| Structuur en functie van de huid | meer huid |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? De huid is het grootste orgaan van het lichaam. Het vervult vele belangrijke functies, waaronder
De huid houdt vitale chemicaliën en voedingsstoffen in het lichaam terwijl het een barrière vormt tegen gevaarlijke stoffen die het lichaam binnendringen en een schild vormt tegen de schadelijke effecten van ultraviolette straling van de zon. Daarnaast helpen de kleur, textuur en plooien van de huid (zie Beschrijvingen van huidvlekken, -groei en -kleurveranderingen) om mensen als individuen te markeren. Alles wat de huidfunctie verstoort of veranderingen in het uiterlijk veroorzaakt (zie Effecten van huidveroudering) kan grote gevolgen hebben voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Veel problemen die op de huid verschijnen, beperken zich tot de huid. Soms geeft de huid echter aanwijzingen voor een aandoening die het hele lichaam aantast. Daarom moeten artsen bij het beoordelen van huidproblemen vaak rekening houden met veel mogelijke ziekten. Het kan zijn dat ze bloedonderzoek of andere laboratoriumtests moeten laten doen om te zoeken naar een inwendige ziekte bij mensen die bij hen komen met een huidprobleem (zie Diagnose van huidaandoeningen). |
Lagen van de huid
De huid heeft drie lagen:
- epidermis (opperhuid)
- dermis (lederhuid)
- vetlaag (ook wel onderhuidse laag genoemd)
Elke laag voert specifieke taken uit.
| De huid heeft 3 lagen: de opperhuid, de lederhuid en de vetlaag. Onder het huidoppervlak bevinden zich zenuwen, zenuwuiteinden, klieren, haarfollikels en bloedvaten. Zweet wordt geproduceerd door klieren in de lederhuid en bereikt het huidoppervlak via kleine kanaaltjes. |  |
Epidermis (opperhuid)
De opperhuid is de relatief dunne, taaie, buitenste laag van de huid. De meeste cellen in de opperhuid zijn keratinocyten. Ze ontstaan uit cellen in de diepste laag van de opperhuid, de basale laag. Nieuwe keratinocyten migreren langzaam naar het oppervlak van de opperhuid. Zodra de keratinocyten het huidoppervlak bereiken, worden ze geleidelijk afgestoten en vervangen door nieuwere cellen die van onderaf omhoog zijn geduwd.
Het buitenste deel van de opperhuid, het stratum corneum, is relatief waterdicht en voorkomt, als het onbeschadigd is, dat de meeste bacteriën, virussen en andere lichaamsvreemde stoffen het lichaam binnendringen. De opperhuid beschermt (samen met andere huidlagen) ook de inwendige organen, spieren, zenuwen en bloedvaten tegen verwondingen. Op bepaalde delen van het lichaam die meer bescherming nodig hebben, zoals de handpalmen en de voetzolen, is de hoornlaag veel dikker.
Verspreid over de basale laag van de opperhuid zitten cellen die melanocyten worden genoemd en die het pigment melanine produceren, een van de belangrijkste factoren voor de kleur van de huid. De belangrijkste functie van melanine is echter het uitfilteren van ultraviolette straling uit zonlicht (zie Overzicht van zonlicht en huidbeschadiging), dat het DNA beschadigt, wat leidt tot tal van schadelijke effecten, waaronder huidkanker.
De opperhuid bevat ook Langerhanscellen, die deel uitmaken van het immuunsysteem van de huid. Hoewel deze cellen helpen om vreemde stoffen op te sporen en het lichaam te verdedigen tegen infecties, spelen ze ook een rol bij de ontwikkeling van huidallergieën.
Dermis (lederhuid)
De lederhuid, de volgende laag van de huid, is een dikke laag vezelig en elastisch weefsel (voornamelijk gemaakt van collageen, met een klein maar belangrijk bestanddeel elastine) dat de huid soepelheid en stevigheid geeft. De lederhuid bevat zenuwuiteinden, zweet- en olieklieren (talgklieren), haarzakjes en bloedvaten.
De zenuwuiteinden voelen pijn, aanraking, druk en temperatuur. Sommige delen van de huid bevatten meer zenuwuiteinden dan andere. De vingertoppen en tenen bevatten bijvoorbeeld veel zenuwen en zijn extreem gevoelig voor aanraking.
De zweetklieren produceren zweet als reactie op hitte en stress. Zweet bestaat uit water, zout en andere chemicaliën. Als zweet van de huid verdampt, helpt het om het lichaam af te koelen. Gespecialiseerde zweetklieren in de oksels en de genitaliën (apocriene zweetklieren) scheiden dik, olieachtig zweet af dat een karakteristieke lichaamsgeur produceert wanneer het zweet wordt verteerd door de huidbacteriën in die gebieden.
De talgklieren scheiden talg af in de haarzakjes. Talg is een olie die de huid vochtig en zacht houdt en fungeert als barrière tegen vreemde stoffen.
De haarzakjes produceren de verschillende soorten haar die overal op het lichaam te vinden zijn. Haar draagt niet alleen bij aan iemands uiterlijk, maar heeft ook een aantal belangrijke fysieke functies, zoals het regelen van de lichaamstemperatuur, het bieden van bescherming tegen verwondingen en het verbeteren van het gevoel. Een deel van de follikel bevat ook stamcellen die in staat zijn om beschadigde opperhuid opnieuw te laten groeien.
De bloedvaten van de lederhuid leveren voedingsstoffen aan de huid en helpen bij het reguleren van de lichaamstemperatuur. Warmte vergroot (verwijdt) de bloedvaten, waardoor grote hoeveelheden bloed kunnen circuleren nabij het huidoppervlak, waar de warmte kan worden afgegeven. Koude doet de bloedvaten vernauwen (vernauwen), waardoor de lichaamswarmte wordt vastgehouden.
Op verschillende delen van het lichaam varieert het aantal zenuwuiteinden, zweet- en talgklieren, haarzakjes en bloedvaten. De bovenkant van het hoofd heeft bijvoorbeeld veel haarzakjes, terwijl de voetzolen er geen hebben.
Vetlaag
Onder de lederhuid ligt een vetlaag die het lichaam isoleert tegen hitte en kou, een beschermende vulling geeft en dient als energieopslag. Het vet zit in levende cellen, vetcellen genaamd, die bijeen worden gehouden door vezelig weefsel. De vetlaag varieert in dikte, van een fractie van een centimeter op de oogleden tot meerdere centimeters op de buik en billen bij sommige mensen.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 12 mei 2024 |