Hartfalen meer hart en bloedvaten  
  Congestief hartfalen

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?

Je hart pompt bloed om zuurstof en voedingsstoffen naar de rest van je lichaam te brengen. Er is sprake van hartfalen als uw hart het bloed niet zo goed pompt als het zou moeten. Het betekent niet dat je hart ermee gestopt is (dat heet hartstilstand).

  • als je hartfalen hebt, pompt je hart minder bloed rond
  • daardoor hoopt zich vocht op in je longen en andere lichaamsdelen
  • extra vocht in je longen maakt het moeilijk om te ademen
  • extra vocht in je benen doet ze opzwellen
  • als je nieren niet genoeg bloed krijgen, maken ze minder urine aan waardoor het lichaam meer vocht heeft.
  • door dat extra vocht moet je hart nog harder werken
  • dan kan je hartfalen nog erger worden

Het extra vocht in je lichaam wordt "stuwing" genoemd. Daarom wordt hartfalen ook wel "congestief hartfalen" genoemd.

Wie kan hartfalen krijgen?   
Iedereen kan hartfalen krijgen, zelfs jonge kinderen (vooral kinderen die geboren zijn met een hartafwijking). Het komt echter veel vaker voor bij oudere mensen, omdat:

  • oudere mensen hebben vaker andere hartproblemen die hartfalen kunnen veroorzaken
  • oudere mensen hebben vaker hoge bloeddruk en diabetes, die tot hartfalen kunnen leiden
  • de wanden van het hart met de jaren stugger worden

Oorzaak   
Elk probleem dat uw hart zwak of stijf maakt, kan hartfalen veroorzaken. Bekende voorbeelden van dergelijke problemen zijn:

Andere problemen die hartfalen kunnen veroorzaken zijn een onregelmatig hartritme, een laag aantal rode bloedcellen (bloedarmoede), schildklierproblemen en hartspierinfecties.

De meeste aandoeningen veroorzaken pas na vele jaren hartfalen. Sommige aandoeningen, zoals een zware hartaanval, kunnen echter snel hartfalen veroorzaken.

Vaak heeft hartfalen meer dan één oorzaak.

Symptomen   

  • het gevoel hebben dat je geen adem kunt halen, wat verergert als je plat ligt
  • zich overal moe voelen
  • zwelling in je voeten, enkels en benen

De symptomen ontwikkelen zich meestal langzaam. In het begin voel je je misschien alleen buiten adem als je de trap oploopt en merk je alleen een beetje zwelling in je benen aan het einde van de dag. Later kunt u zich buiten adem of moe voelen bij gewone activiteiten. Als hartfalen ernstig is, kunt u buiten adem raken, zelfs als u in een stoel zit, en hebt u voortdurend last van zwellingen in uw benen.

Hartfalen kan uw leven verkorten, vooral als het ernstig is. Behandeling kan u helpen langer te leven.

Diagnose   
Artsen vermoeden eerst hartfalen op basis van uw klachten. Om er zeker van te zijn dat ze gelijk hebben, doen ze een lichamelijk onderzoek, maken ze röntgenfoto's van de borstkas en onderzoeken ze hoe goed uw hart werkt. Veelvoorkomende hartfunctietests zijn:

  • elektrocardiografie (ECG/EKG): Een snelle, pijnloze en ongevaarlijke test die de elektrische functie van je hart meet
  • echocardiografie (ook wel echo genoemd): Een soort echografie waarbij geluidsgolven worden gebruikt om een video te maken die laat zien hoe goed je hart pompt en hoe goed de kleppen van je hart werken

Behandeling   
Ja. hoewel u de rest van uw leven met hartfalen moet leven, kan behandeling uw leven verbeteren en verlengen. De behandeling bestaat meestal uit het behandelen van de aandoening die uw hartfalen veroorzaakt, het innemen van medicijnen en het aanpassen van uw leefstijl.

Welke soorten medicijnen kunnen hartfalen behandelen?   
Veel verschillende soorten medicijnen helpen bij de behandeling van hartfalen. Enkele van de meest voorkomende soorten zijn:

  • ACE-remmers: verwijden uw bloedvaten om de bloeddruk te verlagen zodat uw hart minder hard hoeft te werken, en helpen uw nieren extra water af te voeren
  • bètablokkers: Vertragen je hartslag zodat je hart minder hard hoeft te werken, en kunnen een stijf hart helpen ontspannen zodat het zich beter vult met bloed
  • diuretica (waterpillen): Helpen je nieren het extra water kwijt te raken door je meer te laten plassen

Als je heel ernstig hartfalen hebt dat niet reageert op medicijnen, kunnen artsen een harttransplantatie voorstellen of een mechanisch apparaat dat helpt bij het rondpompen van bloed.

Wat kan ik doen als ik hartfalen heb?   

Probeer het u comfortabeler te maken

  • doe uw benen omhoog als u gaat zitten
  • slaap met meerdere kussens onder uw hoofd om gemakkelijker te kunnen ademen

Uw medicijnen beheren

  • vergeet niet uw medicijnen in te nemen
  • overleg altijd met uw arts voordat u een nieuw medicijn inneemt, zelfs medicijnen die u zonder recept bij de drogist koopt

Houd contact met uw arts of zorgteam

  • weeg jezelf elke dag (gebruik dezelfde weegschaal op hetzelfde moment van de dag en draag dezelfde hoeveelheid kleding) en schrijf je gewicht op zodat je weet of je te veel vocht vasthoudt
  • let elke dag op je symptomen
  • als je gewicht met meer dan een paar kilo toeneemt of als je symptomen beginnen te verergeren, laat het dan weten aan je zorgverleners

Zorg voor een gezonde levensstijl

  • gebruik minder zout door geen zoute voedingsmiddelen en snacks te eten en geen zout toe te voegen aan voedsel op je bord of tijdens het koken
  • blijf zo actief mogelijk, zelfs als je je niet in het zweet kunt werken
  • val af als je overgewicht hebt
  • stop met roken en stop met het drinken van alcohol
  • elk jaar een griepprik halen

Preventief   
Volg het advies van uw arts over het behandelen van gezondheidsproblemen die hartfalen kunnen veroorzaken voordat ze tot hartfalen leiden.

Epidemie?   
De laatste jaren is er een duidelijke toename te van van patienten met hartfalen. Het is de keerzijde van het succes van de behandeling van de cardiale patiënt, zoals de verbeterde overleving door dotterbehandeling van coronairvaten, coronaire bypassoperatie en hartklepinterventies. De komende decennia verwacht men om bovengenoemde redenen een forse stijging van het aantal mensen met hartfalen; men spreekt wel over de hartfalenepidemie.


Bronnen:

Laatste wijziging: 20 november 2023

  Einde van de pagina