| Zwelling van de balzak | meer nieren, urinewegen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Zwelling van het scrotum (de zak die de testikels omringt en beschermt) aan één of beide zijden kan een symptoom zijn van een aandoening van de urinewegen. De zwelling kan klein zijn en alleen waarneembaar door voorzichtig aan het scrotum te voelen, maar het kan ook heel groot en gemakkelijk zichtbaar zijn. Sommige aandoeningen die zwelling van het scrotum veroorzaken, veroorzaken ook scrotale pijn. |
Oorzaak
Pijnloze zwelling van het scrotum kan veroorzaakt worden door over het algemeen onschuldige aandoeningen of kan een teken van kanker zijn. Er zijn verschillende oorzaken.
Veel voorkomende oorzaken
- een vochtophoping in het scrotum (hydrokele)
- een hernia in de lies (liesbreuk)
- verwijding van de aderen die bloed van een testis afvoeren (varicokele)
Een hydrocele is een aandoening waarbij vocht zich verzamelt tussen de weefsellagen die de testis omgeven. Hydrocele en liesbreuk zijn de meest voorkomende oorzaken bij jongens. Tot 20% van de mannen heeft een varicokele, die onvruchtbaarheid kan veroorzaken.
Minder vaak voorkomende oorzaken
- een cyste in de bijbal (spermatocèle)
- een verzameling bloed in het scrotum (hematocele)
- ophoping van overtollig vocht in het lichaam (oedeem)
- kanker van de zaadbal
Testiskanker is de meest zorgwekkende oorzaak van een pijnloze scrotale zwelling. Meestal blijkt de zwelling geen kanker te zijn. Maar zaadbalkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen jonger dan 40 jaar en het kan ook voorkomen bij jongere en oudere mannen, dus elke zaadbalzwelling of knobbel moet worden gecontroleerd door een arts.
Evaluatie
De volgende informatie kan mannen helpen om te weten hoe snel ze naar een arts moeten gaan en wat ze kunnen verwachten tijdens de evaluatie.
Waarschuwingssignalen
Bij mannen met een knobbel in het scrotum zijn de meest verontrustende tekenen:
- een stevige knobbel die vastzit aan of deel uitmaakt van de testis
- een ballonachtige uitstulping die vanuit de buik in het scrotum uitsteekt en niet kan worden teruggeduwd
Wanneer naar de dokter
Mannen met een ballonachtige zwelling die vanuit de buik in het scrotum uitsteekt en niet kan worden teruggeduwd, kunnen een
liesbreuk hebben die bekneld is geraakt (opgesloten).
Zij moeten onmiddellijk een arts raadplegen. Als een pijnloze zwelling plotseling pijnlijk wordt, moeten mannen ook meteen naar de dokter gaan omdat de oorzaak een
liesbreuk kan zijn die bekneld is geraakt en waarvan de bloedtoevoer is afgesloten (strangulated hernia). Andere mannen moeten naar de dokter gaan als er een afspraak
beschikbaar is. Een week uitstel kan geen kwaad.
Wat doet de dokter
Artsen stellen eerst vragen over de symptomen van de man en doen daarna een lichamelijk onderzoek. Wat ze vinden tijdens de anamnese en het lichamelijk onderzoek
suggereert vaak een oorzaak van de zwelling en de onderzoeken die mogelijk gedaan moeten worden.
Artsen vragen hoe lang de zwelling al bestaat en of er een verandering is in de zwelling wanneer de man opstaat of gaat liggen of wanneer de buikdruk toeneemt (zoals bij hoesten of moeite doen om iets op te tillen). Artsen vragen ook naar de medische voorgeschiedenis van de man omdat aandoeningen in andere delen van het lichaam (bijvoorbeeld oedeem gerelateerd aan hartfalen of leverfalen) kunnen bijdragen aan scrotale zwelling.
Het lichamelijk onderzoek wordt gedaan terwijl de man staat en ligt. De arts voelt voorzichtig aan de testis, bijbal en zaadstreng om de exacte locatie van de zwelling of knobbel te bepalen en of de zwelling gevoelig is. Soms schijnt de arts met een fel licht achter het scrotum om te zien of er licht doorheen komt (transilluminatie). Licht kan vaak wel door een verzameling vloeistof (zoals een hydrokele) maar niet door een vaste knobbel (zoals kanker).
Testen
Soms kan de arts de oorzaak van de zwelling vaststellen op basis van de symptomen en de resultaten van het lichamelijk onderzoek.
Als de symptomen en het lichamelijk onderzoek de oorzaak niet aan het licht brengen, zijn meestal tests nodig.
Vaak is de eerste test een echografie. Echografie wordt gedaan als:
- artsen niet zeker zijn van de diagnose
- artsen een hydrokele ontdekken tijdens het onderzoek (ultrasonografie kan de bron van het vocht aantonen)
- transilluminatie geen vocht laat zien in het gebied van de zwelling
Afhankelijk van de resultaten van de ultrasonografie kan er verder onderzoek worden gedaan naar zaadbalkanker. Onderzoek naar zaadbalkanker omvat bloedonderzoek en soms computertomografie (CT-scan) van de buik, het bekken en de borstkas.
Behandeling
De beste manier om een scrotale zwelling te behandelen, is door de oorzaak van de zwelling te behandelen. Behandeling is niet altijd nodig.
Soms proberen artsen een liesbreuk
te verminderen door zachtjes tegen de uitstekende darm te duwen en deze terug op zijn plaats te duwen.
Belangrijke punten
|
Bronnen:
| Laatste wijziging: 06 november 2023 |