Schaafwond meer huid   Wat is het?    Bij een schaafwond is een deel van de opperhuid verdwenen. Vaak zijn piepkleine rode puntjes zichtbaar; dat zijn de haarvaatjes van de lederhuid die bruut zijn afgesneden. Gelukkig is die lederhuid nogal gekreukeld. Of eigenlijk; er zitten allemaal heuveltjes in, die papillen heten. Bij een schaafwond zijn de toppen van die heuveltjes vaak afgesneden. In de dalen liggen de stamcellen van de opperhuid. En die krijgen in noodsituaties een seintje dat ze onmiddellijk voor een nieuwe huidlaag moeten zorgen. Preventie    preventie niet vallen, duh profylaxe (medische middelen om de ziekte te voorkomen) geen Diagnose    Zie symptomen. Behandeling    zelf eerst water; het zal zeer zelden voorkomen dat een schaafwond ontstaat door een brandschoon en bacterievrij oppervlak. Het eerste onplezierige werkje is dus het schoonmaken van de wond. Lauw water zonder zeep voldoet. Zorg dat vuil en steentjes uit de wond worden gespoeld. Laat liefst de waterstraal het werk doen. Aanraken doet echt pijn eventueel ontsmetten; een wond die erg vies is of heel diep, kan beter even worden ontsmet. Het liefst met een ontsmettingsmiddel dat chloorhexidine bevat, zoals Hibitane. Dat prikt niet zo. Desinfecterende middelen met jodium, zoals betadine, zijn minder ideaal. De vernieuwende cellen die al een klap hebben gekregen door de schaafwond, maak je met jodium dood. Toch kan betadine soms nodig zijn. Bijvoorbeeld een schaafwond die erg verontreinigd is, kunt u de eerste keer verbinden met betadinegaas geen zalfjes; datzelfde geldt voor zalfjes die wel worden aangeraden voor schaafwonden, zoals uierzalf, Nestosyl of Rescuezalf. Omdat bij een schaafwond de barrièrefunctie van de huid is verstoord, kunnen stofjes uit zalf in het bloed komen. De huid en soms het hele lichaam kan hierop allergisch reageren. Zo kunt u allergisch worden voor een conserveermiddel in de zalf. Als u later make-up met hetzelfde middel gebruikt, krijgt u dan ineens eczeem niet: een droog gaasje (weleens zo'n gaasje van een schaafwond afgetrokken? de korst kom vanzelf mee...) de huid kan dit prima zelf oplossen. De korst die op een schaafwond komt, zorgt ook voor een vochtig milieu en een patroon waarlangs de celletjes de weg vinden. Maar wie ooit een korst op een knie heeft voelen openbarsten bij het buigen, of de kleren over zo’n wond heeft voelen schuiven, kan zich voorstellen dat een verbandje zo gek nog niet is de nieuwe mode in de verbandwereld draait om verbanden die een vochtig milieu creëren. Daar voelen de stamcellen van de opperhuid zich prettig bij. En dat is belangrijk, want die stamcellen moeten de kapotte huid vernieuwen. Normaal gesproken zitten die cellen rustig op hun plekje onder in de opperhuid. Ze doen weinig anders dan nakomelingen produceren; cellen met een stevig skelet waarmee ze aan elkaar geknoopt zitten, zodat de huid bijna waterdicht en behoorlijk stevig wordt. Elke nieuwe generatie huidcellen duwt de vorige omhoog. Tot ze zover van de haarvaatjes in de onderste huidlaag (de lederhuid) verwijderd zijn, dat ze doodgaan van honger en dorst. De bovenste dode huidcellen drogen uit, maar hun skeletjes zitten nog steeds aan elkaar geknoopt en vormen de droge hoornlaag. Bij normaal gebruik slijt die langzaam af – elke maand krijgt u zo een heel nieuw velletje. Als je dit soort wonden laat drogen, raken de cellen die actief moeten worden om de schade te herstellen, ook uitgedroogd. Vochtig houdende verbandmiddelen, van het eenvoudige steriele vette gaas met paraffine tot de duurste wondfolies en hydro-colloïd-verbanden (ook wel kaasplakken genoemd), zorgen voor een ideaal klimaat voor die stamcellen. Het weefselvocht dat uit de kapotte huid lekt, verdampt nu niet en biedt de stamcellen voedingsstoffen. Bovendien wijst het gaaspatroon in het verband de stamcelletjes de weg. Als spinnetjes in een web lopen de celletjes langs het patroon vanuit de wondrand naar de overkant. Onderweg laten ze eilandjes van cellen achter, die de tijd moeten hebben om zich weer aan de onderlaagte hechten. Vandaar dat dit soort verbanden het beste ten minste twee dagen kunnen blijven zitten. vette gazen; de eenvoudigste en goedkoopste oplossing zijn steriele vette gazen. Die moeten dan wel weer worden afgedekt met een droog gaasje en vastgeplakt met pleisters of met een elastisch kousje. Er bestaan speciale schaafwondensetjes, waar onder meer een vet gaasje in zit. Maar daar zitten soms ook ontsmettingsdoekjes bij waar alcohol op zit. U gaat gegarandeerd door het plafond als u daarmee een schaafwond schoonmaakt. Er is ook ‘Biogaze’, een soort vet gaas met eucalyptusgeur. “Dat zou ik niet gebruiken. Het ruikt lekker, maar je kunt er allergisch voor worden wondfolies en kaasplakken; wondfolie is half-luchtdoorlatend, zodat de wond niet uitdroogt, maar ook niet verstikt. Een ‘kaasplak’ – of duurder: hydro-colloïdverband – is echt je-van-het in de moderne wondverzorging. “Op de wond wordt het een soort gesmolten kaas,” zegt Boomsma. “Het is wel heel mooi spul, maar voor de meeste schaafwonden een beetje overdreven.” Toch kan het van pas komen omdat het goed vastplakt. Dat kan handig zijn bij schaafwonden op de handen, maar bijvoorbeeld ook op die zere kinderknietjes. En voor heel diepe schaafwonden. “Er zijn dan geen punt-bloedinkjes. De wond is niet rood, maar een beetje geel,” zegt Boomsma. U kijkt dan tegen het onderhuidse vet aan. Folies en plakken zijn te krijgen bij de apotheek. Het heeft weinig zin om ze standaard in de EHBO-doos te hebben. Weinig mensen weten de maat van hun toekomstige wonden, en een precies passend verband is wel zo handig jeuk: een genezende schaafwond kriebelt en jeukt verschrikkelijk. Afblijven! arts de meeste schaafwonden genezen vanzelf, maar vooral als ze diep zijn of op een gewricht zitten gaat dat beter en sneller met een goed verband. Als u niet de kennis en spullen in huis hebt om zelf EHBO-ertje te spelen, laat de wond dan verbinden door de huisarts of zijn of haar assistent(e). Doe dat ook als er erg veel vuil diep in de wond zit. Bij schaafwonden van kunstgras kan er midden in de wond een zwarte plek zijn. Dan is de huid ook verbrand. Zeker als de wond vervolgens na een paar dagen viezig of pussig begint te worden, is het goed om de dokter even te laten kijken. Een paar dagen, of om precies te zijn 48 uur, is toch al een kritische periode. Na die tijd is wel duidelijk of een wond van plan is netjes te genezen. Als er rode randen rondom de wond komen, als u de wond kunt ruiken of als hij meer pijn gaat doen, gaat kloppen of warm wordt, stagneert het genezingsproces. Mensen met suikerziekte, slechte bloedvaten of mensen die bloedverdunners gebruiken, kunnen grotere schaafwonden beter direct aan de huisarts laten zien Laatste wijziging: 12 maart 2017 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek   Einde van de pagina