|
Staande gehouden
U wordt staande gehouden. Wat dan?
De bevoegdheid om iemand 'staande te houden' wordt vaak verward met de bevoegdheid iemand 'aan te houden'.
Staande houden is de bevoegdheid van de politie om een verdachte naar zijn NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats, etc.) te vragen (art. 52
Wetboek van Strafvordering). Deze bevoegdheid geldt alleen ten aanzien van een verdacht. Dat is (art. 27 Sv.) iemand 'te wiens aanzien uit feiten
of omstandigheden een redelijk vermoeden van schuld aan eenig strafbaar feit voortvloeit'. Dit dient objectiveerbaar te zijn. Een onguur uiterlijk
kan geen 'redelijk vermoeden' opleveren. Ook is principieel slechts strafbaar wat wettelijk strafbaar is gesteld. Het opgeven van een valse naam
is strafbaar, het weigeren om antwoord te geven is dat traditioneel niet. Sinds de Wet op de Identificatieplicht kan iemand zijn naam niet meer
verborgen houden, maar het opgeven van een adres mag nog steeds geweigerd worden.
Aanhouden is iets anders: dat is het ophouden van een verdachte teneinde hem naar een plaats van verhoor te leiden of te doen
leiden (art. 53 e.v. Sv.). Dat is als regel een politiebureau. Aanhouden is de wettelijke term voor wat in de volksmond 'arresteren' heet,
een term die de wet niet kent. In het Wetboek van Strafvordering, artikel 53, lid 1 staat: In geval van ontdekking op heterdaad is ieder
bevoegd een verdachte aan te houden. De term 'op heterdaad' betekent, 'als het feit zich voor de ogen van de toeschouwer voltrekt of als
het feit zojuist gebeurd is'. Doet een burger een aanhouding, dan dient hij de verdachte zo spoedig mogelijk over te dragen aan de politie.
En gemiddelde burger zal misschien niet zo gauw iemand aanhouden, maar bijvoorbeeld beveiligingsbeambten maken bij de aanhouding van
winkeldieven ook gebruik van deze bevoegdheid. Zij hebben geen andere bevoegdheden dan een willekeurige burger. En als je aangehouden wordt moet je
uiterlijk zes uren na de aanhouding (tussen 0000 uur en 0900 uur tellen niet mee) in verzekering gesteld worden en daarbij moet een verhoor
inverzekeringgestelde door een Hulpofficier van justitie worden uitgevoerd. Vervolgens moet je na drie dagen in de verlengde verzekering of
voorgeleid voor de rechter commissaris zodat je of in vrijheid gesteld wordt of de 14 dagen krijgt, OF direct de 90 dagen krijgt zoals bij hele
zware zaken. In die eerste dag (24 uur) moet je minimaal één keer verhoord zijn + verhoor inverzekeringgestelde en daarin kunnen ze
moeilijk een pleister op hun mond plakken en vervolgens nog steeds niet zeggen waarom je vast zit.
Identificatie plicht.
U bent verplicht een identiteitskaart ter inzage af te geven. Daarmee voldoet u al aan de vordering op grond van art.2 Wet op de Identificatieplicht.
In de praktijk leest soms een agent het rijbewijs en vraagt daarna of deze gegevens nog kloppen. Het hoeft dan niet om controle op fraude te gaan,
maar bv. een check of u verhuisd bent. Na uw bevestiging van uw identiteit (naam en voorletters) is verder antwoorden NIET verplicht, ook de vraag
naar uw woonadres hoeft niet beantwoord te worden. Als u toch antwoord(en) geeft bedenk dan goed of het in uw voordeel, dan wel in uw nadeel kan
werken. Het opgeven van een valse naam is strafbaar.
Wie mag vragen naar uw identiteitsbewijs? link
- wel: politieambtenaar, van overheidswege aangestelde toezichthouder, AID, conducteur (=BOA).
- niet: werknemer van particulier (beveiligings) bedrijf; pardon: hij mag dat wel vragen, maar u mag dat weigeren.
Wanneer mag gevraagd worden naar uw identiteitsbewijs?
Alleen als er redelijk vermoeden (objectiveerbaar!) van schuld aan een strafbaar feit is. Voorbeelden:
- u rijdt met uw auto ‘s nachts rondjes op een industrieterrein;
- u bent in de onmiddellijke omgeving van een schietpartij / overlast veroorzakende groep / brand / rel / gevaar voor ordeverstoring / misdrijf / ernstig ongeval.
- algemene (verkeers)controle.
Vragen naar legitimatie.
U mag de functionaris vragen zich te legitimeren. Die is dan verplicht u zijn naam op te geven en zijn legitimatiebewijs te laten zien.
In bijzondere gevallen kan worden volstaan met het opgeven van een nummer (bv. ME). Een politie in burger moet altijd op eigen initiatief direct
de legitimatie tonen.
Voertuig stoppen en papieren ter inzage afgeven.
U bent verplicht kentekenbewijs en rijbewijs ter inzage af te geven.
Brengen van een voertuig naar een plaats voor onderzoek.
U bent verplicht medewerking te verlenen als u gevraagd wordt uw auto te verplaatsen naar een nabij gelegen plaats voor nader onderzoek. U mag het
meerijden (naar die nabij gelegen plaats) van een functionaris in uw auto niet weigeren.
Opvolgen bevelen ter bescherming van verkeersveiligheid.
Met als doel verkeersveiligheid, bent u verplicht de door de functionaris gegeven bevelen op te volgen.
Blaastest.
U bent verplicht mee te werken aan een blaastest.
Auto doorzoeken.
Politie mag kofferbak en/of dashboardkastje niet zonder argument doorzoeken (de douane mag dat wel). Ze moeten uw toestemming vragen (of controle op
gevarendriehoek als smoes gebruiken). Als u het niet wilt en ze hebben sterke redenen om het wel te willen doorzoeken, moeten ze u meenemen naar het
bureau en contact opnemen met de officier van justitie voor een bevel.
Dus bij een staande houding door bevoegd gezag:
- identificatie tonen;
- eventueel bevestigen dat naam op identificatiebewijs klopt;
- meer antwoorden geven hoeft niet en u bent zeker niet verplicht een verklaring af te leggen (antwoord te geven) die mogelijk bezwarend voor uzelf kan zijn ("waarom hebt u zo hard gereden", "waarom reed u door rood"; "hoeveel glazen alcohol hebt u gedronken");
- niet doen: agressief worden (je verliest het altijd);
- wel doen: blijven glimlachen;
- weet wat je zegt; zeg niet wat je weet; zwijgen is goud.
|
Burgerarrest.
Burgerarrest is het aanhouden van de verdachte van een strafbaar feit door een gewone burger (en niet door een politieagent of een andere wetshandhaver als onderdeel van zijn of haar taken).
Volgens artikel 53 uit het Wetboek van Strafvordering en artikel 73 uit het Wetboek van Strafvordering BES heeft iedereen in Nederland het recht om een persoon
onder bepaalde omstandigheden aan te houden.
Lees de wiki voor de regelgeving.
Zie ook: identificatie
|