| Vliegangst | meer psychisch |
| Aerofobie | |
Het onderstaande is de vertaling van de Engelstalige wiki.
Voor citaties zie de wiki.
Wat is het?
Vliegangst is een angst om tijdens een vlucht in een vliegtuig, of ander vliegend voertuig, zoals een helikopter, te zitten. Het wordt ook aangeduid als vliegangst, vliegfobie, aviofobie, aerofobie, of pteromerhanofobie (hoewel de voorlaatste ook een angst voor tocht of voor frisse lucht betekent).
Acute angst veroorzaakt door vliegen kan worden behandeld met anti-angst medicatie. De aandoening kan worden behandeld met exposure therapie, die beter werkt in combinatie met cognitieve gedragstherapie.
Symptomen
Mensen met vliegangst ervaren een intense, aanhoudende angst of bezorgdheid wanneer ze aan vliegen denken, maar ook tijdens het vliegen. Ze vermijden het vliegen als ze kunnen, en de angst, bezorgdheid en vermijding veroorzaken aanzienlijk ongemak en belemmeren hun vermogen om te functioneren. Het opstijgen, slecht weer en turbulentie blijken de meest angstige aspecten van het vliegen te zijn.
De meest extreme uitingen kunnen bestaan uit paniekaanvallen of overgeven alleen al bij het zien of noemen van een vliegtuig of vliegreizen.
Ongeveer 60% van de mensen met vliegangst meldt dat ze een andere angststoornis hebben.
Oorzaak
De oorzaken van vliegtuigfobie en de mechanismen waarmee het in stand wordt gehouden, waren in 2016 nog niet goed begrepen.
Het is niet duidelijk of het echt één aandoening is; het lijkt heterogeen te zijn.
Het lijkt erop dat sommige mensen aerofobie krijgen doordat ze claustrofobie hebben of hebben voor de kleine ruimtes binnenin de romp van het vliegtuig of de helikopter.
Diagnose
De diagnose is klinisch. Het is vaak moeilijk te bepalen of de specifieke fobie van vliegangst de primaire diagnose moet zijn,
of dat vliegangst een symptoom is van een gegeneraliseerde angststoornis of een andere angststoornis zoals
agorafobie of.
claustrofobie.
Classificatie
Vliegangst is een specifieke fobie die in de DSM-5 als zodanig is geclassificeerd.
Beheersing
Acute vliegangst kan worden behandeld met anti-angstmedicatie. De aandoening kan worden behandeld met exposure therapie, inclusief het gebruik van virtual reality apparatuur, wat beter werkt in combinatie met cognitieve gedragstherapie. Ontspanningstechnieken en voorlichting over veiligheid in de luchtvaart kunnen ook nuttig zijn in combinatie met andere benaderingen.
Een nieuwe en geavanceerde behandeling voor aviofobie is virtual reality exposure therapie. Dit type behandeling maakt gebruik van computertechnologie waarbij de patiënt een virtuele realiteit van vliegen binnengaat.
Een effectieve behandeling voor fobieën zoals vliegangst zou een behandeling zijn die de angststructuur activeert en wijzigt. Activering van de angststructuur kan worden bereikt door de patiënt bloot te stellen aan de gevreesde stimuli, vliegen in dit geval, om de angstige reactie uit te lokken. Wijziging van de angststructuur kan worden bereikt door de processen van gewenning en uitdoving na het meerdere malen uitlokken van de angstige reactie. Een nieuwe en geavanceerde behandeling voor aviofobie is virtual reality exposure therapie (VRET). Dit type behandeling maakt gebruik van computertechnologie waarbij de patiënt virtueel het vliegen ervaart. Deze ervaring omvat visuele, auditieve en bewegingsstimuli om het vliegen in een vliegtuig zo dicht mogelijk na te bootsen. VRET wordt dus beschouwd als een effectieve behandeling voor aviofobie. Hoewel kan worden betoogd dat vivo exposure behandeling, waarbij patiënten worden blootgesteld aan een vliegtuig, de meest effectieve manier van behandeling is, is VRET kosteneffectiever, toegankelijker, minder tijdrovend, en vereist het minder organisatie. Een ander voordeel van VRET boven vivo exposure behandeling is dat het zich richt op de belangrijkste reden die vliegangst gemakkelijk opwekt. Bijvoorbeeld, als de meest angst veroorzakende component van de patiënt het opstijgen is, zou in VRET de patiënt herhaaldelijk worden blootgesteld aan het opstijgen van een vliegtuig, terwijl in vivo exposure de patiënt zou moeten wachten tot het vliegtuig landt en dan weer opstijgt.
Uitkomsten
Studies van interventies zoals CGT hebben percentages van vermindering van angst van ongeveer 80% gerapporteerd; er is echter weinig bewijs dat welke behandeling dan ook vliegangst kan elimineren.
Epidemiologie
Schattingen van de prevalentie variëren tussen 2,5% en 40%; schattingen aan de lage kant zijn waarschijnlijk afkomstig van studies waarbij de aandoening is gediagnosticeerd door een professional, en de hoge kant omvat waarschijnlijk mensen die de diagnose zelf hebben gesteld.
Geschiedenis
Vliegangst werd voor het eerst besproken in de biomedische literatuur door een arts in het Verenigd Koninkrijk aan het eind van de Eerste Wereldoorlog, die het "aero-neurose" noemde en piloten en bemanningsleden beschreef die angstig waren of werden voor het vliegen. Het werd niet veel besproken tot de jaren 1950 en de opkomst van de commerciële luchtvaart en de vogue in de psychoanalyse. Vanaf de jaren 1970 werd vliegangst aangepakt door middel van gedragsmatige en cognitieve benaderingen.
Maatschappij en cultuut
Direct na de aanslagen van 11 september kozen Amerikanen ervoor om meer met de auto te reizen in plaats van te vliegen; door het extra verkeer kwamen ongeveer 350 meer mensen om bij verkeersongevallen dan normaal het geval zou zijn geweest.
Een aantal bekende personen heeft last gehad van vliegangst, waaronder voormalig Arsenal FC en Nederlands voetballer Dennis Bergkamp, bijgenaamd de "niet-vliegende Nederlander".
Onderzoeksrichtingen
In 2016 waren de oorzaken van vliegangst en de psychologische mechanismen waardoor het blijft bestaan nog niet goed onderzocht. Enkele studies hadden gekeken of mechanismen als illusory correlation en expectancy bias aanwezig waren bij alle of de meeste mensen met vliegangst, evenals bij andere specifieke fobieën; deze studies hebben niet tot duidelijke uitkomsten geleid.
Onderzoek naar de meest effectieve manieren om vliegangst te behandelen of te beheersen is moeilijk (net als bij andere counseling- of gedragsinterventies) vanwege het onvermogen om een placebo- of andere controle-arm in dergelijke studies op te nemen.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 22 januari 2022 |