| Fysieke groei en seksuele rijping van adolescenten | meer kinderen |
|
Meer: Groei en ontwikkeling: |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Tijdens de adolescentie (meestal van 11 tot 21 jaar) bereiken jongens en meisjes een volwassen lengte en gewicht en ondergaan ze seksuele rijping (puberteit). De timing en snelheid waarmee deze veranderingen plaatsvinden variėren en worden beļnvloed door zowel erfelijkheid als de omgeving. |
(Zie ook Gezondheidsbegeleiding van het gezonde kind en Gezondheidsvraagstukken bij adolescenten).
Lichamelijke groei bij adolescenten
Voor lengte- en gewichtstabellen voor kinderen van 2 jaar en ouder in de Verenigde Staten, zie de groeigrafieken van de Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Er is een groeispurt tijdens de adolescentie. De groeispurt bij jongens doet zich voor tijdens de adolescentie tussen ongeveer 12 en 17 jaar (meestal tussen 13 en 15 jaar) en begint meestal een jaar nadat de testikels beginnen te groeien. Jongens groeien ongeveer 10 centimeter tijdens hun jaar van maximale groei. De groeispurt bij meisjes vindt plaats in de vroege adolescentie tussen ongeveer 9½ jaar en 14½ jaar (meestal tussen 11 en 13½ jaar). Meisjes groeien ongeveer 9 centimeter tijdens hun jaar van maximale groei. Over het algemeen wegen jongens meer en zijn ze langer dan meisjes.
Als de timing van de groei niet typisch is, vooral bij een jongen met een vertraagde lichamelijke ontwikkeling (zie Vertraagde puberteit) of bij een meisje met een vroege ontwikkeling (zie Vroege puberteit), is emotionele stress mogelijk. De meeste kinderen die langzaam groeien bereiken uiteindelijk een normale lengte (zie Constitutionele vertraging van de puberteit). Adolescenten met een vertraagde of abnormale groei (zie Groeihormoondeficiėntie bij kinderen) moeten echter door artsen worden geėvalueerd om ziekten en andere lichamelijke oorzaken uit te sluiten en gerustgesteld worden.
Seksuele rijping bij adolescenten
Seksuele rijping of puberteit begint op verschillende leeftijden, afhankelijk van genetische en omgevingsfactoren. Seksuele volwassenheid begint tegenwoordig eerder dan een eeuw geleden, waarschijnlijk door verbeteringen in voeding, algemene gezondheid en leefomstandigheden. De gemiddelde leeftijd waarop meisjes beginnen met menstrueren is de afgelopen 100 jaar bijvoorbeeld met ongeveer 3 jaar gedaald. Echter, wanneer seksuele rijping begint, gebeurt dit meestal in dezelfde volgorde.
Bij jongens beginnen de seksuele veranderingen met een vergroting van het scrotum en de testikels, meestal gevolgd door een verlenging van de penis (zie Puberteit bij jongens). Vervolgens verschijnt er schaamhaar. Oksel- en gezichtshaar verschijnen ongeveer 2 jaar na het schaamhaar. De groeispurt begint meestal een jaar nadat de testikels beginnen te groeien. Jongens in de Verenigde Staten hebben hun eerste zaadlozing meestal tussen 12½ en 14 jaar, ongeveer 1 jaar nadat de penis sneller groeit. Jonge adolescente jongens hebben vaak een lichte vergroting van de borsten (gynaecomastie) die meestal binnen enkele jaren verdwijnt.
Bij meisjes is het ontluiken van de borsten het eerste teken van seksuele rijping, op de voet gevolgd door het begin van de groeispurt (zie Puberteit bij meisjes). Kort daarna verschijnt schaam- en okselhaar. De menstruatie begint meestal ongeveer 2 jaar na het begin van de borstontwikkeling en wanneer de lengtegroei vertraagt na het bereiken van de pieksnelheid. In de Verenigde Staten worden de meeste meisjes op 12- of 13-jarige leeftijd ongesteld, maar er is een grote variatie.
Bij zowel jongens als meisjes kan eerst schaamhaar, okselhaar of beide verschijnen. Dit kan een normale variatie zijn, maar moet met een arts worden besproken.
Mijlpalen in de seksuele ontwikkeling
Als de seksuele rijping te vroeg begint (zie Vroege puberteit) of erg vertraagd is (zie Vertraagde puberteit), onderzoeken artsen kinderen meestal op mogelijke hormonale stoornissen.
Bronnen: