Hoe bloed stolt meer bloed  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Hoe bloed stolt
Een bloedstolsel is een klomp materiaal die je lichaam maakt om een bloedend bloedvat af te sluiten. Bloedstolsels zien eruit als donkerpaarse gelei. Bloedstolsels zijn opgebouwd uit dingen in je bloedbaan:
  • bloedplaatjes (celachtige bloeddeeltjes)
  • rode bloedcellen
  • speciale eiwitten die stollingsfactoren worden genoemd
Nadat je bloedvat genezen is, is de bloedstolsel niet meer nodig. Dan breekt je lichaam het stolsel af (lost het op).

Bloedplaatjes, rode bloedcellen en stollingsfactoren circuleren in je bloedbaan. Op die manier kunnen ze direct ter plaatse zijn wanneer een bloedvat wordt doorgesneden of beschadigd raakt. Wanneer een bloedvat wordt doorgesneden, vormt zich een bloedstolsel:

  • het bloedvat vernauwt zich om de bloedstroom te vertragen
  • bloedplaatjes blijven plakken op het beschadigde deel van het bloedvat
  • de bloedplaatjes geven stoffen af die de stollingsfactoreiwitten activeren
  • de stollingsfactoren vormen een net dat rode bloedcellen en meer bloedplaatjes insluit

De klont materiaal groeit snel totdat het groot genoeg is om het bloedvat te verstoppen.

Wat kan er misgaan met het stollingsproces?   

Te veel bloedstolling

Sommige gezondheidsproblemen zorgen ervoor dat je lichaam te veel bloedstolsels vormt (overmatige bloedstolling). Je stollingsfactoren kunnen overactief zijn. Of er kan een probleem zijn met je stolseloplossende systeem.

Te veel stolling kan leiden tot andere problemen zoals:

  • beroerte door verstopte vaten in de hersenen
  • hartaanval door geblokkeerde vaten die naar het hart leiden
  • longembolie, een probleem dat optreedt wanneer je bloed stolsels van je benen, bekken of buik naar je longen transporteert

Niet genoeg stolling

Sommige gezondheidsproblemen zorgen ervoor dat je lichaam niet genoeg stolt. Zelfs een kleine beschadiging van een bloedvat kan leiden tot ernstige blauwe plekken en bloedingen. Misschien heb je niet genoeg bloedplaatjes, of werken ze niet goed. Of je hebt misschien niet genoeg stollingsfactoren. Sommige medicijnen beïnvloeden uw vermogen om bloedstolsels te vormen.

Behandeling   
Als je bloed te veel stolt, kunnen artsen je dit geven:

  • medicijnen zoals aspirine die bloedplaatjes blokkeren
  • geneesmiddelen die uw stollingsfactoren blokkeren

Medicijnen die de stollingsfactoren blokkeren worden ook wel "bloedverdunners" genoemd.

Als je een gevaarlijke bloedstolsel in je hersenen of hart hebt, kunnen artsen je een geneesmiddel geven dat stolsels oplost. Stolseloplossende medicijnen kunnen ook nuttige bloedstolsels oplossen, waardoor je kunt gaan bloeden (maar dit komt zelden voor).

Bloedstolsels: de breuken dichten

Wanneer door een verwonding een bloedvatwand breekt, worden bloedplaatjes geactiveerd. Ze veranderen van vorm, van rond naar stekelig, kleven aan de gebroken vaatwand en aan elkaar en beginnen de breuk te dichten. Ze gaan ook een interactie aan met andere bloedproteïnen om fibrine te vormen. Fibrinedraden vormen een net dat meer bloedplaatjes en bloedcellen insluit, waardoor een stolsel ontstaat dat de breuk dicht.


Bronnen:

Laatste wijziging: 07 augustus 2023

  Einde van de pagina