| Acuut nierletsel | meer nieren, urinewegen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Je nieren zijn 2 boonvormige organen die urine produceren. Ze zijn ongeveer zo groot als je vuist en zitten achter in je buik, vlakbij je wervelkolom. De nieren zorgen voor de water- en mineralenbalans in je lichaam en filteren afvalstoffen uit je bloed. Een acuut probleem is een probleem dat net is begonnen en waarschijnlijk niet lang zal duren. Er is dus sprake van acuut nierfalen als een of beide nieren plotseling een paar dagen of weken niet meer werken. Als je nieren langere tijd niet meer werken, heb je een chronische nierziekte. |
Artsen gebruiken nu de term "acuut nierschade" om te verwijzen naar acuut nierfalen. Maar nierfalen is nog steeds de term die de meeste mensen kennen.
- schade aan één nier veroorzaakt geen grote problemen zolang je andere nier werkt - beide nieren moeten stoppen met werken om ernstige problemen te krijgen
- je kunt last hebben van zwelling van je voeten, enkels of gezicht, je ziek en moe voelen, jeuk hebben over je hele lichaam, moeite hebben met ademhalen of minder plassen dan normaal
- acuut nierfalen kan leiden tot ernstige problemen, zoals hartfalen
- je hebt misschien dialyse nodig
Oorzaak
Acuut nierfalen kan worden veroorzaakt door:
- er komt niet genoeg bloed naar je nieren
- iets dat de afvoer van urine uit je nieren blokkeert
- bepaalde nierziekten
- bepaalde medicijnen of gifstoffen
Je nieren hebben veel bloed nodig. Je nieren krijgen mogelijk niet genoeg bloed als je veel bloed verliest, erg uitgedroogd bent of als je hart niet genoeg bloed pompt.
Als kanker of een niersteen de urinestroom blokkeert, ontstaat er druk in de nier. Als de druk lang hoog blijft, raken je nieren beschadigd.
Veel medicijnen en andere stoffen kunnen je nieren bijvoorbeeld beschadigen:
- sommige antibiotica
- contrastmiddelen die voor bepaalde röntgenfoto's worden gebruikt
Contrastmiddelen zijn vloeistoffen die via een ader worden toegediend en die bloedvaten en organen op röntgenfoto's beter zichtbaar maken.
Artsen kunnen vaak geen oorzaak vinden voor acuut nierfalen.
Symptomen
De symptomen hangen af van:
- hoe erg je nier beschadigd is
- wat de oorzaak is van het acute nierfalen
- hoe snel je nierproblemen verergeren
Eerst kun je symptomen hebben zoals:
- gewichtstoename
- zwelling in je voeten en enkels
- wallen in je gezicht en handen
- minder of helemaal niet plassen - de meeste gezonde volwassenen plassen tussen 3 kopjes en 2 liter urine per dag
Latere symptomen:
- je misselijk, moe en minder hongerig voelen
- moeite met concentreren
- jeuk of uitslag
U kunt ook symptomen hebben van het probleem dat uw nierfalen heeft veroorzaakt.
Diagnose
Uw arts zal het volgende doen:
- bloedonderzoek om te meten of afvalstoffen zich ophopen in je bloed
- urineonderzoek
- beeldvormend onderzoek, zoals echografie of CT-scan (computertomografie)
Behandeling
Artsen behandelen het probleem dat acuut nierfalen veroorzaakt. Je arts kan ook:
- je op een speciaal dieet zetten dat beperkt hoeveel vocht, zout, fosfor en kalium je binnenkrijgt
- je elke dag laten wegen om te zien of je vocht vasthoudt
- medicijnen geven om het kalium- of fosforgehalte in je bloed in evenwicht te brengen
- je laten dialyseren om afvalstoffen en overtollig water uit je bloed te verwijderen
Sommige nierbeschadigingen zijn ernstig en levensbedreigend en moeten worden behandeld op een speciale verpleegafdeling in het ziekenhuis. Je hebt bijvoorbeeld een operatie nodig als je nieren en urinestroom geblokkeerd zijn.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 02 november 2023 |