|
|
Goed om te weten
- de werkzame stof in Haldol is haloperidol
- haldol behoort tot de klassieke antipsychotica
- artsen schrijven Haldol onder andere voor bij psychosen, manie en tics
- het heeft een gunstig effect op opwinding, wanen en onwillekeurige beweging
- je kunt Haldol ook gebruiken bij misselijkheid en braken
- Haldol is verkrijgbaar als druppels of als tablet van 1 mg, 5 mg en 10 mg
- de arts kan het medicijn ook toedienen met een injectie
- zeer vaak voorkomende bijwerkingen zijn slaperigheid en hoofdpijn
Wat is Haldol?
De werkzame stof in Haldol is haloperidol. Het remt het effect van dopamine in de hersenen. Dopamine is een neurotransmitter, het zorgt ervoor dat zenuwcellen in de hersenen met elkaar communiceren. Dopamine is van invloed op het bewegingsapparaat, denkprocessen, emoties en motivatie. Te veel dopamine in de hersenen is geassocieerd met psychose, manie en onrust. Haldol vermindert het effect van dopamine, waardoor verschijnselen zoals onrust en verwarring afnemen. Artsen schrijven Haldol onder andere voor bij de volgende aandoeningen.
Haldol bij psychosen en manie
Een psychose gaat gepaard met verschillende symptomen. Je ervaart jezelf en de wereld anders dan de werkelijkheid. Je bent verward en vaak wantrouwend naar je omgeving. Je kunt perioden van overdreven opgewektheid en onrust hebben, maar ook met sombere perioden of nergens meer zin in hebben. Mogelijk speelt een te hoge dopamine-activiteit een rol. De arts kan Haldol voorschrijven om het effect van dopamine te verminderen. Hierdoor ben je minder onrustig en worden verschijnselen van een psychose onderdrukt.
Haldol bij tics
Een tic is een plotselinge, onwillekeurige beweging of uiting die herhaald wordt. Je hebt vaak moeite om een tic tegen te houden. Voorbeelden van tics zijn herhaaldelijk knipogen of bepaalde geluiden maken. Een aandoening die gepaard gaat met tics is Gilles de la Tourette. De arts kan Haldol voorschrijven om het effect van dopamine te beïnvloeden. De tics of dwanghandelingen kunnen hierdoor verminderen.
Haldol bij misselijkheid en braken
Een gedeelte van de hersenenstam wordt het braakcentrum genoemd. Dit centrum reguleert het optreden van misselijkheid en braken. Het braakcentrum raakt geprikkeld door prikkels uit het evenwichtsorgaan, de hersenen of de maag en darmen. Dopamine is betrokken bij deze prikkeling van het braakcentrum. De arts kan Haldol voorschrijven om de werking van dopamine te remmen en daarmee de misselijkheid en braakneiging te verminderen.
Dosering Haldol druppels, injectie en tablet
Haldol is een antipsychoticum. Het remt het effect van dopamine in de hersenen, waardoor symptomen van psychose en onrust afnemen. Artsen kunnen het ook voorschrijven bij misselijkheid en braken. De dosering verschilt per aandoening. Artsen schrijven Haldol tabletten voor van 1 mg, 5 mg of 10 mg en Haldol druppels van 2 mg per 1 milliliter (één druppel bevat 0,1 mg haloperidol). De arts kan het medicijn ook toedienen met een injectie. Houd je altijd aan de dosering die de arts vertelt. Onderstaande doseringen voor volwassenen zijn gebruikelijk, maar kunnen afwijken.
| Behandeling | Toedieningsvorm | Dosering |
| | tablet | startdosis 2-20 mg per dag (in 1 of meer dosis)
onderhoudsdosis 3x per dag 1-3 mg; max. 20 mg in meerdere dosis |
| Psychosen en manie (acuut) | injectie in spier
druppels (bij ouderen) | 5 mg per keer, evt herhalen tot symptomen onder controle; max. 20 mg per dag
startdosis 0.5-1 mg per dag (5-10 druppels) |
| Tics, ernstige onrust | tablet onderhoudsdosis 3x per dag 0.5-1 mg; evt. 3x per dag 2-3 mg
tot 1.5 mg per dag | |
| Misselijkheid en braken | injectie in spier of aderen | 2.5 mg per keer |
Voor kinderen van twaalf tot achttien jaar is de gebruikelijke dosering Haldol voor psychosen, tics en ernstige onrust:
- startdosis: 0,01 tot 0,025 mg per kg lichaamsgewicht per dag, verdeeld in twee à drie doses
- onderhoudsdosis: op basis van het effect kan de arts de dosering om de vijf tot zeven dagen geleidelijk verhogen tot maximaal 1 tot 5 mg Haldol per dag, verdeeld over twee à drie doses
- gebruik je Haldol druppels? Dan is de dosering maximaal tien tot vijftig druppels in twee à drie doses per dag
Voor kinderen van zes tot twaalf jaar is de gebruikelijke dosering Haldol voor psychosen, tics en ernstige onrust:
- startdosis: 0,01 tot 0,025 mg per kg lichaamsgewicht per dag, verdeeld over twee à drie doses
- onderhoudsdosis: op basis van het effect om de vijf tot zeven dagen de dosis geleidelijk verhogen tot maximaal 0,075 mg Haldol per kg lichaamsgewicht (bij psychose maximaal 0,15 mg per kg lichaamsgewicht)
Bron: Farmacotherapeutisch Kompas
Haldol afbouwen
Het gebruik van Haldol moet je geleidelijk afbouwen. Stop nooit zomaar met het medicijn zonder dit met de arts te bespreken. Bij sommige gebruikers keren ziekteverschijnselen terug. Daarnaast kunnen er ontwenningsverschijnselen optreden, zoals misselijkheid, braken of slapeloosheid. Vraag de arts hoe je Haldol kunt afbouwen. Dit verkleint de kans op ontwenningsverschijnselen.
Bijwerkingen Haldol
Haldol remt het effect van dopamine in de hersenen. Het vermindert onrust en tics. Je kunt het ook gebruiken bij misselijkheidsklachten en braken. Naast de gewenste werking kan Haldol bijwerkingen geven. Lees hieronder de meest voorkomende klachten. Een volledig overzicht vind je in de bijsluiter. Raadpleeg bij klachten de arts of apotheker, ook als de bijwerking niet in de bijsluiter staat.
Vaak tot zeer vaak voorkomende bijwerkingen van Haldol
Meer dan één op de tien gebruikers krijgt de volgende klachten:
- rusteloosheid
- slaperigheid
- bewegingsstoornis
- overmatige, ongewilde, ondoelmatige bewegingen (tremor)
- hoofdpijn
Bij minder dan één op de tien gebruikers treden de volgende bijwerkingen op:
- verminderde eetlust
- gewichtsverandering
- spijsverteringsstoornis
- verstopping
- misselijkheid, braken
- droge mond
- depressie
- psychotische stoornis
- spierspanning
- bewegingsstoornissen zoals vertraagde of ongecontroleerde bewegingen
- verminderde mimiek
- duizeligheid
- huiduitslag
Soms voorkomende bijwerkingen van Haldol
Onderstaande klachten komen bij minder dan één op de honderd gebruikers voor:
- overgevoeligheid
- verwardheid
- verminderde zin in seks
- stuipen
- parkinsonachtige klachten
- versnelde hartslag
- benauwdheid
- leverontsteking (hepatitis)
- geelzucht
- overgevoelig voor licht
- uitblijven menstruatie, menstruatiepijn
- borstpijn, afscheiding uit de borsten
|