|
Overleden buiten Nederland
Het buitenland is erg groot. Elke landsgrens die u overschrijdt betekent ook het binnenkomen in een ander rechtssysteem, gebaseerd op andere gewoonten en culturele eigenaardigheden, en soms zelfs per deelstaat (Amerika, Duitsland, Zwitserland) sterk verschillend; vaak totaal anders dan u uit Nederland gewend was, maar in Westerse landen meestal wel -op zijn minst- vergelijkbaar en herkenbaar. Het gaat in deze kwestie, denk ik, om het feit dat in de meeste beschaafde landen sprake is van ambtenaren van de burgerlijke stand, die akten opmaken van geboorten, huwelijken/partnerschappen en overlijdens die hebben plaatsgevonden (in hun ambtsgebied) in dat bepaalde land; niet om het feit dat de persoon toevallig in Nederland woonde. Een sterfgeval van een Nederlander in het buitenland valt (o.g.v. het "territorialiteitsbeginsel") gewoon onder de werking van de wetten van dat land. Aangifte van zo'n overlijden moet in elk geval bij de burgerlijke overheid in dat land worden gedaan (bureau van de burgerlijke stand; meestal op lokaal niveau, soms bijv. op "county"-niveau), waarvoor meestal schouw door een arts (en evt. autopsie) vereist is; dit buitenlandse overheidsorgaan maakt daarvan een overlijdensakte op, die ook bij dat orgaan bewaard wordt. In de meeste staten is het zo, dat de ambassade van het woonland van een buitenlander wordt geinformeerd over diens overlijden (welke mededeling in principe wordt vergezeld door de buitenlandse overlijdensakte); de NL ambassade informeert het NL ministerie van Buitenlandse Zaken, dat de politie in de desbetreffende woonplaats vervolgens de familie op de hoogte laat brengen. De buitenlandse overlijdensakte kan door belanghebbenden (bijv. familie) worden voorzien van de nodige legalisaties, meegenomen worden naar NL, en dan worden ingeschreven bij de Gemeente Den Haag (dienst Publiekszaken) als centraal punt in Nederland voor de inschrijving van buitenlandse akten. Familie zal in de regel ook bij de Nederlandse woongemeente van de overledene aangifte van het overlijden doen. Zie over de normale gang van zaken bijv. wat-moet-ik-doen-als-een-naaste-in-het-buitenland-overlijdt en hulp-bij-nood/overlijden-in-het-buitenland. Er bestaat dus in principe een overlijdensakte over dat overlijden van die inwoner van NL in het buitenland, bij de lokale overheid (gemeente, district, county, enz.) dáár. Of u persoonlijk daarvan zomaar een afschrift of uittreksel mag vragen, ter plekke aan de balie daar, of per post of e-mail mag áánvragen vanuit Nederland, is niet zomaar te zeggen: dat hangt nu juist van de wetgeving in die buitenlandse staat af. Men kan bijvoorbeeld daarvoor verwachten dat u directe familie bent, en anders geen informatie verstrekken, of slechts een uittreksel (vgl. Nederland). Er zijn blijkbaar ook landen die (een afschrift/uittreksel van) een akte van overlijden niet zomaar afgeven; zie bijv. de tekst "De autoriteiten van Somalië geven geen akte van overlijden af, zodat verzoeker niet een dergelijke, door bevoegde autoriteiten opgemaakte akte kan overleggen": uitspraak van de Rechtbank Den Haag, 6-10-2014 . Geen nood: in zulke gevallen spant meestal de familie zich in om een verklaring van overlijden door een arts, en verklaringen van getuigen (vastgelegd door een notaris) te verzamelen, en daarmee in Nederland bij de rechtbank te vragen om een verklaring van "rechtsvermoeden van overlijden". Zie art. 1:426, lid 2, van het Burgerlijk Wetboek: "Indien een persoon buiten Nederland is overleden en geen overlijdensakte is opgemaakt of kan worden overgelegd, kan op verzoek van het openbaar ministerie of van iedere belanghebbende de rechtbank verklaren dat die persoon is overleden: A. indien het overlijden heeft plaatsgevonden tijdens een reis met een in Nederland thuisbehorend schip of luchtvaartuig; B. indien de overledene Nederlander was; C. indien de overledene zijn woon- of verblijfplaats had in Nederland." De griffier van de rechtbank stuurt een afschrift van die uitspraak aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de Gemeente Den Haag. Deze maakt van de beschikking een akte van inschrijving op, die hij in het register van overlijden opneemt. En die akte van inschrijving geldt vervolgens als een gewone Nederlandse overlijdensakte. Uw eerste prioriteit is dus weten, wat de precieze datum en plaats van overlijden is in het buitenland; onder welke lokale overheid die plaats valt (gemeente, county, enz.) en welke lokale autoriteit daar ter plaatse ingesteld is om akten van overlijden op te maken (death certificate). Contactgegevens (postadres, e-mail, tel. enz.) vindt u meestal simpel via internet. Naast de gegevens van de overledene (ook van diens laatste woonplaats; liefst ondersteund door informatie uit Nederland) kan het nodig of vereist zijn, dat u ook gegevens van uzelf (kopie-ID) en over uw evt. (familie)band met de overledene aanlevert, en informatie die dat kan bewijzen (NL akten van de burgerlijke stand, e.d.). Bovendien moet u de aanvraag van een afschrift/uittreksel van de akte meestal betalen (wat bij exotische landen flink in de papieren kan lopen, en sowieso kan mislukken: de betaling is zgn. "niet ontvangen", of door de verkeerde persoon achterovergedrukt), en wel vooraf. Net als in NL geldt vaak dat u betaalt voor het "in behandeling nemen van de aanvraag" en níet voor het resultaat dat u graag zou willen, de aan u toegezonden akte; met andere woorden: weigert men aan u dit document te verstrekken, dan bent u wel "uw geld kwijt", en u heeft nog steeds geen akte. Blijkt dat er ueberhaupt geen Burgerlijke Stand bestaat in het land van overlijden; of wel bestaat, maar dat men geen akte heeft opgemaakt van het overlijden (corruptie, adm. chaos, oorlogsomstandigheden, desinteresse voor gringo's); of dat er wel degelijk een akte is opgemaakt, maar men weigert aan u daarvan een afschrift/uittreksel te verstrekken; dan probeert u natuurlijk diverse andere mogelijkheden. U weet niet zomaar of in het buitenland familie is aangekomen, na het overlijden, en zich heeft ingespannen om daar aangifte te doen, of een doktersverklaring over het overlijden op te vragen, of allerlei getuigenverklaringen in te zamelen, of de politie in de desbetreffende plaats is gaan vragen om documenten over een evt. opsporingsonderzoek. U kunt natuurlijk wel de Nederlandse ambassade in dat land vragen, of haar iets bekend is van een mededeling van het overlijden van een Nederlander in dat land. En u zou de Gemeente Den Haag kunnen vragen om informatie, nl. of daar een gewone buitenlandse akte betreffende die persoon is ingeschreven, of een NL rechterlijke uitspraak "vermoeden van overlijden" inzake die persoon. En u kunt uw plaatselijke rechtbank vragen, of bij haar of andere rechtbanken, zo'n uitspraak is gedaan, of daarvoor een procedure is gevoerd. En u zou de laatste woongemeente van de overledene in Nederland kunnen vragen, of een overlijdensakte is opgemaakt. Kortom: mogelijkheden genoeg! Bron.
|
||||||||