| Gasvergiftiging tijdens het duiken | meer verwonding en vergiftiging |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Problemen tijdens het duiken kunnen het gevolg zijn van toxische effecten van gassen zoals stikstof, zuurstof, kooldioxide en koolmonoxide. |
(Zie ook Overzicht van duikverwondingen.)
Lucht is een mengsel van gassen, voornamelijk stikstof en zuurstof met zeer kleine hoeveelheden van andere gassen. Elk gas heeft een partiële druk, gebaseerd op de concentratie in de lucht en op de atmosferische druk. Zowel zuurstof als stikstof kunnen schadelijke effecten hebben bij een hoge partiële druk.
Zuurstofvergiftiging tijdens het duiken
Zuurstofvergiftiging treedt bij de meeste mensen op wanneer de partiële zuurstofdruk 1,4 atmosfeer of hoger is. Als iemand 100% zuurstof inademt, wordt deze partiële druk bereikt op een diepte van 4 meter. Omdat lucht slechts voor 21% uit zuurstof bestaat, zou een duik naar iets meer dan 57 meter diepte nodig zijn om die giftige partiële druk te bereiken. Hoewel zuurstofvergiftiging zelden voorkomt in een hyperbare zuurstofkamer bij een partiële zuurstofdruk tot 2,8 atmosfeer, lopen duikers die tijdens diepe duiken ongeschikte zuurstofconcentraties gebruiken een hoger risico.
Symptomen zijn onder andere tintelingen, focale aanvallen (zoals gezichts-, lip- of eenzijdige ledemaattrekkingen), duizeligheid, misselijkheid en braken, en vernauwd (tunnel)zicht. Ongeveer 10% van de mensen krijgt aanvallen of valt flauw, wat meestal leidt tot verdrinking.
Om zuurstofvergiftiging tijdens diepe duiken te voorkomen, zijn speciale gasmengsels en een speciale opleiding vereist.
Stikstofnarcose tijdens het duiken
Stikstofnarcose (verrukking van de diepte) wordt veroorzaakt door een hoge partiële stikstofdruk.
De symptomen lijken op die van een alcoholvergiftiging. Mensen hebben een zeer slecht beoordelingsvermogen en raken gedesoriënteerd en vaak euforisch. Ze komen soms niet op tijd boven water of zwemmen zelfs dieper omdat ze denken dat ze naar de oppervlakte gaan. Dit effect wordt merkbaar op 100 voet (ongeveer 30 meter) bij sommige duikers die perslucht ademen en is meestal uitschakelbaar op 300 voet (ongeveer 90 meter).
Om deze effecten te minimaliseren, ademen duikers die naar grote dieptes moeten duiken meestal een speciaal gasmengsel in plaats van gewone lucht. Er worden lage concentraties zuurstof gebruikt, verdund met helium in plaats van stikstof, omdat helium geen narcose veroorzaakt. Duiken met helium op een diepte van meer dan 500 tot 600 voet kan echter het hogedruk-noodsyndroom veroorzaken. Dit verdwijnt tijdens de opstijging, die langzaam moet gebeuren om decompressieziekte te voorkomen.
Kooldioxidevergiftiging tijdens het duiken
Kooldioxide komt uit het lichaam in uitgeademde lucht. Sommige duikers hebben kooldioxidevergiftiging omdat ze hun ademhaling niet voldoende opvoeren tijdens de inspanning. Anderen houden kooldioxide vast omdat de samengeperste lucht op diepte dichter is en meer inspanning vereist om het door de luchtwegen en ademhalingsapparatuur te verplaatsen. Het vrijwillig verminderen van de ademsnelheid om lucht te sparen (“overslaan van de ademhaling”) kan ook leiden tot kooldioxideophoping in het bloed. Slecht functioneren van een gesloten of halfgesloten rebreathing apparaat is een andere mogelijke oorzaak van kooldioxidevergiftiging.
Een ophoping van kooldioxide in de bloedbaan is het signaal van het lichaam om te ademen. Duikers, zoals snorkelaars, die hun adem inhouden in plaats van een ademhalingsapparaat gebruiken, ademen vaak krachtig (opzettelijke hyperventilatie) voor een duik, waarbij ze een grote hoeveelheid kooldioxide uitademen maar weinig zuurstof aan het bloed toevoegen.
Door deze manoeuvre kunnen ze hun adem inhouden en langer onder water zwemmen omdat hun kooldioxidegehalte laag is. Deze manoeuvre (gevaarlijk onderwater ademen inhouden genoemd) is echter ook gevaarlijk, omdat duikers zonder zuurstof kunnen komen te zitten en het bewustzijn kunnen verliezen (breath-hold blackout of hypoxic blackout genoemd) voordat het kooldioxidepeil hoog genoeg is om aan te geven dat ze naar de oppervlakte moeten terugkeren om adem te halen. Deze opeenvolging van gebeurtenissen is waarschijnlijk verantwoordelijk voor veel onverklaarbare verdrinkingen onder deelnemers aan speervissen en anderen die hun adem inhouden tijdens het duiken of zwemmen onder water.
Symptomen van kooldioxidevergiftiging kunnen zijn:
- hoofdpijn
- moeite met ademhalen
- misselijkheid
- braken
- blozen
Een hoog kooldioxidegehalte kan ook leiden tot black-outs, de kans op aanvallen door zuurstofvergiftiging vergroten en de ernst van stikstofnarcose verergeren. Duikers die vaak hoofdpijn hebben na het duiken of die er prat op gaan dat ze weinig lucht gebruiken, houden mogelijk kooldioxide vast.
Kooldioxide neemt gewoonlijk geleidelijk af als een duiker opstijgt. Mensen die tijdens een duik klachten krijgen, moeten geleidelijk terugkeren naar de oppervlakte. Mensen die regelmatig hoofdpijn hebben na het duiken moeten wellicht hun duiktechniek aanpassen.
Koolmonoxidevergiftiging tijdens het duiken
Koolmonoxide is een verbrandingsproduct. Koolmonoxide kan in de lucht van een duiker terechtkomen als de inlaatklep van de luchtcompressor te dicht bij de uitlaat van de motor is geplaatst of als de smeerolie in een slecht werkende compressor heet genoeg wordt om gedeeltelijk te verbranden en koolmonoxide te produceren.
Symptomen zijn misselijkheid, hoofdpijn, zwakte, onhandigheid en verwarring. Ernstige gevallen van koolmonoxidevergiftiging kunnen epileptische aanvallen, bewustzijnsverlies of coma veroorzaken. De diagnose wordt gesteld met een bloedtest. Na verloop van tijd daalt het bloedgehalte, dus om de diagnose te stellen moet de test zo snel mogelijk worden gedaan. De luchttoevoer van de duiker kan ook worden getest op koolmonoxide.
Mensen krijgen zuurstof toegediend. Een hoog zuurstofgehalte in het bloed helpt koolmonoxide uit het bloed te verwijderen, maar leidt niet altijd tot het oplossen van orgaanschade. Ernstige vergiftigingen kunnen worden behandeld met zuurstoftherapie onder hoge druk in een hyperbare kamer, die in bepaalde medische centra beschikbaar is.
Neurologisch hogedruksyndroom (zenuwstelsel)
Een slecht begrepen reeks neurologische symptomen kan zich ontwikkelen wanneer mensen dieper duiken dan 150 tot 180 meter (500 tot 600 voet), vooral wanneer de duik snel is en de duiker een mengsel van helium en zuurstof inademt. De symptomen zijn onder andere misselijkheid, overgeven, trillen, onhandigheid, duizeligheid, vermoeidheid, slaperigheid, spierkrampen, buikkrampen en verwardheid. Het syndroom verdwijnt vanzelf als mensen opstijgen of als de daalsnelheid wordt vertraagd.
Wist u dat...
|
Bronnen:
| Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |