| Heupontwrichtingen | meer verwonding en vergiftiging |
| heup uit de kom; heup dislocatie | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Heupdislocaties treden op wanneer de kogelvormige kop van het dijbeen (femur) uit de ronde kom van het heupbeen (bekken) springt. |
- meestal raken heupen uit de kom wanneer een grote kracht een gebogen knie raakt en de kop van het dijbeen naar achteren duwt, bijvoorbeeld wanneer een knie het dashboard raakt bij een auto-ongeluk.
- mensen met een heupdislocatie hebben vaak andere verwondingen.
- de heup is erg pijnlijk en meestal kunnen mensen hun been niet bewegen.
- artsen diagnosticeren deze ontwrichtingen door de heup te onderzoeken en röntgenfoto's te maken.
- artsen kunnen de heup meestal zonder operatie weer op zijn plaats zetten, meestal nadat ze de persoon medicijnen hebben gegeven om de procedure draaglijker te maken.
(Zie ook Overzicht van ontwrichtingen.)
Bij de meeste heupdislocaties wordt de kop van het dijbeen naar achteren geduwd, een zogenaamde posterieure heupdislocatie. Deze ontwrichtingen treden meestal op wanneer de knie en heup gebogen zijn (zoals bij het gaan zitten) en er een grote kracht op de knie wordt uitgeoefend. Een veel voorkomende oorzaak is het raken van de knie tegen het dashboard van een auto bij een botsing. Heupdislocaties kunnen ook ontstaan wanneer mensen van een hoge plek vallen (zoals een ladder) of een contactsport beoefenen (zoals voetbal en rugby). Bij oudere mensen is er veel minder kracht nodig om een heup te ontwrichten.
De kracht die de heupdislocatie veroorzaakt, veroorzaakt vaak ook andere verwondingen. Wanneer een heupdislocatie bijvoorbeeld het gevolg is van een val of een sportblessure, kunnen het bekken, de knie of de benen gebroken zijn en kan de rug of het hoofd gewond zijn.
Wanneer de heup uit de kom is, kunnen botten gebroken zijn en zenuwen, waaronder de nervus ischiadicus (zie ischias), gewond zijn. De bloedtoevoer naar de kop van het dijbeen kan worden verstoord, waardoor botweefsel afsterft (osteonecrose genoemd).
Een kunstmatig heupgewricht kan ook uit de kom raken. Dit gebeurt soms na een verwonding, maar het kan ook gebeuren tijdens de gebruikelijke dagelijkse activiteiten, zelfs bij het kruisen van de benen.
Symptomen
Heupdislocaties zijn erg pijnlijk. Mensen kunnen hun been meestal niet bewegen.
Wanneer het dijbeen naar achteren wordt geduwd, lijkt het getroffen been korter en draait het naar binnen.
Als het dijbeen naar voren wordt geduwd, draait het been naar buiten. Het ziet er korter uit, maar niet zo duidelijk als wanneer het dijbeen naar achteren wordt geduwd.
Als de zenuwen beschadigd zijn, kunnen delen van de voet en enkel gevoelloos aanvoelen.
Diagnose
Als mensen denken dat hun heup uit de kom is, mogen ze niet bewegen. Ze moeten naar een spoedafdeling worden gebracht, meestal met een ambulance.
Artsen kunnen een ontwrichte heup meestal identificeren als ze het gebied onderzoeken. Er worden röntgenfoto's gemaakt om de diagnose te bevestigen en te controleren op breuken.
Behandeling
- manoeuvres om de heup terug op zijn plaats te zetten
- mogelijk bedrust of immobilisatie voor een korte tijd
- fysiotherapie
Als de heupdislocatie het enige of het ernstigste letsel is, zetten artsen de heup zo snel mogelijk terug op zijn plaats (reductie genoemd). Elk uitstel verhoogt het risico dat het botweefsel afsterft. Een operatie is niet noodzakelijk vereist.
Voor de heupverkleining krijgen mensen een kalmerend middel (meestal via een ader), een pijnstiller en een spierverslapper, maar ze kunnen bij bewustzijn blijven. Het kan ook zijn dat ze een algemene verdoving nodig hebben (waardoor ze bewusteloos raken) of een verdoving die rond het ruggenmerg wordt ingespoten om ze vanaf hun middel gevoelloos te maken.
Er kunnen verschillende manoeuvres worden gebruikt om de heup weer op zijn plaats te zetten. Bij één manoeuvre (Captain Morgan techniek) ligt de persoon met het gezicht omhoog, meestal op een stijve plank op de vloer. De heupen van de persoon worden naar beneden gehouden door een laken of riem, en een beoefenaar buigt zachtjes de knie van de persoon en beweegt deze zodat deze over het heupgewricht ligt. De beoefenaar plaatst dan zijn knie onder de knie van de persoon en tilt de knie op terwijl hij op de enkel duwt.
Na de reductie wordt computertomografie (CT-scan) gedaan om te controleren op breuken en op eventuele brokstukken of fragmenten van bot of kraakbeen in het gewricht. Als deze worden gevonden, overleggen artsen met een orthopedisch chirurg of een operatie nodig is.
Als er geen breuken, brokstukken of fragmenten worden gevonden, worden de meeste mensen met een posterieure heupdislocatie met krukken naar huis gestuurd. Ze krijgen instructies dat hun voet aan de geblesseerde kant de grond mag raken, bijvoorbeeld om het evenwicht te bewaren, maar ze mogen er geen gewicht op zetten.
Vervolgbezoeken aan een orthopeed zijn nodig. Mensen mogen hun voet niet belasten tot de orthopeed zegt dat dit mag.
De meeste mensen kunnen na ongeveer 1 week zonder krukken lopen. Mensen die bepaalde soorten dislocaties hebben, kunnen langer of, in zeldzame gevallen, permanent krukken nodig hebben.
Bedrust wordt niet aanbevolen omdat dit het risico op complicaties zoals bloedstolsels verhoogt.
Als er andere verwondingen zijn, kan een operatie nodig zijn om deze te herstellen.
Direct nadat iemand geopereerd is voor een ontwrichte heup, oefent een fysiotherapeut meestal voorzichtig het gewricht van de persoon (passieve oefening genoemd), soms met behulp van een continue passieve bewegingsmachine.
|
Een heupdislocatie verminderen: Kapitein Morgan techniek Bij deze techniek ligt de persoon met het gezicht omhoog, meestal op een stijve plank op de vloer. De heupen van de persoon worden naar beneden gehouden door een laken of riem, en een beoefenaar buigt zachtjes de knie van de persoon en beweegt deze zodat deze over het heupgewricht ligt. De beoefenaar plaatst dan zijn knie onder de knie van de persoon en tilt de knie op terwijl hij op de enkel duwt. |
Bronnen: