| Overzicht van oogletsels | meer verwonding en vergiftiging |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het?
De structuur van het gezicht en de ogen is zeer geschikt om de ogen te beschermen tegen letsel. De oogbol zit in de oogkas, een koker omgeven door een sterke, benige rand. De oogleden sluiten snel om een barrière te vormen voor vreemde voorwerpen en het oog kan soms kleine schokken verdragen zonder schade. Door deze beschermende eigenschappen zullen veel oogletsels de oogbol niet aantasten of significante schade veroorzaken. Toch moeten verwondingen worden geëvalueerd omdat er soms schade aan het oog ontstaat die moet worden behandeld of die het gezichtsvermogen beïnvloedt. In zeldzame gevallen kan het gezichtsvermogen volledig verloren gaan of moet het oog worden verwijderd. |
Oorzaak
Veel voorkomende oorzaken van oogletsel zijn ongelukken thuis en op het werk, blootstelling aan giftige chemicaliën zoals schoonmaakmiddelen (zie Brandwonden aan het oog), lichamelijk geweld, ongelukken gerelateerd aan sport of andere activiteiten (inclusief die van luchtdrukpistolen, verfpistolen of pelletpistolen) en ongelukken met motorvoertuigen (inclusief verwondingen veroorzaakt door een airbag). Mensen met oogletsel kunnen ook ander hoofd- of nekletsel hebben. Daarnaast kan blootstelling aan sterk ultraviolet licht, zoals van een lasboog of fel zonlicht dat weerkaatst wordt door sneeuw, het hoornvlies beschadigen (zie Oppervlakkige punctaatkeratitis).
Een botsing kan oogletsel veroorzaken en schade toebrengen aan de:
- Structuren aan de voorkant van het oog (het ooglid, bindvlies, sclera, hoornvlies, iris en lens)
- Structuren aan de achterkant van het oog (netvlies en oogzenuw)
- Structuren rondom het oog (zie Zwart oog en Breuken van de oogkas)
Een botsing kan kneuzingen (blauwe plekken) en snijwonden (rijtwonden) aan de weefsels van het oog veroorzaken. Bloedingen aan de voorkant van het oog (hyphema), achterkant van het oog (glasvochtbloeding), scheuren van de iris, verplaatsing (dislocatie) van de lens en het breken (fracturen) van de botten rond het oog (orbitale fracturen) kunnen het gevolg zijn.
Evaluatie
Iemand met een oogletsel moet door een arts worden onderzocht. Een bril (indien gedragen) moet worden meegenomen zodat het zicht van de persoon met zijn normale correctie kan worden beoordeeld. Deze beoordeling kan de arts helpen om te bepalen of het afwijkende gezichtsvermogen een nieuw of een oud probleem is.
Het oogonderzoek kan een zorgvuldige evaluatie van de pupil (de zwarte stip in het midden van het oog) en oogbewegingen omvatten, evenals een spleetlamponderzoek en oftalmoscopie. De spleetlamp bevat een lamp, een instelbaar binoculair vergrootglas en een tafel waarop de positie van deze onderdelen kan worden ingesteld. Bij een spleetlamponderzoek wordt vooral de voorkant van het oog beoordeeld, met name het oogoppervlak en het ooglid. De oogleden worden omgekeerd (omgedraaid) om de onderkant van de oogleden te onderzoeken. Bij oftalmoscopie wordt vooral de achterkant van het oog onderzocht. Vaak wordt een oftalmoscopie gedaan nadat het oog is verwijd met oogdruppels zoals cyclopentolaat en fenylefrine. Na verwijding kan meer van het oog worden gezien, met name het netvlies.
Als de verwonding ernstig is, vooral als het gezichtsvermogen is aangetast, laat de arts die de persoon het eerst onderzoekt een oogarts komen (een arts die gespecialiseerd is in de evaluatie en behandeling - chirurgisch en niet-chirurgisch - van oogaandoeningen) om de persoon te evalueren en te behandelen. Gewonde ogen kunnen erg gezwollen zijn en moeilijk te openen, maar artsen moeten de ogen openen om ze te onderzoeken en te bepalen welke verwondingen behandeld moeten worden. De ogen kunnen bijna altijd voorzichtig geopend worden, hoewel daar soms instrumenten voor nodig zijn. Dit moet voorzichtig gebeuren om druk op de oogbol te vermijden voor het geval er een scheur in de oogbol zelf is.
Soms wordt een beeldvormende test (gewone röntgenfoto of computertomografie [CT]) gedaan als onderdeel van de evaluatie van een persoon met een oogletsel, vooral als de arts de aanwezigheid van een vreemd voorwerp in het oog of een breuk van de oogkas vermoedt. Omdat gewone röntgenstralen niet alle vreemde lichamen adequaat detecteren, kan de arts vervolg CT-scan of magnetische resonantie beeldvorming (MRI-scan) gebruiken om de aanwezigheid van vreemde lichamen in het oog te bevestigen. MRI wordt echter nooit gebruikt als eerste beeldvormende test, omdat het magnetische veld ervan beweging kan veroorzaken van metalen vreemde voorwerpen die in het oog zitten.
Preventie
Het gebruik van oogbescherming, een veiligheidsbril of een speciale bril, zoals een bril gemaakt van polycarbonaatlenzen in een omhullend polyamideframe, is een eenvoudige voorzorgsmaatregel die het risico op oogletsel sterk vermindert. Er is specifieke veiligheidsbril verkrijgbaar voor verschillende sporten en voor bouwwerkzaamheden.
Bronnen: