Dystonie meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  
  Torticollis spasmodica
  Spasmodische dystonie
  Yips

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Dystonie wordt gekenmerkt door langdurige (aanhoudende) onwillekeurige spiersamentrekkingen die mensen in abnormale houdingen kunnen dwingen - waardoor bijvoorbeeld het hele lichaam, de romp, ledematen of nek verdraait.
De abnormale spierspanning van dystonie resulteert meestal in spierkramp. Een kramp is een plotselinge pijnlijke spiersamentrekking (spasme) die u niet kunt beheersen. Spierkrampen kunnen na verloop van tijd steeds vaker optreden en uw lichaam in een vreemde of gedraaide houding dwingen.

  • in het begin komen en gaan de spierkrampen, zodat u met uw ogen kunt knipperen, met uw kaak kunt knijpen, uw armen kunt bewegen of andere bewegingen kunt maken
  • later kunnen de aangetaste spieren in spasme blijven, zodat een deel van uw lichaam in één positie vastzit
  • dystonie treedt op als er overactiviteit is in de delen van uw hersenen die uw spieren aansturen
  • dystonie kan erfelijk zijn of veroorzaakt worden door hersenaandoeningen of door sommige medicijnen
  • artsen zullen de oorzaak van uw dystonie behandelen en kunnen pillen of injecties voorschrijven om uw spieren te helpen ontspannen

Oorzaak   
Dystonie wordt veroorzaakt door:

  • overactiviteit in de delen van je hersenen die je spieren aansturen

Deze overactiviteit kan ontstaan door:

  • een probleem met een gen dat je van je ouders erft
  • hersenaandoeningen zoals cerebrale parese, multiple sclerose, of een beroerte
  • bepaalde medicijnen

Symptomen   
Het belangrijkste symptoom is:

  • een langdurige spierkramp

In het begin treedt de spierkramp slechts af en toe op of bij stress. Na verloop van tijd komt de spierkramp vaker voor en houdt langer aan. Het verkrampende lichaamsdeel kan in een bepaalde, soms pijnlijke, houding blijven staan. Dit kan invaliditeit veroorzaken.

Dystonie kan voorkomen in uw:

  • Blefarospasme: ooglid, meestal beginnend als extra knipperen, ongemak aan de ogen, of extreme gevoeligheid voor fel licht
  • Torticollis spasmodica: nekspieren, met als gevolg een gedraaide, pijnlijke nek ("scheve nek")
  • Spasmodische dysfonie: stembanden, met als gevolg veranderingen in uw spraakvermogen of de kwaliteit van uw stem
  • gezichtsspieren, die ongecontroleerd knipperen, knarsen van de kaak en vreemde gezichtsuitdrukkingen kunnen veroorzaken
  • elke spier die u overmatig gebruikt-bijvoorbeeld de vingers van een professionele pianist
  • Yips: een vorm van dystonie waarvan sommige golfspelers met spierspasmen last hebben. De spieren van de hand en de pols trekken spontaan samen en maken het vrijwel onmogelijk om te putten. Wat een put van 1 meter moet zijn, kan er en van 4.5 meter worden wanneer de golfspeler de controle verliest door de yips

Diagnose   
Artsen stellen de diagnose dystonie op basis van uw klachten en een lichamelijk onderzoek. Er zijn geen testen voor dystonie, maar artsen kunnen kijken of u een hersenaandoening heeft door het doen van:

Behandeling   
Artsen zullen de oorzaak van uw dystonie behandelen als ze dat kunnen. Andere behandelingen zijn:

  • medicijnen, waaronder zenuwblokkerende medicijnen en milde kalmerende middelen (medicijnen om uw lichaam te ontspannen en u te helpen slapen)
  • botulinum toxine injecties (Botox) in de stijve spier, waardoor deze ontspant
  • fysiotherapie
  • soms diepe hersenstimulatie (kleine elektroden die in uw hersenen worden geplaatst om herhaaldelijke spierkrampen te verlichten)

Bronnen:

Laatste wijziging: 02 april 2022
  Einde van de pagina