| Oorsuizen | meer keel, neus, oren |
| Tinnitus | |
| Fantoomgeluid | |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Wat is het?
Brommen, piepen, zoemen, fluiten, ruisen, rinkelen. Allerlei geluiden die niet 'van buiten' komen.
Oorsuizen is lawaai dat in het oor ontstaat en niet in de omgeving. Het is een symptoom en geen specifieke ziekte. Tinnitus komt veel voor - 10 tot 15% van de mensen heeft er in meer of mindere mate last van.
Het geluid dat mensen met tinnitus horen kan een zoemend, rinkelend, brullend, fluitend of sissend geluid zijn en wordt vaak in verband gebracht met gehoorverlies. Sommige mensen horen complexere geluiden die op verschillende momenten anders kunnen zijn. Deze geluiden zijn beter waarneembaar in een rustige omgeving en wanneer mensen zich niet op iets anders concentreren. Daarom is tinnitus meestal het meest storend voor mensen als ze proberen te slapen. De ervaring van tinnitus is echter zeer individueel. Sommige mensen worden erg gestoord door hun symptomen, terwijl anderen ze heel draaglijk vinden.
Subjectieve tinnitus is veruit de meest voorkomende vorm. Het wordt veroorzaakt door abnormale activiteit in het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het verwerken van geluid (auditieve cortex). Artsen begrijpen niet precies hoe deze abnormale activiteit ontstaat.
Objectieve tinnitus komt veel minder vaak voor. Het is een echt geluid dat wordt veroorzaakt door structuren in de buurt van het oor. Andere mensen kunnen de geluiden van objectieve tinnitus soms horen als ze goed luisteren.
Oorzaak
Subjectieve tinnitus
Meer dan 75% van oor-gerelateerde aandoeningen hebben tinnitus als symptoom, en mensen die gehoorverlies hebben, ongeacht de oorzaak, krijgen vaak tinnitus. De meest voorkomende oorzaken van subjectieve tinnitus zijn:
- blootstelling aan harde geluiden of explosies (akoestisch trauma)
- veroudering (presbyacusis)
- bepaalde geneesmiddelen die het oor beschadigen (ototoxische geneesmiddelen)
- ziekte van Menière
Andere oorzaken van tinnitus zijn middenoorontstekingen, aandoeningen die de gehoorgang blokkeren (zoals een uitwendige oorontsteking [externe otitis], overmatig oorsmeer, of vreemde lichamen), problemen met de buis van eustachius (die het middenoor met de neusrug verbindt) door allergieën of andere oorzaken van obstructie, otosclerose (een aandoening van overmatige botgroei in het middenoor), en temporomandibulaire aandoeningen. Een zeldzame maar ernstige oorzaak is een vestibulair schwannoom, een niet-kankerachtige (goedaardige) tumor van een deel van de zenuw die vanuit het binnenoor loopt.
Objectieve tinnitus
Bij objectieve tinnitus gaat het meestal om geluid uit bloedvaten bij het oor. In zulke gevallen komt het geluid met elke slag van de polsslag (pulserend). Oorzaken zijn onder meer
- turbulente stroming door de halsslagader of de halsader
- bepaalde middenoor tumoren die rijk zijn aan bloedvaten
- misvormde bloedvaten van het membraan dat de hersenen bedekt
Het meest voorkomende geluid is het geluid van een snelle of turbulente bloedstroom in de grote halsvaten. Deze abnormale bloedstroom kan ontstaan door een verlaagd aantal rode bloedcellen (bloedarmoede) of een verstopping van de slagaders (atherosclerose) en kan verergeren bij mensen met een slecht gecontroleerde hoge bloeddruk (hypertensie). Sommige kleine tumoren van het middenoor, glomustumoren genaamd, zijn rijk aan bloedvaten. Hoewel de tumoren klein zijn, bevinden zij zich zeer dicht bij de geluidsontvangende structuren van het oor, en de bloedstroom er doorheen kan soms worden gehoord (alleen in één oor). Soms ontstaan in het hersenvlies (de dura) bloedvatafwijkingen met abnormale verbindingen tussen slagaders en aders (arterioveneuze malformaties). Als deze misvormingen zich in de buurt van het oor bevinden, kan de persoon er soms bloed door horen stromen.
Minder vaak veroorzaken spasmen van de spieren van het gehemelte of de kleine spieren van het middenoor klikgeluiden. Deze geluiden volgen niet de slag van de polsslag. Dergelijke spasmen hebben vaak geen bekende oorzaak, maar kunnen het gevolg zijn van tumoren, hoofdletsel, of ziekten die de bekleding van zenuwen aantasten (bijvoorbeeld multiple sclerose).
Evaluatie
Niet alle tinnitus vereist evaluatie door een arts. De volgende informatie kan mensen helpen beslissen of een evaluatie door een arts nodig is en wat ze kunnen verwachten tijdens de evaluatie.
Waarschuwingssymptomen
Bepaalde symptomen en kenmerken zijn reden tot zorg. Deze omvatten
- tinnitus in slechts één oor
- neurologische symptomen (anders dan gehoorverlies), met name evenwichts- of loopproblemen, maar ook duizeligheid of problemen met zien, spreken, slikken en/of praten
Wanneer naar de dokter?
Mensen met waarschuwingssignalen moeten meteen naar de dokter. Mensen zonder waarschuwingssignalen bij wie de tinnitus zich onlangs heeft ontwikkeld, moeten hun arts bellen, net als mensen met pulsatiele tinnitus. De meeste mensen met tinnitus en zonder waarschuwingssignalen hebben al lang last van tinnitus, maar moeten hun arts raadplegen als ze dat nog niet hebben gedaan.
Wat doet de dokter?
Bij mensen met tinnitus stellen artsen eerst vragen over de symptomen en de medische voorgeschiedenis van de persoon. Daarna doen ze een lichamelijk onderzoek. Wat ze tijdens de voorgeschiedenis en het lichamelijk onderzoek vinden, kan een aanwijzing zijn voor een oorzaak van de tinnitus en de onderzoeken die mogelijk gedaan moeten worden (zie tabel Enkele oorzaken en kenmerken van tinnitus).
Tijdens de anamnese vragen artsen naar het volgende:
- de aard van de tinnitus, inclusief of het in één of beide oren zit en of het constant of pulserend is
- of de persoon neurologische symptomen heeft
- of de persoon is blootgesteld aan hard geluid of aan medicijnen die de oren kunnen aantasten
Tijdens het lichamelijk onderzoek richten de artsen zich op het onderzoeken van de oren (inclusief het gehoor) en het neurologische systeem. Ze luisteren ook met een stethoscoop over en in de buurt van het oor van de persoon en in de nek naar geluiden van objectieve tinnitus.
Mogelijke tests voor mensen met tinnitus zijn:
- pormele gehoortest (inclusief tympanometrie)
De meeste mensen moeten een formele gehoortest laten doen door de arts of een gehoorspecialist (audioloog). Mensen met tinnitus in slechts één oor en gehoorverlies moeten een met gadolinium versterkte MRI-scan (magnetic resonance imaging) ondergaan. Mensen met pulsatiele tinnitus hebben vaak magnetische resonantie angiografie (MRA), computerized tomography angiografie (CTA), of conventionele angiografie nodig.
Behandeling
Pogingen om de aandoening die tinnitus veroorzaakt te identificeren en te behandelen zijn vaak niet succesvol. Corrigeren van gehoorverlies (bijvoorbeeld met een hoortoestel) verlicht tinnitus echter bij ongeveer de helft van de mensen.
Behandeling van stress en andere psychische aandoeningen (zoals depressie) kan helpen. Veel mensen zijn gerustgesteld als ze horen dat hun tinnitus niet wordt veroorzaakt door een ernstige aandoening. Cafeïne en andere stimulerende middelen kunnen tinnitus verergeren, dus mensen moeten proberen deze te vermijden.
Verschillende technieken kunnen helpen om tinnitus draaglijker te maken, hoewel het vermogen om het te verdragen van persoon tot persoon verschilt. Veel mensen vinden dat achtergrondgeluid helpt om de tinnitus te maskeren en hen helpt in slaap te vallen. Sommige mensen spelen achtergrondmuziek. Andere mensen gebruiken een tinnitusmasker, een apparaat dat gedragen wordt als een hoortoestel en dat een constant niveau van neutrale geluiden produceert. Bij diepe doven kan een implantaat in het slakkenhuis (het gehoororgaan) de tinnitus verminderen, maar dit wordt alleen gedaan bij mensen met ernstig tot zeer ernstig gehoorverlies in beide oren. Als deze standaardtechnieken niet helpen, kunnen mensen behandeling zoeken in klinieken die gespecialiseerd zijn in de behandeling van tinnitus.
Belangrijke punten over oorsuizen of zoemen
|
Let op
Het gebruik van de pijnstiller Voltaren (Diclofenac) kan tinnitus bewerkstelligen.
Daar zijn gevallen van bekend.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5. blz.1266-1267
- Beers, Marc H. (red.), 2008, 1e druk. Merck Manual Leeftijd & Gezondheid. Over gezond ouder worden. Bohn Stafleu van Loghum. 926 blz. ISBN 978-90-313-4758-2. blz.465-466
- Jong, T.O.H. de & Vries, H. de & Grundmeijer, H.G.L.M.& Knottnerus, B.J. (Red.) (2016, 4e druk). Diagnostiek van alledaagse klachten. Springer Media B.V. 1024 blz. ISBN: 9789036811545. blz.291-299
- Wiki
| Laatste wijziging: 11 mei 2023 |