|
|
Bit Byte Binair Decimaal Hexadecimaal
Een bit (wiki)
is een binair (tweeledig) (wiki) getal;
het is een 0 (nul) of een 1 (één).
Een byte (wiki) bestaat uit 8 bits;
een byte heeft dus 256 mogelijke waarden (28 = 2*2*2*2*2*2*2*2 = 256).
Wat is een bit? En wat is het verschil met een byte?
Computers, telefoons, usb-sticks, de snelheid van een internetverbinding: zodra iets digitaal is, wordt capaciteit aangeduid in bits en bytes. Kilobytes, megabytes, megabits per seconde, of ergens past 256 gigabyte op aan apps, foto's en muziek. Wat betekenen al deze termen? Er zijn uitzonderingen op deze uitleg, maar na dit stuk snap je de basis.
Een computer krijgt instructies over wat hij moet doen in zogenoemde binaire code. Binair wil zeggen dat er twee mogelijkheden zijn. 'Aan' of 'uit', of 'waar' of 'niet waar', en in getallen 1 of 0. Meer opties zijn er niet.
Een bit is de kleinste eenheid waarin je informatie kunt opslaan. Dat is die 1 of een 0. Met een byte wordt in de meeste gevallen een verzameling van 8 bits bedoeld, de standaard byte.
Het woord 'byte', dat (iets anders geschreven) ook hapje betekent, is in 1956 bedacht door de Duits-Amerikaanse computerwetenschapper Werner Buchholz, die bij IBM aan een computer werkte en verwarring over bits en bytes wilde voorkomen.
Een byte bevat dus op 8 plekken een bit die ofwel 1 ofwel 0 is. Op die manier kun je informatie opslaan in een byte.
Omdat er 8 keer 2 posities zijn te vullen, kun je met één byte 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2, oftewel 28 mogelijkheden maken. Dat zijn er 256. Dit is de reden dat de opslagcapaciteit van harde schrijven, telefoons en usb-sticks in een veelvoud zijn van het getal 8: 64, 128 of 512, het moet deelbaar zijn door 8.
Vervolgens kun je bytes bij elkaar stoppen. 1.000 bytes is een kilobyte. Vanaf daar zijn het steeds waarden als de macht van een kilobyte:
1.000 bytes = 1 kilobyte (dus 8.000 bits)
1.000 kilobytes = 1 megabyte (dus 1.000 keer 1.000 bytes)
1.000 megabytes = 1 gigabyte
En zo kun je tot terabytes, petabytes, exabytes en verder gaan. Digitale informatie wordt opgeslagen als een combinatie van een hoeveelheid bytes. Dat zijn dus uiteindelijk lange regels bits: dat is binaire code.
Internetsnelheid wordt vaak uitgedrukt in Mb per seconde. Dat zijn megabits per seconde, de afkorting voor megabyte is een hoofdletter B, dus MB. Ook hier geldt: een byte bevat 8 bits. Dus een megabyte is 8 megabits. Heb je een internetsnelheid van 100 megabit per seconde, dan kun je 100:8=12,5 megabyte per seconde downloaden. Dat is 100.000.000 keer 'waar' of 'niet waar' per seconde.
Een decimaal getal (wiki)
is een getal uit het tientallige stelsel. Dat is het stelsel wat al de nodige eeuwen op vrijwel de hele aarde wordt gehanteerd voor vrijwel alle systemen
(0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9). Maar er zijn genoeg uitzonderingen zoals de tijd (24 uren, een uur heeft 60 minuten, een minuut heeft 60 seconden,
de seconden worden weer verdeeld in het tientallig stelsel; zoals de gradenverdeling in o.a. de Greenwich coördinaten (noorder- zuiderbreedte tot 90 graden,
een graad heeft 60 minuten, een minuut heeft 60 seconden en de seconden worden weer verdeeld in het tientallig stelsel.
Een hexadecimaal getal (wiki)
is een getal uit het zestientallige stelsel, weergegeven met de reeks: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A (=10), B (=11), C (=12), D (=13), E (=14), F (=15).
Zo staat de hexadecimale waarde E voor de binaire waarde 1110, het equivalent van de decimale waarde 14 (1*23+1*22+1*21+0*20=1*8+1*4+1*2+0*1=14).
Aangezien één byte uit 8 bits bestaat, kan deze worden weergegeven met 2 hexadecimale getallen.
De bitreeks 11101111 kan zodoende worden weergegeven met de hexadecimale waarde EF (decimale waarde: 14*16+15=239).
Er zijn natuurlijk nog meer getallenstelsels.
|