| Barrières aan de buitenkant en de binnenkant | meer fundamentals |
|
Meer: Menselijk lichaam: |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
Hoe vreemd het ook mag lijken, het is niet altijd eenvoudig om te bepalen wat zich buiten en wat zich binnen het lichaam bevindt, omdat het lichaam veel oppervlakken heeft. De huid, die eigenlijk een orgaansysteem is, bevindt zich duidelijk aan de buitenkant van het lichaam. Deze vormt een barrière die voorkomt dat veel schadelijke stoffen het lichaam binnendringen. Het spijsverteringsstelsel is een lange buis die begint bij de mond, door het lichaam slingert en uitmondt bij de anus. Bevindt voedsel zich tijdens het passeren van deze buis binnen of buiten het lichaam? Voedingsstoffen en vocht bevinden zich pas echt in het lichaam als ze in de bloedbaan zijn opgenomen.
Lucht stroomt via de neus en keel naar de luchtpijp (trachea) en vervolgens naar de uitgebreide, vertakte luchtwegen van de longen (bronchiën). Op welk punt bevindt deze doorgang zich in het lichaam? Zuurstof in de longen (zie pagina Overzicht van het ademhalingssysteem) is pas nuttig voor het lichaam als het in de bloedbaan terechtkomt. Om in de bloedbaan te komen, moet zuurstof door een dunne laag cellen gaan die de longen bekleden. Deze laag fungeert als een barrière tegen virussen en bacteriën, zoals die welke tuberculose veroorzaken, die met de lucht in de longen kunnen worden meegevoerd. Tenzij deze organismen de cellen binnendringen of in de bloedbaan terechtkomen, veroorzaken ze over het algemeen geen ziekte. Omdat de longen veel beschermende mechanismen hebben, zoals antilichamen om infecties te bestrijden en kleine haartjes, cilia genaamd, om vuil uit de luchtwegen te vegen, veroorzaken de meeste infectieuze organismen in de lucht nooit ziekte.
Lichaamsoppervlakken scheiden niet alleen de buitenkant van de binnenkant, maar houden ook structuren en stoffen op hun plaats, zodat ze goed kunnen functioneren. Zo drijven inwendige organen niet in een plas bloed, omdat bloed normaal gesproken in de bloedvaten blijft. Als er bloed uit de bloedvaten in andere delen van het lichaam lekt (bloeding), kan het niet alleen geen zuurstof en voedingsstoffen naar de weefsels brengen, maar ook ernstige schade veroorzaken. Een kleine hoeveelheid bloed die in de hersenen lekt, kan bijvoorbeeld hersenweefsel vernietigen omdat er in de schedel geen ruimte is voor uitzetting. Aan de andere kant vernietigt een vergelijkbare hoeveelheid bloed die in de buik lekt geen weefsel, omdat de buik ruimte heeft voor uitzetting.
Speeksel, dat zo belangrijk is in de mond, kan ernstige schade veroorzaken als het in de longen wordt ingeademd, omdat speeksel bacteriën bevat die een infectie in de longen kunnen veroorzaken. Het zoutzuur dat door de maag wordt geproduceerd, veroorzaakt daar zelden schade. Het zuur kan echter de slokdarm verbranden en beschadigen als het terugvloeit en kan andere organen beschadigen als het door de maagwand lekt. Ontlasting, het onverteerde deel van voedsel dat via de anus wordt uitgescheiden, kan levensbedreigende infecties veroorzaken als het in de buikholte terechtkomt, wat kan gebeuren als er een gat in de darmwand ontstaat.
Bronnen: