Q-koorts meer infecties    Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals. Wat is het? Q-koorts is verwant aan rickettsiale ziekten en wordt veroorzaakt door Coxiella burnetii, die vooral in schapen, runderen en geiten leven. sommige mensen hebben milde symptomen, maar de meeste hebben griepachtige verschijnselen, zoals koorts, zware hoofdpijn, koude rillingen, een droge hoest, extreme zwakte en spierpijn een paar mensen ontwikkelen chronische Q-koorts, een ernstige ziekte die het hart kan aantasten als mensen mogelijk zijn blootgesteld aan schapen, runderen of geiten en artsen Q-koorts vermoeden, kunnen ze bloedonderzoek doen en een monster van besmet weefsel onderzoeken om de infectie te bevestigen mensen met Q-koorts worden behandeld met een antibioticum, meestal voor een paar weken, maar als er chronische Q-koorts ontstaat, is behandeling maanden of jaren nodig De bacteriën die Q-koorts veroorzaken kunnen, net als rickettsiae, alleen in de cellen van andere organismen leven. Q-koorts komt wereldwijd voor. De bacteriën die Q-koorts veroorzaken leven voornamelijk in schapen, runderen en geiten. Besmette dieren (die vaak geen symptomen vertonen) geven de bacterie af in hun melk, urine en ontlasting. Mensen worden besmet wanneer zij druppeltjes met de bacterie in de lucht inademen of besmette rauwe (niet gepasteuriseerde) melk consumeren. Door de lucht verspreide druppeltjes met de bacterie kunnen lange afstanden afleggen en mensen treffen die benedenwinds van een besmette geiten- of schapenboerderij wonen. In zeer zeldzame gevallen wordt de ziekte overgedragen van mens op mens. Mensen die het risico lopen Q-koorts te krijgen zijn onder meer: dierenartsen werknemers in vleesverwerkende bedrijven werknemers in slachthuizen en zuivelbedrijven veehouders onderzoekers in laboratoria waar schapen worden gehouden mensen die binnen enkele kilometers benedenwinds wonen van een boerderij met besmette dieren De bacterie die Q-koorts veroorzaakt, overleeft maandenlang in stof en ontlasting. Zelfs één enkele bacterie kan al een infectie veroorzaken. Vanwege deze eigenschappen worden deze bacteriën beschouwd als een potentieel biologisch oorlogsmiddel. Symptomen    Ongeveer 9 tot 28 dagen nadat de bacterie het lichaam is binnengedrongen, beginnen de symptomen plotseling. Sommige mensen hebben milde of geen symptomen. Andere mensen hebben griepachtige verschijnselen. Symptomen van Q-koorts zijn koorts, zware hoofdpijn, rillingen, extreme zwakte, spierpijn, gebrek aan eetlust en zweten, maar geen huiduitslag. De longen zijn vaak aangetast, met als gevolg een droge (onproductieve) hoest, pijn op de borst en kortademigheid (veroorzaakt door longontsteking). De symptomen kunnen ernstig zijn bij oudere mensen en bij mensen die door een aandoening verzwakt (gedebiliseerd) zijn. Soms is de lever erbij betrokken. Mensen hebben dan pijn in het rechterbovendeel van de buik en soms geelzucht. Vrouwen die tijdens de zwangerschap besmet raken, hebben een verhoogd risico op een miskraam of bevalling voordat de baby uitgerekend is. Een post-Q-koortsvermoeidheidssyndroom kan optreden bij tot 20% van de mensen met Q-koorts. Mensen kunnen ernstige vermoeidheid, spierpijn, hoofdpijn, gevoeligheid voor licht, stemmingswisselingen en slaapproblemen hebben. Chronische Q-koorts is een ernstige ziekte die bij minder dan 5% van de besmette mensen voorkomt. De ziekte kan zich enkele weken tot vele jaren na de eerste besmetting ontwikkelen. Het risico is het grootst voor de volgende personen: zwangere vrouwen mensen van wie het immuunsysteem is verzwakt door een aandoening of medicijnen mensen met een hartklepaandoening Chronische Q-koorts tast vaak de bekleding van het hart en de hartkleppen aan (Q-koorts endocarditis genoemd). Soms zijn ook de botten, kunstgewrichten (protheses) en de lever aangetast. Zonder behandeling overlijdt slechts 1% van de mensen met Q-koorts. Onbehandelde Q-koorts endocarditis is bijna altijd fataal, maar met behandeling met antibiotica is de mortaliteit minder dan 5%. Diagnose    biopsie en onderzoek van geïnfecteerd weefsel bloedonderzoek soms een röntgenfoto van de borstkas Symptomen van Q-koorts lijken op die van andere aandoeningen en helpen artsen dus niet bij de diagnose. Als artsen Q-koorts vermoeden, vragen ze of mensen op of in de buurt van een boerderij zijn geweest, omdat de bacteriën die Q-koorts veroorzaken vooral leven in runderen, schapen en geiten. Om de diagnose te bevestigen, kunnen artsen een immunofluorescentietest doen om in bloedmonsters op antilichamen te controleren. Deze test is echter niet voldoende. De test moet 3 tot 6 weken later worden herhaald om na te gaan of het gehalte aan antilichamen is toegenomen. Bovendien gebruiken artsen de polymerasekettingreactietechniek (PCR) om de bacterie sneller te kunnen opsporen. De antistoftests helpen dus meestal niet om de infectie onmiddellijk nadat iemand ziek is geworden vast te stellen, maar kunnen later wel helpen om de diagnose te bevestigen. Artsen kunnen biopten nemen van geïnfecteerd weefsel als er een duidelijke plaats van infectie is. Als mensen hoesten of andere ademhalingssymptomen hebben, maken artsen een röntgenfoto van de borstkas. Preventie    Maatregelen ter voorkoming van Q-koorts bestaan voornamelijk uit het toepassen van de juiste hygiëne en het testen (op de bacterie) in faciliteiten waar schapen, runderen en geiten worden gehouden. Alleen gepasteuriseerde melk en melkproducten consumeren kan ook helpen. In Australië is een vaccin beschikbaar dat wordt gebruikt om de infectie te voorkomen bij mensen die eraan kunnen worden blootgesteld (zoals medewerkers van slachthuizen en zuivelbedrijven, veehouders en laboratoriummedewerkers). Dit vaccin is in de Verenigde Staten niet beschikbaar. Alvorens mensen het vaccin te geven, doen artsen bloedtests en huidtests om te bepalen of mensen al immuun zijn voor Q-koorts. Als mensen al immuun zijn, kan vaccinatie ernstige reacties veroorzaken op de injectieplaats. Behandeling    antibiotica De initiële infectie wordt behandeld met het antibioticum doxycycline, dat via de mond wordt ingenomen. Mensen nemen het antibioticum tot ze beter worden en ongeveer 5 dagen geen koorts meer hebben, maar ze moeten het ten minste 7 dagen innemen. Gewoonlijk is een behandeling van 2 tot 3 weken nodig. Q-koorts endocarditis Als het hart is aangetast, wordt een behandeling van maanden tot jaren gegeven. Gewoonlijk wordt de behandeling ten minste 18 maanden gegeven, maar sommige mensen moeten hun hele leven behandeld worden. Mensen krijgen meestal doxycycline plus hydroxychloroquine. Beide worden via de mond ingenomen. Om te bepalen wanneer de behandeling kan worden stopgezet, onderzoeken artsen de persoon periodiek en voeren zij bloedonderzoeken uit. De behandeling met antibiotica is echter vaak maar gedeeltelijk effectief en vaak is een operatie nodig om de beschadigde hartkleppen te vervangen (zie figuur Bronnen: Merck Manual, professional version Merck Manual, consumer version Wiki Nederlandstalig Wiki Engelstalig Laatste wijziging: 09 juni 2022   Einde van de pagina