Lumbale kanaalstenose meer hersenen, ruggenmerg, zenuwstelsel     Vernauwing van een wervelkanaal in de rug  Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals. Wat is het? Lumbale wervelkanaalstenose is een vernauwing van het wervelkanaal in de onderrug. De vernauwing knijpt (comprimeert) de zenuwen die door de onderrug naar de benen lopen. artrose, letsel, spondylolisthesis en spondylose kunnen een vernauwing van het wervelkanaal veroorzaken de pijn wordt gevoeld in de lage rug en kan zich verplaatsen naar één of beide benen de diagnose is gebaseerd op de beoordeling van een arts en soms op de resultaten van beeldvormende (MRI-scan) of elektrodiagnostische tests de behandeling omvat maatregelen om de pijn te verlichten en soms een operatie Lees ook en vooral nvvn.org. Het wervelkanaal loopt door het midden van de wervelkolom en bevat het ruggenmerg en de zenuwbundel die vanaf de onderkant van het ruggenmerg in de onderrug naar beneden loopt. Het woord lumbaal betekent lager, en stenose betekent vernauwing. Langs de lengte van het ruggenmerg lopen de ruggenmergzenuwen. De ruggenmergzenuwen ontspringen aan de zijkanten door ruimtes tussen de wervels en staan in verbinding met zenuwen in het hele lichaam. Het deel van de ruggenmergzenuw dat het dichtst bij het ruggenmerg ligt, wordt de ruggenmergzenuwwortel genoemd. Vanwege hun ligging kunnen spinale zenuwwortels in de verdrukking komen wanneer het wervelkanaal vernauwd is, met pijn als gevolg. Lumbale wervelkanaalstenose is een veel voorkomende oorzaak van lage rugpijn bij oudere mensen en kan ook ischias veroorzaken. Wervelkanaalstenose ontstaat ook bij mensen van middelbare leeftijd die geboren zijn met een nauw wervelkanaal. De meest voorkomende oorzaken van lumbale wervelkanaalstenose zijn artrose, spondylolisthesis en spondylosis. Andere oorzaken zijn ankyloserende spondylitis en de ziekte van Paget. Symptomen    De symptomen van lumbale wervelkanaalvernauwing variëren afhankelijk van welk deel van het ruggenmerg en de zenuwen zijn aangetast. Mensen kunnen pijn, een krampachtig gevoel, zwakte en verminderde reflexen in een voet of been hebben. De pijn kan over de onderrug worden gevoeld en verergeren door de rug te strekken (zoals bij lopen of achterover leunen), wordt verlicht door voorover te leunen of te zitten, en kan over één been of beide benen lopen. De pijn treedt ook op in de billen, dijen of kuiten tijdens het lopen, rennen, traplopen of zelfs staan. De pijn wordt niet verlicht door stil te staan, maar door de rug te buigen of door te gaan zitten (hoewel mensen een prikkend gevoel kunnen houden). Bergop lopen is minder pijnlijk dan bergaf lopen omdat de rug licht gebogen is. In zeldzame gevallen kan plotselinge compressie van een zenuwwortel het cauda equina syndroom veroorzaken. Als de cauda equina (de bundel zenuwen die zich uitstrekt vanaf de onderkant van het ruggenmerg) wordt aangetast, kan de controle over blaas en darmen verloren gaan. Een onderbeen kan verlamd raken en het gevoel in en rond de lies kan verloren gaan. Als deze ernstige symptomen optreden, is onmiddellijk medische hulp nodig. Let op !!!    Check de rode vlag bij 'regio lage rugpijn'. Diagnose    evaluatie door een arts soms beeldonderzoek (MRI-scan), elektrodiagnostisch onderzoek of beide Artsen stellen de diagnose lumbale wervelkanaalstenose meestal op basis van de kenmerkende pijn. Tijdens een lichamelijk onderzoek controleren artsen iemands kracht en reflexen. Artsen kunnen andere tests uitvoeren als mensen zwakte of gevoelloosheid hebben of als hun symptomen langer dan 6 weken duren. Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan) en computertomografie (CT-scan) zijn beeldvormende tests die artsen kunnen helpen afwijkingen van de wervelkolom te identificeren die lumbale wervelkanaalstenose veroorzaken. Testen van de zenuwen en spieren (elektrodiagnostisch onderzoek), zoals zenuwgeleidingsonderzoek en elektromyografie, kunnen artsen helpen het getroffen gebied van stenose en compressie van de spinale zenuwwortel te identificeren, en de ernst van de schade. Behandeling    maatregelen om de pijn te verlichten klassieke pijnstillers (paracetamol, paracof, NSAID's, tramadol, morfine) werken niet bij zenuwpijn pregabaline, gabapentine en nortriptyline worden vaak genoemd, maar die hebben pas effect na minimaal 1 week een lumbale epidurale injectie met een corticosteroïd nijsmellinghe.nl/ welke corticosteroïd, bijwerkingen, risico's een lumbale laminectomie, botuitsteeksel verwijderen een spondylodese, lumbale fusie, wervels aan elkaar vastzetten interspinale proces spacers  wanneer de vernauwing zich beperkt tot een of hooguit twee niveaus is wordt soms een betrekkelijk nieuwe behandeling toegepast. Deze komt erop neer dat de doornuitsteeksels van de wervels waartussen zich de vernauwing bevindt als het ware uit elkaar geduwd worden door het plaatsen van een blokje of buisje. Hiermee wordt precies hetzelfde bereikt als met het bukken of hurken wat de patiënt doet om zijn klachten te verlichten. De ingreep is heel beperkt, vrijwel zonder risico’s en kan soms onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd. Het resultaat van de operatie is op de korte termijn vergelijkbaar, maar het aantal reoperaties bij patienten met een blokje is wel veel hoger. Bovendien is het implantaat erg duur, wat er voor zorgt dat dit geen operatie is die de voorkeur heeft. Inmiddels zijn er al vele van zulke implantaten op de markt met namen als X-stop, DIAM, Coflex, Aperius of Superion. bron: nvvn.org Coflex: lees: Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:C1978 Maatregelen om de pijn te verlichten    Één tot twee dagen bedrust kan de pijn verlichten. Langere bedrust verzwakt de kernspieren (buikspieren, die van de onderkant van de ribbenkast naar het bekken lopen, spieren in de achterkant van de wervelkolom en spieren in de billen) en vergroot de stijfheid, waardoor de rugpijn verergert en het herstel langer duurt. Slapen in een comfortabele houding op een matras van gemiddelde grootte wordt aanbevolen. Mensen die op hun rug slapen, kunnen een kussen onder hun knieën leggen. Mensen die op hun zij slapen, moeten een kussen gebruiken om hun hoofd in een neutrale positie te ondersteunen (niet schuin naar het bed of naar het plafond). Zij kunnen een ander kussen tussen hun knieën leggen met hun heupen en knieën licht gebogen als dat hun rugpijn verlicht. Mensen kunnen op hun buik blijven slapen als ze dat prettig vinden. Het toedienen van koude (zoals ijskompressen) of warmte (zoals een verwarmingskussen) of het gebruik van vrij verkrijgbare pijnstillers (zoals acetaminofen en niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen [NSAID's]) kan de pijn verlichten. Sommige mensen kunnen baat hebben bij geneesmiddelen die zenuwpijn verminderen, zoals gabapentine of pregabaline, geneesmiddelen tegen epilepsie of bepaalde antidepressiva. Bij ernstige of aanhoudende pijn kunnen artsen corticosteroïden injecteren in de epidurale ruimte (tussen de wervelkolom en de buitenste weefsellaag die het ruggenmerg bedekt). Fysiotherapie en het voorzichtig rekken van de hamstringspieren na het opwarmen kunnen de spierkrampen helpen verlichten. chirurgie Wanneer pijnverlichtende maatregelen bij mensen met lumbale stenose niet effectief zijn, kan een operatie nodig zijn om de druk op het ruggenmerg en de ruggenmergzenuwen te verlichten. Een chirurgische ingreep is de lumbale laminectomie. Hierbij wordt een kleine incisie in de huid gemaakt langs de onderste botten in de rug (de lendenwervels). De spieren worden losgemaakt en het bot komt bloot te liggen. Een of meer van de achterste wervelbogen worden verwijderd waardoor het ruggenmerg en de ruggenmergzenuwen worden ontlast. Soms, wanneer het verwijderen van het lamina in meerdere wervels noodzakelijk is, kunnen de wervels met een ander stuk bot worden samengesmolten. In sommige gevallen kan de druk worden verlicht door alleen een gat in het lamina te maken in plaats van het helemaal te verwijderen. Deze procedure wordt lumbale laminotomie genoemd. Zowel lumbale laminectomie als lumbale laminotomie kunnen via zeer kleine incisies worden uitgevoerd, wat de hersteltijd verkort. Maatregelen om de pijn van 'mijn' lumbale kanaalstenose te verlichten    Mijn lumbale kanaalstenose op L4/L5 beklemt de Nervus ischiadicus zodanig dat symptomen optreden bij verder lopen dan 300 meter, drentelen en staan langer dan 10 minuten en plat liggen. Dan komt er een soort van verdovend prikkelend gevoel (neurogene claudicatio) in mijn bil wat na 20-30 seconden uitstraalt naar de achterkant van het bovenbeen, onderbeen en onderkant van de voet. Als ik dom dapper ben en doorzet dan dreig ik mijn evenwicht te verliezen. Zitten (stoel, fietsen, motor, auto) is geen enkel probleem, urenlang zorgeloos. De gebruikelijk WHO pijnladder werkt heel vaak niet bij zenuwpijn, bij mij in ieder geval niet. Vaak wordt dan overgegaan op pregabaline, gabapentine, nortryptiline. En deze drie pijnstillers hebben lang niet bij iedereen effect en soms vervelende bijwerkingen waardoor het middel erger is dan de kwaal. Mijn traject om met medicatie de zenuwpijn van mijn lumbale kanaalstenose te verminderen, weg te nemen. In volgorde van tijd. Paracetamol, welke dosering ook, werkt niet bij mij NSAID's (ook gecombineerd met paracetamol), welke dan ook, welke dosering dan ook, werkt niet bij mij Tramadol werkt niet bij mij Morfine werkt niet mij mij Epidurale injectie met een corticosteroïde. Er zijn meerdere publicaties te vinden waarin aangetoond wordt dat een epidurale injectie met een corticosteroid geen significant resultaat heeft voor de pijnverlichting. Lees o.a.: Spine, 2013; 38 (4): 279. "Wanneer rust en medicijnen onvoldoende resultaat geven, worden vaak infiltraties op basis van cortisone (steroïden) toegediend via een epidurale injectie waarbij de vloeistof rechtstreeks in het ruggenmergkanaal wordt geïnjecteerd. Bedoeling hiervan is om een tijdelijke beterschap te geven door de betrokken zenuw te ontzwellen. De onderzoekers besluiten dat infiltraties waarschijnlijk de uiteindelijke uitkomst van een behandeling van spinaal stenose verslechtert in plaats van verbetert." minerva.be sciencedaily.com: "Steroid injection may lead to worse outcomes in patients with spinal stenosis" viejo.medwave.cl dovepress.com Bij schrijver dezes is in januari 2025 zo'n injectie geplaatst, je wandelt een half uur erna weer naar buiten (er wordt dringend aangeraden de eerste paar uur na de injectie zelf geen voertuig te besturen). Dat gaf bij een maand lang enige (niet volledig) verlichting. Zo'n injectie mag maximaal 3x per jaar worden geplaatst. Dus einde injectie(s) voor mij. Notryptiline 20 mg dagelijks werkt niet bij mij (ook geen bijwerkingen) Pregabaline 300 mg dagelijks werkt niet bij mij (ook geen bijwerkingen) Ik ben 'klaar' met de medicatie voor de zenuwpijn. Wat blijft er dan over: Lumbale laminectomie = botuitsteeksels verwijderen Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D1046 = 2016, nr.50, blz.41. De laatste alinea: "Chirurgische decompressie van een lumbale kanaalstenose is de meest uitgevoerde spinale operatie bij 65-plussers en de frequentie zal vermoedelijk verder stijgen. Deze studie bevestigt dat het voornaamste herstel van overwegend beenpijn en in mindere mate rugklachten in de eerste 3 maanden na operatie optreedt. De mate van verbetering is aanzienlijk, maar niet compleet; na 5 jaar zijn patiënten niet volledig symptoomvrij. We kunnen daarom stellen dat een eenmaal gediagnosticeerde lumbale kanaalstenose, ook ná behandeling, te beschouwen is als chronische aandoening. Dit gegeven zal in de spreekkamer bijdragen aan het scheppen van reële verwachtingen in het preoperatieve traject." Spondylodese = lumbale fusie = wervels aan elkaar vastmaken = intercorporele fusie Spondylodese is een operatie waarbij ruggenwervels aan elkaar worden vastgezet. Het doel is om de wervels te stabiliseren en zo verdere verschuiving, slijtage en pijn te voorkomen. Daarnaast komt er weer genoeg ruimte voor de zenuwen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:C1501  Ned Tijdschr Geneeskd. 2024;168:D7995 Interspinale proces spacers = Interspinous implants / devices / spacers Google op "interspinous implant" Nederlandstalig kan ik daar niks over vinden NTvG heeft er niks over link;  lezen! uitgebreide literatuuropgave vanwege de beduidend geringere (t.o.v. lumbale laminectommie en spondylodese) ingreep gaat mijn voorkeur hier naar uit, maar de literatuur is er niet onverdeeld positief over accepteren dat ik niet pijnvrij verder kan lopen dan 300 meter, en niet langer kan staan en drentelen dan 10 minuten (en daar kan ik prima mee leven) Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version Wiki Nederlandstalig Wiki Engelstalig Kanaalstenose Hetrugcentrum.nl Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie clevelandclinic.org Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:C1978 Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:C2529 Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3769 Ned Tijdschr Geneeskd. 2022;166:D7038 Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D3769 Everdingen, J.J.E. van & Eerenbeemt, A.M.M. van den. (2012, 12e dr.). Pinkhof Geneeskundig Woordenboek. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 1522 pagina's. ISBN 978-90-313-9121-9 Gelmers, H.J. (2023, 14e dr.). Neurologie voor Verpleegkundigen. Assen: Gorcum. 341 blz. ISBN 978-90-232-5929-9.  Blz.297-298 Jong, T.O.H. de & Vries, H. de & Grundmeijer, H.G.L.M.& Knottnerus, B.J. (Red.) (2016, 4e druk). Diagnostiek van alledaagse klachten. Springer Media B.V. 1024 blz. ISBN: 9789036811545.  blz.291-299 Penman, I.D.; Ralston, S.H.; Strachan, M.W.J. & Hobson, R.P.. (2023, 24e ed.). Davidson's Principles and Practice of Medicine. London. Elsevier. 1357 blz. ISBN 978-0-7020-8348-8.  blz. 1189 Laatste wijziging: 30 september 2024   Einde van de pagina