Stamboom familie Speek.   samensteller Gerrit Speek       Copyright ©

Dit is een foto van een echtpaar Speek, zeer waarschijnlijk uit Twente. Het is tot nu toe onbekend wie dit zijn. De foto is van circa 1918. Wie o wie weet wie dit zijn. Klik voor groot formaat.
Nog een raadsel:  Op 30 juni 1879 is in Paramaribo (!) geboren Mattias Speek. De vader is Lie-Hap-Po en de moeder is Mathilda Speek. Ook voor de Brabantse Speek'en is dit een raadsel. Wie o wie weet wie dit zijn.

In 1992 begon samensteller dezes (Gerrit Speek) belangstelling te krijgen voor zijn voorouders. Waarom toen al of toen pas, misschien omdat ik op een leeftijd gekomen was waarbij je wat meer om je heen gaat kijken, misschien omdat er toen goede genealogieprogramma's voor de computer kwamen, ik weet het niet. Na de eerste gesprekken met mijn ouders werd al snel duidelijk dat veel voorouders in Zwolle hebben gewoond. Nog steeds wonen daar verreweg de meeste Speek'en. In mijn onschuld dacht ik toen "zo'n stamboom is in een paar maanden klaar". Meer dan vijf jaar heb ik erover gedaan om een min of meer gedegen overzicht te publiceren. Zo'n 1400 Speek'en zijn in kaart gebracht, waarvan 550 geboren na 1920. De telefoonrekening was soms 'iets' hoger dan gebruikelijk, maar gelukkig reageerde bijna iedereen enthousiast. Dit overzicht heeft nu 12 generaties Speek en er zijn vertakkingen in Australië, België, Canada, Denemarken, Duitsland, Engeland, Frankrijk, USA, Zuid-Afrika en Zwitserland. In 1996 heb ik een papieren publicatie gemaakt, welke niet meer beschikbaar is (heeft ook weinig zin, want sinds die tijd is er veel informatie bij gekomen). Sinds 2002 staat deze stamboom op mijn website en met behulp van alle e-mails, geboorte- en overlijdenskaarten, WieWasWie, CBvG, Digitale Stamboom, Online Begraafplaatsen, Online Familieberichten en Mensenlinq wordt deze stamboom up-to-date gehouden. Een bericht van u met opmerkingen, aanvullingen of verbeteringen is van harte welkom.

De herkomst is nog steeds niet duidelijk. Stamvader Hendrick trouwt op 31 oktober 1683 in Haarlem en dan staat er vermeld 'Hendrick Coenraetß J.M. van Munster(s)'. J.M. betekent 'jonge man' dwz. niet eerder gehuwd geweest. Munster kan Munster-Geleen zijn, Munster in Duitsland of iets anders. Ik heb het niet kunnen vinden *. Zijn kleinzoon Maerten komt als militair in Zwolle terecht en krijgt daar vele nakomelingen. Voor zover mij nu bekend is ontstaat in deze familie de achternaam Speek in Haarlem. De naam wordt voor het eerst genoemd in 1711 bij de doop van het eerste kind van Pieter Hendricksz. Zijn broer Michiel wordt geboren als Michiel Hendricksz, bij de doop van het derde kind van zijn broer in 1714 noemt hij zich Michiel Speek, hij trouwt de eerste keer in 1717 als Michiel Hendricksz en de tweede keer in 1723 als Michiel Speek. Alle kinderen van Pieter en zijn broer Michiel (zonen van de stamvader Hendrick) worden gedoopt met de achternaam Speek. Over het ontstaan en de betekenis van de naam Speek heb ik, ondanks vele naspeuringen, geen aanwijzingen kunnen vinden. Joke Visser (kleindochter van Jo Visser-Speek) kwam een uitleg tegen waar de naam Speek genoemd werd als een andere benaming voor lavendelwater. Het zou zijn oorsprong vinden in Spijk-Lavendel (Lavendula-Spica). * On Nov 22, 2009 I did recieve an email from Jay Meeuwig (Calgary, AB, Canada): "Hello Gerrit. The intro to your Parenteel van Hendrick Coenraetsz got my attention. I think I can almost tell you with 99% certainty that you should look at MUNSTER in Germany as the origin of Hendrick Coenraetsz ... Some decades ago I was on a similar hunt, and in fact visited MUNSTER where I learned at one of the Archives that in the time period of about 1675 to 1725, give or take some years some 50-60,000 people migrated to HOLLAND from the region of West-Phalia... or what is today North Rhine-Westphalia, ... Holland was booming after the (ironic) PEACE of MUNSTER in 1648, and things were not going that well in the region that provided the migrants... I am still kicking myself for not writing down the title of the book that outlined this very significant migration. The (Archive) folks in HAARLEM had no idea about it..., but from my own research I know that there was a huge influx. HAARLEM is also the city where part of my roots ran thru... So long."

Er zijn meerdere families Speek. Als je, zoals samensteller dezes, jarenlang graaft naar de achernaam Speek dan kom je nog een paar families Speek tegen waarvan ik tot nu toe geen verbinding kan vinden met de hier beschreven tak:  • Brabant    • Estland    • USA.  Pas op: ook de hieronder beschreven tak  én  de Estlandse tak hebben nazaten in de USA.

Onbekende Speek'en het is verleidelijk om de vermelding van Hendrik van Speek, Jacob van Speek en Alida van Speek in notariële akten in Amsterdam en Haarlem (!) in 1742, 1744 en 1745  (link link link link link)  te verbinden met onderstaande stamboom. Maar tot op heden ontbreekt het bewijs daarvoor. Check openarch: in de eerste helft van de 18e eeuw zijn er een aantal begraafinschrijvingen in Amsterdan van personen met de achternaam Speek die tot nu toe niet met de hier beschreven tak verbonden kunnen worden. In 1725 wordt in Hoorn gedoopt Nicolaus Sprong, zoon van Geert Cnelis Speek en Dirk Claassen Sprong. Ook dat blijft onbekend waar die tak bijhoort.

Raadsels zijn er zeker gebleven.

• een van de grootste is wel een notitie in het Gemeentearchief van Zwolle "Jan Speek, voor hem is een doodkist geleverd, dd. 26-4-1726". Voor 1743 heb ik in Zwolle geen Speek'en kunnen vinden. Of de doodkist voor Jan is omdat hij is overleden of Jan heeft 'm gekocht voor iemand anders, het blijft onduidelijk.

• maar deze 'mag er ook zijn': in de Bevolkingsregisters van Vlissingen 1836-1840, 1841-1845, 1850-1858, 1851-1855 staat 'Maatje Speek' vermeld. Geboorte 6-dec-1782 (ook 6-dec-1778, 6-dec-1792) te Zwolle, gezinte N.H. In de DTB's van Zwolle is ze niet gevonden. In Zwolle is in die tijd geen gezin waar Maatje in past.

• de broers Hendrik Jan Speek (geboren 18-05-1825 te Zwolle; V.31.5) en Leendert Speek (geboren 22-05-1841 te Zwolle; V.31.13) zijn nog steeds spoorloos, ondanks vele naspeuringen.

• nog een raadsel:  op 30 juni 1879 is in Paramaribo (!) geboren Mattias Speek; de vader is Lie-Hap-Po en de moeder is Mathilda Speek; ook voor de Brabantse Speek'en is dit een raadsel.

Bronnen zijn aanwezig onder deze tekst in deze kleur. Dat kan van alles zijn, bv. doopinschrijving, huwelijksinschrijving, begraafregister, geboorteakte, huwelijksakte, huwelijksbijlage, overlijdensakte, foto's, etc. Anno 10 december 2019 zijn er 490 verwijzingen naar bronnen en daarin zijn 1695 gegevens opgenomen (o.a. 394 geboorteakten, 185 huwelijksakten en 272 overlijdensakten). Begin 2020 zijn er zoveel mogelijk grafstenen toegevoegd.

Privacy bescherming.  In deze stamboom is privacy bescherming toegepast zoals voorgeschreven door de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Geboortedatums mogen pas 100 jaar na dato gepubliceerd worden, datums betreffende het huwelijk zijn na 75 jaar openbaar. Alle gegevens van overleden personen mogen wel gepubliceerd worden, als de partner nog leeft wordt de huwelijksdatum niet vermeld. Actuele adres-, telefoon- en e-mail gegevens worden uiteraard niet vermeld. Als iemand in deze stamboom gegronde reden heeft om niet vermeld te willen worden, dan is dat mogelijk. Zie de separate privacy verklaring. Foto's van personen in deze stamboom zijn geplaatst met expliciete toestemming van de desbetreffenden en/of de eigenaar, of zijn voor iedereen op het internet te vinden (bv. facebook, linkedin). Zie de separate privacy verklaring.

Eerste publicatie: 1995. Laatste wijziging aan deze stamboom:  16 februari 2025 (dank aan Jeffrey, Gerrit, Marja, Sylvia, Mikey, Virginia, Vincent, Wilma, Andries, Mika, Patricia, Ada, Marjolein, Marianne, Nancy, Geeke, Tinus, Sebastiaan, Carla, Martin en Gerda, Andries, Paul, Riekie, Bennie, Andries, Willy, Janke, Andries, Willy, Mágriet, Manna, Patricia, Bennie, Warnar, Anouk, Pascal, Miranda, Riekie, Warnar, Nicole, Siska, Laura, Bennie, Martijn, Dien, Jannie en Dick, Suzanne, Bennita, Christa, Dien, Linda, Egbert, Miranda, Bennie, Lucas, Bé, Bennie, Astrid, Marco, Ron).

De nakomelingen van Hendrick Coenraetsz

(In de huwelijksakte staat 'Hendrick Coenraetß J.M. van Munster'. J.M. betekent Jonge Man d.w.z. niet eerder gehuwd geweest, het is dus aannemelijk dat hij getrouwd is rond zijn 25ste levensjaar. Zijn geboorteplaats is Munster, onduidelijk is of dat Munster (Geleen) is of Munster Duitsland.)
(ORA HAARLEM, Transporten, inv. 76.96 G, folio 28: Maria Gerrits wed(uwe) van Abel Janss voorde eene helfte, en(de) Antie Abels eenige d(ochte)r vande vooorn(oemde Abel Janss voor soo veel noot is geassisteert met Jan Gerritss de Coningh, broeder vande eerste Comp(aran)te, als haer gecooren en(de) bijstaande voogt in desen dragen in deselve qualiteijt op aen Hendrick Coenraetss van Munster een huijs met den erve, staende en(de) leggende inde Wijde appelaersteeg in sekere gang achter no 1 van outs genaamt, door welcke gang desen huijse sijnen uijtgang en(de) eenen vrijen bruijkwaer heeft, mits deselve gang van haer gedeelte helpende onderhouden, alsmede de gemeenschap van de put en(de) secreet met no 1 ende 3, tot gelijke costen te onderhouden, belent ten westen aande gemene gang, ten suijden de H(ee)r P(iete)r Adrichem van dorp, ten noorden Mr. Johan van Groenhout en(de) ten oosten Hendrick Knierman, mette lasten van vier hondert g(u)l(den)s daer op staende die de Coper tot sijnen laste genomen en(de v(ercopers daervan te bevrijden belooft heeft, anders al vrij en(de) voorts sulx en(de) in allen schijne als t voorss huijs ter plaatse voorss gelegen is, de v(er)copers heeft toebehoord, en(de) d'oude brief van den derden Januarij 1680 is mede brengende. Om 70 Caroli g(u)l(den)s (boven de voorss lasten van 400 gl) Contant geld. Actum den 18en Maij 1697).

('Den 31 October 1683 Present de Heeren Mr. Anthonij Deylargos en Gerrit van Stijrum; Hendriek Coenraetß J.M. van Munster(s), Anneke Pieters J.D. van Hensbeeck' (Hensbroeck?)).

(In de huwelijksakte staat 'Anneke Pieters J.D. van Hensboock'. J.D. betekent Jonge Dochter d.w.z. niet eerder gehuwd geweest, het is dus aannemelijk dat zij getrouwd is rond haar 25ste levensjaar. Haar geboorteplaats is Hensboock (Hensbroeck?)).

(Pieter heeft bij zijn doop (1686) en bij zijn huwelijk (1710) de achternaam (patroniem) 'Hendricksz'. Als erfgenaam in de nalatenschap (1719) van zijn vader heeft hij de achternaam 'Speek').

(Pieter Hendrickz, J.M. van Haarlem trouwt met Grietje van der Vloet, J.D. van Haarlem.)(De kinderen van Pieter en Grietje zijn alle gedoopt in de Statie St.Jozef op de Begijnhof. De originele doopboeken zijn niet op het G.A. maar bij de kerk. Die boeken zijn overgetypt en dat is in het G.A. aanwezig.)
(Het is opmerkelijk dat ik van geen enkel kind een volgend 'levens'teken (huwelijk, kinderen, overlijden) heb kunnen vinden).

(Bij haar huwelijk op 11-05-1710 staat Grietje vermeld als 'J.D.' d.w.z. Jonge Dochter, dus niet eerder gehuwd geweest. Een geboortejaar van circa 1687 is dan aannemelijk).

(Michiel heeft bij zijn huwelijk met Anna Weijland (1717) de achternaam (patroniem) 'Hendricksz'. Als erfgenaam in de nalatenschap (1719) van zijn vader en bij zijn huwelijk met Willemeijntje Jacobsz Voogel heeft hij de achternaam 'Speek'.)
(Gemeentearchief Haarlem, Weeskamerarchief inv. 18.1 folio 106: 'Michiel Speek verschijnt op 22-10-1723 voor de weesmeesters van Haarlem. Hij bewijst zijn kind, verwekt bij Anna Wijland, genaamd Maerten, oud 4 jaar, een somma van 25 guldens, hetselve aan het kind te geven als hij meerderjarig zal zijn of eerder gehuwd, mits hij, Michiel Speek, gehouden blijft het kind gedurende zijn minderjarigheid te onderhouden in kost, kleding en lering, hetgeen geapprobeerd wordt door Geertruij Albers Buenen, outmoeij maternel' (=oudtante van moeders kant).)
(ORA HAARLEM, Transporten, inv. 76.113 G, folio 104. Aeghje Zeewijck wed(uwe) van Cornelis Kooij vor 1/3 part, Pieter Ebbekin en Cornelis Schouten als voogden over de nagelaten minderjarige kinderen van wijlen Baertie Zeewijck verweckt bij Augustijn Stijninga voor 1/3 part, ende instaende ende de ratocaverende de voorn(oemde) Comparanten voor Catharina Zeewijck wed(uwe) van Abraham Wildeman voor t laeste derde part, - welke Aeghje, Baertie en Catharina Zeewijck sijn tesamen eenige nagelaten kinderen en erfgen(amen) van Risje Akersloot in haar tijt wed(uwe van Jacobus Zeewijck, sijnde de gemelde voogden ten reguarde van de voorss minderjarige bij App(ointemen)te van D'Ede. Achtb(are) Heeren Schepenen deser stadt specialijk geq(ualificeerd) in dato den .. Decembert 1727 tot het v(er)copen ende opdragen van t navolgende huijs. Dragen op in die Q(ualit)e aen Michiel Speek een huijs metten erve, staende ende leggende in de St. Janstraet: belent ten zuijden de Baltus-poort waer in desen huijse een uijtgang en bruijkwaer heeft, ten noorden ende achterstreckende aen Anthonij de Vries, al vrij ende voorts als voren. Om 700 Caroli guldens, te betalen Contant geld Actum den 21e Maij 1728).

(Het huwelijk is tussen Michiel Hendricks, J.M. van Haarlem, en Anna Weijland, J.D. van Haarlem).

(Michiel Speek, Wed. van Haarlem, trouwt met Willemijntje Jacobsz, J.D. van Haarlem).

(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Lidmatenboek 3 blz.356: Martynus Speek, wonende in de Vijfhoek, doet op 17-12-1753 belijdenis.)
(In Zwolle heet hij: Martinus, Mertijnes, Marinus, Martynus, Merten)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, AAZ01-00426 Blz.418 1e Sassenstraat: 1755 Oct.: Martinus Speek, afkomstig uit Haerlem, sinds 1743 in Zwolle wonend, 3 personen, schoenmaker).
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Reg. van alle huizen, 1812, wijk 2e Diezerstraat 74, blz.49-50: ca. 1745, Mertijnes (Martinus) Speek, militair, man van Gerrijdijna Straadburg)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Reg. van alle huizen, 1812, wijk 2e Waterstraat 31, blz.15-16 / wijk 2e Waterstraat 71, blz.35-36: ca.1750, Marinus (Martinus) Speek, pruikemaker, man van Gerridina)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Reg. van alle huizen, 1812, wijk 2e Waterstraat 253, blz.127-128: ca.1750, Martinus Speek, schoenmaker, man van Gerrijdina (Gerritdina).
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, AAZ01-00426, blz.418: 1e Sassenstraat, 1755 okt. Martinus Speek afkomstig uit Haerlem, sind 1743 in Zwolle wonend, 3 personen.)
(Bron Zwolle, Gemeente Archief, Begraafboek RBSO 743 blz.171: 'Den 28 Meij, Martinus Speek om half Twe begraven op de Groote K:hof In de 2de Groeve van de 21 Lage').

(Doet belijdenis op 17-12-1753)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, AAZ01-5318 geregistreerde armen: 'Wed. Martinus Speek vraagt 4-6-1766 om steun. Zij is 51 jaar, verdient met boodschaplopen, breien en schoonmaken. Haar oudere kinderen : Geertruid 14 jaar verdient met breien, Grietje 13 jaar verdient met breien, Jan 12 jaar verdient niets, is lam'.)
(De weduwe van Martinus Speek 's morgens om 11 uur op de broerenkerkhof begraven voor rekening van de armenkamer).

(Doop 25 maart 1750 Nederduits Gereformeerd Johanna Catharina dochter van Martinus Speek, soldaat onder het regiment van de heer Aylva de compagnie van Rouse, en Gerdina Straatsburgh.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Register van alle huizen, 1812 wijk 2e Diezerstraat 74, blz.49-50: Janna Speek, geboren 06-05-1745, weduwe, breidster, dochter van Mertijnes Speek en Gerrijdijna Straadburg, ouders overleden; het geboortejaar is wel merkwaardig: vier jaar voor het trouwjaar van haar ouders).
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Resolutien Schepenen en Raden blz.388: Johanna Speek, weduwe van Arend Waanders, krijgt voor haar en haar kinderen onderstand van de Armenkamer op 08-01-1791.)
(Noot van de samensteller: het geboortejaar 1745, met betrekking tot huwelijksjaar van haar ouders 1749, mag een vraagteken bij worden gezet).

(Johanna Katrina en haar man Arent Wander, wonende voor de Camperpoort, laten hun dochter Lutgertdina, geboren 3 meij 1780, dopen).

(Bron DTB Oldenzaal: doop op 8 maart 1752 Nederduits Gereformeerd Hendrikus, soon van Martinus Spek, soldaat onder het Regiment van Ailva compagnie Rouse, en Gerdina Straatsburg.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Rekwest AAZ01-00852 no.15: Hendrik Speek verzoekt op 22-12-1797 tot benoeming als turfdrager als opvolger van Jan Huyer.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Patentregister 1806, blz.309: H.Speek patent verleend als metzelaarsknegt.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, volkstelling 1794: Hendrik Speek, een opperman, Hendrikje van den Bosch, .....str. vijf.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Reg. van alle huizen, 1812, wijk 2e Waterstraat 31, blz.15-16 / 2e Waterstraat 71, blz.35-36: Hendrik Speek, geboren 1750, gehuwd, opperman, zoon van Marinus (Martinus) Speek, pruikemaker, en Gerridina, ouders overleden).

(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Ondertrouwboek nr.734 blz.120-121: 'Op 1 juni 1776 in ondertrouw: 'Hendrikus Speek, J.M., daghuurder, doende boerenwerk, wonende bij de Vijfhoek, en Hendrika van den Bos, J.D., spinster, wonende buiten de Diezerpoort bij de Beltmoolen; getuige voor hem: Hendrik Lendelink, wonende in de Smeeën, getuige voor haar: Siefart Hendriks en Berent van den Bos, wonende buiten de Diezerpoort bij de Beltmoolen; zijn alhier getrouwd op maandag 17 Juny 1776').

(Bron Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Doopb. RBSO.nr.707, blz. 618-619: achternaam ook 'van der Vegte', want wonende aan de nieuw Vegten Dijk)
(In de DTB van Zwolle zijn drie dopen te vinden van een Hendrikje van den Bos(ch), van de Vegte, 29-dec-1748, 15-jun-1752 en 11-mrt-1753. Gezien de opgegeven leeftijd in haar overlijdensakte (84 jaar) is de doop van 29-dec-1748 het waarschijnlijkst).

(Raadsel: in de overlijdensakte van Hendrik Speek staat: 'Hendrik Speek twee en tachtig jaren, zonder beroep; weduwnaar van wijlen Elisabeth Schreijen, overleden te Zwolle; zijnde de namen zijner voor vele jaren overledene ouders de comparanten niet bekend, geboren te ...', enz. Het huwelijk met, en het overlijden van Elisabeth is nergens te vinden, welke schrijfwijze dan ook. Ze moet overleden zijn na 1829 en voor 1833. Terwijl de eerste vrouw van Hendrik in 1829 is overleden en Hendrik in 1833. Waren Hendrik en Elisabeth wel getrouwd? Maar dan moet haar overlijden toch te vinden zijn? Ook een zoekverzoek op het stamboomforum heeft niets opgeleverd. Er rest (tot nu toe) geen andere conclusie dat de aangevers (het waarschijnlijkst) of de ambtenaar van de burgerlijke stand zich vergist hebben.

(Bron Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Doopb. RBSO nr.707, blz.366-367: Berendine, geboren, 4 junij 1779, dochter van Hendrik Speek en zijn vrouw Hendrikjen Bos, wonende voor de Diezerpoort, wordt gedoopt.)
(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Lidmatenboek 6 blz.271: Berendina vrouw van Pauli, wonende bij de Manege, doet belijdenis op 20-03-1837).

(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Ondertrouwboek RBSO nr.802, blz.253-254: Berendina, J.D., gereformeerd, gaat in ondertrouw met Adam Paulij, huwelijk 23-09-1809)
(Geen kinderen gevonden in wiewaswie).

(Bron Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Doopb. RBSO nr.707 blz.618-618: Hermiena, geboren 11 april 1783, dochter van Hendrik Speek en zijn vrouw Hendrica van den Bos, wonende aan de nieuw Vegten Dijk, wordt gedoopt.)
(Zwolle, Gemeente Archief, N.H. Lidmatenboek 5, blz.264: Hermina, wonende voor de Diezerpoort doet belijdenis op 23-09-1805).

(Bron: Zwolle, Gemeente Archief, Ondertrouwboek RBSO nr.737 blz.121: Hermina, J.D., gaat in ondertrouw met Berend Jan van den Berg, huwelijk 13-03-1809 in de Betlehemse kerk).