Bewegingsziekte meer keel, neus, oren  
  kinetose, wagenziek, zeeziek, reisziek, luchtziek, motion sickness

Het onderstaande is de letterlijke vertaling (met aanvullingen) van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Bewegingsziekte is je duizelig of misselijk voelen omdat je beweegt of iets ziet bewegen. Bewegingsziekte ontstaat wanneer de evenwichtsorganen informatie ontvangen welke niet in overeenstemming is met wat je ziet of verwacht. Een klassiek voorbeeld daarvoor is wagenziekte / zeeziekte, waarbij de persoon een boek leest met stilstaande letters, maar de evenwichtsorganen voelen allerlei vertragingen en versnellingen in lengte- en dwarsrichting. Je lijf reageert daarop met de constatering "dit klopt niet, laat ik maar beginnen met de maaginhoud er uit te gooien, dan zien we wel verder".

  • bewegingsziekte is een veel voorkomend probleem
  • u voelt zich misselijk en duizelig, en u kunt overgeven
  • u begint zich langzaam beter te voelen als de beweging stopt
  • artsen kunnen u medicijnen geven om ernstige reisziekte te behandelen

Oorzaak   
Bijna iedereen die op een boot in ruw water reist, krijgt last van reisziekte. Bewegingsziekte op een boot wordt zeeziekte genoemd. Sommige mensen krijgen last van reisziekte in een auto of een vliegtuig. De kans op reisziekte is groter wanneer een voertuig veel uitwijkt. Mensen die geen last hebben van bewegingsziekte in een passagiersvliegtuig, kunnen bijvoorbeeld wel ziek worden in een stuntvliegtuig.
U kunt ook bewegingsziekte krijgen terwijl u niet beweegt. U kunt bijvoorbeeld last krijgen van bewegingsziekte tijdens het spelen van een videogame of tijdens het kijken naar een actiescène in een 3D-film.

Symptomen   
Het belangrijkste symptoom van reisziekte is:

  • het gevoel dat je wilt overgeven (misselijkheid)

De misselijkheid kan heel erg zijn. De meeste mensen voelen zich ellendig ('ik ga dood') en ziet vaak letterlijk groen van ellende. Vaak moet je overgeven. Zelfs als u dat doet, gaat de misselijkheid niet weg.
Andere symptomen die u kunt hebben zijn:

Als de reisziekte begint, wordt het meestal pas beter als u niet meer beweegt. Je stapt van boord aan de wal en 10 minuten later voel je je al veel beter. Maar de meeste mensen die voor een lange reis op een boot zitten, voelen zich een paar dagen na de reis beter als ze gewend zijn aan het verblijf op de boot, maar sommige mensen voelen zich meerdere dagen zeeziek. Nadat mensen een tijdje op een boot of in een vliegtuig hebben gewerkt, krijgen ze nog maar zelden last van reisziekte.

Hoe voorkomen en behandelen artsen reisziekte?
Artsen raden dezelfde dingen aan om reisziekte te voorkomen en te behandelen. Het is gemakkelijker om reisziekte te voorkomen dan om het te behandelen nadat het is begonnen.
Om lichte reisziekte te helpen voorkomen en behandelen:

  • blijf vooruit kijken en houd uw ogen gericht op iets in de verte
  • blijf de horizon zien, dan is wat je voelt in overeenstemming met wat je ziet
  • houd uw hoofd en lichaam zo stil mogelijk
  • ga daar zitten waar u de minste beweging voelt, zoals op de voorstoel van een auto, in het midden van een schip dicht bij de waterspiegel, of boven de vleugels van een vliegtuig
  • eet kleine, vetarme, zachte maaltijden
  • zorg voor frisse lucht
  • lees niet tijdens het reizen
  • rook niet en drink geen alcohol voor u op reis gaat
  • de ogen sluiten, dan verdwijnt de visuele informatie, dan zijn er voor de hersenen ook geen tegenstrijdige gegevens te verwerken
  • actief op de bewegingen letten, dan krijgen je hersenen de juiste gegevens
  • je hersenen zo actief bezig laten zijn (met een Nintendo op de achterbank), dat die hersenen andere prikkels compleet wegdrukken

Als u last heeft van reisziekte, kan uw arts u vragen medicijnen te nemen voordat u op reis gaat. Artsen gebruiken dezelfde medicijnen nadat de reisziekte is begonnen. Er zijn verschillende soorten pillen die u kunt innemen, en ook een pleister die u achter uw oor plakt. De meeste pillen kunt u zonder recept kopen.
Medicatie ter voorkoming van reisziekte zijn onder andere:

  • medicatie
  • dimenhydrinaat (Dramamine®)
  • diphenhydramine (Benadryl®)
  • meclizine

Voor de pleister heb je een recept nodig. Als u veel moet overgeven, kan de arts u een geneesmiddel op recept geven dat u helpt tegen de misselijkheid.
Na verloop van tijd kunt u minder vaak last krijgen van reisziekte. Uw lichaam kan zich tijdens een lange reis aanpassen.

Bronnen:

Medicatie

Laatste wijziging: 5 januari 2022
  Einde van de pagina