Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Wat is het?
Astma is een aandoening waarbij de ademhalingswegen (luchtwegen) in uw longen vernauwen. Als de luchtwegen vernauwd zijn, is het moeilijk om adem te halen. De ademhaling maakt vaak een piepend muzikaal geluid dat piepen wordt genoemd.
- astma komt voor in aanvallen die komen en gaan
- beweging, stress, of het inademen van stof in de lucht kunnen astma-aanvallen uitlokken
- u hijgt en voelt zich kortademig tijdens een astma-aanval
- astma-aanvallen variëren van mild tot ernstig tot levensbedreigend
- tijdens een astma-aanval kunt u medicijnen nemen die uw luchtwegen snel openen
- om astma-aanvallen te voorkomen, moet u uit de buurt blijven van dingen die uw astma triggeren
- sommige mensen nemen medicijnen om aanvallen te helpen voorkomen
Oorzaak
Tijdens een astma-aanval zijn er verschillende dingen die de ademhalingswegen vernauwen. De bekleding van je luchtwegen zwelt op. Uw luchtwegen vullen zich met dikke vloeistof (slijm). De spieren rond de luchtwegen worden gespannen, waardoor de luchtwegen worden afgesloten.
Astma komt meestal voor in families en begint in de kindertijd, maar het kan op elk moment van het leven beginnen.
Bij mensen die astma hebben, kunnen veel dingen een aanval uitlokken. Als u geen astma heeft, zullen deze triggers er niet toe leiden dat u astma krijgt.
Veel voorkomende astma triggers zijn onder andere:
- dingen waar u allergisch voor bent (allergenen), zoals pollen, stof en dierenhaar
- een infectie die uw luchtwegen aantast, zoals een verkoudheid
- lichaamsoefeningen
- irriterende stoffen in de lucht, zoals sigarettenrook en sterke dampen
Andere dingen zijn alleen bij sommige mensen triggers:
- koude lucht
- zure reflux (GERD), waardoor maagzuur in uw luchtwegen kan komen
- aspirine - dit komt meestal voor bij mensen met ernstige astma
- sulfieten (conserveringsmiddelen die in sommige wijnen en voedingsmiddelen worden gebruikt)
Symptomen
Meestal voelt u zich goed tot een aanval begint. Aanvallen kunnen mild of ernstig zijn.
Astmasymptomen kunnen minuten, uren of dagen aanhouden. De meeste mensen herstellen met de juiste behandeling, zelfs van ernstige astma-aanvallen. Astma-aanvallen kunnen echter fataal zijn.
Veel voorkomende astma-symptomen:
Soms is hoesten het enige symptoom dat u zult hebben.
Symptomen van een ernstige astma-aanval zijn onder meer:
- moeite met ademhalen
- het gevoel dat je geen lucht meer in of uit je longen krijgt
- verwarring
- niet genoeg lucht om te lopen of te praten
- blauwe lippen of vingers door te weinig zuurstof in het bloed
Als u een van deze symptomen hebt, bel dan medische spoedhulp (bel 911 in de Verenigde Staten, 112 in Nederland) of ga meteen naar de eerste hulp in een ziekenhuis.
Een ernstige aanval is levensbedreigend. U hebt snelle, professionele behandeling nodig. Als u ernstige astma-aanvallen krijgt, draag dan een medische waarschuwingsarmband of halsketting. Draag altijd een mobiele telefoon bij u om 911 te bellen voor noodhulp.
Diagnose
Artsen zullen meestal astma vermoeden op basis van uw symptomen. Om zeker te weten of u astma heeft, zullen ze:
- ademhalingstesten doen (longfunctietesten genoemd) om te meten hoe goed uw longen werken
Als uit de tests blijkt dat u astma hebt, zullen de artsen proberen uit te zoeken wat de oorzaak is. In het bijzonder zullen ze proberen te zien of je allergieën hebt.
Als u een ernstige aanval heeft, zullen de artsen meestal ook het zuurstofgehalte in uw bloed controleren. Soms zullen ze een röntgenfoto van de borst maken.
Behandeling
Lichte astma-aanvallen kunt u zelf behandelen:
- gebruik een inhalator met medicijnen om uw luchtwegen te openen (een bronchodilatator genoemd): neem 1 tot 3 pufjes - als 1 keer niet helpt, wacht dan ongeveer 20 minuten en gebruik de inhalator opnieuw
- ga naar de frisse lucht
- ga zitten en rust uit tot u gemakkelijker kunt ademen
Bel bij een ernstige astma-aanval 112 voor dringende medische hulp of ga meteen naar een ziekenhuis. Artsen zullen medicijnen gebruiken om uw luchtwegen snel te openen en kunnen ook
- u een bronchodilatator geven met behulp van een vernevelaar, een speciaal apparaat
- u corticosteroïden in uw ader geven
- u zuurstof geven als uw zuurstofgehalte laag is
- u in het ziekenhuis laten blijven tot u beter ademt
Artsen gebruiken meestal een geneesmiddel dat albuterol heet voor de bronchodilatator, maar soms combineren ze het met ipratropium als een tweede bronchodilatator. Als u te veel moeite hebt met ademen om een vernevelaar te gebruiken, kunnen artsen u een injectie met epinefrine geven, een snelwerkend bronchusverwijdend middel.
Als de astma-aanval zeer ernstig is, kan het nodig zijn dat artsen:
- een buis via uw mond in uw luchtpijp plaatsen (intubatie genoemd) en u aan de beademing leggen
Artsen gebruiken veel verschillende medicijnen om astma te behandelen. Ze kunnen u de medicijnen toedienen met behulp van:
- inhalators met dosering
- vernevelaars
Het is heel belangrijk dat u de inhalator of vernevelaar op de juiste manier gebruikt, anders bereikt het medicijn uw luchtwegen niet. Uw arts of gezondheidswerker kan u leren hoe u deze apparaten op de juiste manier gebruikt.
Inhalators met dosering zijn de meest gebruikelijke manier om astmamedicijnen te krijgen. Ze zetten een dosis medicijn om in een fijne spray die u kunt inademen.
U kunt het beste een inhalator of een inhalatiekamer gebruiken om de juiste hoeveelheid medicijn in uw longen te krijgen. Inhalatoren zijn klein genoeg om mee te nemen in een handtas of rugzak.
Inhalator met dosering
- schud de inhalator nadat u de dop hebt verwijderd
- Adem 1 of 2 seconden uit
- stop de inhalator in uw mond of op 1 à 2 centimeter afstand ervan en begin langzaam in te ademen, alsof u hete soep nipt
- terwijl u begint met inademen, drukt u op de bovenkant van de inhalator
- adem langzaam in totdat uw longen vol zijn. (Dit zou ongeveer 5 of 6 seconden moeten duren.)
- houd uw adem 10 seconden vast (of zo lang als u kunt)
- adem uit en, als een tweede dosis nodig is, herhaal de procedure na 1 minuut
- als u het moeilijk vindt om de ademhaling volgens deze methode te coördineren, kan een spacer worden gebruikt
Metered Dose Inhalator
Vernevelaars zijn elektrische of op batterijen werkende apparaten die vloeibare medicijnen omzetten in een fijne verstuiving die u inademt.
Preventie
Om astma-aanvallen te helpen voorkomen:
- vermijd zoveel mogelijk triggers, met name sigarettenrook
- gebruik de preventieve geneesmiddelen die uw arts voorschrijft
- als inspanning uw astma triggert, gebruik dan uw bronchusverwijdende inhalator vlak voor u gaat sporten
Soms kunt u triggers uit uw huis krijgen door tapijten, kussens, gordijnen en andere stoffen voorwerpen die stof kunnen vasthouden, te verwijderen. Houd uw huis goed schoon en gebruik een luchtontvochtiger. Als je allergisch bent voor je huisdier, moet je misschien een nieuw huis voor hem zoeken.
Bronnen:
Laatste wijziging: 23 januari 2022 |
|
|