| Botten | meer botten, spieren, gewrichten |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat zijn de Botten Botten zijn sterke, stijve structuren gemaakt van eiwitten en mineralen zoals calcium. |
Je botten:
- geven vorm en gestalte aan je lichaam
- beschermen je organen, bijvoorbeeld je schedel beschermt je hersenen
- bevatten je beenmerg, dat bloedcellen aanmaakt
Botten hebben een harde, dichte buitenlaag die ze sterk maakt. De binnenkant van botten is poreus (vol kleine gaatjes) om bloed door te laten stromen. De binnenkant van botten bevat ook het beenmerg. De buitenkant van botten is bedekt met een dun laagje weefsel, het periosteum, dat helpt het bot te voeden.
Hoe werken botten?
Botten geven je lichaam vorm en structuur en zorgen ervoor dat je kunt bewegen.
Wat zijn gewrichten?
Gewrichten zijn waar twee botten samenkomen.
Gewrichten zouden uit elkaar vallen als ze niet bij elkaar werden gehouden door gewrichtsbanden.
- gewrichtsbanden zijn taaie, flexibele weefselbanden die over een gewricht van het ene bot naar het andere groeien
Gewrichten hebben verschillende gewrichtsbanden die ze bij elkaar houden. Ligamenten en de manier waarop de uiteinden van je botten gevormd zijn, zorgen ervoor dat gewrichten alleen in bepaalde richtingen kunnen bewegen. Je kniegewricht kan bijvoorbeeld buigen en strekken, maar niet zijwaarts bewegen.
Sommige gewrichten, zoals je schouder, kunnen veel bewegen. Andere gewrichten, zoals die tussen je ribben en wervelkolom, bewegen maar een beetje.
Net als ligamenten verbinden spieren twee botten over een gewricht. Wanneer spieren samentrekken, trekken ze het gewricht open of dicht.
Hoe groeien botten?
Als je een skelet ziet, denk je misschien dat botten niet leven, zoals pijpen of houten staven. Echter:
- botten zijn levend weefsel
- zoals alle levende weefsels hebben botten een constante toevoer van bloed nodig om zuurstof en voedingsstoffen te leveren
De botten van kinderen groeien door vanaf de uiteinden langer te worden. Aan het uiteinde van de botten van een kind zit een zacht deel dat een groeischijf wordt genoemd. Groeischijven vormen nieuw bot dat de botten langer maakt. Tijdens de adolescentie veranderen de groeischijven van kinderen in hard bot, waardoor hun botten niet langer worden.
Maar zelfs botten van volwassenen worden voortdurend afgebroken en hervormd in een proces dat remodelleren wordt genoemd.
- bij remodellering wordt oud botweefsel geleidelijk vervangen door nieuw botweefsel
- elk bot in je lichaam wordt ongeveer elke 10 jaar volledig vernieuwd
Om botten te laten groeien en vernieuwen, hebben ze een constante aanvoer van calcium, andere mineralen, vitamine D en bepaalde hormonen nodig.
Wat doet beenmerg?
De meeste botten hebben een poreus centrum (wat betekent dat het vol zit met kleine gaatjes) dat beenmerg bevat.
Beenmerg bestaat uit gespecialiseerde cellen (waaronder stamcellen) die bloedcellen produceren.
Wat kan er misgaan met botten?
Problemen met botten zijn onder andere:
- ze kunnen breken
- verzwakken naarmate je ouder wordt (osteoporose)
- infecties (botontsteking)
- tumoren
- geboorteafwijkingen
Bot tumoren kunnen kankerachtig of niet-kankerachtig (goedaardig) zijn. Sommige kankertumoren verspreiden zich naar je botten vanuit andere organen.
Verschillende soorten kanker, waaronder multipel myeloom, leukemie en lymfoom, kunnen zich in het beenmerg ontwikkelen.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 23 augustus 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |