Renale tubulaire acidose meer nieren, urinewegen  
  Nierbuisacidose

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Bij Renale (de nier betreffend) tubulaire acidose (toename van de zuurgraad) werken de nierbuisjes niet goed, waardoor er te veel zuur in het bloed komt.

  • de tubuli van de nieren die zuur uit het bloed verwijderen, raken beschadigd wanneer iemand bepaalde medicijnen gebruikt of een andere aandoening heeft die de nieren aantast
  • vaak treden spierzwakte en verminderde reflexen op als de aandoening al lange tijd aanwezig is
  • bloedonderzoek toont een hoge zuurgraad aan en een verstoring van het zuur-base-evenwicht van het lichaam
  • sommige mensen drinken elke dag een oplossing van zuiveringszout om het zuur te neutraliseren

Om normaal te kunnen functioneren, moeten lichaamszuren en basen (zoals bicarbonaat) in evenwicht zijn. Normaal gesproken produceert de afbraak van voedsel zuren die in het bloed circuleren. De nieren verwijderen zuren uit het bloed en scheiden ze uit in de urine. Deze functie wordt voornamelijk vervuld door de niertubuli. Bij renale tubulaire acidose functioneren de nierbuisjes op een van de twee manieren niet goed, waardoor het aantal zuren in het bloed toeneemt (metabole acidose):

  • te weinig van de zuren die het lichaam produceert worden uitgescheiden, waardoor het zuurgehalte in het bloed toeneemt
  • te weinig van het bicarbonaat dat door de niertubuli wordt gefilterd, wordt weer opgenomen, zodat te veel bicarbonaat in de urine verloren gaat

Bij Renale tubulaire acidose wordt ook de balans van elektrolyten aangetast. Renale tubulaire acidose kan leiden tot de volgende problemen:

  • een laag of hoog kaliumgehalte in het bloed
  • calciumafzettingen in de nieren, wat kan leiden tot nierstenen
  • uitdroging
  • pijnlijke verweking en verbuiging van de botten (osteomalacie of rachitis)

Renale tubulaire acidose kan een permanente, erfelijke aandoening bij kinderen zijn. Het kan echter een intermitterend probleem zijn bij mensen die andere aandoeningen hebben, zoals diabetes mellitus, sikkelcelziekte, of een auto-immuunziekte (zoals systemische lupus erythematosus [SLE of lupus]). Niertubulaire acidose kan ook een tijdelijke aandoening zijn die wordt veroorzaakt door verstopping van de urinewegen of door geneesmiddelen zoals acetazolamide, amfotericine B, angiotensine-converting enzyme (ACE)-remmers, angiotensine II-receptorblokkers (ARB's) en diuretica die het kalium in het lichaam sparen (zogenaamde kaliumsparende diuretica).

Als Renale tubulaire acidose aanhoudt, kunnen de niertubuli beschadigd raken en kan dit leiden tot chronische nierziekte.

Er zijn vier typen Renale tubulaire acidose, type 1 tot en met 4. De typen onderscheiden zich van elkaar door de specifieke afwijking in de nierfunctie die de acidose veroorzaakt. Alle vier typen komen zelden voor, maar type 4 komt het meest voor en type 3 is uiterst zeldzaam.

Enkele typen renale tubulaire acidose

Symptomen van RTA
Veel mensen hebben geen symptomen. De meeste anderen ontwikkelen pas symptomen nadat de aandoening al lange tijd aanwezig is. Welke symptomen uiteindelijk ontstaan, hangt af van het type Renale tubulaire acidose.

Types 1 en 2
Wanneer het kaliumgehalte in het bloed laag is, zoals bij type 1 en 2, kunnen neurologische problemen ontstaan, waaronder spierzwakte, verminderde reflexen en zelfs verlamming. Bij type 1 kunnen nierstenen ontstaan, waardoor niercellen beschadigd raken en, in sommige gevallen, chronische nierziekte optreedt. Bij type 2 en soms bij type 1 kunnen botpijn en osteomalacie optreden bij volwassenen en rachitis bij kinderen.

Types 4
Bij type 4 stijgt het kaliumgehalte meestal, hoewel het zelden voorkomt dat het gehalte zo hoog wordt dat het symptomen veroorzaakt. Als de spiegel te hoog wordt, kunnen onregelmatige hartslag en spierverlamming optreden.

Diagnose   

Een arts denkt aan de diagnose Renale tubulaire acidose type 1 of type 2 wanneer een persoon bepaalde karakteristieke symptomen heeft (zoals spierzwakte en verminderde reflexen) en wanneer tests een hoge zuurspiegel en een lage bicarbonaat- en kaliumspiegel in het bloed aantonen.

Type 4 Renale tubulaire acidose wordt meestal vermoed wanneer hoge kaliumwaarden samengaan met hoge zuurwaarden en lage bicarbonaatwaarden in het bloed. Onderzoek van urinemonsters en andere tests helpen om het type Renale tubulaire acidose vast te stellen.

Behandeling   

  • dagelijks natriumbicarbonaat drinken

De behandeling hangt af van het type.

Types 1 en 2
Types 1 en 2 worden behandeld door dagelijks een oplossing van natriumbicarbonaat (zuiveringszout) te drinken om het zuur te neutraliseren dat door voedsel wordt geproduceerd. Deze behandeling verlicht de symptomen en voorkomt nierfalen en botaandoeningen of voorkomt dat deze problemen erger worden. Er zijn ook andere speciaal bereide oplossingen beschikbaar en kaliumsupplementen kunnen ook nodig zijn.

Types 4
Bij type 4 is de acidose zo mild dat bicarbonaat misschien niet nodig is. Een hoog kaliumgehalte in het bloed kan meestal onder controle worden gehouden door de kaliuminname te beperken, uitdroging te voorkomen, diuretica te gebruiken die het kaliumverlies verhogen, en andere geneesmiddelen te gebruiken of de dosering van de geneesmiddelen aan te passen.


Bronnen:

Laatste wijziging: 08 augustus 2022 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina