|
|
Anti-depressiva stemmingsverbeteraars
Antidepressiva zijn medicijnen die de klachten van een depressie of angststoornis kunnen verminderen. Ze werken vooral bij ernstige klachten.
U merkt meestal pas na 3 of 4 weken dat ze beginnen te werken.
Bespreek het met uw arts als u kruiden of zelfzorgmiddelen gebruikt zoals NSAID's, passiflora, valeriaan of sint-janskruid (hypericum). Deze kunnen invloed hebben op de medicijnen die u slikt en gaan daar vaak niet goed mee samen.
Meer medicijnen voor depressies.
De bekendere middelen zijn o.a.:
- amitriptyline (Tryptizol, Sarotex, Redomex)
-
Het is een tricyclisch antidepressivum. Het wordt voornamelijk voorgeschreven bij klinische depressies. Daarnaast kan het - in lage doseringen - worden voorgeschreven bij slapeloosheid, migraine en chronische pijn.
De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.
- citalopram (Cipramil)
-
Het behoort tot de selectieve serotonineheropnameremmers, vaak afgekort tot SSRI (van het Engelse selective serotonin reuptake inhibitors).
Serotonine is betrokken bij zaken als stemming, eetlust en emotie maar beïnvloedt tevens het dopaminerge systeem, dat ook te maken heeft met emotie en waar waarschijnlijk een soort 'beloningscentrum' zit.
Het octrooi is inmiddels verlopen en er zijn verschillende generieke vormen van het middel op de markt.
- fluoxetine (Prozac)
-
Het is een selectieve serotonine-heropnameblokker (SSRI); het zorgt ervoor dat vrijgekomen serotonine, een neurotransmitter, minder snel kan worden heropgenomen door de zenuwcel waaruit het komt.
Generieke medicijnen zijn inmiddels volop beschikbaar.
De stof is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO.
- nortriptyline
-
Het is een antidepressivum maar soms ook off-label gebruikt om te stoppen met roken.
Het is een tricyclische antidepressiva (TCA).
Nortriptyline heeft nagenoeg geen antihistamine-effect, maar wel een anticholinerg-effect, wat kan leiden tot vervelende nevenwerkingen als verstopping, een droge mond, een versnelde hartslag en verwijde pupillen met onscherp zicht.
- paroxetine (Paxil, Seroxat, Aropax, Deroxat, Xetanor, Rexetin, Motivan)
-
Paroxetine behoort tot de groep selectieve serotonine-heropnameremmers, ofwel SSRI's.
Het zou volgens de serotoninetheorie werkzaam zijn tegen depressies en regelt of herstelt in de hersenen de hoeveelheid serotonine.
Deze natuurlijk voorkomende stof speelt een rol bij emoties en stemmingen.
Artsen schrijven paroxetine voor bij depressiviteit en bij angststoornissen, zoals dwangneuroses, paniekstoornissen en sociale fobieën.
Het middel is in 2005 een van de meest gebruikte middelen tegen neerslachtigheid.
Het kan meer dan 6 weken duren voordat Paroxetine invloed heeft op depressieve klachten.
Dit komt omdat het concept depressieve klachten zich in het gehele brein voordoet en daarom moeilijk separaat te behandelen is.
Bovendien speelt co-morbiditeit zoals post traumatische stress stoornis of een persoonlijkheidsstoornis een rol bij de effectiviteit.
Bij co- morbiditeit is het effect van Paroxetine en SSRi's in het bijzonder minder dan bij een depressieve stoornis in engere zin.
Het middel werd in 2005 in verband gebracht met een toename van het aantal zelfmoordpogingen door volwassenen.
Uit een onderzoek onder meer dan 1500 patiënten bleken zeven zelfmoordpogingen plaats te vinden bij personen die paroxetine gebruikten.
In de controlegroep, die een placebo kreeg toegediend, vond slechts één suïcidepoging plaats.
Ook bleek het middel te leiden tot meer suïcidale gedachten. Het gebruik van Paroxetine wordt ook in verband gebracht met familiedrama's en gewelddadig gedrag,
zoals in het geval van de schietpartij in Baflo.
- sertraline (Zoloft, Serlain, Lustral, Besitran, Sertraline)
Sertraline is een selectieve serotonine-heropnameremmer (SSRI) en wordt voorgeschreven bij depressie, sociale fobie,
obsessieve-compulsieve stoornis, posttraumatische stressstoornis (PTSS), gegeneraliseerde angststoornis, premenstrueel syndroom (PMS)
en premenstruele dysfore stoornis (PMDD).
Recent onderzoek naar Sertraline concludeert dat er nog geen significante afname was in depressieve klachten binnen 6 weken gebruik.
Daarentegen bleek het wel binnen 6 weken al effectief te zijn tegen angstklachten en gaven de deelnemers hun kwaliteit van leven een hoger cijfer.
Sertraline heeft dus bij de patiënten na 6 weken een positief effect op het algemene welbevinden.
- trazodon
-
Het is een serotonine-heropnameremmer.
Het wordt door verschillende bedrijven verkocht onder een veelvoud van merknamen.
Het middel wordt voorgeschreven bij depressie en vooral bij depressies die gepaard gaan met slapeloosheid en angst.
De werking treedt pas twee tot vier weken op nadat men begonnen is met het innemen ervan,
en om te vermijden dat de depressiviteit terugkeert moet men het nog een half jaar tot een jaar blijven gebruiken.
Wanneer Trazodon gecombineerd wordt met middelen uit de SSRI-groep verhoogt het risico op het serotoninesyndroom,
met symptomen als verwardheid, bibberen, koorts en zweten.
Bijwerkingen
Medicijnen tegen depressie kunnen bijwerkingen geven. Deze ontstaan vaak al in de eerste weken dat u het medicijn gebruikt.
Dat is dus voordat u de positieve werking van de medicijnen merkt.
Overleg dus zorgvuldig met de behandelende arts en lees de bijsluiter nauwkeurig.
Vaak voorkomende bijwerkingen zijn:
- angst (vooral aan het begin van de behandeling)
- slaperigheid of juist slapeloosheid
- een droge mond
- problemen met zien
- duizeligheid
- hartkloppingen
- zweten
- misselijkheid
- verstopping
- seksuele problemen: minder zin in vrijen, erectieproblemen en problemen met klaarkomen
Andere bijwerkingen die regelmatig voorkomen:
- aanomen in gewicht
- moeilijk plassen
- onrustige benen
- langzamer bewegen
- stijve spieren, stijve bewegingen
- trillen, onregelmatige spierbewegingen, spierkrampen
- glaucoom (een ziekte van het oog)
Als u net begint met de medicijnen, kan het zijn dat u eerst:
- tijdelijk juist onrustiger of somber wordt
- heel soms worden gedachten aan de dood sterker. Vooral bij jongvolwassenen kan dat gebeuren
- Bent u tussen 18 en 25 jaar? Dan zal uw huisarts daarom eerst uitgebreid met u praten om te weten of u gedachten aan de dood heeft. Soms is ook een gesprek met een psychiater nodig. Als u samen met uw arts besluit met de medicijnen te beginnen, krijgt u eerst een halve dosering. U komt elke week op het spreekuur, zeker de eerste maand. Verdraagt u het medicijn goed, dan kan de huisarts geleidelijk meer van het medicijn voorschrijven
Sommige mensen merken dat ze agressief reageren. Of agressie door deze medicijnen kan komen is nog onduidelijk.
De bijwerkingen verschillen per medicijn. Ze kunnen na verloop van tijd verdwijnen. Het is niet altijd duidelijk of een bepaalde klacht een bijwerking is of een klacht die bij de depressie hoort.
Bronnen:
- Bouvy, Marcel & Buurma, Henk. 2012. Het juiste medicijn. 463 blz. Consumentenbond. ISBN 978-90-5951-192-7
- Wolffers, Ivan. 2005. Medicijnen 2006-2007. Klachten, ziekten, behandeling en medicatie. 1028 blz. Uitg.Contact. ISBN 978-90-254-2604-0
- Farmacotherapeutischkompas
- Wiki
|