| Vergrote amandelen en adenoïden bij kinderen | meer kinderen |
|
Meer: Keel- Neus- en Ooraandoeningen bij kinderen: |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? De amandelen en adenoïden kunnen groter worden door een infectie of andere oorzaak of ze kunnen al groot zijn bij de geboorte. Vergroting van de amandelen en adenoïden komt vaak voor bij kinderen en hoeft meestal niet behandeld te worden. |
- vergrote amandelen en adenoïden bij kinderen kunnen het gevolg zijn van infecties, maar kunnen ook normaal zijn.
- een vergroting veroorzaakt meestal geen symptomen, maar kan soms problemen veroorzaken met ademhalen of slikken en soms terugkerende oor- of sinusinfecties of obstructieve slaapapneu.
- de diagnose is gebaseerd op een lichamelijk onderzoek om de amandelen te zien, nasofaryngoscopie om de adenoïden te zien en soms op de resultaten van een slaaponderzoek om te zien of vergrote amandelen en adenoïden obstructieve slaapapneu kunnen veroorzaken.
- er kunnen antibiotica worden gebruikt als er sprake is van een bacteriële infectie en soms, als infecties terugkomen, worden de amandelen en adenoïden verwijderd.
|
|
| De amandelen zijn 2 gebieden van lymfeweefsel aan weerszijden van de keel. De adenoïden, ook lymfeweefsel, bevinden zich hoger en verder naar achteren, achter het gehemelte, waar de neusholtes aansluiten op de keel. De adenoïden zijn niet zichtbaar door de mond. | |
Tonsillen en adenoïden zijn verzamelingen lymfeweefsel die een rol kunnen spelen bij het helpen van het lichaam om infecties te bestrijden. Ze vangen bacteriën en virussen die via de keel binnenkomen en produceren antilichamen. De amandelen en adenoïden zijn het grootst bij kinderen van 2 tot 6 jaar.
De amandelen zitten aan beide kanten van de achterkant van de keel. De adenoïden zitten hoger en verder naar achteren, waar de neusholte aansluit op de keel. De amandelen zijn zichtbaar door de mond, maar de adenoïden niet.
Oorzaak
Sommige kleuters en adolescenten hebben relatief grote amandelen en adenoïden die niet te wijten zijn aan een probleem. Amandelen en adenoïden kunnen echter vergroot raken doordat ze geïnfecteerd raken met een virus of bacterie die keelinfecties (keelpijn) veroorzaakt. Daarnaast kunnen allergieën (zoals seizoens- of jaarallergieën), irriterende stoffen en mogelijk gastro-oesofageale reflux ook leiden tot vergroting van de amandelen en adenoïden. Voortdurende blootstelling aan kinderen met bacteriële of virale infecties, zoals kinderen in kinderopvangcentra, verhoogt het risico op infectie.
Als de amandelen vergroot zijn, belemmeren ze soms het ademen of slikken en kunnen de adenoïden de neus of de buis van eustachius blokkeren, die de achterkant van de keel met de oren verbindt. Meestal worden de amandelen en adenoïden weer normaal als de infectie voorbij is. Soms blijven ze vergroot, vooral bij kinderen die vaak of chronisch infecties hebben.
Symptomen
De meeste vergrote amandelen en adenoïden veroorzaken geen symptomen. Vergrote amandelen of adenoïden kunnen de stem echter een verstopte neus geven (kinderen klinken alsof ze verkouden zijn). Kinderen met vergrote amandelen of adenoïden kunnen een abnormaal gevormd gehemelte en een abnormale stand van de tanden hebben. Kinderen kunnen ook de neiging hebben om door hun mond te ademen. Vergrote amandelen kunnen ook neusbloedingen, slechte adem en hoesten veroorzaken.
Complicaties
Vergrote amandelen en adenoïden worden als een probleem beschouwd wanneer ze ernstiger problemen veroorzaken, zoals de volgende:
- chronische oorinfecties en gehoorverlies: Deze problemen ontstaan door verstopping van de buis van eustachius en vochtophoping in het middenoor.
- terugkerende sinusinfecties: Zie Sinusitis.
- obstructieve slaapapneu: Sommige kinderen met vergrote amandelen en adenoïden snurken en stoppen gedurende korte perioden met ademen tijdens de slaap. Hierdoor kan het zuurstofgehalte in het bloed laag zijn en kunnen kinderen vaak wakker worden en overdag slaperig zijn. In zeldzame gevallen heeft obstructieve slaapapneu veroorzaakt door vergrote amandelen en adenoïden ernstige complicaties, zoals hoge bloeddruk in de longen (pulmonale hypertensie) en veranderingen in het hart als gevolg van pulmonale hypertensie (cor pulmonale).
- gewichtsverlies of gebrek aan gewichtstoename: Kinderen eten mogelijk niet voldoende vanwege de pijn als gevolg van infecties of omdat ademhalen een constante fysieke inspanning vergt.
Diagnose
- nasofaryngoscopie
- soms een slaaponderzoek
Zeer grote amandelen kunnen normaal zijn en chronisch geïnfecteerde amandelen kunnen een normale grootte hebben. Om vast te stellen of infecties de oorzaak zijn van vergrote amandelen, vragen artsen hoeveel episodes van keelontsteking kinderen in de afgelopen 1 tot 3 jaar hebben gehad.
Om de achterkant van de neus en keel te bekijken, brengen artsen meestal een flexibele kijkbuis in via de neus (een nasofaryngoscoop genoemd). Artsen kijken ook naar roodheid van de amandelen, vergroting van lymfeklieren bij de kaak en in de hals en het effect van de amandelen op de ademhaling. Ze kunnen ook röntgenfoto's van de nek maken om de grootte van de adenoïden te bepalen.
Obstructieve slaapapneu wordt vermoed als ouders melden dat het kind stopt met ademen tijdens de slaap. In dergelijke gevallen kunnen artsen het kind aanraden om een slaaponderzoek (polysomnografie) te ondergaan. Bij deze test wordt het kind gevolgd terwijl het 's nachts in een slaaplaboratorium slaapt. Artsen kunnen ook een röntgenfoto van de borst maken en het zuurstofgehalte in het bloed meten.
Behandeling
- behandeling van andere oorzaken (allergieën en infecties)
- soms adenoïdectomie, tonsillectomie of beide
Als artsen denken dat de oorzaak allergieën zijn, kunnen ze een corticosteroïde neusspray of andere medicijnen, zoals antihistaminica, via de mond geven. Als de oorzaak een bacteriële infectie lijkt te zijn, kunnen artsen antibiotica geven.
Als deze medicijnen niet werken of als artsen denken dat ze niet nuttig zullen zijn, kunnen artsen aanraden om tijdens dezelfde operatie de adenoïden chirurgisch te verwijderen (adenoidectomie genoemd) en eventueel de amandelen te verwijderen (tonsillectomie genoemd).
Tonsillectomie en adenoidectomie zijn veel voorkomende operaties bij kinderen in de Verenigde Staten. Kinderen die baat hebben bij deze operaties zijn onder andere degenen die het volgende hebben:
- obstructieve slaapapneu
- extreem ongemak bij praten en ademen
- meerdere keelinfecties (door sommige artsen gedefinieerd als meer dan zes infecties in 1 jaar, meer dan vier infecties per jaar gedurende 2 jaar, of meer dan twee infecties per jaar gedurende 3 jaar).
Artsen kunnen alleen adenoidectomie aanraden voor kinderen die het volgende hebben:
- frequente oorinfecties en hardnekkige vochtophopingen in de middenoren
- terugkerende neusbloedingen of neusverstoppingen die stemveranderingen of slaapstoornissen veroorzaken
- frequente sinusinfecties
- obstructieve slaapapneu die wordt veroorzaakt door grote adenoïden bij een kind dat niet ook een tonsillectomie nodig heeft
Tonsillectomie en adenoïdectomie lijken de frequentie of ernst van verkoudheid of hoesten niet te verminderen.
Tonsillectomie en adenoïdectomie worden vaak poliklinisch uitgevoerd. Deze operaties moeten minstens 2 weken na het verdwijnen van een eventuele infectie worden uitgevoerd.
Het percentage chirurgische complicaties is laag, maar postoperatieve pijn en slikproblemen als gevolg van tonsillectomie kunnen tot 2 weken duren. Kinderen herstellen meestal na 2 tot 3 dagen van een adenoidectomie.
Bloeding als gevolg van tonsillectomie is een minder vaak voorkomende complicatie, maar kan op 2 piekmomenten optreden: binnen 24 uur na de operatie of ongeveer 7 dagen na de operatie. Bloedingen na een operatie kunnen bij kinderen zeer zelden ernstig of zelfs levensbedreigend zijn. Kinderen die na een operatie een bloeding hebben, moeten spoedeisende hulp krijgen.
Wist u dat...
|
Bronnen: