| Intracraniële hematomen | meer verwonding en vergiftiging |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Intracraniële hematomen zijn ophopingen van bloed binnen de schedel, hetzij binnen de hersenen of tussen de hersenen en de schedel. |
- intracraniële hematomen ontstaan wanneer een hoofdletsel ervoor zorgt dat bloed zich ophoopt in de hersenen of tussen de hersenen en de schedel.
- de symptomen kunnen bestaan uit aanhoudende hoofdpijn, slaperigheid, verwardheid, geheugenveranderingen, verlamming aan de andere kant van het lichaam, spraak- of taalstoornissen en andere symptomen, afhankelijk van welk deel van de hersenen beschadigd is.
- computertomografie of magnetische resonantiebeeldvorming wordt gebruikt om een intracranieel hematoom op te sporen.
- soms is een operatie nodig om het bloed uit een hematoom af te voeren.
Intracraniële hematomen zijn meestal het gevolg van hoofdletsel, maar soms ook van een spontane bloeding. Er zijn verschillende soorten intracraniële hematomen, waaronder
- epidurale hematomen (op of buiten de duramater), die zich vormen tussen de schedel en de buitenste laag (dura mater) van het weefsel dat de hersenen bedekt (hersenvliezen)
- subdurale hematomen (onder de duramater), die zich vormen tussen de buitenste laag en de middelste laag (arachnoid mater - zie afbeelding De hersenen bekijken)
- intracerebrale hematomen`(in de hersenen), die zich in de hersenen vormen
(Zie ook Overzicht van hoofdletsels).
Na letsel kan er ook een bloeding optreden tussen de arachnoïd mater en de binnenste laag (pia mater). (Zie Weefsels die de hersenen bedekken.) Een bloeding in dit gebied wordt een subarachnoïdale bloeding genoemd. Omdat subarachnoïd bloed zich meestal niet op één plaats ophoopt, wordt het niet als een hematoom beschouwd.
Voor mensen die aspirine of anticoagulantia (die het risico op bloedingen verhogen) gebruiken, vooral oudere volwassenen, is het risico op het ontwikkelen van een hematoom na zelfs een licht hoofdletsel verhoogd. Intracerebrale hematomen en subarachnoïdale hemorragieën kunnen ook het gevolg zijn van een beroerte.
De meeste epidurale en intracerebrale hematomen en veel subdurale hematomen ontwikkelen zich snel en veroorzaken binnen enkele minuten symptomen. Grote hematomen drukken op de hersenen en kunnen zwelling en hernia van de hersenen veroorzaken. Herniatie kan leiden tot bewustzijnsverlies, coma, verlamming aan één of beide zijden van het lichaam, ademhalingsmoeilijkheden, hartvertraging en zelfs de dood.
Sommige hematomen, vooral subdurale hematomen, kunnen zich langzaam ontwikkelen en geleidelijk verwardheid en geheugenverlies veroorzaken, vooral bij oudere volwassenen. Deze symptomen lijken op die van dementie. Mensen kunnen zich het hoofdletsel niet herinneren.
De diagnose van intracraniële hematomen is meestal gebaseerd op de resultaten van computertomografie (CT-scan).
De behandeling van intracraniële hematomen hangt af van het type en de grootte van het hematoom en hoeveel druk er in de hersenen is opgebouwd.
 |
Weefsels die de hersenen bedekken Binnen de schedel worden de hersenen bedekt door 3 lagen weefsel die de hersenvliezen worden genoemd:
Tussen het arachnoïd membraan en de pia mater bevindt zich de subarachnoïdale ruimte. Deze ruimte bevat cerebrospinaal vocht, dat door het hersenvlies stroomt, de ruimten in de hersenen vult en de hersenen en het ruggenmerg helpt beschermen. |
Epidurale hematomen (op of buiten de duramater)
Epidurale hematomen worden veroorzaakt door een bloeding uit een slagader of een grote ader (veneuze sinus) tussen de schedel en de buitenste weefsellaag die de hersenen bedekt. De bloeding treedt vaak op wanneer een schedelbreuk het bloedvat scheurt.
Er kan zich onmiddellijk of enkele uren na het letsel een ernstige hoofdpijn ontwikkelen. De hoofdpijn verdwijnt soms maar komt enkele uren later terug, erger dan voorheen. Verslechtering van het bewustzijn, waaronder toenemende verwardheid, slaperigheid en een diepe coma, kan snel volgen. Sommige mensen verliezen het bewustzijn na het letsel, komen weer bij en hebben een periode van ongestoord mentaal functioneren (lucide interval) voordat het bewustzijn weer verslechtert. Mensen kunnen verlamming ontwikkelen aan de kant van het lichaam tegenover het hematoom, spraak- of taalstoornissen of andere symptomen, afhankelijk van de locatie van het hersenletsel.
Een vroege diagnose van epidurale hematomen is cruciaal en wordt meestal gebaseerd op de resultaten van computertomografie (CT).
Artsen behandelen epidurale hematomen zodra ze worden vastgesteld. Een snelle behandeling is nodig om blijvende schade te voorkomen. Meestal worden er 1 of meer gaatjes in de schedel geboord om het overtollige bloed af te voeren. De chirurg zoekt ook naar de bron van de bloeding en stopt de bloeding.
Subdurale hematomen (onder de duramater)
Subdurale hematomen worden meestal veroorzaakt door bloedingen uit aders, inclusief de overbruggende aders, die zich tussen de buitenste en middelste lagen weefsel bevinden die de hersenen bedekken (hersenvliezen). Soms worden subdurale hematomen veroorzaakt door bloedingen uit slagaders.
Subdurale hematomen kunnen:
- acuut: De symptomen ontwikkelen zich enkele minuten of enkele uren na het letsel.
- subacuut: De symptomen ontwikkelen zich in de loop van enkele uren of dagen.
- chronisch: De symptomen ontwikkelen zich geleidelijk in de loop van weken, maanden of jaren.
Acute of subacute subdurale hematomen kunnen worden veroorzaakt door een snelle bloeding na een ernstig hoofdletsel. Acute subdurale hematomen worden vaak veroorzaakt door een hoofdletsel tijdens een val of een ongeval met een motorvoertuig. Ze kunnen ook ontstaan bij mensen met kneuzingen in de hersenen (kneuzingen) of een epiduraal hematoom.
Acute subdurale hematomen kunnen zwelling in de hersenen veroorzaken. Het hematoom en de zwelling kunnen leiden tot een verhoogde druk binnen de schedel (intracraniële druk), waardoor de symptomen kunnen verergeren en het risico op overlijden toeneemt.
Chronische subdurale hematomen komen vaker voor bij mensen met een alcoholstoornis, oudere volwassenen en mensen die medicijnen gebruiken die ervoor zorgen dat bloed minder snel stolt (anticoagulantia of bloedplaatjesremmers). Mensen met een alcoholstoornis en oudere volwassenen, die relatief vaak vallen en bloedingen krijgen, kunnen kleine tot matig ernstige verwondingen aan het hoofd negeren of vergeten. Deze verwondingen kunnen leiden tot kleine subdurale hematomen die chronisch kunnen worden.
Tegen de tijd dat de symptomen merkbaar zijn, kan een chronisch subduraal hematoom al erg groot zijn. Chronische hematomen veroorzaken minder snel een drukverhoging binnen de schedel dan acute hematomen.
Bij oudere volwassenen krimpen de hersenen een beetje, waardoor de overbruggende aderen worden uitgerekt en de kans groter is dat ze scheuren als er een letsel optreedt, ook al is het maar een klein letsel. Het bloeden duurt ook langer omdat de gekrompen hersenen minder druk uitoefenen op de bloedende ader, waardoor er meer bloed uit kan stromen.
Bloed dat achterblijft na een subduraal hematoom wordt langzaam geresorbeerd. Nadat het bloed uit een hematoom is geresorbeerd, kunnen de hersenen bij oudere volwassenen minder goed uitzetten dan bij jongere mensen. Als gevolg daarvan kan er een met vloeistof gevulde ruimte (hygroma) achterblijven. De hygroma kan zich opnieuw vullen met bloed of groter worden doordat kleine bloedvaatjes scheuren, waardoor herhaaldelijk bloedverlies optreedt.
Symptomen
Symptomen van een subduraal hematoom kunnen zijn: aanhoudende hoofdpijn, wisselende slaperigheid, verwardheid, geheugenveranderingen, verlamming aan de kant van het lichaam tegenover het hematoom en spraak- of taalstoornissen. Afhankelijk van de plaats van de hersenbeschadiging kunnen andere symptomen optreden.
Bij baby's kan een subduraal hematoom het hoofd groter maken (zoals bij hydrocefalie) omdat de schedel zacht en buigzaam is. Daarom neemt de druk binnen de schedel bij zuigelingen minder toe dan bij oudere kinderen en volwassenen.
Diagnose
- computertomografie of magnetische resonantiebeeldvorming
Chronische subdurale hematomen zijn moeilijker te diagnosticeren omdat er veel tijd verstrijkt tussen het letsel en de ontwikkeling van de symptomen. Bij een oudere volwassene met geleidelijk ontwikkelende symptomen, zoals geheugenstoornissen en slaperigheid, kan ten onrechte gedacht worden dat hij dementie heeft.
Computertomografie (CT) kan acute, subacute en veel chronische subdurale hematomen opsporen. MRI (Magnetic Resonance Imaging) is bijzonder nauwkeurig voor de diagnose van chronische subdurale hematomen.
Behandeling
- voor kleine hematomen, vaak geen behandeling
- voor grote hematomen, een operatie om ze te draineren
Vaak hebben kleine subdurale hematomen bij volwassenen geen behandeling nodig omdat het bloed vanzelf wordt geabsorbeerd.
Als een subduraal hematoom groot is en symptomen veroorzaakt zoals aanhoudende hoofdpijn, wisselende slaperigheid, verwardheid, geheugenveranderingen en verlamming aan de andere kant van het lichaam, draineren artsen het meestal operatief, soms door een klein gaatje in de schedel te boren. Soms moet er echter een grotere opening in de schedel worden gemaakt - bijvoorbeeld als de bloeding zeer recent is opgetreden of als het bloed te dik is om door een klein gaatje te worden afgevoerd. Tijdens de operatie wordt meestal een drain geplaatst die enkele dagen blijft zitten omdat subdurale hematomen kunnen terugkeren. De persoon wordt goed in de gaten gehouden voor terugkerende bloeduitstortingen.
Bij baby's draineren artsen het hematoom meestal om cosmetische redenen als er geen andere redenen zijn.
Ongeveer de helft van de mensen die behandeld worden voor een groot acuut subduraal hematoom overleeft. Mensen die behandeld worden voor een chronisch subduraal hematoom verbeteren meestal of verslechteren niet.
Intracerebrale hematomen (in de hersenen
Intracerebrale hematomen komen vaak voor na ernstig hoofdletsel. Ze kunnen worden veroorzaakt door kneuzingen van de hersenen (een hersenkneuzing). Het is niet duidelijk wanneer 1 of meer kneuzingen precies een hematoom worden.
Mensen kunnen slaperigheid, verwardheid, verlamming aan de kant van het lichaam tegenover het hematoom, spraak- of taalstoornissen of andere symptomen ontwikkelen, afhankelijk van de locatie van het hersenletsel.
Vochtophoping in de beschadigde hersenen (hersenoedeem) komt vaak voor. Het verhoogt de druk binnen de schedel (intracraniële druk). Als de druk binnen de schedel verhoogd is, kunnen de hersenen minder bloed en zuurstof krijgen. Als de druk hoog genoeg is, kunnen de hersenen door een kleine natuurlijke opening worden geperst in de relatief stijve weefsels die de hersenen in compartimenten verdelen (hersenhernia). De meeste sterfgevallen zijn het gevolg van hersenoedeem en de complicaties.
Computer tomografie (CT-scan) of magnetische resonantie beeldvorming (MRI-scan) kan intracerebrale hematomen opsporen.
Een operatie wordt meestal vermeden om de volgende redenen:
- intracerebrale hematomen worden veroorzaakt door directe schade aan de hersenen.
- een operatie herstelt de hersenfunctie meestal niet.
- hematomen zitten in het hersenweefsel. Artsen moeten dus de bovenliggende hersenen verwijderen om bij het hematoom te komen. Het verwijderen van dit weefsel draagt bij aan het verlies van de hersenfunctie.
 |
Bloedzakken in de hersenen Een hoofdletsel kan een bloeding in de hersenen veroorzaken. Er kan een bloedzak ontstaan tussen de schedel en de buitenste weefsellaag die de hersenen bedekt. Deze bloedzak wordt een epiduraal hematoom genoemd. Of er kan zich een bloedzak vormen tussen de buitenste en middelste weefsellagen. Deze bloedzak wordt een subduraal hematoom genoemd. |
Wist u dat...
|
Bronnen: