| Lichaamsgerichte stoornis in repeterend gedrag | meer psychisch |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
Wat is het? Bij een lichaamsgerichte gedragsstoornis gaan mensen herhaaldelijk activiteiten uitvoeren waarbij hun lichaam betrokken is, zoals nagelbijten, lipbijten of kauwen op hun wangen, en proberen ze herhaaldelijk met deze activiteiten te stoppen. |
- mensen met een stoornis in lichaamsgericht herhaald gedrag kunnen zich gespannen of angstig voelen vlak voordat ze nagelbijten of lipbijten, en dergelijk gedrag kan dit gevoel verlichten
- artsen stellen de stoornis vast wanneer mensen genoeg aan hun lichaam pulken of bijten om schade te veroorzaken, hun gedrag proberen te verminderen of te stoppen maar dit niet lukt, en ze aanzienlijk gestrest zijn door hun gedrag of er minder goed door functioneren
- cognitieve gedragstherapie (habit-reversal therapy) die zich specifiek richt op de lichaamsgerichte repetitieve gedragsstoornis en N-acetylcysteïne (NAC), selectieve serotonine heropnameremmers of clomipramine kunnen helpen de symptomen te verminderen
Lichaamsgerichte repetitieve gedragsstoornis is geclassificeerd als een obsessief-compulsieve en aanverwante stoornis. Mensen met een lichaamsgerichte herhaalde gedragsstoornis pulken, trekken of rukken dwangmatig aan een of meer delen van hun lichaam. Ze kunnen op hun nagels of lippen bijten, op hun wangen kauwen of aan hun nagels pulken.
Haren trekken en huid plukken zijn ook lichaamsgerichte repetitieve gedragingen. Ze worden geclassificeerd als afzonderlijke stoornissen in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fifth Edition, Text Revision, (DSM-5-TR), maar als subrubrieken van de lichaamsgerichte repetitieve gedragsstoornis in ICD-11.
Symptomen
Sommige mensen met een lichaamsgerichte herhaalde gedragsstoornis doen deze activiteiten enigszins automatisch, zonder erbij na te denken.
Anderen zijn zich meer bewust van de activiteit.
Mensen doen dit gedrag niet omdat ze geobsedeerd zijn door of bezorgd zijn over hun uiterlijk (zoals bij een stoornis in de lichaamsdysmorfie). Ze kunnen zich echter wel gespannen of angstig voelen vlak voordat ze het doen, en door het te doen kan dat gevoel afnemen. Na afloop hebben ze vaak een gevoel van voldoening. Mensen kunnen ook van streek raken door hun controleverlies en herhaaldelijk proberen de activiteit te stoppen of minder vaak te doen, maar dat lukt niet.
Als mensen veel op hun nagels bijten of pulken, kunnen de nagels vervormd raken. Er kunnen groeven en ribbels in de nagels ontstaan of bloed kan zich onde r de nagel verzamelen, waardoor een paarszwarte vlek ontstaat. Ook ander gedrag kan bloedingen veroorzaken.
Diagnose
- evaluatie door een arts op basis van specifieke psychiatrische diagnostische criteria
Artsen diagnosticeren lichaamsgerichte repetitieve gedragsstoornis op basis van symptomen:
- bijten of anderszins manipuleren van een lichaamsdeel, soms resulterend in lichamelijke schade
- herhaaldelijk proberen de activiteit te verminderen of te stoppen
- zich erg overstuur voelen of minder goed kunnen functioneren als gevolg van de activiteit
Behandeling
- medicijnen
- cognitieve gedragstherapie
Behandeling van lichaamsgerichte repetitieve gedragsstoornis kan bestaan uit medicijnen (bijvoorbeeld het medicijn/supplement N-acetylcysteïne [NAC], selectieve serotonine heropnameremmers antidepressiva, clomipramine) en cognitieve gedragstherapie.
Cognitieve gedragstherapie die specifiek gericht is op deze aandoening kan de symptomen verminderen. De meest aanbevolen vorm van cognitieve gedragstherapie is habit reversal therapy. Bij deze therapie wordt mensen geleerd het volgende te doen:
- bewuster worden van wat ze doen
- situaties identificeren die lichaamsgericht repetitief gedrag uitlokken
- strategieën gebruiken om zichzelf te helpen de activiteit niet meer uit te voeren - bijvoorbeeld door de activiteit te vervangen door een andere activiteit (zoals de vuist dichtknijpen, breien of op de handen zitten)
Bronnen:
| Laatste wijziging: 11 oktober 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |