Overmatig zweten meer huid  
  Hyperhidrose

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?   
Mensen met overmatig zweten (hyperhidrosis) zweten overvloedig, en sommigen zweten bijna constant.

  • overmatig zweten heeft meestal geen duidelijke oorzaak, maar wordt soms veroorzaakt door infecties, stofwisselingsproblemen of kanker
  • een huid die altijd nat is, kan rood en ontstoken worden of bleek, gerimpeld en gebarsten en kan een vieze geur ontwikkelen
  • de diagnose wordt gesteld door een evaluatie van de arts en soms door tests
  • de behandeling kan bestaan uit aluminiumchloride-antitranspiratiemiddelen, glycopyrronium-doekjes, anticholinerge geneesmiddelen, iontoforese met kraanwater, botulinumtoxine, een apparaat op basis van microgolven en soms chirurgie

Hoewel mensen met koorts of mensen die worden blootgesteld aan een zeer warme omgeving zweten, hebben mensen met overmatig zweten de neiging om ook zonder deze omstandigheden te zweten.

Plaatselijk overmatig zweten
Overmatig zweten kan het hele huidoppervlak aantasten, maar blijft vaak beperkt tot bepaalde delen van het lichaam (focaal overmatig zweten genoemd). De meest voorkomende delen zijn de handpalmen, de voetzolen, het voorhoofd en de oksels. Het zweten op deze plaatsen wordt meestal veroorzaakt door angst, opwinding, woede of angst. Hoewel zweten een normale reactie is, zweten mensen met overmatig zweten overvloedig en onder omstandigheden die bij de meeste mensen niet tot zweten leiden.
Sommige mensen zweten ook rond de lippen, neus en voorhoofd als ze warm, gekruid voedsel eten (het zogenaamde smaakzweten). Smaakzweten is normaal, maar bepaalde aandoeningen kunnen het zweten doen toenemen, zoals diabetes die de zenuwen aantast, gordelroos in het gezicht, hersenaandoeningen, bepaalde aandoeningen van het autonome zenuwstelsel in de hals en bepaalde letsels die de zenuwen naar de speekselklier voor het oor (de oorspeekselklier) aantasten.

Overal overmatig zweten
Overmatig zweten dat het grootste deel van het lichaam treft, wordt gegeneraliseerd overmatig zweten genoemd. Meestal wordt er geen specifieke oorzaak gevonden. Er zijn echter een aantal aandoeningen die gegeneraliseerd overmatig zweten kunnen veroorzaken, waaronder blootstelling aan hitte en koorts.

Symptomen   
Soms wordt het gebied rood en ontstoken. Het gebied kan een vieze geur verspreiden (bromhidrosis) als gevolg van de afbraak van zweet door bacteriën en gisten die normaal op de huid leven. Ernstige, chronische natheid kan het aangetaste gebied bleek, gerimpeld en gebarsten maken. Ook kan kleding doorweekt raken van het zweet.

Mensen die overmatig zweten zijn vaak angstig voor hun aandoening, wat kan leiden tot sociale terugtrekking. Deze angst kan het zweten verergeren.

Diagnose   

  • evaluatie door een arts
  • soms tests

Artsen baseren de diagnose van overmatig zweten meestal op de voorgeschiedenis van de persoon en een lichamelijk onderzoek.

Af en toe kunnen ze stoffen op de huid aanbrengen die kleine hoeveelheden zweet zichtbaar maken. Artsen kunnen ook bloedonderzoeken en hormoonscreenings doen om andere aandoeningen op te sporen.

Behandeling   

  • aluminiumchlorideoplossing aangebracht op de huid
  • glycopyrronium handdoekjes
  • anticholinergische geneesmiddelen die via de mond worden ingenomen
  • iontoforese met kraanwater
  • botulinum toxine type A injecties
  • apparaat op basis van microgolven
  • chirurgische ingrepen

Een op de huid aangebrachte aluminiumchlorideoplossing is sterker dan een in de handel verkrijgbaar antitranspiratiemiddel en is vaak nodig om overmatig zweten te behandelen, vooral op de handpalmen, de voetzolen, de oksels of de genitaliën. s Nachts droogt de persoon eerst de bezwete plek af en brengt dan de oplossing aan. s Ochtends wast de persoon de plek. In het begin van de behandeling moet de oplossing verschillende keren worden aangebracht totdat het zweten onder controle is. Daarna is één of twee keer per week aanbrengen voldoende om zo lang als nodig is verlichting te geven. De oplossing mag niet worden aangebracht op een ontstoken, kapotte, natte of pas geschoren huid. Soms geven artsen de persoon ook een anticholinerge drug om via de mond in te nemen (zie hieronder), wat anticholinerge bijwerkingen kan veroorzaken.

Bevochtigde doekjes met glycopyrronium kunnen worden gebruikt om overmatig zweten onder de armen te verminderen. Eenmaal per dag neemt men slechts één doekje en veegt hiermee elke oksel eenmaal af. Glycopyrronium kan anticholinerge effecten veroorzaken (zie hieronder).

Aan sommige mensen kunnen anticholinerge geneesmiddelen worden gegeven die via de mond worden ingenomen. Soms geven artsen de anticholinerge geneesmiddelen glycopyrrolaat of oxybutynine om in te nemen voordat aluminiumchloride-oplossing wordt aangebracht, om te voorkomen dat zweet de aluminiumchloride wegspoelt. Deze geneesmiddelen kunnen echter bijwerkingen veroorzaken die anticholinerge effecten worden genoemd. Anticholinerge effecten zijn onder meer wazig zien, een droge mond en moeilijkheden met urineren. Deze bijwerkingen kunnen ertoe leiden dat mensen stoppen met het gebruik van anticholinergica (zie Anticholinergic: What Does It Mean?).

Soms wordt kraanwater-iontoforese toegepast, waarbij gedurende 10 tot 20 minuten een zwakke elektrische stroom wordt aangelegd op de bezwete plaatsen (meestal handpalmen of voetzolen). Deze routine wordt gedurende 1 week dagelijks uitgevoerd en vervolgens wekelijks of ongeveer tweemaal per maand herhaald.

Botulinum toxine type A kan rechtstreeks in de oksels, handpalmen of het voorhoofd worden geïnjecteerd om de zenuwen die het zweten veroorzaken te inactiveren. Het voorkomt zweten gedurende ongeveer 5 maanden, afhankelijk van de dosis. Deze injecties zijn effectief, maar kunnen spierzwakte en hoofdpijn veroorzaken, zijn pijnlijk en zijn duur. Bovendien moet de behandeling 2 tot 3 keer per jaar worden herhaald. Omdat de Food and Drug Administration (FDA) botulinum toxine type A alleen heeft goedgekeurd voor overmatig zwetende oksels, wordt het gebruik ervan op andere plaatsen mogelijk niet door de verzekering gedekt.

Een apparaat op basis van een magnetron (een voorbeeld is miraDry®) maakt gebruik van thermische (warmte)energie om warmte te creëren en de zweetklieren permanent te vernietigen. Mensen kunnen baat hebben bij twee behandelingen met een tussenpoos van ten minste 3 maanden.

Chirurgische ingrepen om ernstig zweten onder controle te krijgen, kunnen worden geprobeerd als andere behandelingen niet effectief zijn. Overmatig zweten dat zich beperkt tot de oksels wordt soms behandeld door de zweetklieren te verwijderen via chirurgie of liposuctie. Overmatig zweten dat zich beperkt tot de handpalmen kan worden behandeld met een procedure die endoscopische transthoracale sympathectomie wordt genoemd, waarbij de zenuwen in de buurt van de wervelkolom in de borst die naar de zweetklieren leiden, worden doorgesneden. De operatie kan echter blijvende complicaties veroorzaken, zoals fantoomzweten (een gevoel van zweten, maar er is geen zweet), compensatoir zweten (meer zweten op onbehandelde lichaamsdelen), smaakzweten, zenuwpijn en het syndroom van Horner. Compensatoire hyperhidrose komt het meest voor na endoscopische transthoracale sympathectomie, ontwikkelt zich bij 80% van de mensen, en kan invaliderend zijn en veel erger dan het oorspronkelijke probleem.

Soms kan hyperhidrosis leiden tot lichaamsgeur (bromhidrosis), die kan worden behandeld door tweemaal daags te reinigen met water en zeep of, als dit niet effectief is, met andere maatregelen die worden gebruikt om bromhidrosis te behandelen.

Bronnen:

Het geneesmiddel Botox (botulinetoxine) kan je bevrijden van overmatig okselzweet.
In 2004 werd dit middel voor die indicatie goedgekeurd.
Bron: Wolffers, Ivan. 2005. Medicijnen 2006-2007. Klachten, ziekten, behandeling en medicatie. 1028 blz. Uitg.Contact. ISBN 978-90-254-2604-0. Blz.197

Laatste wijziging: 08 februari 2022 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek
  Einde van de pagina