| Paniekstoornis bij kinderen en adolescenten | meer kinderen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Een paniekstoornis wordt gekenmerkt door paniekaanvallen die minstens één keer per week voorkomen. Een paniekaanval is een korte (ongeveer 20 minuten) episode van intense angst die meestal gepaard gaat met lichamelijke symptomen, zoals een snelle ademhaling, een snelle hartslag, zweten, pijn op de borst en misselijkheid. |
- de diagnose paniekstoornis wordt gesteld wanneer kinderen zo vaak paniekaanvallen krijgen dat ze er ernstig last van hebben.
- paniekstoornis wordt meestal behandeld met een combinatie van medicijnen en gedragstherapie.
(Zie ook Overzicht van angststoornissen bij kinderen en adolescenten en Paniekaanvallen en paniekstoornis bij volwassenen).
Paniekstoornis komt veel vaker voor bij adolescenten dan bij jongere kinderen. Soms hebben kinderen verlatingsangst of gegeneraliseerde angst als ze jonger zijn en ontwikkelen ze een paniekstoornis als ze in de puberteit komen.
Paniekaanvallen kunnen bij elke angststoornis voorkomen, meestal als reactie op de focus van die stoornis. Kinderen met verlatingsangst kunnen bijvoorbeeld een paniekaanval krijgen als een ouder weggaat. Kinderen die bang zijn om opgesloten te zitten op plaatsen waar ze niet gemakkelijk uit kunnen ontsnappen (agorafobie), kunnen een paniekaanval krijgen als ze in het midden van een rij zitten in een volle zaal. Veel kinderen met een paniekstoornis hebben ook agorafobie.
Lichamelijke aandoeningen, zoals astma, kunnen ook paniekaanvallen uitlokken, en paniekaanvallen kunnen astma uitlokken.
Symptomen
Tijdens een paniekaanval voelen kinderen grote angst, wat lichamelijke symptomen veroorzaakt. Het hart klopt snel. Kinderen kunnen overvloedig zweten en zich kortademig voelen. Ze kunnen pijn op de borst hebben of zich duizelig, misselijk of verdoofd voelen. Kinderen kunnen het gevoel hebben dat ze doodgaan of gek worden. Dingen kunnen voor hen onwerkelijk lijken. De symptomen kunnen dramatischer zijn (met gillen, huilen of hyperventileren) dan bij volwassenen.
Kinderen kunnen zich zorgen maken dat ze andere aanvallen krijgen. Paniekaanvallen en de daarmee gepaard gaande zorgen verstoren relaties en schoolwerk.
Bij een paniekstoornis treden paniekaanvallen meestal vanzelf op, zonder specifieke aanleiding. Maar na verloop van tijd beginnen kinderen situaties te vermijden die ze associëren met de aanvallen. Deze vermijding kan leiden tot agorafobie, waardoor kinderen aarzelen om naar school te gaan, naar het winkelcentrum te gaan of andere typische activiteiten te doen.
De paniekstoornis verergert en vermindert vaak zonder duidelijke reden. De symptomen kunnen vanzelf verdwijnen en jaren later weer terugkomen. Maar met behandeling verbeteren de meeste kinderen met paniekstoornis.
Soms, als de paniekstoornis niet wordt behandeld, stoppen adolescenten met school, trekken zich terug uit de maatschappij en worden teruggetrokken en suïcidaal.
Diagnose
- een bezoek aan een arts of gedragsdeskundige
- soms vragenlijsten over symptomen
Artsen stellen de diagnose paniekstoornis wanneer kinderen:
- meerdere paniekaanvallen hebben gehad
- hun gedrag veranderen om situaties te vermijden die de aanvallen uitlokken
- zich zorgen maken over mogelijke toekomstige aanvallen
- geen aandoening hebben die de symptomen veroorzaakt (lichamelijke aandoeningen die de symptomen kunnen veroorzaken, worden uitgesloten tijdens een lichamelijk onderzoek)
Artsen controleren ook op andere psychische stoornissen (zoals obsessieve compulsieve stoornis of sociale angststoornis), die de reden kunnen zijn voor de paniekaanvallen.
Behandeling
- meestal medicijnen plus gedragstherapie
Meestal is een combinatie van medicijnen en gedragstherapie effectief bij paniekstoornis. Bij sommige kinderen zijn medicijnen vaak nodig om de paniekaanvallen onder controle te krijgen voordat de gedragstherapie kan beginnen.
Benzodiazepinen zijn de meest effectieve medicijnen, maar een type antidepressivum genaamd selectieve serotonine heropnameremmers (SSRI's) heeft vaak de voorkeur omdat benzodiazepinen slaperigheid (sedatie) veroorzaken, het leren en het geheugen kunnen verstoren en kunnen leiden tot afhankelijkheid.
Bronnen: