| Correctieve lenzen | meer ogen |
|
Meer: Refractieve aandoeningen: |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Brekingsafwijkingen kunnen worden gecorrigeerd met glazen of plastic lenzen die in een montuur zijn geplaatst (brillen) of met een kleine lens van plastic die op het hoornvlies drijft of rust (contactlenzen). Een goede zichtcorrectie is mogelijk met zowel brillen als contactlenzen. Voor de meeste mensen is de keuze een kwestie van uiterlijk, gemak, kosten, risico en comfort. |
|
Wat zijn hulpmiddelen voor slechtzienden?
Oogartsen die samenwerken met andere zorgverleners kunnen meestal beoordelen hoe gezichtsverlies een persoon beïnvloedt. Vervolgens kunnen zij een combinatie van hulpmiddelen voor slechtzienden aanbevelen die volgens hen het beste zijn om de persoon te helpen bij het uitvoeren van dagelijkse taken. |
Brillen
Brillenglazen kunnen van kunststof of glas zijn gemaakt.
Kunststof brillenglazen zijn lichter, maar krassen sneller. Deze glazen worden vaker gebruikt dan glazen brillenglazen omdat ze dunner zijn en ook kunnen worden voorzien van een coating die ze beter bestand maakt tegen krassen.
Glazen brillenglazen zijn duurzamer en minder gevoelig voor krassen dan kunststof, maar breken gemakkelijker, wat letsel kan veroorzaken.
Zowel glazen als kunststof brillenglazen kunnen worden getint of behandeld met een chemische stof die ze automatisch donkerder maakt bij blootstelling aan licht. Brillenglazen kunnen ook worden gecoat om de hoeveelheid potentieel schadelijk ultraviolet licht die het oog bereikt te verminderen.
Nieuwere kunststof lenzen (gemaakt van polycarbonaat of een op urethaan gebaseerd monomeer) blokkeren ultraviolet licht volledig, zijn zeer breukbestendig en kunnen ook worden gecoat met een krasbestendige stof.
Bifocale brillen zijn brillen met twee lenzen: een bovenste lens die het zicht op verre objecten corrigeert en een onderste lens die het zicht op nabije objecten, zoals leesmateriaal, corrigeert. Mensen moeten echter ook op middellange afstand kunnen focussen, bijvoorbeeld bij het kijken naar een computerscherm. Trifocale brillen voorzien in deze behoefte omdat ze een derde lens voor middellange afstand hebben. Continu variabele lenzen (progressieve lenzen of bifocale lenzen zonder lijn) maken ook focussen op middellange afstand mogelijk en hebben een cosmetisch voordeel omdat er geen lijn of scherpe scheiding tussen de delen van de brillenglaslens is.
Contactlenzen
Veel mensen denken dat contactlenzen hen in staat stellen actiever te zijn of zich aantrekkelijker te voelen dan wanneer ze een bril dragen. Sommige mensen vinden dat het zicht met contactlenzen natuurlijker is. Contactlenzen vereisen echter meer zorg dan een bril en kunnen in zeldzame gevallen het oog beschadigen. Sommige mensen, met name mensen met tremor of artritis, kunnen moeite hebben met het hanteren van contactlenzen en het plaatsen ervan in hun ogen.
Contactlenzen bieden een beter perifeer zicht (de buitenste grenzen van het gezichtsveld) dan een bril.
Er kunnen contactlenzen worden gemaakt die verschillende visuele problemen (zoals ver- en dichtbijzien) in verschillende delen van de lens corrigeren. Dit zijn zogenaamde bifocale of multifocale contactlenzen.
Contactlenzen kunnen het volgende corrigeren:
- bijziendheid
- verziendheid
- astigmatisme
- anisometropie
- aniseikonie (een verschil in beeldgrootte)
- afacie (afwezigheid van een lens in het oog – kan aanwezig zijn bij de geboorte [aangeboren] of kan optreden wanneer er geen lens wordt geïmplanteerd ter vervanging van de lens die tijdens een staaroperatie is verwijderd)
- keratoconus (een kegelvormig hoornvlies)
Zowel zachte als harde (stijve) contactlenzen worden gebruikt om bijziendheid en verziendheid te corrigeren. Zachte torische lenzen (met verschillende krommingen op het voorste lensoppervlak) of harde contactlenzen kunnen astigmatisme corrigeren, maar moeten door een deskundige worden aangemeten.
Presbyopie kan ook worden gecorrigeerd met contactlenzen. Bij één methode, monovisie genaamd, wordt één oog gecorrigeerd voor lezen en het andere oog voor zien op afstand. Sommige mensen hebben echter moeite om zich aan monovisie aan te passen. Een andere methode is het dragen van bifocale of multifocale contactlenzen in elk oog.
Noch harde, noch zachte contactlenzen bieden de ogen dezelfde bescherming tegen stomp of scherp letsel als een bril.
Harde contactlenzen
Harde contactlenzen, die meestal gasdoorlatend zijn, zijn dunne schijfjes van hard plastic. Ze zijn kleiner dan zachte contactlenzen en bedekken slechts een deel van het hoornvlies. Zuurstof, dat het hoornvlies nodig heeft om goed te functioneren, drong niet gemakkelijk door het plastic van de oudere harde contactlenzen heen. Moderne gasdoorlatende contactlenzen (GPCL's), die zijn gemaakt van kunststoffen zoals nieuwere fluorsiliconenacrylaatverbindingen, laten meer zuurstof door naar het hoornvlies. Harde contactlenzen kunnen worden gebruikt om bijziendheid, verziendheid en onregelmatigheden in het hoornvlies (astigmatisme en keratoconus) te corrigeren.
GPCL's kunnen zo worden ontworpen dat ze precies op het oog passen. Het duurt meestal even voordat het oog aan de lenzen gewend is en ze moeten ongeveer 4 tot 7 dagen worden gedragen voordat ze langdurig comfortabel aanvoelen. De contactlenzen worden elke dag gedurende een geleidelijk toenemend aantal uren gedragen. Hoewel harde contactlenzen in het begin oncomfortabel kunnen zijn, mogen ze geen pijn doen. Pijn duidt meestal op een onjuiste pasvorm. Mensen die GPCL's dragen, kunnen tijdelijk (minder dan 2 uur) wazig zien wanneer ze een bril opzetten nadat ze de contactlenzen hebben verwijderd. Het zicht met harde contactlenzen is meestal scherper dan het zicht met zachte contactlenzen, vooral bij mensen met astigmatisme.
Sclerale contactlenzen
Sclerale contactlenzen zijn gemaakt van harde gasdoorlatende materialen en zijn groter dan cornea-contactlenzen. Ze worden sclerale contactlenzen genoemd omdat het perifere deel van de lens op de sclera (het wit van het oog) rust. Deze lenzen zijn comfortabeler omdat ze een dikke traanfilm op het oogoppervlak laten liggen. Daardoor kunnen zelfs mensen met een ernstige aandoening aan het oogoppervlak ze meestal gemakkelijk dragen.
Omdat elk paar sclerale contactlenzen op maat wordt gemaakt, zijn ze over het algemeen gemakkelijker aan te passen dan traditionele lenzen met een kleinere diameter.
Sclerale contactlenzen kunnen hoge graden van onregelmatige astigmatisme corrigeren (bijvoorbeeld gevorderde keratoconus).
Zachte contactlenzen
Zachte hydrofiele (waterabsorberende) contactlenzen zijn gemaakt van flexibel plastic en bestaan voor 30 tot 79% uit water. Ze zijn groter dan harde contactlenzen en bedekken het hele hoornvlies. Zachte contactlenzen kunnen worden gebruikt om bijziendheid, verziendheid, astigmatisme en presbyopie te corrigeren. Niet alle zachte contactlenzen laten zuurstof gemakkelijk door naar het hoornvlies.
Omdat ze groter zijn, vallen zachte contactlenzen minder snel uit dan harde contactlenzen en is de kans kleiner dat er stof en andere deeltjes onder blijven zitten. Bovendien zijn zachte contactlenzen meestal vanaf het eerste gebruik comfortabel. Zachte contactlenzen vereisen zorgvuldige verzorging om problemen te voorkomen, omdat het risico op infecties bij zachte contactlenzen groter is dan bij harde contactlenzen. Als ze droog zijn, zijn zachte contactlenzen broos en breken ze gemakkelijk.
Verzorging en complicaties van contactlenzen
Contactlenzen moeten elke dag voor het slapengaan worden verwijderd en gereinigd met een desinfecterende vloeistof voor contactlenzen. Gebruik nooit kraanwater, vooral niet voor het reinigen van zachte of gasdoorlatende contactlenzen. Was uw handen met water en zeep voordat u de lenzen aanraakt. Reinig elke lens afzonderlijk. Een lens wordt in de palm van één hand gelegd en er worden enkele druppels verse vloeistof op gedruppeld. Met de vingertop van de wijsvinger van de andere hand wordt de lens gereinigd door beide oppervlakken van de lens voorzichtig heen en weer te bewegen. Vervolgens worden nog enkele druppels vloeistof gebruikt om de lens te spoelen. Na het reinigen moeten alle contactlenzen worden gedesinfecteerd door ze 's nachts in een contactlenshouder met verse desinfecterende vloeistof te bewaren.
Nadat de lenzen de volgende dag zijn ingebracht, moet de desinfecterende vloeistof uit het lensdoosje worden verwijderd. Het lensdoosje wordt vervolgens gespoeld met verse vloeistof en in een kastje of lade geplaatst om aan de lucht te drogen. Het doosje mag niet open op het aanrecht bij de wastafel in de badkamer worden achtergelaten, omdat kleine druppeltjes die na het tandenpoetsen of doorspoelen van het toilet verspreid worden, micro-organismen kunnen bevatten die zich in het doosje kunnen nestelen en een infectie kunnen veroorzaken. De lenshouder moet elke 1 tot 2 maanden worden vervangen.
Het langer dragen van contactlenzen dan aanbevolen of langer dan het oog kan verdragen, kan leiden tot rode ogen, tranende ogen en gevoeligheid voor licht (ook wel contactlensoverbelastingssyndroom of contactlensovergebruikssyndroom genoemd). Zodra de lenzen worden verwijderd, verdwijnen deze symptomen meestal binnen een dag of zo, maar symptomen die langer aanhouden, kunnen een teken zijn van een ernstigere infectie.
Sommige contactlenzen moeten wekelijks worden behandeld met een enzymreiniger. Daglenzen worden na een dag gebruik weggegooid. Sommige gewone of wegwerpbare zachte contactlenzen zijn zo ontworpen dat ze gedurende een aantal dagen tijdens het slapen in het oog kunnen blijven zitten (langdurig dragen). De meeste kunnen tot 7 dagen blijven zitten, maar er zijn ook contactlenzen verkrijgbaar die tot 30 dagen kunnen blijven zitten. Het risico op infectie is echter veel groter wanneer contactlenzen 's nachts worden gedragen. Daarom is het het beste om contactlenzen voor het slapengaan uit te doen.
Het dragen van contactlenzen brengt een risico met zich mee op ernstige, pijnlijke complicaties die het gezichtsvermogen kunnen bedreigen, waaronder de vorming van zweren op het hoornvlies. Hoornvlieszweren kunnen worden veroorzaakt door bacteriën, virussen, schimmels of amoeben en kunnen leiden tot verlies van het gezichtsvermogen. De risico's kunnen aanzienlijk worden verminderd door de instructies van de oogarts voor het onderhoud van de lenzen strikt op te volgen.
Het risico op ernstige infecties neemt toe wanneer mensen zwemmen of douchen terwijl ze hun contactlenzen dragen en hun lenzen reinigen met zelfgemaakte zoutoplossing, speeksel, kraanwater of gedestilleerd water. Slapen terwijl u contactlenzen draagt, verhoogt ook het risico op ernstige infecties aanzienlijk. Het risico op infectie neemt toe voor elke nacht dat iemand met zachte contactlenzen slaapt. De beste manier om het risico op infecties te verminderen, is door niet met contactlenzen te slapen, ze op de juiste manier te desinfecteren en ze niet bloot te stellen aan kraanwater. Als iemand hevige oogpijn, overmatig tranende ogen, pijn bij blootstelling aan licht, veranderingen in het gezichtsvermogen of rode ogen heeft, moeten de contactlenzen onmiddellijk worden verwijderd. Als de symptomen niet snel verdwijnen, moet de persoon contact opnemen met een oogarts.
Wist u dat...
|
Bronnen: