|
Verwarrend: de Engelse ziekte wordt ook rachitis genoemd. Bron: de Nederlandstalige wiki: De benaming 'Engelse ziekte' is ontleend aan het gegeven dat de ziekte in de achttiende en negentiende eeuw veelvuldig voorkwam in de geïndustrialiseerde wijken van Londen. Deze wijken werden volgebouwd met hoge huurkazernes. De straten waren nagenoeg onbereikbaar voor het zonlicht en kinderen moesten al zeer jong lang werken waardoor ze nauwelijks daglicht zagen. Bij veel kinderen groeiden door gebrek aan vitamine D de benen krom. Aangezien rachitis veelvuldig in de Engelse grote steden werd waargenomen en er in Engelse medische vakbladen over werd gepubliceerd, ging de aandoening 'Engelse ziekte' heten. Het onderstaande is de vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version. Lees meer over de Merck Manuals. Wat is het?
Twee vormen van vitamine D zijn belangrijk voor de voeding:
Menselijke moedermelk bevat slechts kleine hoeveelheden vitamine D. Vitamine D wordt voornamelijk in de lever opgeslagen. Vitamine D2 en D3 zijn niet actief in het lichaam. Beide vormen moeten door de lever en de nieren worden verwerkt (gemetaboliseerd) tot een actieve vorm die actieve vitamine D of calcitriol wordt genoemd. Deze actieve vorm bevordert de absorptie van calcium en fosfor uit de darm. Calcium en fosfor, mineralen, worden in de botten opgenomen om ze sterk en dicht te maken (een proces dat mineralisatie wordt genoemd). Calcitriol is dus nodig voor de vorming, groei en herstel van botten. Vitamine D kan worden gebruikt voor de behandeling van psoriasis, hypoparathyreoïdie (calciumstofwisselingsstoornis), en renale osteodystrofie. Het is niet bewezen dat Vitamine D leukemie en borst-, prostaat-, colon-, of andere vormen van kanker voorkomt. Vitamine D-suppletie is geen effectieve behandeling of preventie van depressie of hart- en vaatziekten, noch voorkomt het breuken of vallen. Er zijn echter aanwijzingen dat het innemen van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van zowel vitamine D als calcium het risico op heupfracturen vermindert bij mensen met een verhoogd risico. De behoefte aan vitamine D neemt toe naarmate mensen ouder worden. Vitamine D is, net als vitamine A, E en K, een vetoplosbare vitamine, die oplost in vet en het best wordt opgenomen als ze met wat vet wordt gegeten. Vitamine D-tekort komt wereldwijd veel voor. Het komt meestal voor als de huid niet genoeg aan zonlicht wordt blootgesteld. Natuurlijke (niet verrijkte) voedingsmiddelen alleen leveren zelden genoeg vitamine D om een tekort te voorkomen. Met vitamine D verrijkte voedingsmiddelen en supplementen met vitamine D kunnen een tekort helpen voorkomen wanneer de blootstelling aan zonlicht onvoldoende is. Bij een tekort aan vitamine D neemt het lichaam minder calcium en fosfaat op. Omdat er niet genoeg calcium en fosfaat beschikbaar is om gezonde botten te behouden, kan een vitamine D-tekort leiden tot een botaandoening die rachitis bij kinderen of osteomalacie bij volwassenen wordt genoemd. Bij osteomalacie neemt het lichaam niet genoeg calcium en andere mineralen op in de botten, wat leidt tot zwakke botten. Bij een zwangere vrouw veroorzaakt een tekort aan vitamine D het tekort bij de foetus, en de pasgeborene heeft een hoog risico op het ontwikkelen van de botaandoening rachitis. Soms is het tekort ernstig genoeg om osteomalacie bij de vrouw te veroorzaken. Een tekort aan vitamine D verergert osteoporose. Een tekort aan vitamine D leidt tot een laag calciumgehalte in het bloed. Om het lage calciumgehalte te verhogen, kan het lichaam meer bijschildklierhormoon produceren. Als het parathyroïde hormoon echter te hoog wordt (een aandoening die hyperparathyroïdie wordt genoemd), onttrekt het hormoon calcium aan het bot om het calciumgehalte in het bloed te verhogen. Bijschildklierhormoon zorgt er ook voor dat er meer fosfaat wordt uitgescheiden in de urine. Zowel calcium als fosfaat zijn nodig om gezonde botten te behouden. Als gevolg daarvan worden de botten zwakker. Oorzaken van Vitamine D-tekort Een tekort aan vitamine D komt dus vooral voor bij mensen die weinig tijd buitenshuis doorbrengen: ouderen en mensen die in een instelling zoals een verpleeghuis wonen. Het tekort kan ook optreden in de winter op noordelijke en zuidelijke breedtegraden of bij mensen die hun lichaam bedekt houden, zoals moslimvrouwen. Omdat moedermelk slechts kleine hoeveelheden vitamine D bevat, lopen zuigelingen die borstvoeding krijgen en niet genoeg aan zonlicht worden blootgesteld, het risico op een tekort en op de botaandoening rachitis. Sommige deskundigen adviseren om de armen en benen of het gezicht, de armen en handen ten minste 3 keer per week 5 tot 15 minuten bloot te stellen aan direct zonlicht, maar sommige mensen, zoals mensen met een donkere huidskleur of oudere mensen, hebben meer blootstelling aan zonlicht nodig. Veel dermatologen raden echter niet aan om meer aan zonlicht bloot te stellen omdat het risico op huidkanker dan groter is. Vitamine D-tekort komt meestal voor bij mensen die niet aan zonlicht worden blootgesteld en die niet genoeg vitamine D via hun voeding binnenkrijgen. Hoe lang in de zon voor voldoende vitamine D?
Andere oorzaken:
Symptomen van Vitamine D-tekort Spierspasmen (tetanie) kunnen het eerste teken zijn van de botaandoeningen rachitis bij zuigelingen. Ze worden veroorzaakt door een laag calciumgehalte in het bloed bij mensen met een ernstig vitamine D-tekort. Als zwangere vrouwen een tekort aan vitamine D hebben, kan hun pasgeborene spasmen krijgen. De spasmen kunnen het gezicht, de handen en de voeten aantasten. Als de spasmen ernstig zijn, kunnen ze epileptische aanvallen veroorzaken. Bij jonge baby's die botaandoening rachitis hebben, kan de hele schedel zacht zijn. Oudere kinderen kunnen traag zitten en kruipen, en de ruimtes tussen de schedelbeenderen (fontanellen) kunnen traag sluiten. Bij kinderen van 1 tot 4 jaar kan de groei van de botten abnormaal zijn, wat kan leiden tot een abnormale kromming van de wervelkolom (scoliose) en krombenen of knikbenen. Deze kinderen kunnen traag lopen. Bij oudere kinderen en adolescenten is lopen pijnlijk. Ernstig vitamine D-tekort kan krombenen of knikbenen veroorzaken. De bekkenbeenderen kunnen afvlakken, waardoor het geboortekanaal bij meisjes in de puberteit nauwer wordt. Bij volwassenen verzwakken de botten, vooral de wervelkolom, het bekken en de beenderen. De aangetaste gebieden kunnen pijnlijk zijn om aan te raken en er kunnen breuken optreden. Bij oudere mensen kunnen botbreuken, met name heupbreuken, het gevolg zijn van lichte schokken of een kleine val. Diagnose van Vitamine D-tekort
Artsen vermoeden een vitamine D-tekort bij de volgende mensen:
Bloedonderzoek om vitamine D te meten kan het tekort bevestigen. Het calcium- en fosfaatgehalte wordt gemeten. Het gehalte aan andere stoffen kan worden gemeten om andere oorzaken van verminderde botdichtheid uit te sluiten. Er kunnen ook ../onderzoek/onderzoek_rontgenfoto.html'>röntgenfoto's worden gemaakt. De karakteristieke veranderingen in het bot kunnen op ../onderzoek/onderzoek_rontgenfoto.html'>röntgenfoto's worden gezien voordat de symptomen merkbaar worden. De diagnose de botaandoening rachitis of osteomalacie als gevolg van een vitamine D-tekort is gebaseerd op de symptomen, de karakteristieke veranderingen van de botten op ../onderzoek/onderzoek_rontgenfoto.html'>röntgenfoto's en een laag vitamine D-niveau in het bloed. Preventie van vitamine D-tekort Vitamine D-supplementen zijn vooral belangrijk voor mensen die een verhoogd risico lopen (zoals ouderen, aan huis gebonden mensen, of mensen die in een instelling voor langdurige zorg wonen). Om een tekort te voorkomen, moeten ouderen meestal dagelijks 20 microgram [800 eenheden] vitamine D innemen in de vorm van supplementen. Hogere doses zijn zelden nodig. Commercieel verkrijgbare vloeibare melk (maar geen kaas of yoghurt) is verrijkt met vitamine D in de Verenigde Staten en Canada. In veel andere landen wordt melk niet verrijkt met vitamine D. Ontbijtgranen kunnen ook verrijkt zijn. Bij zuigelingen die borstvoeding krijgen, is het bijzonder belangrijk al bij de geboorte te beginnen met vitamine D-supplementen, omdat moedermelk weinig vitamine D bevat. De supplementen worden gegeven tot de zuigelingen 6 maanden oud zijn, wanneer zij gevarieerder gaan eten. Voor zuigelingen die flesvoeding krijgen, bevatten commerciële zuigelingenvoeding voldoende vitamine D. Behandeling van vitamine D-tekort
De behandeling van een vitamine D-tekort bestaat uit het innemen van hoge doses vitamine D, meestal dagelijks via de mond, gedurende ongeveer 1 maand. Na 1 maand wordt de dosis meestal geleidelijk verlaagd tot de gebruikelijke aanbevolen dosis. Als er spierkrampen zijn of een calciumtekort wordt vermoed, worden ook calciumsupplementen gegeven. Als er een fosfaattekort is, worden fosfaatsupplementen gegeven. Gewoonlijk leidt deze behandeling tot een volledig herstel. Mensen met een chronische lever- of nieraandoening kunnen speciale formuleringen van vitamine D-supplementen nodig hebben.
Bronnen:
|
|||||||||||