Screening van kanker meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de professional versie van de Merck Manual, professional version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Kanker kan soms worden opgespoord bij asymptomatische patiënten via regelmatige lichamelijke onderzoeken en screeningstests.

Lichamelijk onderzoek naar kanker van de schildklier, mondholte, huid, lymfeklieren, teelballen, prostaat, baarmoederhals en eierstokken moet deel uitmaken van de routinematige medische zorg.

Screeningtests zijn tests die worden uitgevoerd bij asymptomatische patiënten die risico lopen. De achterliggende gedachte is dat een vroege diagnose de sterfte door kanker in een vroeg en geneesbaar stadium kan verminderen. Vroegtijdige opsporing kan een minder ingrijpende therapie mogelijk maken en de kosten drukken. Tot de risico's behoren fout-positieve resultaten, die bevestigingstests noodzakelijk maken (bv. biopsie, endoscopie) die kunnen leiden tot angst, aanzienlijke morbiditeit en aanzienlijke kosten; en fout-negatieve resultaten, die een verkeerd gevoel van veiligheid kunnen geven, waardoor patiënten latere symptomen negeren.

Screening op kanker moet in de volgende omstandigheden plaatsvinden:

  • wanneer duidelijke risicogroepen kunnen worden geïdentificeerd, zoals mensen met een familiegeschiedenis van borst-, eierstok-, pancreas-, hematologische, colon- of prostaatkanker
  • wanneer bewezen is dat een screeningtest meer voordelen biedt dan het risico en aanbevolen wordt door de bevoegde gezondheidsautoriteiten

De aanbevolen screeningsschema's veranderen voortdurend op basis van lopende onderzoeken. De huidige overwegingen met betrekking tot screening omvatten het groeiende inzicht dat sommige bevindingen (met name in prostaat- en borstweefsel) die kanker lijken te veroorzaken, zich niet daadwerkelijk tot kanker ontwikkelen binnen het resterende leven van een persoon. Zo kunnen bijvoorbeeld routinescreenings op de bloedspiegel van prostaat-specifiek antigeen (PSA) bij mannen en routinescreeningsmammogrammen bij vrouwen leiden tot biopsiebevindingen die door een patholoog als kanker worden beschouwd, maar die klinisch niet als kanker worden gezien of die zich manifesteren als een kanker die de overleving niet negatief beïnvloedt. In dergelijke gevallen kunnen mensen kankerbehandelingen krijgen (bijvoorbeeld chirurgie, chemotherapie, bestraling) waar ze geen baat bij hebben.

De hamvraag bij screening is hoeveel mensen moeten worden gescreend om één sterfgeval door kanker te voorkomen en hoeveel mensen onnodige ingrepen ondergaan of zich onnodig zorgen maken. Vanwege deze complexiteit is er veel onenigheid over wie er gescreend moet worden en op welke leeftijd voor welke vormen van kanker.


Bronnen:

Laatste wijziging: 30 april 2023

  Einde van de pagina