Waterpokken meer kinderen   meer infecties   meer huid     Varicella zoster Waterpokken is echt iets anders dan de gevaarlijke (dodelijke) ziekte 'pokken'    Pokken is een potentieel biologisch wapen. Pokken (variola) is een uiterst besmettelijke en dodelijke ziekte. Het virus kan alleen in mensen overleven, niet in dieren. Het circa 200 jaar geleden uitgevonden vaccin is zo effectief dat de WHO in 1980 meldde dat de ziekte was uitgeroeid. Omdat de beschermende werking van het vaccin geleidelijk afneemt, zijn bijna alle mensen, ook degenen die eerder gevaccineerd zijn, nu gevoelig voor pokken. Dit gebrek aan bescherming zou niet verontrustend zijn als niet monsters van het virus werden bewaard in twee onderzoeksinstellingen, één in de Verenigde Staten en één in Rusland. Er zijn meldingen dat het Russische leger een grote voorraad pokkenvirus heeft die werd aangemaakt voor gebruik als biologisch wapen. Als het pokkenvirus uit een van deze bronnen op de een of andere manier opnieuw in de bevolking zou worden geïntroduceerd, zou de daaruit volgende epidemie verwoestend zijn. Wat is het?    Waterpokken is een virus kinderziekte met over het hele lichaam vlekjes, blaasjes en korstjes. Bijna iedereen krijgt als kind een keer waterpokken, meestal in de winter of in het begin van de lente. Het gaat vanzelf over. Binnen 10 dagen is het kind weer beter. Daarna is het tegen de ziekte beschermd. Een tweede keer waterpokken krijgen is zeer zeldzaam. Het virus kan wel slapend (niet actief) in het lichaam achterblijven, u merkt daar niets van. Soms wordt het virus jaren later weer actief. Dan kan het plaatselijk een huiduitslag veroorzaken. Dit heet gordelroos (herpes zoster). Van de mensen die in de (sub)tropen zijn opgegroeid heeft maar de helft als kind waterpokken gehad. Waterpokken en gordelroos worden veroorzaakt door hetzelfde humaan herpesvirus (HHV-3). Symptomen    eerste verschijnsel is verkouden koorts kan, hangerig en ziek zijn ook, soms al voordat de waterpokken te zien zijn vlekjes en blaasjes over het hele lichaam, vaak ook in de mond, in het haar en op de oogleden de huiduitslag jeukt de blaasjes verdrogen tot korstjes de korstjes zijn na 10 dagen verdwenen Oorzaak    Het varicella-zostervirus. Een virus, dus besmettelijk, zeer besmettelijk. Besmetting    Het waterpokkenvirus wordt bij hoesten en praten via druppeltjes in de lucht overgedragen. Ook door contact met het vocht uit de blaasjes kan het virus worden overgedragen. De ziekte is besmettelijk voor anderen vanaf 2 dagen voordat de vlekjes zichtbaar worden, totdat de blaasjes zijn ingedroogd. Dit duurt ongeveer 10 dagen. Na besmetting duurt het maximaal 3 weken voordat de vlekjes ontstaan. Het kind is al besmettelijk vanaf 2 dagen voordat het de blaasjes krijgt. Daardoor heeft het andere kinderen meestal al besmet. Het heeft dan geen zin om uw kind thuis te houden om besmetting van andere kinderen te voorkomen. Het kan zijn dat de school of het kinderdagverblijf daar andere afspraken over heeft. Preventie    preventie geen profylaxe (medische middelen om de ziekte te voorkomen) geen Behandeling    zelf zinkzalf helpt tegen de jeuk nagels schoon en kort houden niet krabben. Door krabben wordt de jeuk erger en kunnen infecties en kleine littekens ontstaan het kind mag gewoon in bad of onder de douche een waterijsje of koude drank kan de pijnlijke blaasjes in de mond tijdelijk verzachten bij een vliegreis informeer dan bij uw luchtvaartmaatschappij wat daar de regels over waterpokken zijn medicijnen er is geen medicijn wat helpt tegen waterpokken er is geen medicijn dat waterpokken sneller kan laten genezen arts is het kind met koorts jonger dan 3 maanden, bel direct de huisarts ga naar de huisarts: als uw kind drinkt niet of te weinig als uw kind steeds braakt als uw kind suf wordt suf als uw kind benauwd wordt of gaat heel snel ademen als uw kind blijft huilen of gaat kreunen als uw kind een grauwe huidskleur krijgt als uw na een paar koortsvrije dagen opnieuw koorts krijgt Ik ben ouder dan 12 jaar en heb waterpokken    Waterpokken bij volwassenen is zeldzaam. U kunt het alleen krijgen als u het als kind niet hebt gehad. Anders dan bij kinderen kan waterpokken bij volwassenen ernstig verlopen. Bij volwassenen met waterpokken is er meer kans op een longontsteking. Het waterpokkenvirus kan in uw lichaam achterblijven en op latere leeftijd gordelroos veroorzaken. Soms kunnen de huidblaasjes ontsteken doordat er bacteriën bij komen, bijvoorbeeld door krabben. Uw huisarts kan u hiervoor een crème voorschrijven. Meestal bent u binnen 10 dagen genezen. Daarna bent u tegen de ziekte beschermd. Een tweede keer waterpokken krijgen is zeer zeldzaam. Het virus kan wel slapend (niet actief) in uw lichaam achterblijven. U merkt daar niets van. Soms wordt het virus jaren later weer actief. Dan kan het plaatselijk een huiduitslag veroorzaken. Dit heet gordelroos (herpes zoster). Na een longontsteking door waterpokken kunt u nog enkele weken vermoeid blijven. Behandeling    zelf zinkzalf helpt tegen de jeuk nagels schoon en kort houden niet krabben. Door krabben wordt de jeuk erger en kunnen infecties en kleine littekens ontstaan in bad of onder de douche mag een waterijsje of koude drank kan de pijnlijke blaasjes in de mond tijdelijk verzachten bij een vliegreis informeer dan bij uw luchtvaartmaatschappij wat daar de regels over waterpokken zijn medicijnen arts als u al waterpokken heeft kan de huisarts u virusremmers voorschrijven. Dit helpt alleen binnen 24 uur na het ontstaan van de vlekjes en blaasjes. U wordt dan minder lang ziek en krijgt minder huiduitslag als u een longontsteking door waterpokken heeft wordt u behandeld in het ziekenhuis. U krijgt dan medicijnen via een infuus bent u in contact bent geweest met iemand met waterpokken? Dan kunt u tot 5 dagen hierna nog gevaccineerd worden (prik tegen waterpokkenvirus). U heeft dan minder kans op longontsteking als u de huisarts dezelfde dag belt en met medicijnen start, bent u minder lang ziek bel direct uw huisarts als u waterpokken krijgt en u bent zwanger of u bent net bevallen als uw afweer is sterk verminderd (bijvoorbeeld door chemotherapie of prednison) u wordt zieker (hoge koorts, benauwd of suf) Zwangerschap en waterpokken    Heeft u ooit waterpokken gehad dan bent u beschermd. Als u al waterpokken heeft gehad dan kunt u geen waterpokken meer krijgen, dan heeft uw contact met iemand met waterpokken geen gevolgen voor uw ongeboren kind. Neem dan contact op met uw huisarts (in het weekend met de huisartsenpost). De huisarts verwijst u naar het ziekenhuis. Waterpokken in de zwangerschap kan ernstig verlopen. U kunt bijvoorbeeld een ernstige longontsteking krijgen. Er is een heel kleine kans op aangeboren afwijkingen van de baby door waterpokken. Van de 100 vrouwen met waterpokken in de zwangerschap krijgen er 5 een te vroeg geboren kind. Krijgt u waterpokken vlak vóór of nadat u bevalt (tussen 5 dagen vóór tot 2 dagen na de bevalling)? Dan krijgt uw pasgeborene in het ziekenhuis antistoffen om uw kind tegen waterpokken te beschermen. Bent u niet zwanger maar heeft u een kinderwens? Maak dan een afspraak bij uw huisarts voor advies. Als u nog geen waterpokken heeft gehad kunt u zich vooraf laten inenten tegen waterpokken. Daarna bent u tegen waterpokken beschermd. Lees ook Ik wil mij voorbereiden op een gezonde zwangerschap. Krijgt u waterpokken tussen de 5 dagen vóór tot 2 dagen na de bevalling? Dan kan uw baby een longontsteking krijgen, een maagdarminfectie, een leverontsteking en/of een hersen(vlies)ontsteking. Vaccineren    Bent u nooit gecaccineerd en hebt u nooit waterpokken gehad dan kunt u zich vooraf laten inenten (vaccineren) tegen waterpokken. U krijgt 2 prikken met ruim 1 maand ertussen. U betaalt de inenting (het vaccin) zelf. U krijgt de prikken niet als u zwanger bent. Na de laatste van de 2 waterpokkenprikken moet u nog één maand anticonceptie gebruiken (bijvoorbeeld condooms, de pil of het spiraal). Daarna is het veilig om zwanger te worden. Bijwerkingen van de inenting tegen waterpokken kunnen zijn: roodheid, gevoeligheid en zwelling bij de prikplek, soms wat vlekjes die op waterpokken kunnen lijken. Ik heb contact gehad met iemand met waterpokken    Bijna iedereen in Nederland heeft als kind waterpokken gehad. Als u waterpokken hebt gehad, kunt u het niet nog een keer krijgen. Van de mensen die in warme landen (sub-tropen) zijn opgegroeid heeft maar de helft waterpokken gehad. De rest kan als volwassene nog waterpokken krijgen. Volwassenen kunnen van waterpokken erg ziek worden. Een inenting tegen waterpokken kan dit voorkomen. Weet u niet of u waterpokken heeft gehad? Uw huisarts kan een bloedonderzoek doen naar antistoffen tegen waterpokken. Besmettelijk    Heeft u contact gehad met iemand met waterpokken of gordelroos? Dan zijn de volgende vragen belangrijk: Heeft u als kind waterpokken gehad? Dan bent u beschermd. U kunt waterpokken niet nog een keer krijgen. Heeft u geen inenting tegen waterpokken gehad? Of twijfelt u? Ga dan naar uw huisarts. Deze kan bloedonderzoek aanvragen om te kijken of u antistoffen heeft tegen waterpokken. Heeft u geen antistoffen? Dan bent u niet beschermd. Vaccinatie    U kunt dan een inenting (Vaccinatie) krijgen tegen waterpokken. Dit moet binnen 5 dagen nadat u contact had met iemand met waterpokken. De inenting helpt om een longontsteking door waterpokken te voorkomen. Deze inenting (vaccinatie) betaalt u zelf. U krijgt deze inenting niet als u zwanger bent of als uw afweer sterk is verminderd. Is uw afweer sterk verminderd (bijvoorbeeld door medicijnen zoals chemotherapie of prednison)? Dan stuurt de huisarts u naar het ziekenhuis. Daar krijgt u antistoffen tegen waterpokken (met een injectie of infuus). Dit moet zo snel mogelijk, liefst binnen 48 uur (uiterlijk 96 uur) nadat u contact had met iemand met waterpokken. Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5.  blz.1577-15791 Laatste wijziging: 5 januari 2022   Einde van de pagina