door de hersenen, die als een röntgenfoto wordt gelezen. De witte ring is het bot, de hersenen zijn in verschillende tinten van grijs zichtbaar. Bovenaan is in het bot een dwarse zwarte streep zichtbaar: de voorhoofdsholte. De twee zwarte driehoekjes in het midden boven zijn de hersenkamers, die het hersenvocht bevatten. De witte lijn precies in het midden, vooral onder, maar ook enigszins boven zichtbaar, is een soort peesblad, dat falx wordt genoemd en dat de twee hersenhelften scheidt. De zwarte wat grillige lijntjes die van de buiten zijde van de hersenen een klein eindje naar binnen lopen zijn de groeven van de hersenschors. Bronnen:  zie bij herseninfarct  en  hersenbloeding. Laatste wijziging: 01 december 2022   Einde van de pagina